Hipotiroid Nedir?

Hipotiroid, hipertiroidin tam tersidir. Tiroid bezi yetersiz çalışır ve yeterli hormon üretemez. Hipotiroid dünya çapında insanların %1-2’sini etkiler ve kadınları etkileme olasılığı erkeklerden on kat daha fazladır. (1)

Tiroid bezi, tiroid hormonu (TSH) adı verilen bir sinyal aldığında, tiroid hormonlarını kan dolaşımına bırakır. Bu sinyal, tiroid hormon seviyeleri düşük olduğunda beyninizin tabanında bulunan küçük bir bez olan hipofiz bezinden gönderilir. (2)

Bazen, tiroid bezi, bol miktarda TSH olsa bile tiroid hormonları salmaz. Buna birincil Hipotiroid ve en yaygın Hipotiroid türü denir.

Birincil Hipotiroidin yaklaşık %90’ı, bağışıklık sisteminizin yanlışlıkla tiroid bezinize saldırdığı otoimmün hastalık olan Haşimato tiroiditinden kaynaklanır. (3)

Birincil Hipotiroidin diğer nedenleri arasında, iyot eksikliği, genetik bir bozukluk veya bir kısım ilaçların yan etkilerinden kaynaklanır. (4)

Diğer zamanlarda tiroid bezi yeterince TSH almaz. Bu, hipofiz bezi düzgün çalışmadığında olur ve ikincil Hipotiroid olarak adlandırılır.

Tiroid hormonları çok önemlidir. Vücudunuzun yediklerinizi enerjiye dönüştürdüğü süreç olan büyümeyi, hücre onarımını ve metabolizmayı kontrol etmeye yardımcı olurlar.

Metabolizmanız vücut ısınızı ve ne oranda kalori yaktığınızı etkiler. Bu nedenle Hipotiroid olan kişiler genellikle üşüme ve yorgunluk hisseder ve kolayca kilo alabilir. (5)

Hipotirod Belirtileri Nelerdir?

Tiroid, “ana bez” olarak kabul edilir. Önemli hormonları üretmenin yanı sıra, besinleri gıdalardan vücudun üzerinde çalıştığı kullanılabilir enerjiye dönüştürme sürecini kontrol etmeye yardımcı olur. Tiroid metabolizmanızda çok önemli bir rol oynadığı için, disfonksiyon, enerji seviyeniz ve kalori yakma kabiliyetiniz de dahil olmak üzere vücudun hemen hemen her bölümünü etkileyebilir.

Tiroid tarafından üretilen anahtar hormonlar ayrıca karaciğerin kan dolaşımında dolaşan kolesterolü parçalamasına yardımcı olur. Tiroid, trigliserit yağ seviyelerini kontrol etmek için gerekli olan enzimleri de uyarabilir, bu nedenle tiroid fonksiyonundaki değişiklikler kalp problemlerine neden olur.

Hipotiroidin diğer göze çarpan etkileri arasında huysuzluk ve yavaş bir metabolizma bulunur. Esasen, tiroidiniz yetersiz olduğunda, metabolizmanız yavaşlar, bu da her zaman kendinizi yorgun hissettiğiniz veya kilo vermekte zorlandığınız anlamına gelebilir.

Ruh haliniz özellikle hormon seviyelerindeki değişikliklere karşı hassastır, bu nedenle Hipotiroidi olan bazı insanlar depresyon, anksiyete, iyi uyumakta güçlük ve düşük bağışıklık ile uğraşır. Tiroid bezi, duygularınızı ve sinir sinyallemenizi kontrol eden nörotransmiterler adı verilen kimyasal habercileri düzenlemeye yardımcı olur. Dengesiz bir tiroidin zaman zaman şiddetli duygusal değişiklikler anlamına gelmesinin nedeni budur.

Hipotiroidin diğer belirtileri şunlardır:

• Yorgunluk
• Depresyon ve kaygı
• Kilo almak
• Kısırlık
• Guatr
• Üşüme hissetmek
• Kabızlık
• Kas ağrıları ve hassasiyeti
• Böbrek sorunları
• Eklemlerde sertlik ve şişlik
• Saç kaybı
• Pürüzlü, çatlamış cilt
• Nefes almada güçlük
• Adet döngüsündeki değişiklikler
• Düşük bağışıklık fonksiyonu nedeniyle daha sık soğuk algınlığı veya grip

Hipotiroid Sebepleri Nelerdir?

Hipotiroid genellikle Haşimoto tiroiditinden, tiroid bezini çıkarmak için yapılan ameliyattan veya radyasyon tedavisi hasarından kaynaklanır.

Metabolizma, kalp fonksiyonu, sindirim sistemi, enerji seviyesi, iştah, uyku ve ruh hali değişiklikleri, saç ve tırnak uzaması, cilt sorunları gibi değişimler, Hipotiroidin en yaygın semptomlarındandır.

Hipotiroidin potansiyel 9 sebebi şunlardır:

1. Tiroidin Enflamatuar Bozuklukları: Haşimoto tiroidi, yaygın olarak bilinen tiroid bezleri iltihaplandığında ortaya çıkan bir hastalıktır. Otoimmün endokrin bozukluktur. Bu hastalıkta vücut tiroid bezini yok etmeye çalışan antikorlar üreterek saldırmaya başlar, bu nedenle hasar ve hastalığa neden olmadan önce onları çıkarmaya çalışır ve iltihaplanmaya neden olmaktadır.
2. Kötü beslenme alışkanlıkları: Tiroid fonksiyonu için çok önemli olan eser minerallerden özellikle iyot ve selenyum açısından zengin olmayan bir beslenme alışkanlığı hipotiroid bozukluk riskini artırır. Tiroid bezinin yeterli düzeyde tiroid hormonu üretmesi için hem selenyum hem de iyota ihtiyacı vardır.
3. Hormon dengesizlikleri: Bazı nadir durumlarda, hipofiz bezi, tiroidden salınan hormon düzeylerini kontrol eden tiroid uyarıcı hormon (TSH) adı verilen bir hormon ürettiğinden, hipofiz bezindeki bir sorun tiroid fonksiyonunda değişikliklere neden olabilir.
4. Bağırsak iltihabı (Geçirgen Bağırsak Sendromu): Sağlıksız bağırsak, otoimmün hastalıkları artırabilir. Glüten ve süt ürünleri de dahil olmak üzere gıda duyarlılıkları veya alerjileri bağırsak iltihabını tetikleyebilir. Hasarlı bir bağırsağın diğer nedenleri yüksek stres seviyeleri, beslenme ve çevreden kaynaklanan aşırı toksin ve bakteri dengesizlikleridir.
5. Genetik Faktörler: Bazı durumlarda doğuştan gelebilen Hipotiroid, genetik bir durum olan tiroid bezinin işlev bozukluğu ile olan doğumlardır. Ancak Ulusal Sağlık Enstitüsü’ne (NIH) göre, doğuştan Hipotiroid olasılığı çok düşük ve her 4.000 yeni doğandan sadece 1’i tiroid bozukluğu ile doğuyor.
6. Hamilelik: Bazı kadınlarda gebelik sürecinde çok yüksek seviyelerde tiroid hormonu üretmektedirler. Ardından ani bir hormon düşüşü yaşamaktadırlar. Bu durum 12-18 ay kadar sürebilirken kalıcı halede gelebilmesi mümkündür.
7. Belirli ilaçların etkileşimleri: Bazı ilaçların tiroid yetersizliğine sebep olduğu görülmektedir. Bu ilaçların en yaygın olanları kanser, kalp problemlerini ve belirli psikiyatrik rahatsızlıkları tedavi eden ilaçlardır.
8. Yüksek düzeyde duygusal stres: Stres hormonları etkilemektedir ve inflamasyona sebep olmaktadır. Stres, nörotransmiter işlevini bozar, tiroid hastalığına sebep olan kortizol ve adrenalini yükseltir. Bunlarda dolaylı olarak, düşük enerji, zayıf ruh hali, konsantrasyon düşüklüğü, iştahsızlık, kilo alma ve uykusuzluk gibi sorunlara neden olur.
9. Hareketsizlik ve egzersiz eksikliği: Kronik stres ve hormonla ilişkili nörolojik işlevi yönetmek için egzersiz ve sağlıklı beslenme önemlidir. Araştırmalar, düzenli olarak egzersiz yapan kişilerin genellikle daha iyi uyuduklarını, stresle daha iyi başa çıktıklarını ve daha sık olarak daha sağlıklı bir kiloya sahip olduklarını göstermektedir; bunların tümü, Hipotiroid ile ilişkili en büyük risk faktörlerini ve semptomları azaltmaktadır.

Hipotiroid Teşhisi

Tanı konulabilmesi için öncelikli ilk adım olan kan testi neticesinde TSH ve tiroid hormon seviyenizi ölçmek amaçlanmaktadır. Yüksek TSH seviyesi ve düşük tiroksin seviyesi, tiroidinizin yetersiz çalıştığı anlamına gelebilir. Bu seviyeler ayrıca hipofiz bezinizin tiroid bezini hormonunu üretmesi için uyarmaya çalışmak için daha fazla TSH saldığını da gösterebilir.

Hipotiroid Tedavisi

Hipotiroidin ana tedavisi tiroid hormon hapları almaktır. Dozu doğru almak önemlidir, çünkü çok fazla tiroid hormonu almak hipertiroid semptomlarına neden olabilir.

Bununla birlikte, Hipotiroid teşhisi ölüm demek değildir. Hipotiroid doğal olarak doğru beslenme ve doğal yollarla tedavi edilebilir.

Tiroidi az çalışanlar, Hipotiroid olanlar neler yemeli ve neler yememeli? merak ediyorsanız, yazımızı buradan (Hipotiroid Beslenmesi ve Diyet Tedavisi) okuyabilirsiniz. Tiroidi az çalışanlar Hipotiroidi olanlar hangi takviyeleri kullanmalı yazımıza buradan (Hipotiroid Takviyeleri ve Uçucu Yağlar) okuyabilirsiniz.