Sindirim sistemi, 11 ana insan vücudu sistemi arasında yer alır. Vücudu besleyen enerji sağlayacak olsan yiyecekleri temel besin haline dönüştüren organlardan oluşan bir gruptur. Bu grup, sağlığın temelini oluşturur. Sistem, sıvıları ve yiyecekleri sindirme gibi karmaşık bir görevi tamamlar. Sinirler, bakterileri, hormonlar ve kan ile sindirim sistemi organları birlikte çalışır.
Sindirim Sisteminin Görevi Nedir?
Sindirim sistemi vücudun bir bütün sistemleri ile etkileşim halindedir. Endoktrin, sinir ve bağışıklık sistemi de buna dahildir. Sindirim aslında beyinde başlar. Metabolik süreçte bulunan hipotalamus iştahı uyarır. Siz yemek yerken beyniniz çoktan o yemeği nasıl sindireceğine karar vermiş olur. Ruh halinize ve diğer tüm organlarınızın sağlığına bağlı olarak tepki verir.
Sindirim sistemi organlarının temel görevi; bedene alınan gıdaları parçalama, besine ve enerjiye dönüştürmektedir. Ayrıca yiyeceklerden alınan enerji ve besin, bedenin sağlıklı çalışmasına da yardımcı olmaktadır.
Vücudunuzun Yiyecekleri Sindirmesi Ne Kadar Sürer?
Yiyeceklerin sindirilme süresi kişiden kişiye değişebilir. Ancak genel olarak yediğiniz yiyeceklerin midenize ve ince bağırsaklardan kalın bağırsağa (kolon) geçmesi yaklaşık 6-8 saat sürmektedir. Bazı araştırmalar, bu geçiş süresinin erkekler için daha kısa, kadınlar için daha uzun olma eğiliminde olduğunu göstermiştir. {1*}
Sindirim sisteminde rol alan pek çok faktör bulunmaktadır. Sindirim sisteminde vücuttaki besinleri ayıran ve kimyasal reaksiyonu hızlandıran enzimler bulunur. İnce bağırsak ve midede de bu enzimler bulunur. Bu hücreler ayrıca sindirim sıvılarını uyaran ve iştahımızı düzenleyen hormonlar üretip salgılar.
Asitler ve enzimler, ağız ve yemek borusunda parçalanmaya başlar ve besinlere karışarak kimüs adı verilen bir sıvıya dönüşürler. Kimüs (chyme), Yunanca meyve suyu demektir. Mideden atılan ve sindirim sırasında bağırsaklara gönderilen yarı akışkan bir kütledir. Midedeki hidroklorik asit, zararlı bakterileri yok eder ve proteini sindirmeye başlamak için de enzimleri değiştirir. {2*}
Sindirim sistemini kontrol eden sinirler bulunur. Bu sinirler, sindirim sistemi organlarımızı beyne ve omuriliğe bağlarlar. Ayrıca kasları gevşetmeyi veya kasılmayı uyaran kimyasalları serbest bırakırlar. GI kanalında, yiyecek mevcut olduğunda tetiklenen sinirlerimiz bulunmaktadır. Bu sinirler ise sindirim sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olur.
Sağlıklı Sindirim Sistemi Nasıl Olur?
Sağlıklı bir sindirim sistemine sahipseniz, yemekten sonra kendinizi iyi hisseder, günde bir ila üç defa büyük tuvalete çıkarsınız. Ayrıca dışkınız düzgün ve biçimlidir. Yemekten sonra şişkinlik, gaz, ağrı ya da kramp sorunu ile karşılaşmazsınız. Dışkınızda sindirilmemiş gıdalar bulunmaz. Sindirimi kolaylaştırıcı ilaçlara da ihtiyaç duymazsınız. Yemek borusu, asit ya da mideden kaynaklı reflü şikayetleri yaşamazsınız. {3*}
Yaşama ve yemek yeme şeklimiz, sindirim sistemi ve ne kadar iyi çalıştığı üzerinde doğrudan etkiye sahiptir. Sindirim sağlığınızı iyileştirmek için adımlar attığınızda, sindirim sisteminiz daha verimli çalışacak ve bu genel sağlığınızı iyileştirecektir.
Sindirim Sistemi Organları Nelerdir?
Sindirim sistemi sizin için neden bu kadar önemli? Çünkü sindirim, sağlığınız için en önemli etkenlerden biridir. Sindirim sistemi, bedeninizde sindirimle alakalı her bir parçayı içeren karmaşık bir sistemdir: Sindirim sistemi organları şu şekildedir:
- Ağız
- Özofagus (yemek borusu)
- Pankreas
- Sinir sistemi
- Mide
- İnce bağırsak
- Kalın bağırsak (kolon)
- Anüs
- Safra kesesi
- Karaciğer
- Bağışıklık sistemi
- Sindirim sisteminizde ve bedeninizin diğer her yerinde yaşayan trilyonlarca bakteri.
Sindirim sisteminizdeki bu kısımlardan birinin dengesi şaştığında tüm sindirim sisteminiz zarar görür ve semptomlar ortaya çıkar. Eğer bir otoimmun hastalığınız varsa ya da otoimmun ölçeğinde yer alıyorsanız, sağlıksız sindirim sistemi kötü bir beslenme biçiminin (sağlıklı olması gerektiği düşünülen gıdaların bile), ilaçların, toksinlerin, enfeksiyonların ve çok fazla stresin ağırlığı altında zorlanıyor demektir.
Peki ne yapmalıyız? Sindirim sisteminizi, şikayetlerinize ve kendi durumunuza göre paylaşımlarda anlatılan yöntemleri uygulayıp, 35 günlük eliminasyon programını da beraberinde yaparak tedavi olmanız hatta sindirim sağlığıyla ilişkili olabileceğini asla düşünemeyeceğiniz diğer pek çok semptomu iyileştirdiğiniz gibi otoimmun hastalıkları geriletme ve onlardan korunma ve kurtulmanın da büyük adımını atmış olacaksınız.
Olay çok basit; Sindirim kanalınızı iyileştirirseniz kendinizi iyileştirirsiniz, diğer sağlık sorunlarınızın çoğu ortadan kalkar hatta temelli de yok olabilir.
Sindirim Sistemine Ne İyi Gelir?
Eğer yemek yedikten sonra hazımsızlık yaşıyorsanız ve mideniz şişiyorsa sindirim sisteminizin düzenli çalışmasına yardımcı olacak besinler tüketebilirsiniz. Sindirimi kolaylaştıran besinler şu şekilde sıralanabilir: {4*}
- Tam tahıllılar
- Yoğurt
- Balık
- Muz
- Kimyon
- Zencefil
- Pancar
- Rezene
- Elma
- Tatlı patates
- Avokado
Sindirim Sistemi Hastalıkları Nelerdir?
Sindirim sistemi hastalıkları, aynı zamanda gastrointestinal sistem (GI yolu olarak da adlandırılır) olarak da bilinen sindirim sistemi bozukluklarıdır. Sağlıksız sindirim sistemi şunun gibi rahatsızlıklara yol açar. {5*}
- Âdet düzensizlikleri
- Akne
- Ani ruh hali değişiklikleri
- Anksiyete
- Artrit
- Astım
- Bağırsak spazmları
- Baş ağrısı
- Bulantı ya da kusma
- Burun tıkanıklığı
- Cilt döküntüleri:egzama, ürtiker, rozasea (gül hastalığı)
- Depresyon
- Dikkat eksikliği /dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
- Düşük beyaz kan hücresi sayısı
- Eklem ağrısı
- Fibromiyalji
- Gaz çıkarma
- Geğirme
- Göğüste ağrılı yanma
- Hormonal dengesizlik
- İshal, cıvık dışkı
- Kabızlık
- Kan şekeri dengesizlikleri
- Kanama
- Kanser
- Karın ağrısı
- Kısırlık
- Kilo alma, kilo verememe
- Konsantrasyon güçlüğü
- Kronik öksürük
- Kronik yorgunluk sendromu
- Mevsimsel alerjiler
- Mide ağrısı
- Mide ekşimesi
- Otoimmün hastalık
- Sersemlik
- Sık hastalanma
- Sıkışma
- Şişkinlik
- Tiroid dengesizliği
- Uykusuzluk
- Yorgunluk
Sindirim Sistemini İyileştirmek İçin 10 İpucu
Yaşam tarzımız ve yemek yeme şeklimiz sindirim sistemimiz ve onun ne kadar iyi çalıştığı konusunda doğrudan etkiye sahiptir. Sindirim sağlığınızı iyileştirmek için adımlar attığınızda sindirim sistemini daha verimli çalışacak ve bu da genel sağlığınızı iyileştirecektir.
- Yiyecekleri yutmadan 20-30 kere çiğneyin.
- Lifli gıdalar tüketin.
- Bol miktarda su için.
- Egzersiz (yürüyüş, koşma, ağırlık kaldırma, yoga vb.) yapın.
- Stresten uzak durun.
- Sıcak yiyecekler (çorba, pişmiş sebze, çay vb.) tüketin.
- Sigarayı bırakın.
- Alkolü azaltın.
- Gerekirse kilo verin.
- Günlük probiyotik ve sindirim enzimi takviyeleri alın.
Sonuç
Sağlıklı olmak ve sağlıklı yaşamak için sindirim sisteminizin sağlığı çok önemlidir. Sindirim sisteminin düzgün çalışması için sindirim görevini üstlenen tüm organların sağlıklı olması gerekir. Çünkü hepsinin sindirimde ayrı bir işlevi vardır. Şişkinlik, hazımsızlık, ishal ve mide ağrısı sindirim sağlığınızın kötü olduğunu gösteren belirtilerdir. Bu istenmeyen semptomlar göz ardı edilmemelidir. Gerekirse biz uzmandan yardım alınmalıdır.
Kaynaklar
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/319583.php
- https://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/Anatomy/your-digestive-system/Pages/anatomy.aspx
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMHT0022855/
- https://www.stylecraze.com/articles/healthy-foods-for-good-digestion/
- https://medlineplus.gov/ency/article/007447.htm[/accordion]