Buhur Yağı (Rosece Akgünlük) Ne İşe Yarar? Buhur Yağı Faydaları Nelerdir?

Uçucu yağlar iyileştirici özellikleri nedeniyle aromaterapi uygulamasının bir parçası olarak binlerce yıldır kullanılmaktadır. “Olibanum” olarak da adlandırılan buhur yağı, aromaterapide kullanılan, stres ve kaygıyı azaltmaya yardımcı, ağrı ve iltihabı hafifleten, bağışıklığı güçlendiren uçucu bir yağ türüdür. Bir diğer adı da “frankincense” olan buhur yağı, kanserle savaşmak için de yardımcı bir madde olarak bilinmektedir.

Buhur Yağı Nedir?

Buhur yağı, Somali, Hindistan ve Pakistan’da yaygın olarak yetiştirilen boswellia carterji, boswellia ferrena veya boswellia serrata ağaçlarının reçinesinden elde edilen bir boswellia cinsidir. Bu ağaç cinsi kuru ve az toprakta yetişebilmesi bakımından diğer ağaç türlerinden ayrılmaktadır. Buhur kokusu çam, limon yoğunluğu olan odunsu bir kokudur.

Buhur kelimesi, eski Fransızcada kaliteli tütsü anlamına gelen “francencens” teriminden gelmektedir. Buhur, dönemin din adamları tarafından İsa’ya verilen ilk hediyelerden biri kabul edildiği için, başta Hristiyan alemi olmak üzere birçok dinle ilişkilendirilmiştir.

Boswellia serrata, güçlü bir anti-inflamatuar (ödemi azaltan) yapısı ve anti-kanser etkisi olan Hindistan’a özgü bir ağaçtır. Araştırmacıların bulgularına göre bu değerli ağacın özünde anti-inflamatuar bir yapı olmakla beraber, sağlıklı hücreler üzerinde koruyucu olan terpenler (bazı bitkilerde ve bazı böceklerde bulunan hidrokarbonlar) ve boswellik asitleri de (boswellia ağacında bulunan asit) içerdiği için oldukça faydalıdır. {1*}

Buhur Yağının Faydaları Nelerdir?

Buhur yağı, aromaterapinin bir parçası olarak yüzlerce yıldır kullanılan, iyileştirici ve tedavi edici özellikleri fazla boswellia ağacının reçinesinden çıkartılan bir yağdır. Buhur yağının faydalarını tek tek sıralamak gerekirse:

Stresi ve Negatif Duyguları Uzaklaştırır

Buhur solunduğunda kalp atış hızını ve yüksek tansiyonu azalttığı gözlemlenmiştir. Anksiyete (kaygı) önleyici olmakla birlikte depresyonu da azaltan, kişiyi sakinleştiren bir yapısı vardır.

Reçeteli sakinleştirici ilaçlar gibi istenmeyen uyuşukluğa sebep olmadığı gibi başkaca da olumsuz yan etki yaratmamaktadır. Fareler üzerinde yapılan çalışmada, tütsü olarak boswellia reçinesi yakmak anti-depresif etkiler yaratmaktadır. TRPV3 kanalları (ağrıyı algılayan nöronlar) aktive ederek psiko-aktiviteyi ortaya çıkarmaktadır. {2*}

Hastalıklarla Savaşır ve Bağışıklığı Güçlendirir

Çalışmalar, buhur yağının, tehlikeli bakterileri, virüsleri ve hatta kanser hücrelerini yok etmeye yardımcı olabilecek ölçüde bağışıklık arttırıcı yeteneklere sahip olduğunu göstermiştir. Mısır’da Mansoura Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, araştırmacılar, buhur yağının güçlü bağışıklık uyarıcı aktivite sergilediği bilgisine ulaşmışlardır. {3*} {4*}

Mikrop ve bakterilerin ağızda, ciltte ve evde oluşmasını engellemek için buhur yağı kullanılabilmektedir. Bu yağ antiseptik özellikleri sayesinde diş eti iltihabı, ağız kokusu, çürükler, diş ağrıları, ağız yaraları ve diğer enfeksiyonların oluşmasını engellediği için birçok insan tarafından tercih edilmektedir. {5*}

Kanserle Savaşır ve Kemoterapinin Etkilerini Azaltmaya Yardım Eder

Birkaç laboratuvar çalışmasında ve hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde buhurun umut verici iki özelliğine daha rastlanmıştır. Bu özellikler anti-inflamatuar (ödemi azaltan) ve anti-tümör (tümörün büyümesini engelleyen) olmalarıdır. Bu çalışmalara göre buhur yağının belirli kanser türlerinin hücreleriyle savaşmaya yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.

Çin’de tümörler üzerinde yapılan bir laboratuvar çalışmasında, buhur ve mür yağının kanser karşıtı etkilerini araştırılmıştır. Bu araştırmanın sonucuna göre meme ve cilt kanseri hücre yapılarının mür ve buhur yağlarının kombinasyonuna karşı hassasiyet gösterdiği kanıtlanmıştır. {6*}

2012 yılında yapılan bir araştırmada ise buhurda bulunan AKBA isimli kimyasal bileşiğin, kemoterapiye dirençli hale gelen kanser hücrelerini öldürmede başarılı olduğunu kanıtlamıştır. Bu da buhurun doğal kanser tedavisine potansiyel bir yardımcı konumunu sağlamlaştırmıştır. {7*}

Zararlı Mikrop ve Bakterileri Öldürmede Etkilidir

Buhur, antimikrobiyal (bakteri, küf ve mikropların varlığını azaltmaya yardımcı) etkileri olan, antiseptik (zararlı organizmaların büyümesini engelleyen) ve dezenfektan bir maddedir. Vücuttaki soğuk algınlığı ve grip mikroplarını doğal yöntemlerle yok etme özelliğine sahip olmakla birlikte kimyasal ev temizleyicileri yerine dezenfekte amacıyla kullanılabilmektedir.

Letters in Applied Microbiology’de yayımlanan bir çalışmaya göre, buhur yağı ve mür yağı birleşiminin patojenlere (hastalık oluşturan) karşı etkili olduğu kanıtlanmıştır. M.Ö. 1500 yılından beri birlikte kullanılan bu iki yağ, cryptococcus neoformans (hem bitki hem hayvanda yaşayabilen bir mantar türü) ve pseudomonas aeruginosa (toprak ve suda bulunan bir bakteri türü) gibi mikroorganizmalara maruz kaldığında uyumlu etki göstermektedir. {8*}

Cilde İyi Gelir ve Yaşlanma Belirtilerini Önler

Buhurun cildi güçlendirme, cilde elastikiyet kazandırma, cilt tonunu dengeleme, bakteri ve lekelere karşı savunma mekanizmasını güçlendirme ve yaşlandıkça görünümü iyileştirme gibi önemli faydaları vardır. Cildi gergin tutmaya, ton dengesi sağlamaya, yara ve akne lekelerini azaltmaya yardımcıdır. Ayrıca hamilelik çatlaklarının, ameliyat izlerinin iyileşmesinde ve kuru veya çatlamış cildin onarılmasında etkilidir.

Journal of Traditional and Complementary Medicine’da yayımlanan bir incelemeye göre, buhur ciltte oluşan kızarıklıkları ve tahrişi azaltırken cilt tonunu dengelemektedir. Çalışmalar, buhur yağının tahriş olmuş cilt üzerindeki yatıştırıcı etkisine katkıda bulunan pentasiklik triterpen (steroid benzeri) bir yapısı olduğunu göstermektedir. {9*}

Hafızayı Güçlendirir

Araştırmalar, buhur yağının hafıza üzerinde de etkili olduğunu söylemektedir. Öğrenme işlevlerini geliştirmek için oldukça etkili olduğu araştırmalarca kanıtlanmıştır. Öyle ki bazı hayvanlar üzerinde yapılan deneyler, bu bilgiyi kanıtlar niteliktedir. Hamile sıçanlar gebelik döneminde ağız yoluyla buhura maruz kaldıklarında yavruların öğrenme, kısa süreli hafıza ve uzun süreli hafızasında önemli bir artış gözlenmiştir. {10*}

Hormonları Dengeler ve Doğurganlığa Yardımcı Olur

Bu konuyla ilgili araştırmalar sınırlı olsa da buhur yağının hormon seviyelerini dengelemeye, menstrüasyon(regl) ve menopoz ile ilişkili semptomların azalmasına yardımcıdır. Ağrıyı, krampları, kabızlığı, baş ağrısını, kaygıyı, mide bulantısını, yorgunluğu ve ruh hali değişimlerini hafifletmeye yardımcı olması amacıyla kullanılmaktadır.

Buhur yağı ayrıca östrojen üretimini düzenlemeye yardımcı olduğu gibi menopoz öncesi kadınlarda tümör veya kist gelişim riskini azaltmaktadır.

Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, buhur yağının kimyasal yapısının steroidlere (iltihabı azaltan ilaç) benzeyen bir hareket kabiliyeti olduğu için, doğurganlığı teşvik edecek şekilde ajan olarak kullanılabileceğini göstermiştir. Sıçanlar üzerinde buhur yağı direkt olarak uygulandığında doğurganlığı ve implantasyonun (bebeğin anne karnına yerleşme süreci) ve canlı fetüslerin sayısının arttırdığı gözlemlenmiştir. Bu yağın sperm hareketliliğini ve yoğunluğunu da arttırabileceği öngörülmektedir. {11*}

Sindirime Yardımcı Olur

Buhur, sindirim sisteminin verimli şekilde detoks yapmasına ve bağırsakların hareketlerine yardımcı olmaktadır. Ayrıca midedeki ağrı ve krampları gidermede, mide bulantısını geçirmede, karında şişkinliğe neden olabilecek fazla suyu temizlemede ve PMS (regl öncesi gerginlik sendromu) ile ilgili ağrıları gidermede yararlı olduğu bilinmektedir.

Tüm bunları, sindirim enzimlerinin salgılanmasını hızlandırarak, idrar üretimini arttırarak, sindirim sistemi kaslarını gevşeterek yaparken, sindirim sağlığı için hayati önem taşıyan dolaşımın iyileştirilmesinde de yardımcı olmaktadır. Sızdıran bağırsak sendromu, kronik kolit (kalın bağırsak iltihabı), ülseratif kolit (kalın bağırsak hastalığı), crohn hastalığı (tüm sindirim sisteminin iltihabı) ve IBS (hassas bağırsak sendromu) semptomlarını azaltmada faydalı olduğu bilinmektedir. {12*}

Uykuya Yardımcıdır

Buhur yağı kullanmak uykuyu kaçıran endişe ve kronik stres belirtilerini azaltmaya yardımcı olmaktadır. Doğal şekilde uykuya dalmanıza yardımcı olabilecek sakinleştirici bir güce ve kokuya sahiptir. Solunum yollarının açılmasına yardımcı olduğu gibi, vücudun ideal uyku sıcaklığına ulaşmasını sağlamakta ve uyku kaçıran ağrıları hafifletmesi ile bilinmektedir. {13*}

İltihap ve Ağrıyı Azaltır

Buhur, artrit (eklem iltihabı), astım, IBS (hassas bağırsak sendromu) gibi ağrılı hastalıklar ve daha birçok durumda inflamatuar (iltihaplanma) moleküllerin üretimini engellemektedir.

Kıkırdak dokusunun parçalanmasını önlemeye yardımcıdır. Ayrıca tehlikeli ve ağrılı iltihaplanma düzeylerini önemli ölçüde azalttığı kanıtlanmıştır. Bu kanıt da buhur yağını, kasları, eklemleri ve tendonları (kasları kemiklere bağlayan sert lifler) etkileyen ağrılar için doğal bir tedavi seçeneği haline getirmektedir.

Buhur Yağı Nasıl Kullanılır?

Buhur yağı, yağın solunması yoluyla ya da cilde sürülerek kullanılabilmektedir. Genellikle hindistan cevizi yağı veya jojoba yağı gibi taşıyıcı bir yağ ile karıştırılarak seyreltilmektedir. Buhur yağının, sinir sistemini etkilediği bilindiği gibi beynin limbik sisteme (duyguların ve davranışların düzenlenmesi, uzun süreli hafıza, motivasyon ve koku duyusunun işlenmesinden sorumlu beyin bölgelerinin ortak adı) mesaj ilettiği bilinmektedir. Bu yağın büyük miktarları zehirli olabileceğinden fazla oranda yutulmaması gerekmektedir.

Buhur yağı stres ve kaygıyı azaltan, hazmı kolaylaştıran, cilt lekelerine karşı etkili, astım ve alerjik astım rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan bir yağdır. Kullanım şekilleri ve amaçları aşağıda sıralanmaktadır:

• Banyo Suyunda: Buhur yağı kullanıldığı anda huzur vermesiyle bilinmektedir. Yaşattığı rahatlama ve tatmin duygusu ile stresten uzaklaştırmaktadır. Sıcak banyo suyuna damlatacağınız birkaç damla buhur yağı kaygı ile savaş için oldukça etkili bir yöntemdir. Evinizde her an rahatlamayı hissetmek isterseniz de hava nemlendiricisine veya yağ difüzörüne buhur yağından birkaç damla damlatabilirsiniz. Bazı kişiler buhur kokusunun sezgiyi açtığına ve ruhsal bağlantıları arttırdığına inanmaktadır.

• Ev Temizliğinde: Buhur yağı doğal bir antiseptiktir. Evdeki bakteri ve virüsleri yok etmede ve iç mekanları temizlemede yardımcıdır. Bir mekandaki kokuyu gidermek istiyorsanız yağ difüzöründe buhur yağını kullanabilir, bir yüzeyi dezenfekte etmek ya da kokusunu gidermek istiyorsanız da direkt olarak yüzeye uygulayabilirsiniz.

• Kişisel Hijyen Amacıyla: Antiseptik özelliklerinden dolayı buhur yağı ağız hijyeni için çok etkilidir. Diş çürümesi, ağız kokusu veya ağız enfeksiyonları gibi ağız sağlığı sorunlarının önlenmesinde yardımcı olmaktadır. Buhur yağını karbonat veya kabartma tozu ile karıştırarak ev yapımı diş macunu yapılabilmektedir.

• Kırışıklık Savaşçısı Olarak: Buhur yağı sıkılaştırıcı gücüyle cilt hücrelerinin korunmasına yardımcı bir maddedir. Akne lekelerinin giderilmesinde, geniş gözeneklerin küçülmesinde ve kırışıklıkların önlenmesinde faydalıdır. Yaşlanma belirtilerini yavaşlatmakta ve cildi sıkılaştırmaktadır. Sıkılaştırıcı gücü sayesinde karın, gıdı veya gözaltı sarkmalarında kullanılabilmektedir. 6 damla buhur yağını kokusuz bir yağ ile karıştırıp sarkan bölgeye uyguladığınızda farkı göreceksiniz. Olası alerjik reaksiyonu önlemek için önce küçük bir bölgede test etmeyi unutmayın.

• Hazma Yardımcı Olması İçin: Gaz, kabızlık, mide ağrıları, irritabl (hassas) bağırsak sendromu, PMS (regl öncesi gerginlik sendromu) ve kronik kramp gibi sindirim rahatsızlığınız varsa buhur yağı gastrointestinal rahatsızlıkları gidermeye yardımcıdır. Sindirimi hızlandırması ve rahatsızlıkları gidermesi için bir bardak suya 1-2 damla yağ ve bir çorba kaşığı kadar bal ekleyip için. Buhur yağının %100 saf olduğundan, koku veya parfüm yağı olmadığından emin olun.

• Yara İzi, Yara, Çatlak ve Akne Çözümünde: Buhur yağı yara izlerinin belirgin görünümlerini azaltmaya yardımcıdır. Ayrıca akne lekeleri, çatlaklar ve egzamadan kaynaklanan koyu görünümlü lekeleri azaltmaya yaradığı gibi cerrahi yaraların iyileşmesinde faydalıdır. İyileşme sürecinde olan bir yaranız varsa kokusuz bir yağ veya losyon ile 2-3 damla buhur yağını karıştırarak direkt olarak cilde uygulanabilmektedir.

• Soğuk Algınlığı ve Alerjik Astım Tedavisinde: Nezle veya gripten mustaripseniz ya da üst solunum yolu enfeksiyonunuz varsa, bunlardan dolayı öksürük şikâyetiniz doğduysa buhur yağını kullanabilirsiniz. Akciğerlerdeki balgamın giderilmesine yardımcıdır. Ayrıca anti-inflamatuar (ödemi azaltan) olarak hareket edebildiğinden, alerji veya astımı olanlar için nefes almayı kolaylaştırıcı etkisi vardır. Temiz bir beze birkaç damla damlatılıp solunduğunda ya da hava nemlendiricisine birkaç damla eklendiğinde bu etkiyi sağladığı bilinmektedir.

• İltihap ve Ağrıyı Gidermede: Dolaşım problemleri, artrit (eklem iltihabı), sindirim bozuklukları ve astım gibi hastalıkların yarattığı eklem, kas ağrısı semptomlarını azaltmak için kullanılabilmektedir. Buhur yağını ağrıyan bölgeye masaj yoluyla sürebilir veya hava nemlendiricisi ile tüm evinize yayabilirsiniz. Bir kâse suya birkaç damla buhur yağı damlatıp, temiz bir havluyu yağlı suya batırıp ağrılı yere havluyu koyabilir, ayrıca buhur yağını taşıyıcı bir yağ ile karıştırarak krem gibi sürebilirsiniz.

Buhur Yağı ile Kendin Yap Tarifleri

Buhur yağı, Hindistan cevizi yağı ve jojoba yağı gibi taşıyıcı yağlarla uyum sağlamaktadır. Almak istediğiniz faydaya bağlı olarak karışımları değiştirebilir ve uygulayabilirsiniz. Örneğin canlandırıcı bir etki için buhur yağını narenciye yağlarıyla (limon ve sığla yağı gibi) karıştırabilir, gevşetici etki isterseniz de lavanta yağı ile karıştırarak istenilen etkiyi yaratabilirsiniz. Birçok kombinasyona ve pratik kullanıma uygun olduğu gibi oldukça popüler olan buhur yağının faydalarını deneyimlemek için şu tariflerden faydalanabilirsiniz:

Yaraları İyileştirmek İçin Krem: (Yapım Süresi: 5 dakika)

Bu krem iyileşme sürecindeki yaralar, akneler, lekeler ve sivilcelerin onarılmasına yardımcı olmaktadır.

MALZEMELER

• 50 gram shea yağı veya hindistancevizi yağı
• 10 damla yasemin yağı
• 10 damla buhur yağı

YAPILIŞI

• Shea yağını yumuşayana kadar ocakta eritin fakat kaynatmayın.
• Yasemin ve buhur yağını ekleyin, karıştırın.
• Hemen uygulayabileceğiniz gibi uzun süreli kullanım için bir kavanoza koyup buzdolabında muhafaza edebilirsiniz. Ya da bir el mikseriyle uzun uzun çırptıktan sonra cam bir kavanozda oda sıcaklığında muhafaza edebilirsiniz.

Uykuya Yardımcı Yüz ve Vücut Kremi: (Yapım Süresi: 5 Dakika)

Tamamen doğal bu gece kremi, uykuya dalmaya yardımcı olduğu gibi yüze uygulandığında cilt sağlığını güçlendirirken sivilce ve de lekeleri de gidermeye yardımcı olur.

MALZEMELER

• 5 damla buhur yağı
• 5 damla lavanta yağı
• 4/1 yemek kaşığı Hindistan cevizi yağı
• Yarım çay kaşığı zeytinyağı

YAPILIŞI

• Hafifçe ısıtarak yumuşattığınız Hindistan cevizi yağına tüm malzemeleri ekleyin, iyice karıştırın. Yüzünüze ve vücudunuza uygulayabileceğiniz bu karışımı cam bir kavanozda muhafaza edebilirsiniz.

Buhur Yağının Zararları Nelerdir?

Buhur yağı reçeteli ilaçlara göre oldukça güvenli bir üründür. Bugüne kadar bu yağ için ciddi bir yan etki kaydı bulunmamaktadır. Bununla birlikte tüketim dozunu arttırmadan kullanmak oldukça önemlidir.

Nadiren buhur yağı küçük cilt döküntülerine, mide bulantısı ve mide ağrısı gibi sindirim problemlerine neden olabilmektedir. Buhurun kan inceltici özelliği nedeniyle kan pıhtılaşması ile ilgili sorun yaşayan kişilerin doktoruna danışmadan kullanmaması önerilmektedir. Yağın antikoagülan (kanın pıhtılaşmasını önleyen madde) ilaçlarla etkileşime girmesinin olumsuz reaksiyonlara sebebiyet verme potansiyeli bulunmaktadır.

Önemli bilgi: Uçucu yağlar satın alırken üzerinde “koku yağı” ya da “parfüm yağı” yazanlardan kaçının, genellikle sentetiktirler ve arzu edilen sağlık faydalarını sağlamazlar. Üzerinde “%100 uçucu yağ” ya da “saf uçucu yağ” yazanlardan almaya özen gösterin. Aksi taktirde istediğiniz şifaya ulaşamayacağınızı bilmeniz gerekmektedir.

Sonuç

Buhur, Boswellia ağacının reçinesinden elde edilen, aromaterapide kullanılan, stres ve kaygıyı hafifletmeye ve ağrı ve de iltihabı azaltmaya yardımcı yapısıyla bilinen bir uçucu yağ türüdür. Bağışıklığı arttırdığı gibi kanserle mücadelede yardımcıdır. Buhur yağı, hijyenik şekilde ev temizlemek için kullanılabildiği gibi, yaşlanma ve kırışıklıkla savaşta, yara izi, çatlak ve sivilcelerin tedavisinde, stres gidermede, hazımsızlığı tedavide, iltihabı ve ağrıyı geçirmede, soğuk algınlığı ve gribin etkilerini azaltmada yardımcı rol oynamaktadır. Herhangi bir yan etki kaydı olmayan buhur yağı birçok uçucu yağ ile birleştirilerek kullanılabilen çok yönlü bir yağdır.