Üç kişiden biri, tekrarlayan ve ağrılı bir sindirim sistemi hastalığından şikayetçidir. Bu rahatsızlıklardan biri olan mide ekşimesinin (reflü) en önemli nedeni zayıf sindirim sistemidir. Reflü ya da mide ekşimesinin en yaygın belirtileri göğüs ağrıları, geceleri ortaya çıkan ve uykusuzluk yaratan yanma hissi ve yemek sırasında hissedilen rahatsızlıklar olarak sıralanmaktadır. {1*}
Sizi Gün İçinde Daha Enerjik ve İyi Hissettirecek Doğal Detoks Tarifi. Doğal Detoks Kürü Tarifi Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
Reflü belirtilerinden şikayetçi olan kişilerin yaşam ve beslenme tarzını değiştirmesi oldukça önemlidir. Düzenli ve yeterli miktarda uyumak, stresi yönetmek, egzersiz yapmak, alkol kullanmayı bırakmak ve kilo vermek gibi bazı değişimler önerilmektedir.
İçindekiler
Reflü (Mide Ekşimesi) Nedir?
Rahatsızlık, mideden geçen ve yemek borusuna geri dönen sindirim sularından kaynaklanmaktadır. Belirtiler farklı şiddetlerde görülebilmektedir. Ağır geçirilen reflü, GÖRH ismi verilen bir tür hastalığın belirtilerini içermektedir. Reflü, mide, göğüs ve boğazda yanma hissine neden olmaktadır. Çoğu insan asit oranı yüksek yiyecekleri tüketmenin mide ekşimesi belirtilerine neden olduğunu düşünmektedir. Ancak, düşük mide asidi ve zayıf sindirim sistemi reflü rahatsızlığının gerçek nedenleri olarak bilinmektedir.
Reflü (Mide Ekşimesi) Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?
Yetişkinlerin yüzde 4-10’u günlük ya da haftalık olarak reflü ya da GÖRH tipi belirtiler yaşamaktadır. {2*} Her bünye birbirinden farklı olduğundan, kişi için en iyi tedavi yolunun bulunması oldukça önemlidir. Araştırmalara göre ilaç kullanımı yerine, diyet yapmak, akupunktur, yoga, egzersiz ve kilo verme uygulamaları gibi tedaviler gerekmektedir.
Reflü (mide ekşimesi), genellikle şu belirtileri içermektedir;
- Göğüs ağrıları ve yanma hissi
- Ağızda acı tat
- Gecenin bir yarısında boğuluyormuş veya öksürüyormuş gibi uyanmak da dahil olmak üzere uyku sorunları
- Kuru ağız
- Hassasiyet ve kanama dahil diş eti tahrişi
- Ağız kokusu
- Yemeklerden sonra gaz, geğirme ve mide şişkinliği
- Bazen mide bulantısı ve iştahsızlık
- Yemek borusu iltihabı yada hasarın şiddetine göre bir dizi başka semptom
Reflü belirtileri, bazen çok şiddetli bazen de hafif olarak hissedilmektedir. Ancak bu rahatsızlığın gelişmesinde en önemli neden LES denilen sindirim sistemi bölümünün iyi çalışmamasıdır. LES, asidin yemek borusuna geri akmasını önleyen bir duvar görevindedir. {3*}
Mide, asit varlığı nedeniyle mideyi yanma hissinden koruyan bir astara sahiptir. Ancak yemek borusunda böyle bir astar bulunmamaktadır. Bu sebeple yemek borusu korumasızdır. Reflü tedavi edilmediğinde yemek borusu aşınmaya ve zamanla rahatsızlık hissettirmeye başlamaktadır. Bazı ciddi durumlarda doku hasarı ya da yemek borusu kanseri gibi hayati tehlikesi olan hastalıklar oluşabilmektedir.
Reflü rahatsızlığının nedenleri şu şekilde sıralanmaktadır; {4*}
- Gün içinde yemekleri hızlı hızlı ve kısa sürede yemeye çalışmak (en yaygın neden)
- Sindirim sistemini zorlayan ve mideye baskı yapan aşırı yeme durumu
- Ara öğünler yerine günde sadece 1-2 büyük öğün yemek
- Obezite ve fazla kilolu olmak
- Asit üretimini etkileyen ileri yaş
- Gebelik durumu
- İşlenmiş gıdalar, şekerli atıştırmalıklar, rafine yağlar, kızarmış gıdalar ve işlenmiş etler dahil olmak üzere sindirim sistemini kötüleştirme eğiliminde olan belirli gıdaları tüketmek.
- Tekrarlanan antibiyotik kullanımı veya yüksek tansiyon, astım, kalp sorunları ve osteoporoz tedavisinde kullanılan bazı reçeteli ilaçları içmek
- Yüksek miktarda kronik stres hissi
- Bazı besinlerdeki eksiklikler
- Sigara, alkol ve yüksek kafein kullanımı
Reflü Tedavi Yolları Nelerdir?
Reflü, mide ekşimesi ya da GÖRH genellikle ağrıyı azaltmak için verilen reçeteli ve reçetesiz ilaçlarla tedavi edilmektedir. Bu ilaçlar bazen belirtiler başladığında, bazen de başlamadan önce alınmaktadır. Reflü ilaçlarının kullanımının zayıf sindirim sistemi, bağırsak sendromu (IBS), depresyon, anemi (kansızlık) ve yorgunluk gibi belirtilere neden olduğu çalışmalarla kanıtlanmıştır. Hatta, gelişebilecek ciddi hasarlar arasında ishal, iltihaplı bağırsak ve kanamalı ülserler bulunmaktadır. {5*}
Kullanılan ilaçlar yerine tercih edilebilecek bazı yaşam ve beslenme değişiklikleri bulunmaktadır. Yapılan çalışmalar, işlenmiş gıdaları fazla tüketmenin ve dengesiz beslenmenin sağlık için zararlı olduğunu göstermektedir. Her kişinin bağırsak sistemi farklı olsa da herkes için yaygın gıda hassasiyetleri bulunmaktadır. Öncelikle bu besinleri yemek düzeninizden çıkartmanız gerekmektedir. {6*}
İyi bir sindirim sistemi ve ağrıdan kurtulmak için mümkün olduğunca GDO içermeyen organik gıdaları seçmek önemlidir. Lif alımını artırmak, sağlıklı bakteriler denilen probiyotikler yönünden zengin besinler tüketmek, tahılları azaltmak ve kaliteli protein tüketmek sindirim sisteminin korunmasına yardımcı olacaktır. Beslenme düzenini oluşturarak sağlıklı hale getirmek, iltihaplanma, aşırı kilo alımı ve ciddi kronik rahatsızlıkları da önlemeye yardımcı olmaktadır.
Reflü rahatsızlıklarını tedavi eden gıdalar şu şekilde sıralanmaktadır;
- Kefir ve yoğurt, midedeki sağlıklı bakterileri dengelemeye ve sindirime yardımcı olur.
- 24 saat boyunca fermente edilmiş canlı ve aktif kültürlere sahip ürünleri seçin.
- Otla beslenmiş sığır etinden yapılmış ve kısık ateşte pişirilmiş kemik suyu için.
- Kimchi ve lahana turşusu dahil fermente sebzeler tüketin.
- Elma sirkesi mide asidini dengelemeye ve asit reflü semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. Bu nedenle, bir yemek kaşığı çiğ elma sirkesini bir bardak su ile karıştırın ve yemekten beş dakika önce için.
- Hindistan cevizi suyu, vücudun nemli kalmasına yardımcı olan potasyum ve elektrolitlerle doludur. Gün boyunca hindistancevizi suyunu yudumlamak ve asitlerin geri akışını engellemek için yatmadan önce bir bardak Hindistan cevizi suyu içmek önerilir.
- Günde bir yemek kaşığı hindistancevizi yağını tahıl ekmeğine sürmek ya da diğer yiyeceklerin üstüne eklemek önerilmektedir. Doğal bileşikler, iltihapla savaşmaya, bağışıklığı güçlendirmeye ve kandida mantarını öldürmeye yardımcı olmaktadır.
- Yeşil yapraklı sebzeler ve enginar
- Kuşkonmaz, salatalıklar ve kabak türleri
- Ton balığı ve doğal yollarla avlanan somon balığı
- Hindistan cevizi yağı ve sade yağ dahil sağlıklı yağlar
- Çiğ inek sütü peyniri, badem ve bal
Bu yiyeceklerin çoğu, sindirim sorunları yaşayan kişilere önerilen GAPS diyetine dahildir. GAPS diyeti, asit reflü dışında birçok rahatsızlığın tedavisinde yardımcı olabilmektedir. Aslında GAPS, taze organik sebzeler, serbest dolaşan tavuk ve otla beslenmiş sığır eti, kemik suyu bakımından zengin bir diyettir. Ayrıca, sindirim sistemini yatıştıran aloe vera, maydanoz, zencefil ve rezene gibi sağlıklı otlar veya bitkiler içermektedir. {7*}
Reflü (Mide Ekşimesi) Hastalığı Olanlar Ne Yememelidir?
Bazı gıdaların, reflü belirtilerine diğer gıdalardan daha fazla neden olduğunu bilinmektedir. Reflü belirtilerini arttıran gıdalar arasında etli yiyecekler, fast food ürünler, işlenmiş peynirler, çikolata, alkol ve kafein bulunmaktadır. Reflü belirtilerini şiddetlendirdiği için tüketiminden kaçınılması gereken gıdalar şu şekilde sıralanmaktadır;
- Alkol tüketiminizi sınırlandırın ya da tamamen bırakın.
- Bol su tüketmek ve yatma saatine yakın saatlerde alkolden uzak durmak önerilmektedir.
- Kafein: Kahve, çay ve enerji içecekleri gibi içecekler iltihaplı yemek borusunu tahriş edebilmekte ve çalışma şeklini değiştirebilmektedir.
- Gazlı içecekler: Buna alkolsüz içecekler, alkol, enerji içecekleri ve hatta maden suyu dahildir.
- Şeker ve yapay tatlandırıcılar: Her ikisi de birçok durumda iltihaplanma nedenidir. Ayrıca, aşırı ve hızlı yemeye, kilo almaya neden olabilmektedir.
- Kızarmış yiyecekler: Yağlı yiyecekler midede uzun süre kalır ve sindirimi zordur. Bu durum, daha fazla asit üretimini tetikleyebilmektedir.
- Bol tuz, mısır ve patatesle yapılan işlenmiş gıdalar: Bunlara cipsler, krakerler, tahıllar dahildir. Paketlenmiş ürünlerin çok yüksek bir yüzdesi bir tür işlenmiş mısır içeriği ile yapılmaktadır. Bu nedenle etiketlerini dikkatli okumak gereklidir.
- Organik üretilen gıdaları tüketmek: Çok fazla sodyum içeren, paketli ürünlerin reflü ve mide ekşimesine neden olduğu İsveç’te yapılan bir araştırmayla kanıtlanmıştır. {8*}
- Çikolata: Birçok insan diyetlerinden kakao/çikolata çıkarmanın semptomları iyileştirmeye yardımcı olduğunu fark etmektedir. Çikolata ürünleri işlenmiş yağ, kafein ve şeker (üç yasaklı gıda) içerdiğinden oldukça zararlıdır.
- Süt ürünleri: Süt ürünleri, mideden daha fazla asit salınımını tetikleyebilen kalsiyum, şeker ve genellikle yağ içermektedir.
- İşlenmiş bitkisel yağlar: Kızartılmış ve yağlı yiyecekler gibi işlenmiş yağlar, iltihaplanmayı tetikleyebilecek birçok paketlenmiş atıştırmalıkta bulunur.
- Baharatlı yiyecekler: Baharatlar sağlık için oldukça faydalıdır ancak reflü sahibi kişilerin yanma belirtilerini arttırmaktadır. Baharatlar herkesi farklı şekilde etkilediğinden, onları tüketirken nasıl hissettiğinizi görmek için kendi belirtilerinizi test etmeniz gereklidir.
- Domates ve soğan: Genel olarak sağlıklı olmalarına rağmen, bu sebzeler, özellikle çok miktarda yenildiğinde (çok fazla domates sosu gibi) bazı kişilerde semptomları tetikleyebilmektedir
- Meyve suları: Bu içecekler asit bakımından yüksektir ve semptomları daha da kötüleştirmektedir.
- Kremalı ya da yağlı hazırlanmış salata sosları.
- Nane: Nane ve naneli ürünler, midede basıncını düşürerek asidin yükselmesine izin verdiği için semptomları daha da kötüleştirmektedir.
- İşlenmiş tahıllar
Reflü Doğal Tedavi Yolları Nelerdir?
Reflü ya da GÖRH belirtilerini sakinleştirmeye yardımcı olan sağlıklı yiyecekler yemek oldukça önemlidir. Bunun yanında bazı doğal ilaçlar kullanmak gereklidir.
Doğal Çayları Tüketin
Yatmadan önce çiğ bal ile karıştırılmış bir fincan papatya çayı, sindirim sisteminde oluşan iltihapları azaltmaktadır. Ayrıca papatya çayı tüketmek, sindirim sisteminin daha sağlıklı çalışmasına da yardımcı olmaktadır. Zencefil çayını bal ile karıştırarak yemeklerden sonra ya da yatmadan önce tüketmek önerilmektedir. Zencefil, sindirim desteği için dünya çapında tanınan bir besin olarak bilinmektedir. Papaya yaprağının çayı da aynı zencefil ve papatya çayı gibi, sindirime yardımcı olmaktadır. Taze, doğal bir yapraktan yapılan çay, reflü başlangıcında kullanıldığında oldukça etkilidir. Bu sebeple, yatmadan önce bir fincan tüketmek önerilmektedir.
Uçucu Yağları Kullanın
Limon ve limon yağı, bazı hastalarda reflü kontrolüne yardımcı olmaktadır. Ancak bu ürünlere herkes aynı şekilde tepki vermemektedir. Her gün 1 bardak suya bir dilim taze zencefil kullanabilir ya da az miktarda limon suyu ekleyebilirsiniz. Ayrıca suya 1-2 damla limon esans yağı ekleyerek ya da saf yağı dil üstünde gargara yaparak uygulayabilirsiniz.
Yeme ve Çiğneme Şeklinizi Değiştirin
Öncelikle aşırı yememek, besinlerin düzgün şekilde sindirilmesi için oldukça önemlidir. Büyük öğünler ve aşırı yemek, mide üstünde baskı oluşturmakta ve bu durum sindirilmemiş gıda ve asitlerin yanma hissi oluşturmasına neden olmaktadır.
Yatmadan önce yemek yememek gereklidir. Yatmadan en az üç saat önce gıda alımını kesmek ve sindirime zaman tanımak önemlidir. Ayrıca sindirimi desteklemek için ballı bitki çayları önerilmektedir. Yiyecekleri uzun süre çiğnemek önemlidir. Günümüzde çoğu insan hızlı yemek yediğinden, besinleri çiğnemeden yutmaktadır. Sindirimin ağızda başladığı unutulmamalı ve küçük parçaların mideye gönderilmesi için uğraşılmalıdır.
Yemek yedikten sonra rahat giysiler giymek önemlidir. Yemek sırasında da kemer ve dar giysilerden kaçınmak önerilmektedir. Bu durum, belirtileri, basıncı ya da ağrıyı arttırabilmektedir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Önerileri
Reflü tedavisinde, sağlıklı bir diyete uymak, gıda tetikleyicilerinden kaçınmak ve doğru gıdaları tüketmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri oldukça önemlidir. Çalışmalar, hastaların nasıl ve ne zaman yediklerini, vücutlarını ne kadar hareket ettirdiklerini ve dinlendirdiklerini dikkatle incelemesi gerektiğini göstermiştir. Çünkü, bu uygulamalar da reflü belirtilerini etkilemektedir.
- Yatakta tamamen düz bir şekilde yatmak belirtileri kötüleştirmektedir. Bu sebeple yan yatmak ya da başınızı yükseğe koymak önerilmektedir. Boyun sorunlarına neden olmamak için aşırı yüksek yastıklardan kaçınılması önemlidir.
- Araştırmaya göre, uyku pozisyonları ve dinlenme süresine dikkat etmek reflü belirtilerini etkilemektedir. {9*}
- Eğilmemek gerekmektedir. Eğilme durumu mideyi sıkarak belirtilerin artmasına neden olmaktadır.
- Stres yönetimi önemlidir. Stres, midede asit üretimini artırarak asit reflü semptomlarını daha da kötüleştirmektedir.
- Gevşeme tekniklerini günlük rutininize dahil etmeye başlamak önemlidir. Örneğin, yoga, meditasyon, sanat terapisi denemek etkili olabilmektedir.
- Göğüs kafesinin belirli noktaları sindirimle ilişkilidir ve bu noktalara masaj yapmak belirtileri hafifletebilmektedir.
- Reçeteli ilaçların geçici çözümler sağladığını unutmayın. Uzun süreli tedavi için yaşam tarzını değiştirmek önemlidir.
- Egzersiz yapmaya özen gösterin. Araştırmalar, sıkı egzersiz ve koşmanın sindirim sistemini harekete geçirerek asitlerin geri akmasına neden olduğunu belirtmektedir. Bu sebeple günün erken saatlerinde orta düzeyde egzersiz önerilmektedir.
- Sigara içmemek önemlidir. Sigara, sindirim sistemine zarar vererek asit seviyesinin yükselmesine neden olmaktadır. Bu nedenle sigarayı bırakmanız önerilmektedir.
Reflü, günlük yaşamınızı etkiliyor ve 2 haftadan fazla sürüyorsa doktora gitmek oldukça önemlidir.
Ayrıca reflü yanında, ses kısılması, astım, geceleri meydana gelen nefes almada zorluk, ishal ya da yutma güçlüğü durumları iki günden fazla sürüyorsa, acilen uzman yardımı almanız gerekmektedir.
Kaynaklar
{1*} https://www.everydayhealth.com/digestive-health/common-digestive-conditions-from-top-bottom/
{2*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15188164/
{3*} https://www.webmd.com/heartburn-gerd/guide/what-is-acid-reflux-disease#1
{4*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4223119/
{5*} https://centerforhealthreporting.org/dangerous-tie-between-popular-antacids-and-deadly-infection-24045.html
{6*} https://www.webmd.com/heartburn-gerd/features/heartburn-foods-to-avoid
{7*} https://www.webmd.com/digestive-disorders/features/foods-that-fight-heartburn?page=2
{8*} https://www.refluxmd.com/acid-reflux-much-salt-low-sodium-diet/
{9*} https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02320968?term=acid+reflux
