Geçirgen Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Geçirgen bağırsak sendromu belirtileri nelerdir? Bağırsak geçirgenliği neden olur? Bağırsak sağlığı, düzensiz beslenmeden, kronik stresten ve bakteri dengesizliğinden etkilenir. Bağırsak düzensizliği sebebiyle oluşan geçirgen bağırsak sendromu da birçok hastalığa sebep olabilir. Geçirgen bağırsak sendromunun pek çok farklı belirtisi vardır. Bu belirtiler arasında gıda hassasiyeti, bağışıklık sistemi hastalıkları, cilt problemleri, nörolojik sorunlar, vitamin eksiklikleri, depresyon, baş ağrısı, fibromiyalji, kabızlık, ishal, irritabl bağırsak sendromu, kronik yorgunluk sayılabilir.

Modern tıbbın babası olarak bilinen Hipokrat, “Bütün hastalıklar bağırsakta başlar.” demiştir. Son otuz yıldır, yaşam tarzları ve beslenme alışkanlığının sindirim sistemimize zarar verdiğine dair binlerce makale yayınlanmıştır. Tıbbi literatürde geçirgen bağırsak sendromu, sızdıran bağırsak sendromu olarak da adlandırılmaktadır. {1*} 

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir?

Geçirgen bağırsak sendromu neden olur? Sindirim sisteminin merkezi olan ve ikinci beyin olarak bilinen bağırsakların sağlığı, metabolizmayı etkilemektedir. Bağışıklık sistemi hücrelerinin %70’i bağırsaklarda bulunur. Geçirgen bağırsak sendromu, bağırsaktaki sıkı bağların açılması ile ilgili bir durumdur. Bu sıkı bağlar, bağırsaklardan kan dolaşımına yalnızca sindirilmiş besinlerin, mineral ve vitaminlerin geçmesine izin veren geçiş noktalarıdır. Bağırsaktaki hücreler arası sıkı bağlar bozulursa, kan dolaşımına zararlı ve toksin maddeler geçebilir. Bu durumda sıkı bağlar, toksinleri, mikropları, sindirilmemiş besin parçalarını tutar ve bağırsağa zarar verir. Bağırsaktan geçen bu patojenler veya sindirilmemiş besinler kan dolaşımına karışır. Bağışıklık sistemi de tanımadığı bu maddelere karşı kendini korumaya çalışır ve saldırıya geçer. Yani bağışıklık sistemi kendi dokularına saldırmaya başlar.

Geçirgen bağırsak sendromunun nedenleri şunlardır;

• Genetik yatkınlık: Bazı insanlar, vücutları otoimmün rahatsızlıkları tetikleyen çevresel faktörlere duyarlı olduğu için geçirgen bağırsak sendromuna daha yatkın olabilir.
• Kötü beslenme: Rafine yağlar, GDO’lu ürünler, şekerler, sentetik katkı maddeleri gibi alerjen ve inflamatuar gıdaları tüketmek {2*}
• Kronik stres
• Aşırı toksin madde alınması: Alkol ve diğer maddeleri kullanan insanlar yılda 80.000’den fazla kimyasal ve toksine maruz kalır. Geçirgen bağırsak sendromuna en çok sebep olanlar, antibiyotikler, böcek ilaçları, musluk suyu, aspirin ve NSAIDS gibi toksinlerdir. {3*}
• Bakteriyel dengesizlik: Bağırsaktaki faydalı ve zararlı bakteri türleri arasında dengesizlik olması durumuna disbiyozis denmektedir. Bağırsaktaki bu bakteriler arasında dengesizlik oluştuğu zaman geçirgen bağırsak sendromu ve diğer bağırsak rahatsızlıkları meydana gelir.

Gaps Diyeti Nedir? Gaps Diyeti Nasıl Yapılır?

Geçirgen Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre geçirgen bağırsak sendromu birçok hastalıkla bağlantılıdır. Geçirgen bağırsak sendromu belirtileri ve bağlantılı olduğu hastalıklar şunlardır; {4*}

• Gastrik ülser
• Bulaşıcı ishal
• Huzursuz bağırsak sendromu
• İltihaplı bağırsak hastalıkları (Crohn Hastalığı, Ülseratif Kolit)
• Sibo hastalığı (İnce bağırsakta aşırı bakteri çoğalması)
• Çölyak hastalığı
• Yemek borusu (özofagus) kanseri ve kolorektal kanser
• Alerjiler
• Solunum yolu enfeksiyonları
• Kronik inflamasyon (Sepsis, SIRS, çoklu organ yetmezliği)
• Kronik inflamatuar durumlar (Artrit)
• Tiroid bozuklukları
• Obeziteye bağlı metabolik hastalıklar (Karaciğer yağlanması, tip-2 diyabet, kalp hastalıkları)
• Otoimmün hastalıklar [Lupus, multiple skleroz, tip-1 diyabet, Haşimato tiroidi)
• Parkinson hastalığı {5*}
• Kronik yorgunluk sendromu {6*}
• Kilo alma veya obezite eğilim {7*}

Bu hastalıklar geçirgen bağırsak sendromuyla bağlantılıdır fakat kesin bir ilişki olduğu henüz kanıtlanmamıştır. Geçirgen bağırsak sendromuna sahip kişilerin başka sağlık sorununa sahip olma olasılığı daha yüksektir. Bu sebeple, bilimsel kanıtlar, geçirgen bağırsak sendromunun belirtilen hastalıklara neden olduğu kanıtlanamamış olsa da, bu hastalıkların geçirgen bağırsak sendromuyla aynı anda ortaya çıktığı görülmektedir. {8*} {9*}

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nelere Sebep Olur?

Geçirgen bağırsak sendromunun sebep olduğu durumlar;

Gıda Hassasiyeti

Kan dolaşımına giren toksinlerin saldırısı nedeniyle, geçirgen bağırsak sendromu olan kişilerin bağışıklık sistemleri, belirli gıdalardaki (özellikle glüten ve süt ürünleri) antijenlere karşı daha duyarlı hale gelir. {10*}

Glüten Alerjisi Nedir? Glütensiz Yaşam Nasıldır?

Bağırsak Hastalıkları

2012’de Macaristan’da yapılan bir araştırmada, geçirgen bağırsak sendromunun, huzursuz bağırsak sendromu ve ülseratif kolitten muzdarip kişilerde daha sık görüldüğü ortaya çıkmıştır. {11*} {12*}

12 hastanın gözlemlendiği bir çalışmada, çinko takviyesinin bağırsak bağlantılarının sıkılaştırılmasında oldukça etkili olduğu keşfedilmiştir. Alfa 1 antitripsin ve kalprotektin seviyelerinin artışı da bağırsak hastalıklarının habercisi olabilir. {13*}

Otoimmün Hastalıklar

Geçirgen bağırsak sendromuna ne sebep olur? Geçirgen bağırsak sendromuna, zonulin olarak bilinen bir protein neden olur. Physiologic Reviews dergisinde yayınlanan 2011 tarihli bir makaleye göre zonulin, hem bağırsak hem de bağırsak dışı otoimmün, inflamatuar ve neoplastik bozuklukların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Zonulin protein seviyesi, bağırsak bariyer bütünlüğünü gösterir. Bağları sıkı tutan ya da onaran bir protein olarak bilinir. Zonulin seviyesinin artması bağırsak geçirgenliğinin artmış olduğunu gösterir. {14*}

Glütenli besinleri tüketmek de bu belirtileri artırır. Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacılarına göre glüten, zonulin sinyalini aktive ederek bağırsak geçirgenliğinin artmasına neden olmaktadır. {15*} {16*}

Glütensiz Yiyecekler Nelerdir? Hangi Gıdalarda Glüten Yok?

Tiroid Sorunları

Geçirgen bağırsak sendromunun doğrudan etkileyebileceği otoimmün hastalıklardan biri de Haşimato hastalığıdır. Kronik tiroidit olarak da bilinen bu hastalık, hipotiroid, metabolizma düzeninin bozulması, yorgunluk, depresyon, kilo alımı gibi hastalıklarla kendini göstermektedir.

Besin Malabsorbsiyonu (Emilim Bozuklukları)

Geçirgen bağırsak sendromu sebebiyle çeşitli besin ve vitamin eksiklikleri ortaya çıkar, B12, magnezyum ve sindirim enzimlerinin emilimi imkansız hale gelir. Ortaya çıkan bu yaygın besin eksiklikleri sebebi ile geçirgen bağırsak sendromu rahatsızlıklarını yaşayan insanların, probiyotikler, kırmızı et, yumurta, balık, avokado, badem ve kaju gibi besinleri tüketmesi gerekir.

Sağlıklı Vajina İçin Probiyotik Kullanımı

Cilt Hastalıkları

Bağırsak–cilt bağlantı teorisi, 70 yıl önce ilk kez tanımlanan bağırsak hiper geçirgenliğinin cilt sorunlarına neden olabileceğini göstermektedir. Özellikle zamansız ortaya çıkan akne, sivilce, sedef hastalığı ve egzama rahatsızlıklarında önce bağırsak geçirgenliği kontrol edilmelidir. {17*}

Duygudurum Bozuklukları ve Otizm

Neuroendocrinology Letters dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, geçirgen bağırsak sendromu, çeşitli nörobilişsel bozukluklara neden olmaktadır. Geçirgen bağırsak sendromu, inflamatuar yanıt özelliğini, pro-inflamatuar sitokinlerin ve depresyona neden olduğu düşünülen diğer kimyasalların salınımını tetiklemektedir. {18*}

Araştırmacılar, otizmin özellikle yaşamın ilk yılında mikrobiyomdaki problemlerle bağlantılı olabileceğini işaret eden bulguları açıklamaya devam etmektedir. Bu durum aslında modern bilimde artık oldukça yaygın bir hipotezdir. {19*} {20*}

Geçirgen Bağırsak Sendromunu Nasıl Tespit Edilir?

Geçirgen bağırsak sendromu nasıl anlaşılır? Tanı koymaya yardımcı olabilecek ve sizi doğru tedavi yöntemine yönlendirebilecek birkaç geçirgen bağırsak sendromu testi mevcuttur. Testler, belirli hassasiyetleri belirlemede ve semptomlarınıza hangi tür toksinlerin veya eksikliklerin neden olduğunu ortaya çıkarmaya yardımcı olur. Geçirgen bağırsak sendromu testleri şunlardır;

• Zonulin veya Lactulose Testleri
• IgG Gıda İntolerans Testi
• Dışkı Testleri
• Organit Asit Vitamin ve Mineral Eksiklikleri Testleri
• Laktuloz Mannitol Testleri

Geçirgen Bağırsak Sendromuna Ne İyi Gelir?

Geçirgen bağırsak sendromu tedavisi var mı? Geçirgen bağırsak sendromunu tedavi etmenin temel adımları şunlardır;

• Bağırsaklara zarar veren yiyecekleri tüketmeyin ve diğer zararlı faktörleri ortadan kaldırın.
• Anti-inflamatuar geçirgen bağırsak sendromu diyeti uygulayın.
• Bütirik asit gibi özel bağırsak takviyeleri kullanılabilir.
• Bağırsak mikrobiyomunu probiyotiklerle yeniden dengelemek.

Geçirgen bağırsak sendromu tedavisi nasıl yapılır? Geçirgen bağırsak sendromunu tedavi etmek için beslenme düzenine dikkat etmek çok önemlidir. Filizlenmemiş tahıllar, GDO’lu ürünler, rafine yağlar, sentetik katkı maddeleri gibi işlenmiş gıdalar, aşırı geçirgen bağırsak sendromuna neden olur. Geçirgen bağırsak sendromu diyet programı içerisinde yer alan besinler şunlardır;

• Kemik suyu: Geçirgen bağırsak sendromu için ne yenmeli? Kemik suyu tüketmek, kolajen, amino asit, proline, glisin ve glutamin içeriği sayesinde hasarlı hücre duvarlarını iyileştirmeye yardımcı olur.
• Süt ürünleri: Bağırsakların iyileşmesine yardımcı olacak probiyotikleri ve kısa zincirli yağ asitlerini içeren süt ürünleri tüketilmelidir. Kefir, ev yoğurdu, ekşi krema, saf tereyağı tüketilebilecek en iyi besinlerdendir.
• Fermente sebzeler: Geçirgen bağırsak sendromuna iyi gelen bitkiler nelerdir? Fermente sebzeler, bağırsak pH’ını ve bağırsağı destekleyen, probiyotikleri dengeleyen organik asitleri içerir. Lahana turşusu ve taze sebzelerle hazırlanan detoks içecekleri bağırsak sağlığı için oldukça faydalıdır. (Probiyotik gıdalar, bağırsak geçirgenliğini koruyan proteinlerin üretimini artırır.)
• Hindistan cevizi ürünleri: Hindistan cevizinde bulunan MCFA’lar (orta zincirli yağ asitleri) diğer yağ asitlerinden daha kolay sindirilir. Bu sayede bağırsakları onarmaya yardımcı olur. Hindistan cevizi kefiri de sindirim sistemini destekleyen probiyotikleri içerir.
• Filizlenmiş tohumlar (chia tohumu, keten tohumu, kenevir tohumu vb.)
• Omega-3 içeren yiyecekler
• Baharatlar
• Sığır eti, kuzu eti, taze sebzeler, meyveler, elma sirkesi, besleyici ve iltihap önleyici yiyecekler.