Mide bulantısı, hoş olmayan ve bazen hiç bitmeyecekmiş gibi gelen kaçınılmaz bir duygu olarak bilinmektedir. Bulantı, kusmaya meyilli bir hastalık hissi olarak tanımlanmaktadır. Bu durumun en kısa sürede geçmesi kişi ve yaşam kalitesi için oldukça önemlidir. Bakterilerin bulaştığı yiyecekleri yemek, mide bulantısına sebep olabilmektedir. Bu gibi durumlarda mide bulantısı koruyucu olabilmektedir. Çünkü zararlı parazitlerin dışarı atılmasına yardımcı olmaktadır.
🐟Omega 3 Bakımından Zengin Balık Yağının Faydaları Nelerdir?🐟 Youtube Videomuzu İzleyerek Öğrenebilirsiniz.
Mide bulantısının bir diğer oluşma sebebi hamileliktir. Günün herhangi bir saatinde, tüm gece boyunca ya da gündüz erken saatlerde ortaya çıkabilmektedir. Ancak bütün bu mide bulantılarına “sabah bulantısı” adı verilmektedir. Bulantı, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen çok yaygın ve istenmeyen bir sağlık belirtisidir. Örneğin, hastalığın bir başka sebebi birçok insanın rahatsızlık duyduğu taşıt tutması olabilmektedir. Herhangi bir araç ile yolculuk yaparken bulantı ve kusma hissi meydana gelebilmektedir.
Mide Bulantısına İyi Geldiği Bilinen Yağlar Hangileridir?
Mide bulantısını doğal yollarla gidermenin birçok yolu bulunmaktadır. En etkili ve kısa süren yöntem çeşitli uçucu yağları kullanmaktadır. Uçucu yağların bazıları, güzel kokuları ve faydalı özellikleri ile mide bulantısına iyi gelen doğal ilaçlardır. Faydalı yağlar arasında zencefil yağı, nane yağı, lavanta yağı, limon yağı gibi farklı yağlar sayılabilmektedir. Özellikle limon yağı, sabah bulantısı olarak bilinen hamilelik bulantıları için oldukça etkilidir.
Zencefil Yağı
Zencefil yağı, mide bulantısının yanında hazımsızlık, ishal, mide ağrıları ve kusma için en etkili ilaçlardan biri olarak bilinmektedir. Ameliyat sonrası bulantı ve kusma yaşanması genel anestezinin sık görülen yan etkilerindendir. 2014 yılında yayımlanan bilimsel bir makale, uçucu yağların cerrahi işlemlerden sonra stres ve mide bulantısını etkili şekilde azalttığını belirtmektedir. {1*}
Çalışmalara göre, zencefil yağı koklandığında mide bulantısını azaltmak için içilen ilaçlardan daha etkili olmaktadır. Ayrıca zencefil yağının ağrıyı hafifletmeye yardımcı olduğu ve sınırlı süre için ağrıyı tamamen kestiği bulunmuştur. {2*}
Zencefil yağı, mide bulantısı ve baş dönmesi için en etkili yağlardan biri olarak bilinmektedir. 2013 yılında yayınlanan bir çalışmada, kadın denekler üzerinde zencefil ve nane yağı kullanılarak aromaterapi uygulanmıştır. Karın masajı da yapılan bu araştırmada, özellikle zencefil yağının mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, yorgunluk ve baş ağrılarını giderdiği kanıtlanmıştır. Nane yağının da oldukça faydalı olduğu araştırmacılar tarafından belirtilmiştir.
Nane Yağı
Çalışmalar nane yağının ameliyat sonrası bulantı ve kusma vakalarında yardımcı olduğunu göstermiştir. Nanenin mide astarı ve kolon üzerinde bakteri önleyici ve kas rahatlatıcı etkileri olduğu bilinmektedir.{3*} 2013 yılında yayınlanan bir araştırma, kemoterapi tedavisinin neden olduğu bulantı ve kusmayı önleme konusunda nane yağının yeteneklerini incelemiştir. {4*}
Araştırmacılar, herhangi bir yan etki bildirilmeyen kontrol gruplarıyla karşılaştırıldığında, tedavinin ilk 24 saatinde hastaların kusma yoğunluğunda ve sayısında önemli bir azalma olduğunu bulmuşlardır. Nane esans yağının kullanılmasıyla tedavi maliyeti de düşürülmüştür. Nane yağı, mide bulantısı ve ishal için de en iyi uçucu yağlardan biri olarak görülmektedir.
Araştırmalar, nane yağının, günümüzde en yaygın fonksiyonel mide rahatsızlıklarından biri olan ve kusma hissi yaratan geçirgen bağırsak sendromunun bazı belirtilerini iyileştirebileceğini kanıtlamıştır. Altı hafta boyuna günde iki kez düzenli şekilde nane yağı kullanan hastaların, karın ağrıları ve bulantılarının azaldığı görülmüştür. {5*}
Lavanta Yağı
Mide bulantısının tedavisi ve anksiyete için etkili yağlardan biri olan lavanta yağı, etkili bir sakinleştiricidir. Bazen mide bulantıları stres ve kaygı sebebiyle oluşabilmektedir. Böyle durumlarda kaygı ve mide bulantısını azaltan lavanta yağı, kişinin rahatlaması için oldukça faydalıdır.
Depresyon, mide bulantısına yol açabilecek zihinsel bir durumdur. Lavanta yağı, depresyon karşıtı özellikleri ile bilinmektedir. Araştırmalar hem beden hem de zihin üzerinde sakinleştirici etkisi olan lavanta yağının rahatsızlıkların tedavisinde kullanılabileceğini göstermektedir. {6*}
Çalışmalara göre, lavanta yağının ağız yoluyla, aromaterapi olarak ya da masaj yoluyla kullanılmasının olumlu psikolojik etkiler yarattığı kanıtlanmıştır. Ayrıca, lavanta yağı kullanılarak yapılan aromaterapinin, düşünme gücünü arttırdığı ve kaygıyı azalttığı bulunmuştur.
Lavanta yağı solunduğunda, beynin en önemli sistemi olan limbik sistemi etkilemektedir. Bu durum, yağın vücut tarafından hızlı emilmesi ile yakından alakalıdır. {7*} Vücut sistemlerine hızlı ulaşan yağ, merkezi sinir sistemini sakinleştirmekte ve güçlendirmektedir. Sakinleştirici, kas gevşetici ve spazm önleyici özellikleri ile mide parazitleri tedavisinde de lavanta yağı kullanılabilmektedir.
Limon Yağı
Limon yağı, hamile kadınların yaşadığı yaygın bir mide bulantısı şekli olan sabah bulantısı için en çok önerilen uçucu yağlardan biridir. Sadece bir ya da iki damla limon yağı kullanımının hamilelikten kaynaklanan bulantı ve kusmayı yatıştırdığı ve rahatlattığı bilinmektedir. Araştırmalara göre limon yağını kullanarak mide bulantısı ve kusmayı önlemeye çalışan kadınların yarısından fazlası, belirtilerinin kısa sürede yok olduğunu belirtmiştir.
2014 yılında yayınlanan bir araştırma, limonun teneffüs edilmesinin hamilelik sırasında bulantı ve kusmaya yardımcı olup olmayacağını araştırmıştır. Bu deney, mide bulantısı ve kusma şikâyeti olan 100 hamile kadına, mide bulantısı başlar başlamaz limon yağını koklaması ya da yutması ile uygulanmıştır.
Araştırmacılar tedaviden 24 saat önce olan bulantı, kusma ve öğürme yoğunluğu ile tedavi sonrası olan yoğunluğu ölçümlemiştir. Sonuç olarak, dört gün boyunca limon yağı aromaterapi uygulamasının, istatistiksel olarak anlamlı bir azalmaya sebep olduğu ve belirtileri giderdiği bulunmuştur. Araştırmacılar, genel olarak limon kokusunun hamilelikten kaynaklanan mide bulantısını ve kusmayı etkili bir şekilde azaltabileceği sonucuna varmışlardır. {8*}
Papatya Yağı
Mide ağrısı ya da diğer mide rahatsızlıkları için kullanımı önerilen yağlardan biri olan papatya yağı, çok eski zamanlardan beri sindirim şikayetleri için kullanılmaktadır. Papatya yağı, günümüzde mide bulantısı, gaz ve ishalin yanı sıra anksiyete ve uykusuzluk için de sıklıkla kullanılan doğal bir tedavi yöntemidir. Hem zihni hem bağırsakları rahatlatan etkili bir sakinleştirici olarak bilinmektedir. Bu sebeple, papatya yağı mide bulantısı için mükemmel bir seçimdir. {9*}
Rezene Yağı
Rezene yağı, mide rahatsızlıklarında etkili bir uçucu yağ olarak bilinmektedir. Rezene yağı, mide bulantısına eşlik eden sindirim sistemi rahatsızlığının belirtileri olan mide ekşimesi, bağırsak gazı, şişkinlik ve iştahsızlık gibi durumlarda da kullanılabilmektedir. {10*} Rezene yağı, sindirim ile ilgili hastalıkların tedavisi için oldukça etkilidir. Hem aromaterapi hem de ağız yoluyla kullanılabilmektedir.
Mide Bulantısı Tedavisinde Uçucu Yağlar Nasıl Kullanılır?
Mide bulantısı için uçucu yağların üç farklı kullanım şekli olduğu bilinmektedir. Bunlar aromaterapi, yutma (ağız yoluyla kullanım) ya da cilde masaj yoluyla uygulanma olarak sıralanmaktadır.
Aromaterapi
Aromaterapi, çok çeşitli şifalı bitkilerden elde edilen aromatik uçucu yağları kullanan bir tür alternatif tıp uygulaması olarak tanımlanmaktadır. Uçucu bir yağın kokusu solunduğunda, moleküller burun boşluklarına girmektedir. Bu durum, beynin limbik sisteminde fizyolojik ya da psikolojik etkilere yol açan bir tepkiyi uyarmaktadır.
Aromaterapi birkaç farklı şekilde uygulanabilmektedir
- Yağları doğrudan bir bezden ya da şişeden burun delikleri aracılığıyla solumak
- Tek bir yağın veya uçucu yağların kombinasyonunun difüzör yardımıyla havaya yayılması
- Yağları doğrudan cilde sürmek
- Uçucu yağların kullanımını içeren masaj terapisi almak
- Banyo suyuna uçucu bir yağ damlatmak
Yutma (Ağız Yolu)
Bir yağın, ağız yoluyla kullanım için uygun olduğundan emin olmak önemlidir. Bu sebeple etiketleri dikkatli incelemek gerekmektedir. Uzmanlar, kullanılan yağın yüzde 100 saf ve sertifikalı olmasını önermektedir. Çünkü, piyasada bulunan birçok yağ yutulması tehlikeli olan birçok sentetik ile karıştırılmaktadır.
Uçucu yağların günde en fazla 2-3 damla kullanılması önerilmektedir. Tek seferde en fazla 1 damla alınması gerekmektedir. Az miktarda uçucu yağ kullandığınız halde ağız ya da boğaz tahrişi yaşıyorsanız, yutmadan önce yağı yiyeceklerin üstüne damlatarak kullanabilirsiniz. Ayrıca uçucu yağları aç karnına almak yerine bu şekilde yemek ile tüketmek daha güvenli sayılmaktadır.
Uygulama seçenekleri arasında en sevilen içeceğe bir damla ekleme, uçucu yağlardan çay yapma ya da uçucu yağların kullanıldığı yemekler pişirme sayılmaktadır. Ancak az miktarda kullanılması bu noktada önemli olmaktadır.
Cilt Üstüne Uygulama ya da Masaj
Uçucu yağları mide çevresine, ense arkasına ve ayak altlarına uygulayarak mide bulantısı için tedavi sağlamak mümkündür. Yapılması gereken bir ya da iki damla yağı cilt üstüne masaj yoluyla uygulamaktadır. Cilt üstüne uygulanan yağ hızlı şekilde emilmektedir.
Uçucu yağlar güçlü etkileri ile bilinmektedir. Bu yağlar, zeytinyağı, jojoba yağı ve avokado yağı ile karıştırılarak uygulanabilmektedir. Ayrıca lavanta ya da nane yağı ile sprey yapılarak havaya bu yağların kokuları karıştırılabilmektedir. Mide bulantısı yaşayanlarda uçucu yağların baş üstü ve boyun arkasına uygulanması en etkili tedaviyi sağlamaktadır.
Uçucu Yağların Zararları Nelerdir?
Hamilelik ya da emzirme döneminde uçucu yağ kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önerilmektedir. Kemoterapiden kaynaklanan mide bulantısı için uçucu yağları kullanmadan önce de sağlık uzmanı kontrolünde olmak önemlidir. Devam eden bir sağlık durumunuz ya da düzenli kullanmanız gereken bir ilaç varsa doktorunuza haber vermeyi unutmayın. Çünkü bazı uçucu yağlar, reçeteli ya da reçetesiz satılan diğer ilaçlarla etkileşime girdiğinde tehlikeli olabilmektedir. Ayrıca alerjiniz olan bir yağı asla kullanmamanız gerekmektedir.
Kullanılan yağın tamamen organik ve sertifikalı olduğuna emin olmak ve aşırı kullanımdan kaçınmak oldukça önemlidir. Çünkü aşırı kullanmak bazen mide bulantısını arttırabilmektedir. Mide bulantısı tedavisinde etkili olan bu uçucu yağların faydalı olamadığı bazı durumlar bulunmaktadır. Mide bulantısı ve kusmaya şiddetli karın ağrısı, kramplar, yüksek ateş, boyun tutulması, kusmukta kan ve dayanılmaz bir koku eşlik ediyorsa acilen sağlık kurumuna gitmeniz hayati önem taşımaktadır.
Bir aydan uzun süren mide bulantısı ve kusma durumlarında ya da sürekli kilo kaybı yaşanıyorsa doktora gitmek gereklidir. Çünkü ağır vakalarda, bulantı sebebini tespit etmek ve acil tedavi sağlamak hayati önem taşımaktadır.
Kaynaklar
{1*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3953654/
{2*} http://www.jofamericanscience.org/journals/am-sci/am0911/063_21852am0911_497_505.pdf
{3*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3953654/
{4*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3562057/
{5*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23416804/
{6*} https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ptr.1103
{7*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3612440/
{8*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4005434/
{9*} https://www.nccih.nih.gov/health/chamomile
{10*} https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-311/fennel
