Toprak bazlı probiyotikler veya toprak tabanlı probiyotikler, yeryüzünde bulunan doğal bakterilerdir. Toprak bazlı (toprak tabanlı) probiyotiklerin en yaygın türü Basil’dir. Çubuk ya da çomak şekilli, gram pozitif ve sporlu bir toprak bazlı probiyotik olan Basil yüzlerce yıldır yiyecek fermantasyonunda kullanılmaktadır.
Daha önce farklı probiyotikler kullandıysanız ve bunlar sizin için faydalı olmadıysa, toprak bazlı probiyotikleri kullanmak sizler için daha doğru bir seçim olacaktır. Toprak bazlı probiyotiklerin sağlığınıza olan yararlarını ve yan etkilerini öğrenmek için yazımızı okumaya devam edin.
İnsanlık tarihinin son dönemleri haricinde insanlar, binlerce yıldır toprağa dayalı ve organik tüketim ile yaşamaktaydı. Yiyecekler marketlerden değil doğrudan topraktan alınıyor ve yıkamak için herhangi bir dezenfektan kullanılmıyordu. Bugün, ürünlerimizi yetiştiremediğimiz ve direkt olarak topraktan alınan organik ürünler yemediğimiz için, toprak bazlı probiyotiklerle karşılaşma, bu probiyotiklerden faydalanma şansımız yok denecek kadar azdır.
Piyasada satın alabileceğimiz çok miktarda toprak bazlı probiyotik, probiyotik takviye bulunmaktadır. Diğer takviye edici gıdalarda olduğu gibi, internette bu ürünler hakkında da doğru yanlış pek çok bilgi bulunmaktadır. Bu durumda gerçek bilgilerle yanlış bilgileri ayırt edebilmemiz, farkında olmamız çok önemlidir.
İçindekiler
Toprak Bazlı Probiyotikler Nelerdir?🦠
Uluslararası Probiyotikler ve Prebiyotikleri Araştırma Derneği, bizlere probiyotikleri kısaca şu şekilde açıklıyor;
Probiyotikler, sağlık açısından fayda sağladığı herkes tarafından bilinen canlı
mikroorganizmalardır. Probiyotik tükettiğimizde, trilyonlarca başka mikrobun yaşadığı sindirim sistemimize, yeni ve faydalı canlı mikroorganizmaları alırız. Bağırsakta bulunan tüm bu mikroplara ‘Bağırsak Mikrobiyotası’ adı verilir. Bağırsak mikrobiyotaları parmak izi gibidir ve hiçbiri birbirlerine benzemezler. Bu mikropların büyük çoğunluğu, bir dizi faydalı fizyolojik işlevi yerine getirerek vücudunuzun düzgün çalışmasına yardımcı olur. Bağırsaklarınızın kendi başına öğütemeyeceği, vitamin bakımından zengin olan besinleri öğütmeye yardımcı olurlar ve bağışıklık sisteminizi kuvvetlendirir, bağırsak bariyerlerini korur ve iyileştirirler. Hatta zihinsel sağlığınızı bile olumlu yönde etkilerler.
Bir probiyotik tükettiğinizde, bu yararlı mikrobiyal aktiviteleri teşvik edebilen ve kötü bakterilerin aşırı büyümesini sınırlayabilen iyi bakterileri sindirim sisteminize alırsınız. Probiyotikler, bağırsaklarımızda dolaşırken sağlığı teşvik eden metabolitler üreterek, yerleşik mikroplarımızla etkileşime girer. Probiyotiklerin bağırsak mikrobiyotamıza göre sayıca az olmasına ve genellikle uzun süre sistemimizde kalmamasına rağmen, araştırmalar probiyotiklerin bağırsak mikrobiyotamızın kullandığı mekanizmaların çoğunu kullanarak sindirim sağlığını, bağışıklık sağlığını ve daha fazlasını destekleyebileceğini gösteriyor.
Probiyotikler, takviye olarak yaygındır ve bir dizi gıdada, özellikle bazı yoğurtlarda ve fermente sütlerde bulunur. Bu takviye probiyotiklerin içerikleri genellikle, lactobacillus cinsi veya bifidobacterium cinsi gibi birkaç mikrobiyal gruptandır. Her probiyotik, öncelikle bir cins ve tür adıyla, ardından daha da spesifik olarak başka özel bir tür adı ile tanımlanmalıdır.
Ek Bilgi: Günlük diyetinize probiyotikleri dahil etmek, bağırsaklarınızdaki dost bakterilerin aktivitelerini destekler ve sağlığınızı birçok yönden iyileştirmenize yardımcı olur.
Toprak Bazlı Probiyotiklerin Faydaları
Bilinen 100’den fazla toprak bazlı probiyotik vardır. Bu bakteriler tıpkı insan vücudundaki bakterilerin yaptığı gibi, toprakta büyüyen bitkiler için de tüketilen gıdaları parçalarlar, vitaminler üretirler ve kötü bakteriler, mantarlar gibi patojenlerle savaşılar.
İnsanlar ilk çağlardan beri bu bakteriler ile birlikte evrimleştiği için, toprak bazlı probiyotikler, mikrobiyomunuzda (bağırsağınızda yaşayan mikrop toplulukları) ve genel sağlığımızda önemli birer role sahiptir. Yapılan araştırmalara göre birçok uzman bu bakterilerin vücudumuz için oldukça yararlı olduğunu belirtiyor.
Toprak bazlı probiyotiklerin sağlığa faydaları;
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Bağırsak mikrobiyomunu düzenler
- Sindirim sistemini güçlendirir
Birçok uzman bu bakterilerin vücudumuz için faydalı olduğunu söylerken, bir diğer grup ise bu probiyotiklerin potansiyel birer tehdit olduğunu söylemektedir. Her iki grup da iddialarını toprak bazlı probiyotiklerin spor oluşturma yeteneğine dayandırmaktadır.
Tüm canlılar çoğalırlar. Bakteriler de böyledir. Toprak bazlı probiyotikler genellikle diğer probiyotikleri öldüren mide asidine ve sindirim sıvılarına direnen, sert bir kabuğun içinde yer alan sporlar gönderir. Bu kabuklar çok dayanıklıdır ve kalın bağırsağınıza (sindirimin sonlandığı noktaya) sağlam ve işlerini yapmaya hazır şekilde ulaşırlar. Bu durum iyi ya da kötü olarak sınıflandırılabilir. Toprak bazlı probiyotiklerin, bağırsağınıza ulaşmak, oraya yerleşmek ve mikrobiyomunuzu yeniden dengelemek gibi faydaları görevleri vardır.
Ek Bilgi: Toprak bazlı probiyotikler o kadar sağlamdır ki, buzdolabında saklanmaları bile gerekmez.
Ancak bu kadar dayanıklı olmaları aynı zamanda toprak bazlı probiyotiklere karşı duyulan temel endişenin sebebidir. Bazı uzmanlar, bağırsakları aşırı şekilde doldurabileceklerini ve bazı yerleşik dost bakterilerin çalışmasını engelleyebileceklerini söylemektedirler.
Mikrobiyomunuz söz konusu olduğunda, her şey çeşitlilikle ilgilidir. Bazı ‘saldırgan’ bakteri türleri, diğerlerine göre bu çeşitliliği azaltma veya yok etme riski oluşturmaktadır. Dünyadaki en sağlıklı insan popülasyonları, bağırsaklarında birçok farklı bakteri ve diğer mikroplara sahip olanlardır. Yaşam tarzınız ne kadar sağlıklı olursa, mikrobiyomunuz da o kadar çeşitli olacaktır.
Bazı toprak bazlı probiyotik türleri çok iyi araştırılmış olup belirli insan grupları için fayda sağlayabilecekleri kanıtlanmıştır. Ancak bilinen 100’e yakın toprak bazlı probiyotik bakterileri için bu kadar yoğun araştırma çalışmaları yapıldığı söylenemez. Bu, onlar hakkında duyduğunuz tüm iddiaların tamamen anekdot olduğu anlamına gelir. Bilinmeyen toprak bazlı probiyotik bakteriler ile ilgili belirli popülasyonlarda çalışma yapılmıştır ancak bu bakterilerin güvenli olup olmadığı tam olarak bilinmemektedir.
Toprak Bazlı Probiyotikler Ne İşe Yarar?
Toprak bazlı organizmalara sahip probiyotikler, geleneksel probiyotiklerin yaptığı her işi yapabilirler. Aşağıda toprak bazlı probiyotiklerin destekleyebileceği en az bir çalışmadan alınan pozitif bulgulara sahip koşulların kısa bir listesini bulabilirsiniz:
İshali önleme ve tedavi etme
- Mikrobiyomunuzu çeşitlendirme
- Antibiyotiklerin yan etkilerini azaltma
- Bağışıklık fonksiyonunun güçlendirme
- Depresyon semptomlarının iyileştirme
- Alerji semptomlarını hafifletme
Yaygın Toprak Bazlı Probiyotik Türleri Hangileridir?
Bir probiyotik seçerken cins, tür ve türler arasındaki farkları bilmeniz çok önemlidir. Örneğin, Bacillus bir bakteri cinsidir ve koagulanlar bir basil türüdür. Bunun yanında, farklı Bacillus coagulans (laktik asit oluşturan bakteri) türleri vardır ve hepsinin vücuda farklı etkileri vardır.
Ek Bilgi: Dışarıdan aldığınız probiyotik takviyelerin çoğunda, içerikleri tam olarak belirtilmemektedir.
Aşağıda, bazı toprak bazlı probiyotiklerin cinslerini, türlerini ve her birinin farklı türleri hakkında yapılan araştırmaların sonuçlarını görebilirsiniz.
Bacillus Coagulans (Laktik Asit Oluşturan Bakteri Türü)
Coagulans olarak da bilinen Bacillus Coagulans bağırsak sağlığını destekleyen mikrobiyal bir metabolit olan laktik asit üreten toprak bazlı bir probiyotiktir.
- IBS (İrritable-Hassas Bağırsak Sendromu) semptomlarını azaltır. (1*)
- Bağışıklık fonksiyonunu güçlendirir ve bağırsak mikrobiyomunu faydalı bir şekilde düzenler. (2*)
- Çocuklarda bakteriyel vajinoz semptomlarını ve IBS semptomlarını iyileştirir.
- Kanser hücrelerinin çoğalmasını engeller
- IBS hastalarında şişkinliği, karın ağrısını ve depresif semptomları önemli ölçüde azaltır.(3*) (4*)
Bacillus Subtilis (Gram-Pozitif Bakteri Oluşturan Sporlar)
Subtilis olarak da bilinen Bacillus subtilis ineklerin (ve insanların) gastrointestinal kanalında bulunduğu için bazen “saman basili” veya “ot basili” olarak adlandırılır.
- Vücut yağ yüzdesini ve iltihaplanma belirtilerini azaltır ve bağırsak düzensizliğini iyileştirir. (5*)
- Bağışıklık fonksiyonunu iyileştirir. (6*)
- GI (Gastrointestinal-Sindirim) yolundan geçerken hayatta kalır
- Salmonella gastroenteritinde (Salmonella; tifo, paratifo ve gıda zehirlenmesine yol açabilen, çubuksu, Gram-negatif bir enterobakteri cinsidir. Salmonella türleri hareketlidir, hidrojen sülfür üretirler) daha iyi hasta sonuçları verir. (7*)
Bacillus Clausii
Bacillus Clausii toprakta yaşayan, çubuk şeklinde, gram-pozitif, hareketli ve spor forma sahip bir bakteridir. Clausii olarak da bilinen Bacillus clausii topraktaki nitratı nitrite dönüştürebilir.
- Alerjisi olanlar için faydalıdır. (8*)
- Burun tıkanıklığını azaltır ve antihistaminik (kişinin alerjik olduğu madde ile karşılaştığında veya iltihap durumlarında ortaya çıkan önemli kimyasal ajanların etkisini önleyen maddedir) ihtiyacı azaltır.
- İnce bağırsakta bakteri üremesini azaltır. (9*)
Bacillus İndicus
Bacillus indicus havada, suda, tozlarda, dışkıda ve genellikle toprakta bulunan sporlu bir bakteri çeşididir. Belirgin bir sarı-turuncu pigmentasyon üretir. Hiçbir bilimsel çalışmada tek başına kullanılabilen bir probiyotik olarak belirtilmez.
Bacillus licheniformis
Bacillus licheniformis kuş tüylerinde, özellikle göğüs ve sırt tüylerinde bulunur. Çeşitli bilimsel çalışmalarda bu bakterinin patojen (hastalığa neden olan bakteri) gibi davrandığına dair raporlar var, ancak kanıt yoktur.
Enterococcus Faecium
Faecium olarak da bilinen Enterococcus faecium insanların ve hayvanların bağırsaklarında ortak olarak bulunur ancak, aynı zamanda neonatal menenjit veya endokardit gibi hastalıklara da neden olabilir.
- C. difficile (Hastanede veya bakım odasında uzun süredir kalan hastalarda ortaya çıkan bakteri) enfeksiyonunu azaltır. (10*)
- Düşük kilolu okul öncesi çocuklarda kilo alımını artırır. (11*)
Clostridium Butyricum
Butyricum olarak da bilinen Clostridium butyricum Asya’da yaygın bir probiyotik olarak kullanılmaktadır.
- H. Pylori (Helicobacter pylori mide ve duodenum’um çeşitli alanlarında yerleşen, gram, mikroaerofilik bir bakteridir. Yerleştiği yerlerde kronik enflamasyona neden olur. Bu kronik enflamasyon sonucunda duodenum ülseri, mide ülseri ve mide kanseri gelişebilir) eradikasyon tedavisindeki yan etkileri azaltır (12*)
SIBO Hastalığına Hangi Toprak Bazlı Probiyotikler İyi Gelir?💖
Sindirim sağlığınız, içinde yer alan bakterilere bağlıdır. IBS’li (İrritable-Hassas Bağırsak Sendromu) hastalarda ince bağırsakta aşırı bakteri çoğalmasının (SIBO) tedavisinde toprak bazlı probiyotiklerin faydaları araştırılmıştır. Özellikle, dört Bacillus clausii çeşidinin tümünü içeren bir probiyotiğin, 60 kişiyle yapılan küçük bir çalışmada SIBO‘nun kontrolüne yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.
2007 yılında yapılan bir çalışmada SIBO hastaları üzerinde toprak bazlı probiyotiklerin ve antibiyotiklerin tedavi güçleri karşılaştırıldı. Bu hastaların yarısı bir ay Bacillus clausii alırken, diğer yarısı bir hafta antibiyotik aldı. Çalışmanın sonucunda, Bacillus clausii alan grubun %56’sı bakteriyel aşırı büyümesini temizlerken, antibiyotik kullanan hastaların sadece %40’ı bunu başarabildi.
SİBO Hakkında Detaylı Bilgi Almak İçin Buraya Tıklayın
Toprak Bazlı Probiyotikler İle Diğer Probiyotikler Arasındaki Fark Nelerdir?
Toprak bazlı organizmalarla ve diğer probiyotikler arasında iki temel fark vardır. Bunlar:
- Toprak bazlı probiyotikler daha uzun ömürlü ve dayanıklıdır. Bu nedenle soğutularak taşınmaları gerekmez. Bu, seyahat ederken seyahat sırasında taşımanın daha kolay olabileceği anlamına gelmektedir. (13*)
- Toprak bazlı probiyotiklerin mide asidinde yok olmadıkları ve ince bağırsakta hayatta kaldıkları gözlenmiştir. Bazı araştırmalar, diğer probiyotiklerin aynı ölçüde hayatta kalma olasılığının daha düşük olduğunu belirtiyor. (14*)
Toprak Bazlı Probiyotikler Güvenli Midir?
2017 yılında yapılan toprak bazlı probiyotiklerin güvenilirliği hakkındaki bir çalışmada Bacillus özellikle ishal rahatsızlığı konusunda son derece faydalı olduğu sonucuna varılmasına rağmen probiyotikler, özellikle bağışık sisteminiz zayıf ise kesinlikle uzak durmanız gereken takviyelerdir.
Araştırmacılar ayrıca, bağışıklık sistemi zayıf olan insanların toprak temelli probiyotiklerin yan etkilerinden en çok muzdarip olan veya bu bakterilere kötü tepki veren deney grubunda oldukları için gelecekteki çalışmalarda yine aynı gruptaki insanlarla çalışmanın, toprak bazlı probiyotiklerin güvenilir olup olmadığı açısından yapılacak araştırmalar için çok önemli olduğunu vurgulamaktadırlar.
Sağlıklı ve zindeyseniz, toprak bazlı probiyotikleri denemeniz için hiçbir engel yoktur. En iyi toprak bazlı probiyotik takviyesi denebilecek bir takviye yoktur. Satın alırken hangi sağlık sorununa çözüm bulmak istiyorsanız bunu belirleyip, ihtiyacınız olan probiyotik takviyelerini incelemeniz ve araştırmanız gerekir. Takviye alırken ürün içeriğini dikkatlice incelemelisiniz. Eğer verilen bilgiler eksik ya da yanıltıcıysa kesinlikle bu takviyelerden uzak durmalı ve doktorunuzun önerdiği şekilde probiyotik takviyesi kullanmalısınız.
