Öğrenciler başta olmak üzere gençlerin geneli, kredi borçları, yüksek ev fiyatları ve belirsiz iş güvenliği gibi birçok sorunla mücadele etmektedir. Y kuşağı sayılan 1989-1999 yılı arasında doğan bireylerin bu sorunların yanı sıra hayatlarına son zamanlarda yeni bir sorun daha eklenmiştir. Bu sorunun adı kalın bağırsak kanseri (kolorektal kanser) olarak tanımlanmaktadır.
Varis ve Basur da Tedavi Yöntemleri ve Doğal İlaçlar Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
Genellikle 50 yaş üstü kişilerde görülen bir kanser türü olan kalın bağırsak kanserinin o yaş grubunda görülme sıklığı azalmaktadır. Ancak genç yetişkinler arasında eskiye oranla daha fazla görülmeye başlanmıştır. 43 yaşında kalın bağırsak kanserinden hayatını kaybeden aktör Chadwick Boseman, bu ölümcül hastalıktan genç yaşta etkilenen kişilerden sadece biridir. Yakın zamanda yayınlanan bir rapora göre, tüm yeni tanıların yarısının 66 yaşın altındaki kişilerde olduğu görülmektedir. Bu tehlikeli kanser türü için tanı oranı yaşlı insanlarda azmakta ve genç erişkinlerde artmaktadır.
İçindekiler
Kalın Bağırsak Kanseri: Kolon ve Rektum Kanseri
Amerikan Kanser Derneği’nin Journal of the National Cancer Institute dergisinde yayınlanan bir çalışma ile kanser hakkındaki ilk üzücü gerçek bu dergide ilan edilmiştir. {1*} Çalışma, bilinen kanser tanılarının neredeyse yüzde 90’ının 50 yaş ve üstü kişilerde bulunduğunu kanıtlamaktadır. Ancak yapılan araştırmalar, 1890-1950 yılları arasında doğan insanlarda kalın bağırsak kanserinin görülme oranınında düşüş yaşandığını ve 1950 sonrası doğan her nesilde özellikle 20-30 yaş arası gençlerde yılda yaklaşık yüzde 2 oranında hızlı bir şekilde arttığını belirtmektedir. Amerikan Kanser Derneği ve Ulusal Kanser Enstitüsü’ndeki araştırmacılar, 1990 yılında doğan bir kişinin, 1950’de doğmuş bir kişiye göre iki kat daha fazla kolon ve dört kat daha fazla rektum kanseri olma riski taşıdığını söylemektedir.
2020 yılında yayınlanan bir rapora göre, kalın bağırsak kanserinin yıl içinde 50.000’den fazla ölüme neden olması beklenmektedir. Kalın bağırsak kanseri, gençlerde ortaya çıktığında genellikle daha ileri bir aşamada teşhis edilmektedir. Çünkü, bu yaş grubunda kanser oranları nadir olduğundan doktorlar genellikle belirtileri hemoroid (basur) gibi başka hastalıklar ile karıştırmaktadır. Kanser öncesi büyümeyi (polipleri) kontrol eden kolonoskopiler de 50 yaş üstü için tavsiye edilmektedir. Genç yetişkinler için bu öneri olmadığından teşhis ilerleyen yaşlarda sağlanmaktadır.
Kalın Bağırsak Kanseri (Kolorektal Kanser) Nedir?
Kolorektal kanser, her ikisi de kalın bağırsağın bir parçası olan kolon ya da rektumda başlayan kanseri tanımlamak için kullanılmaktadır. {2*} Her iki türde birçok benzer özelliği paylaştığı için genellikle birlikte gruplandırılmaktadır. Kolorektal kanserler genellikle kolon veya rektum boyunca poliplerin büyümesiyle başlamaktadır. Kolonoskopi yoluyla bu polipler tespit edilmektedir. Çoğu polip iyi huyludur ancak bazıları zaman geçtikçe kansere dönüşebilmektedir.
Amerikan Kanser Derneği’ne göre, kolon ve rektumun duvarı katmanlardan oluşmaktadır. Kalın bağırsak kanseri en içteki katmanda başlamakta ve dışa doğru büyümektedir. Kanser hücreleri bu katmandaki duvara girdikten sonra, kan damarlarına ya da lenf düğümlerine dönüşerek vücudun diğer bölgelerine de yayılabilmektedir. Bir kişinin kolorektal kanserinin evresi, kanserli hücrelerin duvarın ne kadar içine girdiğine ve vücudun farklı bölgelerine yayılıp yayılmadığına bağlı olarak belirlenmektedir.
Kalın Bağırsak Kanserinin Oranını Artıran Nedenler
Gençler arasında kalın bağırsak kanserinin neden arttığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak nedenlerin neler olabileceğine dair tahminler ve şüpheler bulunmaktadır. Genetik ile ilgili olmadığı düşünülmektedir çünkü 1950’den beri genetiğin büyük ölçüde değişmediği tahmin edilmektedir. Ancak zamanla değişen şey, yediğimiz yiyecekler, gittikçe daha az hareket edilen yaşam tarzları ve giderek artan obezite (aşırı kilo) oranlarıdır.
Araştırmalar, gençlerin bir kısmının alkol ve sigara bırakma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Ayrıca araştırmalar, eğer bu durum yaşanmasaydı, kalın bağırsak kanserinin daha yüksek oranlarda bulunacağı gerçeğine de işaret etmektedir. Alkol ve sigarayı bırakan gençler başka zararlı yiyecekleri tüketmeye başladığı bilinmektedir. Kalın bağırsak kanser riskini arttırabileceği kanıtlanmış yaşam tarzına bağlı faktörler şunlardır;
- Aşırı kilo
- İşlenmiş et tüketimi
- Fiziksel aktivite yetersizliği ve hareketsizlik
- Lif tüketiminin az olması
Aslında kolorektal kanserin yükselişi obezite hastalığındaki artışa paralel olarak ilerlemektedir. Ek olarak, dokuyu iyileştirmek ve raf ömrünü uzatmak için işlenmiş gıdalarda sıklıkla kullanılan katkı maddeleri kolon kanseri ile ilişkilendirilmiştir. Çalışmaya göre, gençler arasında bu kanser türünün artışını engellemek için öneriler bulunsa da sağlık politikasının gerekli değişikliklere uğramadığı görülmektedir.
Gençlerde hastalığın uyarı işaretlerini yani ilk belirtilerini tespit etmek için doktorların eğitilmesi gerekmektedir. Ayrıca gençlerin sigortasız olma olasılığının 55 yaş üstü kişilere göre üç kat fazla olduğu bilinmektedir. Bu sebeple araştırmacılar, uygun fiyatlı sağlık hizmeti sunulması gerektiğini ve erken teşhis oranlarını arttırmayla ilgili çalışmalar yapılması gerektiğini belirtmektedir.
Kalın Bağırsak Kanserini Önlemenin Yolları
Son dönemde yapılan araştırmalar endişe vericidir. Ancak, genç yetişkinler arasında kalın bağırsak kanser oranı artmasına rağmen çok yaygın değildir. Amerikan Kanser Derneği, yeni yılda 95.520 yeni kolon kanseri vakası ve 39.901 yeni rektum kanseri vakası tespit edileceğini tahmin etmektedir. {3*} Bunların sadece 13.500 kadarının 50 yaş altındaki genç Amerikalılarda teşhis edilmesi beklenmektedir. Yine de hangi yaşta olursanız olun, kanser riskini azaltmak için yapabileceğiniz bazı yaşam tarzı değişiklikleri bulunmaktadır.
Harekete Geçin
Günümüzde insanlar, günlerini sıklıkla bilgisayar ya da televizyon başında geçirmektedir. Benzer şekilde, internette dizi izleyerek ya da akıllı telefon ekranlarına bakarak saatler geçirildiğinden, bir ya da iki nesil önceki insanlardan daha fazla hareketsiz kalınmaktadır. Hareketsiz bir yaşam tarzı, bir dizi sağlık sorununa yol açmaktadır. Bunlar, kalp hastalığı, diyabet ve zayıf dolaşım sistemleri olarak sıralanmaktadır.
Çok fazla oturmak da sağlık için oldukça zararlıdır. Ancak masa başı bir iş yapsanız bile gününüze daha fazla hareket katmanız mümkündür. Öğle yemeğine giderken yürüyün ya da akşam yemeğinden sonra yürüyüşe çıkın. Her yarım saatte bir, bir bardak su içmek için bile olsa, kalkıp hareket etmenizi hatırlatmak için bir zamanlayıcı ayarlayın. Mümkün olduğunda işlerinizi yürüyerek yapın veya arabayı daha uzağa park edin. Son olarak, bir adım takip uygulaması kullanın ve gün içinde kaç adım attığınızı izleyin.
Beslenme Düzeninizi Değiştirin
Çalışmalara göre, düzenli beslenmek ve lif açısından zengin beslenmek kanseri önlemek için yeterli değildir. {4*} Bunun yanında, işlenmiş etler ve boş besin değerine sahip rafine karbonhidratlar gibi yiyecekler, kalın bağırsak kanserinin görülmesini arttırmaktadır. Vücut sağlığı ile ilgili yapılan araştırmalarla ne kadar bilgi edinilirse, bu gıdaların sağlıksız olduğu ile ilgili oranların o kadar artması da söz konusu olmaktadır. Bu yiyecekler, hemen hemen her hastalığa sebep olan besinler arasında bulunmaktadır. Çoğunun sistemdeki iltihaplara neden olduğu bilinmektedir.
Yapılan araştırmada, iki hafta rafine karbonhidratlar ve lif bakımından düşük Batı tarzı bir diyetle beslenmenin kolon duvarında tehlikeli bakterilerin artmasına sebep olduğu görülmüştür. Sağlıklı gıdaları içeren bir öğün, beslenmenin dengeli ve faydalı olmasını sağlamaktadır. Bu gıdalar doğal yollarla iltihabı azaltmaktadır. Sağlıklı beslenmek istiyorsanız, düşük karbonhidratlı besinler yemeye ve daha yüksek lif içeren gıdaları menünüze eklemeye çalışmalısınız. Bu noktada, kanserle en iyi savaşan yiyecekleri seçmeniz gerekmektedir. Meyve ve sebzeler, kanser riskini azaltmak için etkili bileşikler içermektedir. Bu nedenle, meyve ve sebzelerin sıklıkla tüketilmesi gerekmektedir. Ayrıca yeterli miktarda sağlıklı protein ve yağ asidi almak bağışıklık sisteminin daha iyi çalışmasına katkı sağlamaktadır. Hormon dengesizliklerini ve sinir problemlerini de önleyen bu maddeler, kasların da etkili çalışmasına yardımcı olmaktadır.
Sigara ve Aşırı Alkolden Kaçının
İster tütün sigaraları ister elektronik sigaraları içiyor olun, sağlığınız için yapmanız gereken en iyi şey hemen bırakmaktır. Alkol tüketimi konusunda da belirli sınırlar bulunmaktadır. Örneğin, bir kadeh şarap kadınlar için, iki kadeh şarap erkekler için tavsiye ediliyor olsa da fazlasını tüketmek sorun yaratabilmektedir. Her akşam ya da her hafta gibi düzenli tüketmek sağlığınız ve genel sağlık sisteminiz için tehlikeli olmaktadır.
Doktorunuza Aile Geçmişinizi Bildirin
Aileden, özellikle birinci derece yakın olduğunuz (anne, baba ya da kardeşler) kişilerden birinin kalın bağırsak kanseri geçirdiğini biliyorsanız bu bilgiyi doktorunuz ile paylaşmanız oldukça önemlidir. Doktorunuz sağlığınızla ilgili gelişimleri daha yakından izleyebilmekte ve gerekli erken tarama ya da genetik testleri önerebilmektedir. Yaşam tarzı değişiklikleri ile sadece kalın bağırsak kanserini değil, başka hastalıkları da engellemek mümkün olmaktadır.
Kaynaklar
{1*} https://academic.oup.com/jnci/article/109/8/djw322/3053481
{2*} https://www.ccalliance.org/colorectal-cancer-information/what-is-colorectal-cancer
{3*} https://www.cancer.org/cancer/colon-rectal-cancer/about/key-statistics.html
{4*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25919227/
