İnsan vücudu mikroplar, toksinler ve diğer zararlı istilacılar tarafından sürekli saldırıya uğramaktadır. Aynı zamanda stres ve endişe vücudu sürekli tetikte tutmaktadır. Vücudun bütün bunlarla mücadele edebilmesi için bağışıklık sisteminin güçlü olması gerekmektedir. Çünkü bağışıklık sistemi insan vücudunun sağlıklı kalmasına yardımcı olmaktadır.
Bağışıklık Sisteminin Düzenli Çalışması
Bazı durumlarda güçlü bağışıklık sistemi, bağışıklık aşırı tepkisine dönüşmektedir. Bu olay olduğunda vücut kendi kendiyle savaşmaya başlamaktadır. Buradaki en önemli olay dengeyi sağlamaktır. Güçlü bir bağışıklık sistemi, aşırı ve yetersiz tepki vermeden zararlı istilacıları yok etmek için gerekenleri yapmaktadır.
Düzenleme kavramı geniş kapsamlı bir kavram olup duyguları ve stres seviyelerini yönetmeye, bağışıklık sistemi tepkilerini azaltmaya ve iyileştirmeye de yardımcı olmaktadır.
Vücut İhtiyaçlarının Düzenlenmesi
Bağışıklık sisteminin düzenli çalışması için vücudun dengede olması gerekmektedir. Panik, korku, endişe ve stres, bağışıklık sistemini düzensizleştirip vücudu enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirmektedir. Bağışıklık sisteminin düzenli çalışabilmesi için yapılacak şeylerden bazıları şunlardır;
- Yeşil sebzeler, kabuklu yemişler ve tohumlar, zeytinyağı ve çilek gibi iltihap önleyici gıdalar gibi sağlıklı ürünler tüketin.
- Vücudunuzu olabildiğince hareket ettirin ancak kendinizi aşırı yormaktan kaçının.
- Açık havada zaman geçirmeye çalışın.
- Bol bol uyuyun.
- Zihninizin ve vücudunuzun rahatlamasına yardımcı olmak için günlük meditasyonlar yapın.
Bu aktiviteler, vücudunuzu ve bağışıklık sisteminizi düzenlemeye ve bağışıklık sisteminin aşırı tepkisini önlemeye yardımcı olmaktadır.
Aşırı Bağışıklık Tepkisi ve Sitokin Fırtınası
Bağışıklık sistemi mikroplar veya bakteriler gibi bulaşıcı virüsleri tespit etmektedir. Bu gibi durumlarda, Galektin-3 (veya Gal-3) adı verilen ana alarm proteinlerinden biri, diğer bağışıklık sistemi hücrelerine acil uyarılar göndermektedir. Gal-3, iltihaplanma da dahil olmak üzere birçok bağışıklık reaksiyonunu başlatmaktadır.
Bu olay vücudun virüsle savaşmasını sağlamaktadır. Ancak bazı durumlarda Gal-3 aşırı hızlı çalışmakta ve aşırı bir inflamatuar yanıta neden olmaktadır. Bu aşırı tepki sitokin fırtınası olarak adlandırılmaktadır. Sitokin fırtınası vücutta iltihaba neden olduğu için ölüme yol açabilmektedir.
Bazı bulaşıcı mikroplar, Gal-3 ve sitokin fırtınalarını tetikleyerek bazı sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Bu sağlık sorunları ise şunlardır;
- Solunum yetmezliği
- Böbrek hasarı
- Karaciğer hasarı
- Septik şok
Sitokin fırtınaları özellikle solunum yolu hastalıklarını tetiklemektedir. Akciğerler iltihapla kaplanmakta ve nefes almayı zorlaştırmaktadır. Bağışıklık sisteminin güçlü tutulması için Gal-3 alarmı dengede tutulmalıdır.
Gal-3 Proteinini Dengede Tutma
Gal-3’ün kontrol altında tutulamaması öldürücü olabilmektedir. Narenciye pektini veya monokalsiyum fosfat (MCP), Gal-3’ü dengede tutmak için kullanılmaktadır. MCP, Gal-3’ün aşırı eksprese edilmesini önlemektedir. Bu da iltihap kaçağını kontrol altında tutmaya ve sitokin fırtınalarını durdurmaya yardımcı olmaktadır. MCP’nin diğer faydaları şunlardır;
- Bağışıklık sistemini rahatsız edebilecek toksinleri ve diğer zararlı maddeleri nötralize etmekte ve ortadan kaldırmaktadır.
- Tehditlere karşılık verecek doğru hücrelere sinyal göndermektedir.
- Kalp, karaciğer ve böbrekler dahil olmak üzere önemli organları korumaktadır.
- Kanserli hücrelerin büyümesini ve metastazı ile mücadele etmektedir.
- Bağışıklık sistemini düzenlemeye yardımcı olmaktadır.
- Vücuda antimikrobiyal koruma sağlamaktadır.
Bağışıklık Sistemi Güçlendirme
Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için tıbbi mantarlar kullanılmaktadır. Tıbbi mantarların çoğu koşulda yaşamasını sağlayan adaptojen nitelikleri bulunmaktadır. Bu adaptojen nitelik aynı zamanda bağışıklık sisteminin ve inflamatuar yanıtının güçlenmesine yardımcı olmaktadır.
Birçok şifalı mantar vücuda antiviral, antimikrobiyal, anti-inflamatuar ve antioksidan koruma sağlamaktadır. Faydalı mantarlar şunlardır;
- Ganoderma (Reishi)
- Kordiseps (Tırtıl Mantarı)
- Coriolus (Çok Renkli Mantar)
- Umbellatus (Su Menekşesi)
- Maitake (Çiçekli Hasırotu)
- Shiitake (Kara Orman Mantarı)
- Tremel (Beyaz Koru Kulağı)
Bu şifalı mantarlardan bazıları (Coriolus gibi) anında etki göstermektedir. Reishi ve kordiseps gibi mantarlar ise vücuda uzun vadede destek sağlamaktadır. Tremella, kordiseps ve reishi gibi mantarlar akciğerleri korumakta, maitake ve shiitake gibi mantarlar ise sindirime yardımcı olmaktadır. Şifalı mantarlar tek tek kullanılabilmektedir ancak birlikte alındığında daha verimli çalışmakta ve vücuda daha fazla fayda sağlamaktadır.
Hücrelere Koruma Sağlama
Mikroplar, hücrelere gizlice girerek vücudu hasta etmektedir. Bazı öldürücü virüsler, hücrelerin kapılarını açabilen ACE2 reseptörlerinden vücuda girmekte ya da ACE2 reseptörüne tam olarak tutunarak hücre içine daha kolay girebilmektedir. Bazı şifalı bitkiler ACE2 reseptörlerinin kilitlenmesine yardımcı olmaktadır. Bu bitkiler şunlardır;
- Çin takkesi kökü
- Meyan kökü
- At kestanesi
- Japon madımağı
Bu bitkiler yüzlerce bileşik içermektedir ve bu faydalı bileşikler vücut için oldukça sağlıklıdır. Örneğin, Japon madımağı, güçlü antiviral özelliklere, at kestanesi ise anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.
Bağışıklık Düzenleyici Etkisi Olan Doğal Otlar
Binlerce yıldır bitkiler insanları sağlıklı tutmak, hastalıklarla savaşmak ve semptomları tedavi etmek için kullanılmaktadır. Bitkiler, bağışıklık sistemini güçlendirmesi, antiviral özelliklere sahip olması ve anti-inflamatuar semptomların azaltılması için kullanılabilmektedir.
Bağışıklık düzenleyici otlar şunlardır;
- Astragalus (Geven Otu) {1*}
- Eleutherococcus (Sibirya Ginsengi) {2*}
- Ashwagandha (Hint Ginsengi) {3*}
- Artemisia (Yavşan)
Antiviral özelliklere sahip otlar ise şunlardır;
- Astragalus {4*}
- Honokiol (Manolya Kabuğu) {5*}
- Yıldız anason {6*}
- Meyan kökü {7*}
Anti-inflamatuar özelliklere sahip otlar ise şunlardır;
- Zerdeçal {8*}
- Honokiol (özellikle MCP ile beraber)
- Zencefil {9*}
- Ashwagandha
Bu bitkilerin tümü antiviral etkilere sahiptir. Vücudu sağlıklı tutmanın temel yolları, bağışıklık sistemini ve stres seviyelerini dengede tutmaktır. Ayrıca tehlikeli sitokin fırtınalarına yol açan bağışıklık aşırı tepkilerini engellemektir.
Kaynaklar
{1*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28303957/
{2*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6240259/
{3*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27487266/
{4*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29170045/
{5*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30585512/
{6*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31997473/
{7*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30659537/
{8*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26528921/
{9*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31800263/