Bronşite Ne İyi Gelir? Bronşit İçin Doğal Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bronşite ne iyi gelir? Bronşit, bir tür enfeksiyon hastalığıdır ve akciğerlerdeki bronşların iltihaplanması sonucu meydana gelir. Bronşlar akciğerleri ağız ve buruna bağlayan kanallardır. Bronşit, son derece ciddi solunum problemlerine neden olabilir. Bronşit semptomlarını hafifletmek için evde uygulanabilecek bazı doğal yöntemler bulunur. Bu doğal yöntemler ile solunum sistemi rahatlatılabilir.

Akut Bronşit Neden Olur?

Göğüs nezlesi olarak da adlandırılan akut bronşit; enfeksiyonlar, akciğer problemleri ve çeşitli çevresel faktörlerden kaynaklanabilir.

Viral Enfeksiyonlar

Akut bronşit, viral enfeksiyondan yani virüslerden kaynaklı olabilir. Yapılan araştırmalar, yetişkinlerde akut bronşit vakalarının %85-95’inin aynı zamanda grip veya soğuk algınlığına neden olan virüslerden kaynaklandığını gösteriyor. {1*}

Bakteriyel Enfeksiyon

Viral enfeksiyonlar kadar bakteriyel enfeksiyonlar da akut bronşite dönüşebilir. Bakteriyel enfeksiyonlar nadir olarak görülür ancak bir virüsün neden olduğu bronşit ile birlikte ortaya çıkabilirler. Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae ve Bordetella pertussis (boğmacaya neden olan) bronşite neden olabilen yaygın bakterilerden bazılarıdır. {1*}

Çevresel Faktörler

Duman veya kimyasal kokular gibi tahriş edici maddelerin solunması, trakea ve bronş tüplerinde iltihaplanmaya neden olarak kronik bronşite yol açabilir. Kronik bronşit de akut bronşit için bir risk faktörüdür. {2*}

Önceden Var Olan Akciğer Problemleri

Viral üst solunum yolu enfeksiyonu, astım veya kronik bronşit gibi önceden var olan akciğer problemleri de akut bronşit için bir risk faktörüdür. {3*} {4*}

Astım Krizinde Etkili Doğal Tedavi Yöntemleri

Bronşit Belirtileri Nelerdir?

Bronşit belirtileri, soğuk algınlığı veya gripte görülen burun akıntısı, baş ağrısı veya boğaz ağrısı gibi bazı benzer semptomlar gösterdiği için sıklıkla grip ile karıştırılır. Bronşitin ayırt edici semptomları şunlardır: {5*}

• Kalıcı öksürük
• Nefes almada zorluk
• Mukus oluşumu ve atılmasının zorlaşması
• Göğüste rahatsızlık veya ağırlık
• Titreme ile hafif ateş

Bronşit Belirtileri Ne Kadar Sürer?

Bronşitin, akut ve kronik olmak üzere iki farklı tipi bulunur. Bronşit semptomlarının ne kadar süreceği de hangi tür bronşit görüldüğüne bağlı olarak değişiklik gösterir.
Akut bronşit genellikle 10-14 gün arasında sürer, ancak bazı semptomların 3 haftaya kadar sürebildiği de bilinmektedir. Viral enfeksiyondan kaynaklı akut bronşit problemi yaşanıyorsa semptomlar ortadan kalkana kadar bulaşıcı olduğu unutulmamalıdır. Bronşit ile birlikte genellikle 3-4 haftaya kadar devam eden kalıcı, kuru öksürük görülür. Kronik öksürüğe genellikle bronşiyal tüplerin tahriş olması sebep olur ve aktif bir enfeksiyon değildir. Bu nedenle bulaşıcı etki göstermez. {6*}

Kronik bronşit ise KOAH’ın (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) uzun süreli türüdür ve en az 3 ay sürebilir. Kronik bronşit olan bireylerde iyileştikten sonra bile 2 yıl veya daha uzun süre ara ara akut bronşit atakları görülebilir. {7*}

Öksürük Tedavisinde Kullanılan 8 Uçucu Yağ

Bronşit için Doğal Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Antibiyotik kullanmadan evde uygulanacak bazı basit yöntemler ile akut bronşitte yaşanan semptomlar hafifletilebilir ve kişinin rahatlaması sağlanabilir. Bu yöntemler arasında nemlendirici ve uçucu olan yağların kullanılması veya sıcak içecekler, bal, zencefil, zerdeçal, sarımsak gibi faydalı gıdaların tüketilmesi yer alır. {8*}

Nemlendiriciler/Difüzör

Ortamın nemlendirilmesi hastaların ciddi bronşit semptomlarıyla savaşmasına yardımcı olur. Nemlendiricilerin kullanılması ile iltihap azaltılır ve mukusun dışarı atılması kolaylaştırılır. Ortamın nemli tutulması için soğuk buharlı nemlendiriciler veya buharlaştırıcılar tercih edilebilir. Ancak, nemlendirici kullanmanın da belirli riskleri vardır. Bu nedenle üreticinin kullanım, temizlik ve bakım yönergeleri dikkatli bir şekilde takip edilmelidir. {9*}

Sıcak İçecekler

Yapılan araştırmalar, sıcak bir içecek tüketmenin burun akıntısı, baş ağrısı ve boğaz ağrısı gibi soğuk algınlığı ve grip semptomlarının çoğuyla savaşmaya yardımcı olabileceğini doğrulamaktadır. Akut bronşite de genellikle soğuk algınlığı ile nezleye neden olan ve benzer semptomları gösteren aynı virüs neden olduğundan, sıcak içecekler içmek bronşitin tedavi edilmesi için en kolay yöntemlerden biridir. {10*}

Bal

Balın antimikrobiyal, anti-enflamatuar ve antioksidan özellikleri olduğu biliniyor. Bu özellikleri sayesinde bronşit tedavisi için kullanılan doğal ürünlerden biridir. Balın özellikle astımı olan hastalarda rahatlama sağladığı bilinmektedir. Çocuklar üzerinde de yapılan bir çalışmada, balın öksürüğü azaltmada etkili olduğu ve yatmadan önce tüketildiğinde ciddi bir rahatlama sağladığı gösterilmiştir. Zencefil veya zerdeçal çayına bal eklenmesi, bronşite eşlik eden öksürüğün daha çabuk iyileşmesini sağlar. {11*} {12*}

Zencefil

Yapılan araştırmalar, zencefilin iltihap önleyici bir etkiye sahip olduğunu ve bronşit semptomlarının şiddetini azaltabileceğini düşündürmektedir. Zencefil suda beş dakika kaynatarak bronşit semptomlarını yatıştırıcı bir çay yapılabilir. Ayrıca bala batırılmış bir parça çiğ zencefil de direkt çiğnenerek tüketilebilir. Alternatif olarak, yemeklerde özellikle çorbalarda zencefil kullanılması da semptomların iyileştirilmesine katkı sağlayacaktır. {13*}

Zerdeçal

Zerdeçal, bağışıklık fonksiyonunu destekleyebilen zengin bir antioksidan kaynağıdır. Anti-inflamatuar özelliklere de sahiptir. Zerdeçal, zencefil ve yaygın olarak reçete edilen bir ilacın anti-inflamatuar etkilerini karşılaştıran bir çalışmada, zerdeçalın zencefil ve reçete edilen ilaçtan daha fazla anti-inflamatuar potansiyele sahip olduğu bulunmuştur. Zerdeçal, bu özellikleri ile bronşit semptomlarını hafifletmeye ve daha hızlı iyileşmeye yardımcı olur.

Zerdeçalı bronşit tedavisinde kullanmak için rendelenmiş taze zerdeçal kökü kullanılarak çayı yapılabilir veya salatalara direk dilimlenerek eklenebilir. Ayrıca toz zerdeçal da sahanda yumurta, patates kızartması veya sulu yemeklerde kullanılabilir. {14*} {15*} {16*}

Sarımsak

Sarımsak, akut bronşit semptomlarını azaltmak için kullanılabilecek diğer doğal besinlerden biridir. Yapılan bir çalışmada, sarımsağın bronşite neden olan ve koronavirüs türü olarak da bilinen bulaşıcı bronşit virüsü (IBV)’nün büyümesini önemli ölçüde engelleyebileceğini göstermektedir. İnsanlar üzerindeki etkisini kanıtlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da yapılan araştırmada sarımsağın potansiyel antimikrobiyal aktivitesi görülebilmektedir. Sarımsağın faydalarından maksimum seviyede yararlanmak için çiğ sarımsağın direkt yenmesi tavsiye edilir. Tadının biraz yumuşaması için bir diş soyulmuş sarımsak bala batırılıp tüketilebilir. Patates kızartmasına, makarnaya, erişteye, çorbaya, soslara veya salatalara da rendelenmiş sarımsak eklenerek tüketilebilir. {17*}

Buhar İnhalasyonu

Buhar inhalasyonu, soğuk algınlığı ve grip için yaygın olarak uygulanan bir yöntemdir. Mukusun parçalanmasına ve sinüslerin temizlenmesine yardımcı olur. Yapılan bir çalışmada, fesleğen yağı ile yapılan buhar inhalasyonu yönteminin, öksürük ve tıkanıklığı gidermede tek başına bile etkili olduğu gösterilmiştir.

Kaynar suya bir avuç fesleğen eklenir ve bir müddet demlenmesi beklenir. Baş bir havlu ile kapatılır ve buharı derin derin solunur. Bu sayede solunum yollarının rahatlaması sağlanır. Fesleğen yerine fesleğen yağı kullanılıyorsa da bir kâse suya birkaç damla eklenip solunması yeterli olacaktır. (Yapılan işlem sırasında gözler kapalı tutulmalıdır) {18*}

Bronşit İçin Uçucu Yağlar

Uçucu yağlar bronşit semptomlarını iyileştirmek için farklı şekillerde kullanılabilir. Genellikle uçucu yağların solunması daha kolaydır ve daha etkilidir. Seçilen uçucu yağ, doğrudan şişeden solunabilir veya bir kâse sıcak suya birkaç damla uçucu yağ eklenerek ve havlu ile baş örtülerek çıkan buhar solunabilir. İstenildiği takdirde kullanılacak olan uçucu yağ bir difüzöre eklenerek gece yatarken de kullanılabilir.

Bronşit için kullanılabilecek farklı uçucu yağlar genellikle bronşitin neden olduğu semptomları iyileştirir. Bu yüzden uçucu yağlar faydalı etkileri göz önünde bulundurularak seçilmelidir. {19*} {20*}

Öksürük için Uçucu Yağlar

Bitkilerden damıtılarak elde edilen uçucu yağlar içerdikleri faydalı kimyasallar sayesinde birçok sağlık problemine iyi gelir. Bronşit ve öksürük semptomlarına iyi gelecek farklı uçucu yağlar bulunur. Bu uçucu yağlar, genellikle boğaz ağrısını ve tahrişi yatıştırarak öksürüğün giderilmesine yardımcı olur.

Okaliptüs Yağı

Sekiz farklı okaliptüs türünün antibakteriyel, antifungal ve antiviral potansiyelini değerlendiren bir çalışmada, okaliptüs yağının bronşit, farenjit ve sinüzit gibi üst solunum yolu rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılabildiği kanıtlanmıştır. {21*}

Sardunya Yağı

Sağlığa faydalı etkileri olan bir başka uçucu yağ da sardunya yağıdır. 1-86 yaş aralığındaki kişiler üzerinde yapılan bir çalışmada sardunya türlerinin öksürüğün süresini ve şiddetini, ciddi yan etkiler olmaksızın azalttığı sonucuna varılmıştır. Ancak bu sonuç genellikle yetişkinler üzerinde görülen olumlu etkilerdendir. Çocuklardaki etkileri ise belirgin değildir. {22*}

Bergamot Yağı

Öksürüğe neden olan enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olabilecek bir diğer uçucu yağdır. Yapılan bir çalışma, %0,3 konsantrasyonlu bergamot yağının influenza A virüsünün aktifliğini %100 oranında, lavanta yağının da %85 oranında azalttığını göstermiştir. Ancak araştırmacılar yağların oral yolla tüketiminin toksik (zehirli) olduğunu belirtmişlerdir. Bu yüzden bergamot yağının buhar difüzyonu ile antiviral aktivitesini test etmişler ve %95 oranında etkili olduğunu bildirmişlerdir. {23*}

Lavanta Yağı

Lavanta (linanool) yağı, solunum yolları üzerinde sakinleştirici etkilere sahip olan yağ türüdür. Bu yüzden araştırmacılar, bronşiyal astım için alternatif bir ilaç olarak lavanta yağının faydalı olabileceğini belirtmektedir. Yapılan bir çalışmada akut akciğer hasarına bağlı inflamasyonu azaltmada linanool aktivitesinin etkili olduğu gösterilmiştir. Benzer bir çalışma, lavanta yağının pasif olarak solunmasıyla hava yolu iltihabının azaldığını göstermiştir. {24*} {25*}

Buhur Yağı

Buhur yağı genellikle ağrı ve şişliği azaltmak için kullanılan yağlardandır. Yapılan bir araştırmada, buhur yağının aktif bileşenlerinin (α-pinen, linalool ve 1-oktanol) topikal (cilt üzerine uygulama) olarak kullanıldığında önemli anti-inflamatuar ve ağrı azaltıcı etkiler gösterdiği bulunmuştur. Buhur yağı ile tedavi edilen deneklerde, edilmeyenlere göre daha şişlik ve ağrının daha nadir olduğu görülmüştür. Araştırma sonucu ortaya çıkan bu etkiler sadece bronşite özgü değildir. {26*}

Soğuk Algınlığı ve Göğüs Tıkanıklığı Çayı

Göğüs Tıkanıklığı İçin Uçucu Yağlar

Göğüs tıkanıklığına akciğerlerdeki ve alt bronşlardaki (solunum tüpleri) mukus neden olur. Göğüs tıkanıklığını hafifletmek, vücudun mukusu ciğerlerden atmasına ve mukus üretimini azaltmasına yardımcı olur. Balgam söktürücü işlevi gören (mukusun incelmesine yardımcı olarak öksürmeyi kolaylaştıran) uçucu yağlar özellikle akut bronşit için faydalıdır.

Biberiye Yağı

Biberiye yağının aromatik ve terapötik kullanımı oldukça yaygındır. İn vivo çalışmada, biberiye yağının kimyasal bileşimini, bakterilere ve kanser hücre hatları üzerindeki kanser aktivitesine karşı üç laboratuvar testi kullanarak test etmişlerdir. Çalışma sonucunda, biberiye yağının mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde ve kanser hücrelerinin yok edilmesinde etkili olabileceği belirtilmiştir. Ancak bu çalışma göğüs tıkanıklığını değerlendirmemiş ve araştırılan bakteriler genellikle bronşite neden olan bakteriler değildir. Bu yüzden biberiye yağının bronşit hastalığı üzerindeki olumlu etkileri için net bir şey söylemek mümkün değildir. {27*}

Okaliptüs Yağı

Okaliptüs yağı, bronşit, sinüs enfeksiyonu ve diğer üst solunum yolu sorunlarının tedavisinde kullanılır. Araştırma sonuçlarının incelenmesi sonucu, okaliptüs yağının (1,8-sineol) ana bileşeninin solunum problemleri için kullanılabileceğine dair güçlü kanıtlar bulunmuştur. {28*}

Sandal Ağacı Yağı

Sandal ağacı, kültürler ve gelenekler arasında bitkisel ilaçların temelini oluşturur. Örneğin, Ayurveda tıbbında bronşiti tedavi etmek için ve geleneksel Çin tıbbında göğüs ağrısını tedavi etmek için kullanılır. Topikal olarak uygulandığında üst solunum yolu enfeksiyonunu tedavi etmede oldukça etkilidir. Ancak araştırmalar sandal ağacı yağının bronşit üzerindeki etkilerini kesin olarak kanıtlamamıştır.

Çördük Yağı

Çördük otu, göğüs tıkanıklığına sebep olan mukusun temizlenmesine yardımcı olmak ve öksürüğü kesmek için sıklıkla kullanılmaktadır. Ancak araştırmalarda bu iddiayı destekleyecek kesin bir kanıt yoktur.

Kekik Yağı

Kekik yağı, birçok bitkide bulunan timol bileşiğini içermektedir. Ayrıca timol bileşiği, reçetesiz satılan soğuk algınlığı ve öksürük ilaçlarının da birçoğunda bulunur. Kekik yağı içerdiği timol bileşiği ve diğer kimyasal içerikleri sayesinde anti-inflamatuar ve antibakteriyel özellikler gösterir. Bu özelliklerinden dolayı göğüs tıkanıklığının giderilmesinde de tercih edilir. {29*}

Ev Yapımı Öksürük Şurubu Nasıl Hazırlanır?

Antiviral Uçucu Yağlar

Bazı uçucu yağlar, virüslerle mücadele etmeye yardımcı olur. Bu yağlar genellikle keskin ve güçlü aromalara sahiptir. Viral enfeksiyon durumunda uçucu yağlar direkt olarak kullanılmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Bu sayede, sağlık problemlerinin en iyi şekilde tedavi edilmesi sağlanabilir.

Çay Ağacı Yağı

Çay ağacı yağı, akne ve lekeleri gidermeye yardımcı olmak için kullanılan cilt bakım bileşenidir. Çay ağacı yağının cilt üzerindeki antiviral aktivitesi kanıtlanmıştır, ancak enfeksiyonlar üzerindeki antiviral etkilerinden kesin olarak bahsedilmemektedir. {30*}

Okaliptüs Yağı

COVID-19’un tedavisinde ve önlenmesinde kullanılabilecek uçucu yağların incelemesinde, okaliptüs yağının antiviral özellikleri kanıtlanmıştır. Yapılan çeşitli çalışmalar sonucunda ana bileşenleri sitronelol ve öjenol olan okaliptüs yağının, influenza A’ya karşı hızlı ve etkili antiviral etkisi olduğu anlaşılmıştır. {31*}

Kekik Yağı

Kekik yağı, içeriğinde karvakrol ve timol olarak bilinen antiviral özelliklere sahip bileşikler bulundurur. Yapılan bir çalışmada, kekik yağı enfekte olmuş hücrelere karşı test edilmiştir ve enfeksiyonlu hücrelerin çoğalmasını durduran (büyümelerini engelleyen) pek çok özelliğinin olduğu kanıtlanmıştır. {32*}

Uçucu yağlar öksürük ilaçlarına doğal bir alternatiftir, ancak bazı riskleri olabilir. Okaliptüs veya çay ağacı yağı gibi öksürük ve göğüs tıkanıklığını gidermek için kullanılan yağlardan bazıları cildi, sinüsleri veya solunum yollarını tahriş edebilir. Ayrıca uçucu yağlar, insanlara, evcil hayvanlara ve bitki yaşamına zararlı olabilecek biyoaktif bileşenler de içerir. Özellikle çocuklarda az miktarlarda tüketilmesi bile toksik etkilere sebep olabilir. Bu yüzden daima çocukların erişemeyeceği yerlerde ve ağzı kapalı şekilde muhafaza edilmelidir. {33*}

Uçucu yağlar, keskin ve yoğun aromaya sahip olan yağlardır. Bu yoğunluktan dolayı kullanılmadan önce mutlaka Hindistan cevizi yağı, jojoba yağı veya badem yağı gibi taşıyıcı yağlar ile seyreltilmelidir. Ayrıca daha önce kullanılmayan bir uçucu yağ kullanılacaksa herhangi bir alerji, hassasiyet durumu oluşmaması için öncesinde cildin ufak bir bölümünde test edilmelidir.

Uçucu yağlar üzerinde yapılan araştırmalar genel olarak umut vericidir, ancak birçoğunun laboratuvar ortamında denendiği ve günlük yaşamdaki etkisinin kesin olmadığı unutulmamalıdır. Ayrıca doğal tedavide kullanılan ürünlerin bilinçsizce kullanılması ve uygulanması tehlikelidir. Bu sebeple önce bir doktora başvurulması ya da uzman birinden yardım alınması gerekmektedir.

Bronşit Nasıl Önlenir?

Bronşit semptomları evde farklı yöntemler denenerek ve belirli besinlerin tüketilmesi ile iyileştirilebilir. Ancak asıl önemli olan konu, bu rahatsızlıklar görülmeden önce gerekli önlemlerin alınmasıdır.

• Tahriş edici maddelerden uzak durulmalıdır.
• Sigara bırakılmalıdır.
• Bağışıklık sistemi güçlendirilmelidir.
• Gerekli aşılar olunmalıdır.
• Ellerin düzenli olarak yıkanması ve kişisel hijyenin sağlanmasıyla bakteri ve virüslere karşı korunmalıdır.

Bronşit ile İlişkili Komplikasyonlar,

Alınan tedbirlere ve evde kullanılan doğal ilaçlara rağmen, bronşit semptomlarında herhangi bir iyileşme görülmeyebilir. Bu durum daha farklı sağlık problemlerini işaret ediyor olabilir. Bronşit, tıbbi yardım, hatta ileri aşamalarda hastaneye yatış gerektiren ve ciddi bir komplikasyon olan zatürreye yol açabilir. Nadir olarak da ciddi solunum problemlerine veya solunum yetmezliğine neden olduğu da görülmektedir. {5*}

Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?

Bronşit kaynaklı öksürükler ve yaşanan problemler kişiyi gece boyu uyutmayabilir ve uyku yoksunluğuna neden olabilir. Uyku durumunu etkileyecek kadar yoğun semptomlar yaşandığında mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Ayrıca şiddetli bronşit semptomlarından herhangi birinin görülmesi durumunda acil müdahale yapılması gereklidir.

• Öksürük veya hırıltının 3 haftadan uzun sürmesi
• Öksürürken kan gelmesi
• Nefes darlığı
• Bir türlü düşmeyen ateş
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Derin ve hırıltılı öksürük

Eğer bronşit semptomları uyku durumunu etkiliyorsa veya şiddetli semptomlar yaşanıyorsa, mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır. {34*}