Reklam
Beslenmeİlaçsız Market

Kakule Nasıl Kullanılır? Kakulenin Faydaları Nelerdir?

Reklam

Kakule nasıl kullanılır? Kakule, dünyanın hemen hemen her yerinde sıklıkla kullanılan baharatlardan biridir. Çoğunlukla yemeklere aroma verme amacıyla kullanılsa da sağlığa olan faydalı etkilerinden dolayı çay formunda ya da farklı içeceklerin içine eklenerek tüketilebilir. Cilt ve saça olan faydalarından dolayı cilt bakım ürünlerinde ve cilt maskelerinde de kullanılır. Kakule, zengin içeriğe ve özellikle antioksidan özelliklere sahiptir. Bu faydalarından dolayı da halk arasında sıklıkla tüketilir.

Yaz Aylarında Mide Bulantısı Nedenleri❗Youtube Videomuzu İzleyerek Bilgi Alabilirsiniz.

Kakule Nedir?

Kakule, Zingiberaceae familyasına ait çeşitli bitkilerin tohumlarından yapılan bir baharattır. Ana vatanı ise Hindistan, Butan, Nepal ve Endonezya’yadır. Baharatların Kraliçesi olarak adlandırılan kakule, dünyanın en pahalı üçüncü baharatıdır. Yemeklerde, içeceklerde ve cilt bakım ürünlerinde kullanımı yaygındır.

Reklam

Kakulenin Besin Değerleri

USDA Gıda Veri Merkezine göre kakule; demir, magnezyum, selenyum, çinko ve manganez gibi mineraller bakımından zengin bir baharattır. Diğer besin ögelerinden kalsiyum, potasyum, B vitamini ve C vitamini de içerisinde barındırır. Ayrıca düşük miktarda protein, diyet lifi ve temel yağ asitlerini de içerir. Daha da önemlisi kakule, birçok kronik hastalığın önlenmesine yardımcı olan antioksidan özelliklere sahip doğal bileşikler bakımından oldukça zengindir. {1*} {2*} {3*}

100 gr kakulenin besin değerleri baz alınarak hesaplama yapılmıştır;

  • Enerji: 311 Kkal (Günlük gereksinimin %15,5’i)
  • Karbonhidrat:: 68.47 gr (Günlük gereksinimin %52,5’i)
  • Protein: 10.76 gr (Günlük gereksinimin %19’u)
  • Toplam yağ: 6.7 gr (Günlük gereksinimin %23’ü)
  • Kolesterol: 0 mg
  • Diyet lifi: 28 gr (Günlük gereksinimin %70’i)
  • Niasin: 1.102 mg (Günlük gereksinimin %7’si)
  • Piridoksin: 0,230 mg (Günlük gereksinimin %18’i)
  • Riboflavin: 0.182 mg (Günlük gereksinimin %14’ü)
  • Tiamin: 0.198 mg (Günlük gereksinimin %16,5’i)
  • C vitamini: 21 mg (Günlük gereksinimin %35’i)
  • Sodyum: 18 mg (Günlük gereksinimin %1’i)
  • Potasyum: 1119 mg (Günlük gereksinimin %24’ü)
  • Kalsiyum: 383 mg (Günlük gereksinimin %38’i)
  • Bakır: 0,383 mg (Günlük gereksinimin %42.5’i)
  • Demir: 13.97 mg (Günlük gereksinimin %77,6’sı)
  • Magnezyum: 229 mg (Günlük gereksinimin %57’si)
  • Manganez: 28 mg – (BKA oranı %1217)
  • Fosfor: 178 mg (Günlük gereksinimin %25’i)
  • Çinko: 7,47 mg (Günlük gereksinimin %68’i)

Kakulenin Faydaları Nelerdir?

Kakule, sindirim sağlığını iyileştirmeye yardımcı olur ve kanser gibi bazı ciddi rahatsızlıkları önler. Ayrıca diyabet ve depresyon tedavisine de yardımcı olur.

Antimikrobiyal Özelliklere Sahiptir

Kakulenin zararlı bakterilere karşı antimikrobiyal etkileri vardır. Kakule, bağırsaklardaki zararlı ve bulaşıcı bakterileri engellerken faydalı olan probiyotiklere zarar vermez. Kakulenin antimikrobiyal etkileri üzerine yapılan bir araştırmada, kakule yağının gıda zehirlenmesine neden olabilecek zararlı bakterilerin büyümesini ve yayılmasını engellediği görülmüştür. {4*} {5*} {6*} {7*}

Reklam

Sindirim Sağlığını İyileştirir

Kakule, antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleri sayesinde metabolizmayı uyarır. Ayrıca safra asidinin salgılanmasını sağlar, besinlerin sindirimine ve yağ metabolizmasına yardımcı olur. Kakule, gastrointestinal problemlerden reflü, mide ekşimesi, ishal gibi rahatsızlıklara kadar birçok sindirim sorununu önler. {8*} {9*}

Journal of Ethnopharmacology’de yayınlanan bir araştırma, kakuleden elde edilen uçucu yağların mide ülseri üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu göstermiştir. Başka bir araştırmada da kakulenin mide problemlerine neden olan Helicobacter pylori’ye karşı koruma sağladığı bulunmuştur. {10*} {11*}

Helikobakter Pilori Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Kalp Sağlığını Destekler

Kakule, lif içeriği sayesinde kolesterol seviyelerini ve kan basıncını düşürür. Bu özellikleri ile kalp sağlığını iyileştirir. Kalp sağlığını desteklemesi konusunda özellikle siyah kakule, yeşil kakuleden daha etkilidir. İskemik kalp hastalığı olan hastalar üzerinde yürütülen bir çalışmada, siyah kakule alımından sonra lipid profilleri, antioksidan durumları ve fibrinolitik aktiviteler daha iyi hale gelmiştir. {12*}

Kanseri Önlemeye Yardımcı Olur

Kakulenin kanser tedavisine yardımcı olacak doğal bir baharat olduğu bilinir. Yapılan hayvan çalışmaları, bu baharatın kanser oluşumunu önlediğini ve hatta kanserli hastalarda da olumlu etkiler gösterdiğini kanıtlamıştır.

Reklam

Suudi Arabistan’da yapılan bir araştırmaya göre kakule, tümör oluşumunu engellemiştir. Suudi Arabistan’da yapılan başka bir araştırmada kakulenin mide kanserini tedavi etme potansiyeline sahip olduğu belirtilmiştir. Ayrıca hayvanlarda görülen kolorektal kanseri üzerinde de faydalı etkileri olduğu görülmüştür. {13*} {14*}

Diüretik Özelliklere Sahiptir

Kakule, hipertansiyon, kalp yetmezliği ve epilepsi hastalarına fayda sağlayabilecek idrar söktürücü özelliklere sahiptir. Kakulenin bu idrar söktürücü özellikleri detoksifikasyona da yardımcı olur. {15*}

Depresyonu Azaltır

Yayınlanan bir rapora göre kakulenin depresyonu azaltıcı etkileri vardır. Gün içinde içilen çaya kakule eklenmesi ile kakulenin faydalı etkilerinden yararlanılabilir. Daha etkili sonuçlar elde etmek için de kakule çayı düzenli olarak tüketilmelidir. {16*}

Solunum Sağlığını İyileştirir

Kakule, solunum problemlerinde rahatlama sağlayan baharatlardan biridir. Kakule yağının teneffüs edilmesi, egzersiz sırasında kan dolaşımını ve oksijen alımını artırır. Bangladeş Journal of Pharmacology’de yayınlanan bir araştırmaya göre kakule, deney hayvanlarının kapalı nefes borularının açılmasını sağlamış ve akciğerleri inhalasyon hasarına karşı korumuştur. {17*}

Bulantı ve Kusmayı Azaltır

Geleneksel kullanımına bakıldığında kakulenin mide bulantısını ve kusma dürtüsünü azalttığı bilinmektedir. Uluslararası Önleyici Tıp Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre, kakule tozu tüketmenin hamilelikte bulantı ve kusma şiddetini azalttığı gözlemlenmiştir. Alternatif olarak, aromaterapide de kakule yağı ile mide bulantısının hafifletildiği bilinmektedir. {18*} {19*} {20*}

Astım Semptomlarını Azaltır

Kakule, astım hastalarında görülen hırıltı, öksürük, nefes darlığı ve göğüste sıkışma hissi gibi problemlerin azaltılmasını sağlar. Akciğerlerdeki kan dolaşımını artırarak nefes almayı da kolaylaştırır. Ayrıca mukus zarlarını yatıştırarak iltihapla savaşır. Yapılan çalışmalarda yeşil kakulenin astım, bronşit ve diğer birçok solunum probleminin tedavisine olan etkileri doğrulanmıştır. {21*}

Ev Yapımı Bitkisel Öksürük Şekeri Nasıl Hazırlanır?

Diyabet Tedavisine Yardımcı Olur

Kakule, diyabet riskini azaltabilen manganez açısından zengin bir baharattır. Ayrıca kakulenin içerdiği antioksidanların da diyabet hastalığına karşı koruyucu etkileri olduğu düşünülmektedir.

Laboratuvar çalışmalarında, kakulenin sindirim enzimlerini inhibe ettiği görülmüştür. Kakule, bu yolla glikoz ve insülin seviyelerini düzenler, nişasta ve protein sindirimini de azaltır. 2017 yılında yapılan bir araştırmada kakulenin hiperlipidemisi olan obez ve prediyabetik kadınlarda inflamasyonu ve oksidatif stresi azalttığı görülmüştür. Ancak bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. {22*}

Ağız Sağlığını İyileştirir

Kakule, ağız sağlığını iyileştiren antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Kakule, Streptococci mutans gibi oral patojenlere karşı koruma sağlar. Ayrıca kakule, keskin tadı ile tükürük akışını uyarır ve bu da diş çürüklerinin önlemesini sağlar. Kakulenin ağız kokusunu azaltma gibi etkileri de vardır. Özellikle anason, kakule ve rezene tohumlarının kullanıldığı baharat karışımları ağız kokusunu azaltmada son derece etkilidir. {23*} {24*}

İştahı Artırır

Polonya’da yapılan bir çalışma kakulenin iştahsızlığı tedavi etmede etkili olduğunu göstermiştir. Kakule iştahsızlık tedavisinde hem baharat hem de yağ formunda kullanılabilir. Ayrıca semptomları arasında iştahsızlık problemi olan histoplazmoz gibi hastalıkların tedavisinde de kullanılabilir. {25*} {26*}

Kan Basıncını Düşürür

Kakule, yüksek kan basıncını düşürmede oldukça etkilidir. Yüksek tansiyonu olan bireyler kakuleyi çorbalara, yemeklere ya da içeceklere ekleyerek tüketebilirler. {27*}

Cinsel Sağlığı İyileştirir

Kakule, sineole adı verilen bir bileşik bakımından zengindir. Bu özelliği ile küçük bir miktarı bile sinir uyarıcılarını serbest bırakır ve cinsel isteği artırır. Yani kakulenin afrodizyak etkileri bu özelliği ile kanıtlanmıştır.

Hıçkırığı Geçirir

Kakule, kas gevşetici özelliklere sahiptir ve bu özelliği ile hıçkırık problemini geçirir. Sıcak suda 15 dakika kadar demlenen 1 çay kaşığı kakulenin içilmesi hıçkırığı geçirmek için uygulanabilecek etkili yöntemlerden biridir.

Boğaz Ağrısını Azaltır

Kakule, tarçın ve karabiberden oluşan baharat karışımı, boğaz ağrısı tedavisinde oldukça etkilidir. Kakule, boğaz ağrısını yatıştırırken tarçın da antibakteriyel özelliği ile bakterilere karşı koruma sağlar. Bu üç baharattan oluşan karışımın günde 3 kez tüketilmesi ile boğaz ağrıları kısa zamanda iyileşme gösterir.

En İyi 4 Antibakteriyel Uçucu Yağ

Kan Sulandırıcı Etkilere Sahiptir

Hindistan’daki Merkezi Gıda Teknolojik Araştırma Enstitüsü’ne göre kakule, kan sulandırıcı etkilere sahip bileşenler içerir. Ancak bu konuda yapılan çalışmalar henüz yeterli değildir.

Ciltteki Lekeleri Azaltır

Kakule yağı, ciltteki lekeleri gidermeye yardımcı olur. Bu yüzden sıklıkla cilt bakım ürünlerinde de kullanılır. Evde yapılacak cilt maskelerine eklenerek de kullanılabilir.

Kan Dolaşımını İyileştirir

Kakule, güçlü bir antioksidan olan C vitamini içerir. Kakule içerdiği bu C vitamini ve diğer bileşenleri sayesinde vücuttaki kan dolaşımını iyileştirir.

Alerji Tedavisine Yardımcı Olur

Siyah kakule, antibakteriyel özelliklere sahiptir. Cilt üzerinde alerjik semptomların görüldüğü bölgeye hazırlanan kakule ve bal karışımı uygulanırsa alerji semptomlarının etkisi azaltılır.

Güzel Bir Kokuya Sahiptir

Kakule, genellikle kozmetik ürünlere koku vermek için kullanılır. Kendine özgü baharatlı ve tatlı bir kokusu vardır. Hem kakule hem de kakule yağı parfümlerde, sabunlarda, vücut losyonlarında ve diğer kozmetik ürünlerde kullanılır. Kakulenin kokusu duyuları harekete geçirir. Bu yüzden özellikle parfümlerde sıklıkla tercih edilir.

Cilde Terapötik Fayda Sağlar

Kakule, antiseptik ve anti-enflamatuar etkileri sayesinde cildi sakinleştirir ve yatıştırır. Bu amaçla cilt bakım ürünlerinde sıklıkla kullanılır. Tedavi amacıyla kakule ilave edilen bu kozmetik ürünler, aromaterapi ürünleri olarak da bilinir.

Siyah kakule, cildi zararlı toksinlerden arındırmada da etkilidir. Özellikle siyah kakulenin çiğnenip tüketilmesi vücutta detoks etkisi oluşturur ve cildin arınmasını sağlar.

Bach Çiçekleri Terapisi Nedir?

Kötü Kokuları Maskeler

Kakulenin güçlü kokusu, hoş olmayan kokuların hissedilmesini önler. Özellikle faydalı etkisi olan ancak kokusu hoş olmayan ürünlere eklenerek de kullanılabilir.

Saç Derisini Besler

Kakulenin ve özellikle siyah türünün güçlü antioksidan özellikleri vardır. Kakule bu özelliği ile saç köklerini besler ve saç tellerini güçlendirir. Kakule içerdiği antibakteriyel özellikleri ile de saç derisinde var olan enfeksiyonların tedavi edilmesini sağlar. Kakule tozu su ile karıştırılıp saç yıkamada kullanılırsa enfeksiyonlar ve diğer saç derisi problemleri önlenir.

Kakule Nasıl Kullanılır?

Kakule, dünyadaki en değerli baharatlardan biridir. Baharat karışımları, tatlılar, yemekler ve içeceklerde hem bütün hem de öğütülmüş formda kullanılabilir. Kakule tohum halinde ise pişirmeden önce ezilmeli veya başka baharatlarla öğütülmelidir.

  • Hint yemeklerinde yaygın olarak kullanılan köri tozunun hazırlanmasında önemli bir bileşendir.
  • Hoş ve ferahlatıcı bir aroma vermek için çay veya kahveye kakule eklenebilir. Kahve ile biraz kakule karıştırılıp demlenebilir.
  • Kakule aroma vermesi amacıyla yemeklere eklenebilir.
  • Kakule tatlılara da lezzet vermek için kullanılabilir. Örneğin İskandinav ülkelerinde her türlü tatlı, pasta ve ekmeklere tat katması için tarçın yerine kakule eklenir.
  • Tavuk ve etleri marine etmek için bal, kakule ve biber karışımı kullanılabilir.
  • Greyfurt, portakal gibi turunçgiller ile yapılan salatalar kakule ile tatlandırılabilir.
  • Hindistan’da oldukça popüler olan Lassi içeceğinde de kakule kullanılır.

Lassi: Lor peyniri, süt, pudra şekeri ve kakule tozu bir blender ya da mikser yardımı ile karıştırılır. Ardından biraz şeker eklenerek servis edilir.

Kakule Çeşitleri Nelerdir?

Kakulenin yeşil ve siyah olmak üzere 2 türü vardır. Gerçek kakule olarak da bilinen yeşil kakule, en yaygın kullanılan çeşididir. Yeşil kakule:

  • Hem tatlı hem de tuzlu yemekleri tatlandırmak için kullanılır.
  • Aroma vermesi için körü sosuna ve süt bazlı müstahzarlara eklenir.
  • Çay ve kahve gibi içeceklere aroma katmak için kullanılır.

Siyah kakule ise Doğu Himalayalara özgüdür ve yeşil kakuleye nazaran daha az kullanılır. Siyah kakule:

  • Sadece köri ve büryani gibi tuzlu yemeklerde kullanılır.
  • Baharat karışımlarının önemli bir bileşenidir.
  • Besin içeriklerinden dolayı tıbbi amaçlarla kullanılır.

Kakule Nasıl Seçilir?

Kakulenin yeşil ve siyah olmak üzere iki türü vardır. Yeşil kakule hem tatlı hem de tuzlu yemeklere uygun olduğu için genellikle daha çok tercih edilir. Kakule eğer tohum şeklinde alınacaksa çam ve çiçek karışımı gibi kokuyor olmasına dikkat edilmelidir. Öğütülmüş yani toz kakule kullanılacaksa da öncelikli olarak yine tohum şeklinde alınması ve gerekli oldukça öğütülmesi tavsiye edilir. Çünkü öğütülmüş kakule, lezzetini hızlıca kaybeder ve pek dayanıklı değildir. Oysa tohum halinde olan kakule bir yıl, hatta daha uzun süre dayanabilir.

Kakule oldukça pahalı bir baharattır. Bu yüzden sıklıkla diğer baharatlar ile karıştırılarak satılır. Ancak bu şekilde alındığında da kakulenin lezzet ve aromasının yine hızla kaybolduğu görülür.

Kakule Nasıl Saklanır?

Kakulenin uygun şekilde saklanması, aromasını korumak ve raf ömrünü uzatmak için çok önemlidir. Kakuleyi saklamanın en iyi yolu ise tohum halinde saklamaktır. Çünkü öğütülmüş kakule, lezzet ve aromasını hızla kaybeder. Tohumlar ise serin ve kuru bir yerde hava geçirmez bir kapta saklanmalıdır. Bu şekilde bir yıldan daha uzun bir süre dayanabilir.

Kakule tohumları tamamen kuru olmalıdır. Çünkü hafif nemli kalan tohumlar bile hızla çürüyebilir. Kakulenin saklama ortamı karanlık ve haşerelere karşı korunaklı olmalıdır. Ayrıca saklama ortamında kakule tohumlarının aromasını bozacak keskin kokulu ürünler olmamalıdır.

Kakule Çayı Nasıl Yapılır?

Kakule tüketmenin birçok yolu vardır. Onlardan biri de çay olarak demlenerek tüketilmesidir.

Malzemeler

  • 1 çay kaşığı öğütülmüş zencefil
  • 1/2 çay kaşığı öğütülmüş kakule
  • 1/8 çay kaşığı öğütülmüş karanfil ve karabiber
  • 1 adet çubuk tarçın
  • 5 su bardağı su
  • 2 çay kaşığı siyah çay
  • 1-2 yemek kaşığı bal (Ölçü damak tadına göre kullanılır)
  • Süslemek için 2 yemek kaşığı portakal kabuğu rendesi / kurutulmuş portakal parçaları

Hazırlanışı

  1. Küçük bir kapta zencefil, kakule, karanfil ve karabiber karıştırılır.
  2. Bir tencerede su kaynatılır. Kaynayan su içerisine çay, çubuk tarçın ve baharat karışımı eklenerek 5 dakika daha kaynatılır.
  3. Çay poşetleri ve çubuk tarçın suyun içinden çıkarılır.
  4. Hafifçe karıştırılarak kaynatılmaya devam edilir.
  5. Hazırlanan çay fincanlara dökülür ve portakal kabuğu rendesi ile süslenir.
  6. Bal istenirse ılıyınca eklenir.

Kakulenin Tarihçesi

Kakulenin kullanımı en az 4.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Dünyanın en eski baharatlarından biri olarak kabul edilen bu baharat, eski Mısır’da tıbbi özelliklere sahip olması sebebiyle kullanılmıştır. Hatta ritüellerin ve mumyalamanın bir parçası olduğu bilinmektedir. Romalılar ve Yunanlılar ise bu baharatı keskin aroması için kullanmışlardır.

Kakulenin Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Kakule, genellikle kullanımı güvenli kabul edilen bir baharattır. Ancak bazen yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler arasında genellikle ishal, cilt iltihabı ya da glossit adı verilen dil iltihabı bulunur. Görülen yan etkilerden bir diğeri ise safra taşı koliğinin tetiklenmesidir. Bu yüzden safra taşı olan bireyler kakule tüketmemelidir.

Kakulenin hamile ve emziren kadınlarda kullanımının güvenli olduğuna dair kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Bu yüzden hamile ve emziren kadınlar, fazla miktarda kakule tüketmekten kaçınmalıdır.

Kaynaklar

  1. https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/170919/nutrients
  2. http://www.ifrj.upm.edu.my/20%20(04)%202013/29%20IFRJ%2020%20(04)%202013%20Deepa%20(412).pdf
  3. https://www.researchgate.net/publication/42973596_Blood_pressure_lowering_fibrinolysis_enhancing_and_antioxidant_activities_of_Cardamom_Elettaria_cardamomum
  4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4939477/pdf/nihms795663.pdf
  5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6278479/pdf/molecules-23-02818.pdf
  6. http://vfdergi.yyu.edu.tr/archive/2005/16_2/2005_16_%282%29_99-101.pdf
  7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6152346/pdf/molecules-22-01191.pdf
  8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26593900/
  9. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.566.5115&rep=rep1&type=pdf
  10. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874105004782?via%3Dihub
  11. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ptr.1776
  12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4586555/
  13. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22404574/
  14. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.599.8096&rep=rep1&type=pdf
  15. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18037596/
  16. http://folklore.usc.edu/cure-for-depression/
  17. https://www.researchgate.net/publication/318534548_EVALUATION_OF_THE_EFFICACY_OF_CARDAMOM_AROMATHERAPY_ON_AEROBIC_FITNESS_AUTONOMIC_FUNCTIONS_AMONG_STUDENTS_1_2_1
  18. https://books.google.co.in/books?hl=en&lr=&id=5WY08iuJyawC&oi=fnd&pg=PA41&dq=cardamom+nausea&ots=1LrJ-tcWSz&sig=uPPJCuNhxy6_m3cB9vONagsjWes#v=onepage&q=cardamom%20nausea&f=false
  19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6177529/
  20. http://nmj.umsha.ac.ir/browse.php?a_id=1280&sid=1&slc_lang=en
  21. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.699.2777&rep=rep1&type=pdf
  22. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28603121/
  23. https://opensiuc.lib.siu.edu/ebl/vol2009/iss7/3/
  24. https://www.glendale.edu/home/showdocument?id=23931
  25. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3593008/
  26. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4007251/
  27. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20361714/

Reklam

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu