Saç dökülmesine ne iyi gelir? Günümüz toplumunda sağlıklı ve gür saçlar, güzellik ve gençliğin bir işareti olarak kabul edilir. Çoğu insan için saç, özgüvenini ve kişiliğini güçlendirmede önemli bir rol oynar. Kelliği kapatma ihtiyacı, insanları ilaçlar, peruklar ve saç ekimi gibi çeşitli çözümleri denemeye yöneltmiştir. Fakat kellik için daha kolay, güvenilir etkili ve doğal yollar bulunmaktadır. Saç dökülmesi için kullanılan ürünler arasında Hindistan cevizi yağı, aloe vera jeli, limon suyu ve çemen otu tohumu gibi doğal ürünler bulunur.
Sağlıklı bir insanın her gün 20-30 adet saçı dökülür. Günde 50-100 adet saç teli kaybı normal sayılıyor olsa da dökülen saç miktarını azaltmak oldukça önemlidir. Saç dökülmesi semptomlarını ilaç kullanarak değil, doğal tedavi yöntemlerini uygulayarak dökülmenin asıl sebebini öğrenmek ve buna göre tedavi uygulamak gerekir.
Kimyasal madde üreten fabrikalara yakın bölgelerde oturmak, bilgisayar başında çok fazla çalışmak, mikrodalga fırınları, kimyasal içerikli temizlik ürünlerini çok fazla kullanmak, kortizon ve doğum kontrol hapı gibi sentetik ilaçları, antiromatizmal ve antidepresan ilaçları, kimyasal saç boyalarını ve şampuanları kullanmak saç dökülmesine sebep olabilir.
Ayrıca şampuanlar östrojen hormonunu taklit eden kimyasalları, koku maddelerini ve daha birçok zararlı bileşeni içerdiği için insan sağlığını tehdit eder ve saçların kirlenmesine ve dökülmesine sebep olur.
Saç İçin Uçucu Yağlar ve Faydaları Nelerdir?
Saç Dökülmesi ve Kellik Nedir?
Saç dökülmesi çeşitleri nelerdir? Kellik, saç derisinin bir kısmının tamamen saçsız hale gelmesine yol açan aşırı saç dökülmesi sebebiyle ortaya çıkan durumlardan biridir. Kellik hem erkeklerde hem de kadınlarda ortaya çıkabilir ancak erkekler bu duruma kadınlardan daha yatkındır. Yaygın kellik türleri arasında erkek tipi kellik, kadın tipi kellik, saç incelmesi (telogen effluvium) ve alopesi areata (saçkıran) bulunur.
Saç dökülmesi genetik mi? Saç dökülmesi yetersiz beslenme sonucunda ya da vücutta gelişen başka bir hastalığın semptomu olarak ortaya çıkabilir. Saç dökülmesinin tıpta kullanılan terimi alopesidir ve iki farklı tipi vardır. Alopesi areata, bağışıklık sisteminin saç köklerine saldırarak saçların dökülmesine sebep olduğu saç dökülme tipidir. Androgenetik alopesi ise saçın inceldiği ve sonunda da dökülmeye başladığı kalıtsal bir rahatsızlıktır.
Hormonlar özellikle saç sağlığı üzerinde oldukça etkilidir. Saç dökülmesi, hormonal değişiklikler ve hormonal dengesizlikler, hamilelik, doğum, menopoz ve tiroid problemlerinden de kaynaklanabilir.
Erkeklerde saç dökülmesi neden olur? Saç sağlığı üzerinde etkiye sahip olan hormonlar androjen hormonlarıdır. Üç tip androjen hormonu bulunur. Bunlar, DHT olarak bilinen testosteron, androstenedion ve dihidrotestosteron hormonlarıdır. Erkeklerde saç dökülmesinin nedeni, saç köklerinin DHT hormonuna duyarlılığından kaynaklanır. DHT, saç foliküllerinin küçülmesine neden olan ve saç üretimini azaltan bir erkek androjen hormonudur. Normal şartlarda saç döküldükten sonra aynı folikülden yeni saç çıkmaya başlar. Ancak DHT hormon seviyesi yüksekse saç büyümesinde azalma görülür. Erkek tipi kelliklerde saçlar, saç çizgisini takip eden bölümde “M” şeklinde açıklıklarla meydana gelmeye başlar. Kellik durumu ilerlediğinde ise “U” şekline gelinceye dek dökülmeye devam eder. Bu durumda saçların ortası ve üst kısmı tamamen kelleşmiş olur.
Kadınlarda saç dökülmesi neden olur? Kadın tipi kellikte ise başın tepe noktası ve ortasında saç incelmeye başlar ve dökülür. Kadınlarda ortaya çıkan saç dökülmesi genellikle stres, hormon dengesizlikleri, tiroid rahatsızlıkları veya toksik maddelere maruz kalmaları sebebiyle ortaya çıkar. Genellikle kadınlarda hormon dengesizlikleri sebebi ile saçlar dökülmeye başlar.
Doğumdan Sonra Saç Dökülmesi Nasıl Önlenir?
Saç Dökülmesi Neden Olur?
Saç dökülmesinin başlıca sebepleri şunlardır;
- Hormonal dengesizlikler
- Yaşlanma
- Demir eksikliği
- Ailede kellik öyküsü
- Saç dökülmesine neden olan tıbbi durumlar
- Saç derisi enfeksiyonları
- Proteinli besinleri yeteri kadar tüketmemek
- Kemoterapi
- Travma
- Kimyasalların ve saç şekillendirme araçlarının aşırı kullanımı
- Gebelik
- Stres ve gerginlik
- Tiroid bozuklukları
- Menopoz
- Bazı ilaçlar
Saç Dökülmesine Ne İyi Gelir?
Saç dökülmesi için ne yapılmalı? Saç dökülmesini iyileştirmek için beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı değiştirilmelidir. Stres yönetimi yapılmalı ve doğal tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.
Sağlıklı Beslenin
Saç dökülmesi doğal yollarla nasıl önlenir? Saç sağlığını desteklemek için beslenme programınıza vitaminler ve mineraller açısından zengin besinler eklemeniz gerekir. Saç dökülmesini engelleyen besinler;
- Organik Gıdalar: Kimyasal madde içermeyen organik gıdalar, saç sağlığını korumaya yardımcı olur. Çünkü kimyasallar endokrin sistemi bozarak hormon dengesizliklerine ve sonucunda da saç dökülmesine yol açar.
- Kabak Çekirdeği: Kabak çekirdeği içerdiği çinko sayesinde saç sağlığını korumaya ve saç dökülmesini önlemeye yardımcı olur. Yapılan araştırmalarda çinko eksikliğinin hipotiroide ve saç dökülmesine sebep olduğu tespit edilmiştir. {1*}
- Balıklar: Somon gibi yüksek omega-3 içeriğine sahip balıkların tüketilmesi, saç uzamasına yardımcı olur ve saç sağlığını destekler.
- Yeşil Çay: Saç dökülmesine yeşil çay iyi gelir mi? Yeşil çay, vücudun detoksifikasyonunu sağlayan ve saç uzamasına yardımcı olan antioksidanları içerir. Ayrıca testosteronun DHT’ye dönüşümünü de engelleyerek saç dökülmesini durdurabilir. Yeşil çay düşük seviyelerde kafein içeren içeceklerden biridir. Kontrollü tüketimi ile saç dökülmesinin önüne geçilebilir.
- Tohumlar: Chia tohumu, keten tohumu ve kenevir tohumu gibi lifli gıdalar saç büyümesine yardımcı olabilecek sağlıklı yağları içerir.
- Kemik Suyu: Protein, kolajen ve amino asitler bakımından zengin içeriklere sahip olan kemik suyu, saçların sağlıklı büyümesine yardımcı olur.
- Kafein: Yapılan araştırmalarda, az miktarda kafeinin, saçların sağlıklı şekilde büyümesine engel olan DHT hormonunun etkilerini azaltarak saç tellerini uyarmaya ve saç sağlığını korumaya yardımcı olduğu kanıtlamıştır. {2*} Yüksek kafein içeren içecekleri tüketmek yerine daha az kafein içeriğine sahip bitki çaylarını tüketebilirsiniz.
Saç Dökülmesine Sebep Olan Yiyecekleri Tüketmeyin
Saç dökülmesi ve kepek neden olur? Saç dökülmesine ve pek çok hastalığın ortaya çıkmasına sebep olan, şekerli, katkı maddesi ve trans yağ içeren işlenmiş gıdalardan uzak durulması gerekir. Saç dökülmesine sebep olan yiyecekler şunlardır;
- Trans Yağlar: Trans yağlar gibi sağlıksız yağların, saç dökülmesine sebep olan iltihaplanma ve DHT hormon üretimini artırdığı bilinmektedir.
- Şeker: Şeker tüketimi, hormon dengesizliklerine, insülin direncine sebep olur, DHT hormonunu ve saç dökülmesini artırır.
- İşlenmiş Gıdalar: İşlenmiş gıdalar sağlığa zararlı pek çok madde içerir. İşlenmiş gıdaların tüketilmesi saç sağlığını bozar ve saç dökülmesine sebep olur.
- Alkol: Alkol vücuttaki iltihabı artırır ve karaciğer sağlığına zarar verir. Bu nedenle alkol ve sigara tüketimi de saç dökülmesine sebep olur.
- Kafein: Kafein aşırı şekilde tüketildiğinde ters etki yaratarak vücutta dehidrasyona, hormon dengesizliklerine ve DHT hormonu üretimine neden olur. Bu durumda saç dökülmesi de artar.
Saç Dökülmesi İçin Takviyeler Kullanın
Saç dökülmesine karşı vitaminler nelerdir? Saç dökülmesine engel olabilecek ve saçları daha sağlıklı hale getirecek takviye ürünler;
- Kabak Çekirdeği Yağı: Günde 1 yemek kaşığı kabak çekirdeği yağı tüketmek, vücutta DHT hormonu üretimini engelleyerek saç sağlığını destekler.
- Balık Yağı: Günlük olarak 1000mg balık yağı tüketimi, vücuttaki iltihabı azaltır ve saç sağlığını destekler.
- Aloe Vera: Aloe vera, bol miktarda enzim, aminoasit, vitamin, mineral ve temel besin maddelerini içerir. Aloe vera jeli saç derisine uygulandığında saç derisini nemlendirir, pH’ı korur ve saçların sağlıklı uzamasını sağlar. Aloe vera bitkisinden jelleri çıkarılır ve saç derisine masaj yaparak uygulanır. Haftada 1 uygulanması önerilir.
- Ashwagandha: Günde 500 mg ashwagandha tüketmek, stresle baş etmeye, hormonların dengelenmesine ve kortizol seviyesinin düşmesine yardımcı olur. Tüm bunlar saçların sağlıklı şekilde büyümesini sağlar.
- Altın Kök Bitkisi (Rhodiola): Günde 500 mg alınan altın kök bitkisi, stresi azaltmaya ve saçların sağlıklı şekilde büyümesine yardımcı olur.
- B Vitamini: B vitamini saç dökülmesine iyi gelir mi? B vitamini içeren gıdaların tüketilmesi veya B vitamini takviyelerinin alınması stres yönetimine yardımcı olur. Aynı zamanda adrenal bezlerin ve saç sağlığının desteklenmesi için de faydalıdır.
- Çinko: Çinko, bağışıklığı güçlendirmeye, bağırsak sağlığını iyileştirmeye ve saç problemlerini gidermeye yardımcı olur. Çinko içeren gıdaların veya çinko takviyelerinin alınması önerilir.
- Biberiye Yağı: Biberiye yağı, saç sağlığına iyi gelen önemli uçucu yağlar arasındadır. Saç büyümesi için hücresel metabolizmanın uyarılmasını sağlar.
- Hint Sümbülü Yağı: Hint sümbülü yağının, saç büyümesine yardımcı olduğu ve saçların beyazlama süresini geciktirdiği bilinmektedir. {3*}
- Uçucu Yağlar: Lavanta, kekik, sedir ağacı, adaçayı ve nane yağı saç derisinde kan dolaşımını artırmaya yardımcı olur. Saçların büyümesini sağlamak için 3-4 damla nane yağı, biberiye yağı ve adaçayı yağını bir çorba kaşığı zeytinyağı ile karıştırın. Günde bir veya iki kez saç derisine masaj yaparak uygulayın.
- Hindistan Cevizi Yağı: Hindistan cevizi yağı yumuşatıcı ve canlandırıcı özelliklere sahip bir yağdır. Saç derisine derinlemesine nüfuz ederek saçların nemlendirilmesini sağlar. Yağın antimikrobiyal özellikleri, saç derisini bakteri ve mantar enfeksiyonlarına karşı korur. Hindistan cevizi yağı, saç derisi sağlığını korurken, saçların kabarmasını ve protein kaybını önler, saçları nemli tutar, kan dolaşımını artırır ve saç dökülmesini önler. Bir yemek kaşığı Hindistan cevizi yağı saç derisine hafifçe masaj yaparak uygulanır, gece boyunca saçta bekletilir ve sabah şampuan ile ılık suda yıkanır.
- Limon Suyu: Limon, saç dökülmesine, kepek problemlerine iyi gelir ve saçlardaki kuruluğu gidermeye yardımcı olur. Yüksek miktarda C vitamini içeren limon suyu, ciltte kolajen üretimini artırır. Böylece saç dökülmesini azaltır ve saçların uzamasına yardımcı olur. Limonun antimikrobiyal özellikleri, mantar ve diğer mikropların üremesini engelleyerek sağlıklı saç derisinin korunmasına katkı sağlar.
- Çemen Otu Tohumu: Saç dökülmesi nasıl durdurulur? Çemen otu tohumu saçı kepekten arındırır, saç dökülmesini önler ve saçların uzamasını sağlar. 2 yemek kaşığı çemen otu tohumu su eklenerek yavaş yavaş öğütülür. Krem kıvamına geldikten sonra saç derisine, özellikle saç dökülmesi olan bölgelere uygulanır. Yaklaşık 2 saat bekletilir ve ılık suyla durulanır. Bu işlem haftada bir veya iki kez tekrarlanmalıdır.
- Soğan Suyu: Soğan, saçların sağlıklı uzaması için gerekli olan biotin (B7 vitamini) bakımından zengindir. Soğan yüksek kükürt içeriği sayesinde saç köklerini besler ve güçlendirir. Antimikrobiyal özellikleri ile kepek oluşumunu önler ve saç derisini sağlıklı tutar. 4 küçük soğanın suyu çıkarılır, bir pamuk yardımıyla saç derisine uygulanır ve bir süre masaj yapılır. Bir iki saat bekletilir ve şampuan ile durulanır. Bu işlem günaşırı tekrarlanmalıdır. Soğanın kokusunu önlem için saç derisine uygulamadan önce, lavanta veya biberiye gibi herhangi bir uçucu yağdan birkaç damla eklenebilir.
- Elma Sirkesi: Elma sirkesi, diyabet, kanser, hipertansiyon, kolesterol ve daha pek çok sağlık sorununun tedavisinde kullanılır. Saçlar ve saç derisi için elma sirkesi kullanmak, saç dökülmesini önler ve saçların uzamasını sağlar. Elma sirkesi, saç derisinin pH dengesini korumaya yardımcı olur ve kaşıntı, kepek gibi saç derisi sorunlarına neden olan bakterileri yok eder. 2 yemek kaşığı elma sirkesi bir bardak suda seyreltilir. Duştan hemen sonra kökten uca tüm saça dökülür. Durulamaya gerek yoktur.
- Zencefil: Zencefildeki besin öğeleri saç köklerini besler, saç derisinde kan dolaşımını artırır ve saçların uzamasına yardımcı olur. Saçların kurumasını ve kırılmasını önlemeye yardımcı olan nemlendirici özelliklere sahiptir. Baharatın antimikrobiyal etkileri, kepek ve saç derisiyle ilgili diğer problemleri önlemeye de yardımcı olur. Bir yemek kaşığı zencefil tozu, bir yemek kaşığı zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı veya jojoba yağı ile karıştırılır. Saç derisine masaj yaparak uygulanır, yarım saat bekletilir ve ılık su ve şampuan ile durulanır. Bu uygulama birkaç hafta boyunca haftada iki kez tekrarlanmalıdır.
- Kahve: Kahvedeki kafein, saç köklerinin küçülmesine ve kelliğe sebep olan DHT hormonu üretiminin engellenmesine yardımcı olur. Küçük bir kase içinde iki çay kaşığı kahve tozu, bir yemek kaşığı zeytinyağı ve bir yemek kaşığı bal karıştırılır. Saç derisine nazikçe uygulanır, 20 dakika bekletilir ve şampuan ile durulanır. Bu işlem haftada iki kez tekrarlanmalıdır. {4*}
- Hindistan Cevizi Sütü: Hindistan cevizi sütü, saç sağlığını destekleyen protein, doğal yağ asitleri, vitamin ve mineralleri içerir. Bu besinler saçları güçlendirir, bakım yapar, besler, saç uzamasını hızlandırır, saç dökülmesi ve kelliği önler. Hindistan cevizi öğütülerek ve sıkılarak sütü çıkarılır. Süt saç derisine uygulanır, 20-30 dakika bekletilir ve şampuan ile yıkanır. Bu uygulama haftada bir kez tekrarlanmalıdır.
- Amla (Hint Bektaşi Üzümü): Saç dökülmesi için Bektaşi üzümü nasıl kullanılır? Saç problemleri için yaygın olarak kullanılan bitkilerden biri amladır. C vitamini bakımından zengin, antioksidan ve flavonoidler içeren amla, saç köklerini besler ve saç uzamasına yardımcı olur. Bektaşi üzümünün saç üzerinde düzenli kullanımı, saçları güçlendirir, kırılmaları ve saç dökülmelerini önler. Bektaşi üzümü direk olarak tüketilebilir veya suyu saç derisine ve saça düzenli olarak uygulanabilir. Bir kasede, bir çay kaşığı Bektaşi üzümü suyu ve limon suyu karıştırılır. Karışım saç derisine 5 dakika boyunca masaj yaparak uygulanır, 10-15 dakika bekletilir ve şampuan ile durulanır. Bu uygulama iki haftada bir tekrarlanmalıdır.
Stres İle Başa Çıkmayı Öğrenin
Saç dökülmesinin başlıca sebeplerinden biri strestir. Stresi azaltmak için düzenli uyku uyumak, dinlenmek ve fiziksel aktiviteler yapmak gerekir. Masaj uygulamaları da stresle başa çıkmak için uygulanan diğer yöntemler arasındadır. Çünkü masaj, stresi kontrol altında tutmaya yardımcı olur ve kan dolaşımını artırır. Kan akışının sağlanması ve stres seviyesinin düşmesi de saçların dökülmesine engel olur.
Kepek de saç dökülmesine sebep olan problemlerden bir tanesidir. Kepek probleminizden kurtularak saç dökülmesini durdurabilir veya azaltabilirsiniz.
Kaynaklar
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3746228/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24836650/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3113354/
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/bjd.13114