Mide Neden Ağrır? Mide Ağrısı Doğal Tedavisi

Mide neden ağrır? Mide ağrısı doğal tedavisi. Mide ağrısı, hemen hemen herkesin ara sıra hissettiği bir durumdur. Mide ağrısı (karın ağrısı da denir) olan kişilerde genellikle kas gerginliği, gaz ağrısı veya mide rahatsızlığı görülür. Mide ağrısı, birçok durumu kapsayan genel bir terimdir. {1*}

Mide Ağrısı Nedir?

Mide ağrısı, midedeki veya sindirimle ilgili vücut bölümlerindeki bir sorundan kaynaklanabilir. Bazen yemek yedikten sonra, belirli yiyeceklere veya alkol/uyuşturucu alımına bağlı olarak ortaya çıkar. Mide ağrısı safra kesesi, apandisit, bağırsaklar veya pankreas gibi yakındaki organlardan da kaynaklı olabilir. {2*}, {3*}

Ağrının sebebini saptayabilmek için semptomları ve ağrının zamanlamasını kontrol etmek önemlidir. Karın ağrısı birkaç saat içinde kaybolabilir, gelip gidebilir veya zamanla kötüleşebilir. Ağrı şiddetliyse veya hızla kötüleşiyorsa, doktorla görüşülmelidir.

Mide Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Ağrı bir veya daha fazla koşulla ilgili olabilir. En yaygın mide ağrısı semptomlarından bazıları: {4*}, {5*}, {6*}

• Koşarken, eğilirken, gülerken, öksürürken veya hapşırırken meydana gelen kas gerginliği
• Gaz ağrısına neden olan dolu veya şişkin mide
• Mide ekşimesi, asidik mide veya hazımsızlık

Mide ağrısı ile ilgili diğer yaygın semptomlar:

• Mide bulantısı 
• Kusma
• Karın krampları
• Geğirme
• Kabızlık
• İshal

Daha az görülen semptomlar:

• Ani ve keskin olabilen şiddetli mide ağrısı
• Her yemekten sonra ağrı
• Devam eden kusma veya ishal
• Kanlı kusma
• Kanlı dışkı
• Dokunulduğunda sert ve hassas olan mide bölgesi
• Göğüs, boyun veya omuz ağrısı

Mide Ağrısı Neden Olur?

Mide ağrısı bir veya birkaç nedenden kaynaklı olabilir. Çoğu zaman evde tedavi edilebilir. Karın ağrısının yeri, ağrının sebebini saptamaya yardımcı olabilir.

Şiddetli mide ağrısı vakaları çoğu zaman acil servis ziyaretleriyle sonlanır. Bu vakaların çoğuna ‘spesifik olmayan karın ağrısı’ teşhisi koyulur. Bu, ağrının sebebinin bulunamadığı anlamına gelir. Mide ağrısı için gidilen acil servis ziyaretlerinin bir diğer yaygın nedeni, idrar yolunun bir kısmını bloke eden böbrek taşıdır (renal kolik olarak adlandırılır). Karın ağrısı için gidilen tüm acil servis ziyaretlerinin yaklaşık %60’ı bu iki nedenden oluşur. {7*}

Araştırmalar, yaşlı yetişkinlerin (65 yaş üstü) daha fazla safra kanalı tıkanıklığı, safra kesesi iltihabı ve divertikülit (sindirim sisteminin iç yüzeyinde oluşabilen küçük, şişkin keseler) yaşadığını, 65 yaşın altındaki insanların yaşlılara göre daha fazla apandisit atağı geçirdiğini gösterir.

Mide ağrısının en yaygın nedenlerinden bazıları: {8*}, {9*}

• Hazımsızlık
• Gıda zehirlenmesi
• Gıda alerjisi ve çölyak hastalığı
• Gaz
• Mide gribi ve mide ülseri ile ilişkili Helicobacter pylori gibi diğer enfeksiyonlar

Daha nadir görülen nedenler: {10*}

Mide Ülseri

Mide iltihabı (gastrit), yemek yerken midede yanma hissinin yaşandığı, sindirimin iyi yapılamadığı, hazımsızlık ve gaz birikintisiyle sonuçlanan bir hastalıktır. Gastritin neden olduğu iltihaplanma ve semptomlar, zamanla mide ülserlerine neden olan bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanır. Aspirin veya nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) gibi alkol veya belirli ağrı kesicilerin kullanılması daha fazla ağrıya neden olabilir. Tekrarlayan mide rahatsızlığı, şişkinlik, ağrı, hıçkırık ve kan kusması gibi mide iltihabı belirtileri göz ardı edilmemelidir. Çünkü gastrit mide kanseri riskinde artışa neden olabilir.

Mide Kanseri

Antibiyotikler, demir takviyeleri, bazı kolesterol ilaçları ve kemoterapi gibi bazı faktörler mide ağrısına neden olabilir.

Mide dışında karnın sol veya sağ tarafında da ağrılar görülebilir. Bunun nedeni yumurtalıklardan kaynaklı olabilir. Karnın farklı bölgelerindeki ağrıların yaygın nedenleri şunlardır:

Üst Mide Ağrısı:

• Mide ekşimesi veya asidik reflü
• Yemek borusu ağrısı
• Safra kanalı ağrısı
• Safra kesesi ağrısı, safra taşı ve safra kesesi atağı belirtileri
• Böbrek taşı
• Pankreas ağrısı (sol üst taraf)
• Kalp ağrısı (anjina)
• Karaciğer ağrısı
• Mide fıtığı (midenin üst kısmında ağrı görülür, diyafram veya göğse baskı yapıldığında hissedilir.)

Alt Mide Ağrısı:

• Regl ağrısı
• Yumurtalıktan yumurta salınımı (yumurtlama)
• Rahim astarında ağrı (endometriozis)
• Pelvik inflamatuar hastalık
• Rahim yerine fallop tüpünde gebelik (dış gebelik)
• Hamilelik sırasında şiddetli ise doktor tarafından kontrol edilmesi gereken kramplar
• İrritabl bağırsak sendromu
• Enflamatuar bağırsak hastalığı
• Crohn hastalığı
• Pankreatit
• Divertikülit
• Prostat ağrısı

Sağ Taraf Mide Ağrısı: {11*}, {12*}

• Apandisit: Şiddetli ağrı hissediliyorsa acilen doktora başvurulmalı.
• Kasık fıtığı: İnce bağırsağın bir kısmı alt karnın zayıf bir noktasından geçtiğinde görülür.
• Safra taşları: Sağ üst karın ağrısı olarak hissedilebilir.

Sol Yan Karın Ağrısı: {13*}

• Divertikülit: Genellikle sol alt tarafta ağrı
• Crohn hastalığı: Ağrı, mide bölgesinin solunda ve ortasında olabilir.
• Pankreas ağrısı: Sol, üst tarafta mide ağrısı

Mide ağrısına neden olan risk faktörleri: {14*}, {15*}, {16*}

• Çok fazla kahve veya kafeinli içecekler
• Çok fazla alkol
• Aşırı baharatlı yiyecekler
• Tarihi geçmiş veya kontamine gıdalar
• Alerjen yiyecekler
• Çok fazla meyve veya karbonhidrat (fruktoz intoleransı varsa)
• Süt ürünleri içeren içecekler ve yiyecekler (laktoz intoleransı varsa)
• İşlenmiş gıdalar, tütsülenmiş veya tuzlanmış et veya balık ve salamura sebzeler
• Mide ülseri
• Tütün kullanımı
• Fazla kilolu veya obez olmak
• Bazı meslekler; metal, kömür ve kauçuk endüstrisinde çalışanların mide kanseri riski daha yüksek
• Karın cerrahisi
• GÖRH adı verilen gastroözofageal reflü hastalığı
• Gebelik
• Regl olmak
• İş veya yaşam durumlarından kaynaklanan stres
• Psikolojik sıkıntı
• Tükenmişlik
• Sağlık hakkında duyulan yüksek düzeyde endişe
• Bazı ilaçlar
• Bazı yasadışı uyuşturucular

Mide Ağrısı Geleneksel Tedavi Yöntemi Nedir?

Mide ağrısına yönelik birçok geleneksel tedavi mevcuttur. Bu noktada acının/ağrının kaynağını bulmak önemlidir. Mide ağrısını gidermek için yapılan geleneksel tedavilerden bazıları:

• Mide ekşimesi veya GÖRH için antiasit ilacı veya asidi azaltan bir ilaç,
• Kabızlık için suda veya müshillerde çözünen lif ürünleri,
• İshal için hidrasyon ve hafif beslenme (Not: İshal birkaç günden uzun sürerse veya dışkıda çok miktarda kan veya irin varsa doktorla görüşülmelidir.),
• Ağrı için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (ibuprofen gibi) gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler (asetaminofen ve aspirin ağrıyı giderir ancak iltihabı gidermez),
• Şişkinlik için içinde simetikon bulunan ilaçlar,
• Uzun süreli hazımsızlık için proton pompa inhibitörleri (PPI’ler) ve H-2-reseptör antagonistleri (H2RA’lar), {17*}
• Ağrıyı azaltmak için antidepresanlar veya anti-anksiyete ilaçları,
• Kusmayı önlemek için Pepto-Bismol ve Dramamine gibi reçetesiz satılan antihistaminikler (H1 blokerleri),
• Şiddetli mide krampları için antibiyotikler, aminosalisilatlar, kortikosteroidler veya antispazmodik ilaçlar,
• Adet kramplarını önlemek için Midol gibi ilaçlar kullanılır.

Adet ağrılarını doğal yollarla tedavi etmek için Adet Dönemi Krampları Doğal Tedavi yazımızı okuyabilirsiniz.

Mide Ağrısı İçin Doğal Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Mide ve karın ağrısını iyileştirmek için evde yapılabilecek birçok doğal ve basit yol bulunur. Ağrı çok şiddetli değilse, ilaç kullanmadan önce bu doğal tedavi yöntemleri denenebilir.

Karındaki Gerginliği Azaltmak

Karın kası gerginliği genellikle evde tedavi edilebilir. Kas gerginliğini önlemek, ağrıyı azaltmak ve yönetmek için birçok yöntem denenebilir:

• Soğuk terapi: Bir havluya sarılmış buz torbası karın bölgesine 10-15 dakika uygulanır. Gerekirse her saat başı tekrarlanır.
• Isı tedavisi: Ağrıyan bölgeye uygulanan ısı kişiyi rahatlatabilir, gerginliği azaltabilir. Bölgeye daha fazla kan gelmesini sağlar. Sıcak kompres 20 dakikaya kadar uygulanabilir. Gerekirse her saat başı tekrarlanır.
• Sıkıştırma: Ağrıyan bölgeye biraz baskı uygulamak, kasları yönlendirmek ağrının hafiflemesine yardımcı olur. Bu işlem için karın bandajı veya kumaş ateli kullanılabilir.

Bir kaza geçirdikten sonra oluşabilecek karın gerginliğini önlemek için:

• Karın ve sırtı zorlayabilecek pozisyonlardan kaçınılmalıdır. Ağır eşyaları kaldırırken dizler ve kalça bükülmeli, sırt düz bir şekilde tutulmalıdır.
• Ayakta dururken ve otururken dengeli bir duruş sağlanmalıdır.
• Bir pozisyonda çok uzun süre oturulmamalıdır. Sık sık mola verilmeli ve hareket edilmelidir.
• Pelvik kaslarını güçlendirecek hareketler ve egzersizler yapılabilir.
• Egzersize veya spora başlamadan önce ısınma hareketleri yapılmalıdır.
• Egzersizlerden sonra kasları dinlendirmek için soğuma ve esneme hareketleri yapılmalıdır. Egzersizler arasında kasları dinlendirmek için mola verilebilir.
• Mümkün olduğu kadar istirahat edilmelidir.

Şişkinlik ve Gazı Azaltmak

Midede şişkinlik ve gaz, ağrının yaygın nedenlerindendir. Beslenme ve yaşam tarzını değiştirmek şişkinliğin azalmasına yardımcı olur. Ağrıyı azaltmak için bazı öneriler: {18*}, {19*}

• Yemekler küçük lokmalarla, az az yenmeli.
• Kızartılmış veya yağlı yiyecekler tüketilmemeli.
• Gazlı içecek tüketimi azaltılmalı.
• Marul, lahana ve brokoli gibi gaz yapıcı besinler çok sık tüketilmemeli.
• Kuru baklagiller haftada bir veya iki haftada bir kez tüketilmeli.
• Mümkün olduğunca stres azaltılmalı.
• Sigara içilmemeli.
• Sakız çiğnenmemeli.
• İyi emilemeyen veya iyi sindirilemeyen sentetik tatlandırıcılar içeren şekersiz yiyecekler tüketilmemeli.
• Hava yutma alışkanlığı bırakılmalı.

Şişkinlik ve gaz tedavisi için daha fazla bilgi almak istiyorsanız Şişkinlik ve Gazdan Kurtulmanın Doğal Yolları Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.

Sağlıksız Besinlerden Kaçınmak

Mide ağrısı olasılığını azaltmak için bazı besinlerden kaçınılmalı: {20*}

• Çok fazla kahve veya kafeinli içecekler
• Yüksek alkol kullanımı
• Baharatlı yiyecekler
• Domates ve portakal gibi doğal asitli yiyecekler
• Tarihi geçmiş veya kontamine yiyecekler (bunlar gıda zehirlenmesine neden olabilir)
• Buğday veya fındık gibi alerjen yiyecekler (intoleransı olan kişiler için)
• Çok fazla meyve veya çok fazla karbonhidrat (fruktoz intoleransı olan kişiler için)
• Süt ürünleri içeren içecekler ve yiyecekler (laktoz intoleransı olan kişiler için)
• İşlenmiş gıdalar ve tütsülenmiş veya tuzlanmış et veya balık ve salamura sebzeler (bunlar bazı insanları mide kanseri için daha yüksek risk altına sokar)
• Tütün kullanımı veya sigara
• Yasadışı uyuşturucu kullanımı

Kokain, karın ağrısına ve bağırsak dokusunun bozulmasına neden olabilir. Opioid kullanımı karın ağrısına, asidik reflüye ve şiddetli kabızlığa neden olabilir. Bazı ilaçların da ağrıya neden olabildiği belirtilir. İlaçların mide ağrısına neden olup olmadığı hakkında bilgi almak için doktor ve eczacıyla görüşülmelidir.

Sağlıklı bir sindirim sistemi için kişinin kendisine yapacağı en iyi yatırım dengeli beslenmektir. Sebzeler, meyveler, tahıllar, süt ürünleri, proteinli gıdalar (baklagiller, balık, etler) ve sağlıklı yağları içeren besinlerden zengin bir diyet uygulamak sağlığı korumak için en doğrusudur. İlave şekerleri, doymuş yağları ve tuzu da sınırlamak gerekir. {21*}, {22*}

Bitkisel Çözümler Denemek

Karın ağrısını tedavi etmek için kullanılan bazı ağrı kesiciler aslında mideye zarar verebilir. Uzun süre düzenli aspirin almak mide kanamasına yol açabilir. Ağrı için NSAID ilaçlarının kullanımı da karın kanamasına neden olabilir. Zamanla, asetaminofen kullanımı da karaciğere zarar verebilir. {23*}, {24*}

Hazımsızlık ve mide ağrısı için doğal çözümler mevcuttur. Ancak bir bitki veya takviye denenmeden önce doktora danışılmalıdır. Bitkisel ürünler ilaçlarla etkileşime girebilir. Ayrıca, doktorla görüşmeden reçeteli ilaçlar bırakılmamalı, ilaçları alma şekli değiştirilmemelidir.

İran’da yapılan bir araştırmada, çeşitli mide rahatsızlıklarını tedavi edebilecek 105 bitki bulunmuştur. Yedi klinik çalışma, mide rahatsızlığının (fonksiyonel dispepsi) doğal yöntemlerle etkili bir şekilde tedavi edilebildiğini saptamıştır. Bu bitkiler şunlardır: {25*}

• Meyan kökü ağrıyı azaltabilir, mide mukus salgısını artırarak ülseri önleyebilir.
• Çörek otu mide bulantısı, gaz, ishal ve dizanteri (bağırsaklarda ciddi bir sindirim enfeksiyonu) tedavisinde kullanılabilir.
• Fesleğen yaprağı midedeki asidi azaltabilir.
• Zencefil antiülser, antibakteriyel, antispazm ve antiinflamatuar özelliklere sahiptir.
• Mastik sakızı sindirim bozukluklarına karşı etkili olabilir.

Bitki bazlı ilaçlar yerine kullanılabilecek besinler de vardır:

• Zencefilli gazoz veya zencefilli sakız
• Nane yaprakları veya nane özütü
• Papatya, nane veya zencefil kökü içeren çaylar
• Ballı veya balsız elma sirkesi
• Tarçın, rezene, nane içeren soda

Stresi Yönetmek

Stresi yönetmek zor olabilir. Bununla birlikte psikososyal stres, yetişkinlerin yanı sıra ergenlerde de karın ağrısı üzerinde etkili olabilir. {26*}

Mide ağrısına sebep olabilecek stresle ilgili bazı faktörler şunlardır:

• Sağlık hakkında yüksek düzeyde endişe
• Tükenmişlik
• Psikolojik stres

Kas gerginliğini düşündüren yaygın belirtiler ve sorunlar:

• Mide bulantısı
• Sık gaz çıkışı (gaz kaçışı)
• Yemek yerken hızlı tokluk yaşama
• Artan idrara çıkma veya bağırsak hareketleri
• Duygusal rahatsızlık
• Tütün kullanmak
• Aşırı alkol tüketmek

Stresi azaltmak için denenebilecek yöntemler:

• Vitaminler, mineraller, sağlıklı yağlar, elektrolitler, amino asitler ve antioksidanlar açısından zengin, besleyici bir diyet
• Açık havada yürüyüş yapmak
• Evden çıkmak ve sosyal olmak
• Meditasyon
• Yoga dahil hareket ve egzersiz
• Günlük tutmak

Bağırsak Sağlığını Korumak

Kabızlık ve ishalden kaçınmak, mide bölgesindeki ağrıyı önlemenin iki yoludur. Kabızlığa genellikle düşük lifli bir diyet, yeterince su içmeme (dehidrasyon) ve duygusal sıkıntı çekme neden olur.

Kabızlık, yüksek lifli bir diyet ve egzersizle iyileştirilebilir. Kabızlıkta beslenme şu şekilde olmalıdır: {27*}

• Çiğ meyveler (kuru erik ve incir gibi), sebzeler, kuruyemişler, tohumlar, fasulye ve yeşil yapraklı sebzeler açısından zengin beslenilmeli.
• Sıcak ve ılık içecekler tüketilmeli.
• Daha fazla su içilmeli.
• Vücudun su kaybetmesine neden olabilecek işlenmiş gıdaları, kızarmış yiyecekleri, alkolü ve kahve ve çay gibi kafeinli içecekler azaltılmalı.
• Laktoz intoleransı varsa pastörize süt ürünleri tüketilmemeli.
• Keten tohumu yağı ve magnezyum gibi takviyeler alınabilir.

İshale genellikle gıda alerjileri, enfeksiyon, virüs, dehidrasyon, stres ve bazı ilaçlar neden olur. Mide gribi ile de ilişkilidir. İshali önlemek için BRAT diyeti önerilir. BRAT diyeti muz, pirinç, elma püresi ve kızarmış ekmekten oluşmaktadır.

İshali yönetmek için bazı öneriler:

• İyileştikten sonra, smoothieler ve buharda pişirilmiş sebzeler gibi yumuşak, sindirimi kolay yiyecekler tüketilebilir. Belirtiler tekrar kötüleşirse, bir süreliğine meyve ve sebze tüketimi bırakılmalıdır.
• İshali durdurmak için diyete keten tohumu yağı eklenebilir.
• Bitkisel çaylara zencefil kökü ve bal katılabilir.
• Vücut nemli tutulmalıdır.
• Daha fazla dinlenilmeli ve yorucu egzersizlerden kaçınılmalıdır.
• Sindirim sistemini yeniden kolonize etmek ve onarmak için probiyotikler ve glutamin tozu gibi bazı takviyeler denenebilir.
• Nane yağı kullanılabilir.

Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

Doktora başvurulması gereken şiddetli mide ağrılarına sebep olan durumlar:

• Kontrolsüz ishal
• Kontrolsüz kusma
• Kanlı kusma veya kanlı dışkı
• Bilinç kaybı
• Üç günü aşan kabızlık
• Her yemekten sonra mide bulantısı
• Ağrılı bağırsak hareketleri
• Ağrılı cinsel ilişki

Ciddi veya uzun süreli mide ağrıları evde tedavi edilmemelidir. Mide bölgesindeki ağrı, bazı durumlarda ciddi hastalıklara veya ölüme neden olabilir. Bu makaledeki öneriler herkes için doğru değildir. Herhangi bir bitkisel ilacı denemeden, yeni bir egzersize veya diyete başlamadan önce doktora ve diyetisyene başvurulmalıdır.