Jojoba yağı faydaları nelerdir? Jojoba (Simmondsia chinensis) yağı, esas olarak Meksika ve Amerika’da yetişen jojoba çalılarının tohumlarından elde edilen bir yağdır. Jojoba yağı genellikle cilt bakım ürünlerinde yaygın olarak nemlendirici bir ürün olarak kullanılır. Bunun dışında dudak balsamı, makyaj temizleyici ve kirpik bakım ürünü olarak da kullanımı oldukça yaygındır.
Jojoba Yağı Nedir?
Jojoba yağı, Amerika ve Meksika’ya özgü bir çalı olan Simmondsia chinensis (jojoba) bitkisinin tohumundan elde edilen bir sıvıdır. Oleik, stearik ve palmitik asitler dahil olmak üzere bazı güçlü yağ asitleri içerir. İçerdiği bu doymamış yağ asitlerinden dolayı oda sıcaklığında sıvı haldedir. {1*}
Jojoba yağı, taşıyıcı yağ olarak diğer uçucu yağlarla birlikte kullanılabileceği gibi tek başına da kullanılabilir. Cilt ve saç sağlığına olan faydalarından dolayı bakım ürünlerinde sıklıkla kullanılır.
Saç İçin Uçucu Yağlar ve Faydaları Nelerdir?
Jojoba Yağı Faydaları Nelerdir?
Jojoba yağının en çok bilinen faydaları nemlendirici ve antienflamatuar özellikleridir. Genellikle cilt ve saç bakımı için kullanılır.
Cildi Nemlendirir
Jojoba yağı hangi cilt tipine uygun? Jojoba yağı, cilt nemlendiricilerinde sıklıkla kullanılır. Bu yağ, cilt gözeneklerini tıkamadan cildi nemlendirir. Ayrıca içeriği, cilde yabancı yağ asitleri içermediği için cildi yağlandırmaz. Bu yüzden kullanımı yağlı ciltler de dahil olmak üzere tüm cilt tiplerine uygundur. {2*}
Jojoba yağı, piyasada satılan birçok nemlendirici üründe kullanılır. Ancak bu ürünler dışında evde jojoba yağının direkt kullanılması da mümkündür. Cilt temizliği yapıldıktan sonra 5-6 damla jojoba yağı ile cilde masaj yapılır. Bu sayede cildin kuruması engellenir. {2*}
Akne/Sivilce Oluşumunu Önler
Jojoba yağı, çeşitli cilt bakım ürünlerinde yaygın olarak kullanılan bir bileşendir. Anti-inflamatuar ve antimikrobiyal özellikleri sayesinde ciltteki akne oluşumunu önler. {3*}
Almanya’da yapılan bir araştırma, jojoba yağı içeren yüz maskelerinin cilt üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermiştir. Çalışma sonunda lezyonlu cildin iyileştiği ve akne görünümünün azaldığı görülmüştür. {4*}
Jojoba yağı, vücudun ürettiği doğal yağ olan sebuma benzediği için cilt gözeneklerini tıkamaz, yani komedojenik değildir. Ancak cilt üzerinde hassasiyete neden olabilir. Bu yüzden hassas bir cilde sahip olan bireyler dikkatli bir şekilde kullanmalıdır. {5*}
Akne için jojoba yağı nasıl kullanılır? Bazı anekdot niteliğindeki kanıtlar, akne tedavisinde jojoba yağının bentonit kil ile birlikte kullanılmasını önermektedir.
Uygulama
- Eşit miktarda jojoba yağı ve bentonit kili karıştırılır.
- Pürüzsüz bir kıvam elde ettikten sonra karışım yüz ve boyun bölgesine uygulanır.
- 10-15 dakika bekletilir ve ardından suyla durulanır.
- Bu yöntem haftada 2-3 kez uygulanabilir.
Kil uygulamasından sonra cilt bir süre kırmızı görünebilir. Bu nedenle, gece yatmadan önce yapılmalıdır. Ayrıca bu yöntemin bilimsel bir kanıtı olmadığı için uygulanmadan önce bir doktora danışılmalıdır.
Sedef Hastalığı ve Egzamayı Yatıştırır
Jojoba yağı, anti-inflamatuar ve iyileştirici özelliklere sahiptir. Cildin derinliklerine nüfuz etme özelliği ile faydaları daha etkili hale gelir. Bu özelliği ile farklı yağlar için de taşıyıcı yağ görevi görür. Bu yüzden aromaterapide yaygın olarak kullanılır. {6*}
Jojoba yağı sedefe iyi gelir mi? Jojoba yağının topikal olarak uygulanması ile ciltteki kuruluk, pullanma, kaşıntı ve benzeri semptomlar hafifler. Bu semptomları azaltması yoluyla egzama ve sedef hastalığını da bir nebze yatıştırır. Bu konuda yapılan bir çalışma, jojoba yağının, sedef hastalığı olan hastalarda tazaroten (sedef hastalığında kullanılan bir bileşik) kaynaklı tahrişi azaltmaya yardımcı olduğunu göstermiştir. {7*}
Ev Yapımı Egzama Kremi Nasıl Hazırlanır?
Saç Sağlığını Destekler
Jojoba yağı, nemlendirici ve iyileştirici özelliği ile saç derisini besler ve kırık saç tellerini tedavi eder. Şampuan ya da saç kremine eklenen jojoba yağı saçı nemlendirir, yumuşatır ve kepek oluşumu önler. Ayrıca yağın içerdiği E vitamini de saçı ve saç derisini besler. Anekdot niteliğindeki kanıtlar da jojoba yağının bu etkilerini desteklemektedir. {8*}
Alopesi areata, mantar enfeksiyonu veya saç foliküllerinin zarar görmesi sonucu saçların ara ara ve toplu bir şekilde dökülmesidir. Yapılan bir çalışmada, alopesi (kellik) tedavisinde bazı uçucu yağlar ile birlikte jojoba yağı da kullanılmış ve etkili sonuçlar alınmıştır. Ancak alopesi durumunda jojoba yağının etkinliği kesin değildir. Bu yüzden jojoba yağı ve benzeri ürünler kullanmadan önce mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. {6*}
Jojoba yağı saça nasıl uygulanır? Jojoba yağı, saç derisine masaj yapılarak uygulanır. Ardından saç, bir havlu ya da örtü yardımıyla sarılır ve gece boyu bekletilir. Sabah kalkınca saç yıkanarak temizlenir.
E Vitamini İçerir ve Güçlü Bir Antioksidandır
E vitamini, antioksidan görevi gören bir bileşiktir. Jojoba yağı da içerdiği E vitaminleri sayesinde güçlü antioksidan özelliklere sahiptir. Antioksidanlar, vücutta oksidatif stresle savaşır ve vücudun maruz kaldığı kanserojenlere karşı koruma sağlar. Ayrıca hücre yenilenmesini hızlandırdığı için yara izlerini, sivilceleri ve kırışıklıkları tedavi etmek için de kullanılır.
Yapılan araştırmalarda, E vitamininin vücuttaki iltihabı azalttığı ve cildin genç görünümünü korumasına yardımcı olduğu gösterilmiştir. {9*}
B Vitaminlerini İçerir
Jojoba yağı, içeriğinde bol miktarda B vitamini bulundurur. B vitaminleri de antioksidan görevleri ile vücutta serbest radikallerle ve hücre hasarıyla savaşır. Cildin hormon dengesinin de doğal yollardan korunmasını sağlar. Örneğin B5 vitamini (pantotenik asit), ciltteki yaraların iyileşmesini hızlandırır, kırışıklık ve koyu lekeler gibi erken yaşlanma belirtilerini geciktirir. Son yapılan çalışmalar da pantotenik asidin bu faydalarını destekler niteliktedir. {10*}
Kolajen Sentezini Artırır
Kolajen, ciltte, eklemlerde ve vücudun kıkırdak dokularında bulunan bir proteindir. Kolajen seviyeleri yaşlanma ile azalır. Jojoba yağındaki antioksidanlar, vücudun kolajen üretmesine yardımcı olur. Bu yüzden kolajen, azalan kolajen seviyelerini artırmak ve yaşlanma belirtilerini azaltmak için kullanılabilir. {11*} {12*}
Yaşlanmayı Geciktirir
Jojoba yağı, bileşiminde tekli doymamış yağ asitleri içerir. Bunlar yağa nemlendirici ve iltihap önleyici özellikler kazandırır. Bu özellikler de yaşlanma belirtilerini geciktirmeye yardımcı olur. {3*}
Jojoba yağı, insan sebumuna benzer bir dokuya sahiptir. Bu benzerliği ile yaşlandıkça görülen ince çizgiler ve kırışıklıkların önlenmesinde etkilidir. Ayrıca yaşlanmaya karşı en büyük faydalarından biri de kolajen sentezini artırmasıdır. Bu sayede cilt bütünlüğü sağlanır ve yaraların hızla iyileştiği görülür. {13*} {14*}
Yaşlanma Karşıtı Yağlar Nelerdir?
Makyaj Temizliğinde Kullanılır
Jojoba yağı, nemlendirici ve antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Aynı zamanda cilt gözeneklerini tıkamadığı için makyaj temizliğinde tercih edilebilecek ürünlerin başında yer alır. Yağ, nemlendirici ve yatıştırıcı özelliği sayesinde yüzdeki makyaj ve kiri temizler. Ayrıca bu uygulama, ciltteki yağ dengesinin sağlanmasına da yardımcı olur. {3*}
Jojoba yağı makyaj temizleyici olarak nasıl kullanılır? Nemli bir pamuğa birkaç damla jojoba yağı damlatılır ve makyaj temizlenir. Tüm makyaj kalıntıları temizledikten sonra yüz ılık suyla yıkanır. Cilt kurulandıktan sonra da nemlendirme amacıyla birkaç damla jojoba yağı tekrar yüze sürülür.
Kirpik ve Dudak Bakımında Kullanılır
Jojoba yağı, hassas bölgeler için zararsız bir yağdır. Yani göz çevresi ve kirpiklerde rahatlıkla kullanılabilir. Bu yüzden kirpikleri yumuşatmak için maskaralarda kullanıldığı görülür. Bunun dışında kaş ve kirpiklere bir pamuk yardımıyla direkt olarak da uygulanabilir. {15*}
Anekdot niteliğindeki bazı kanıtlar, çatlamış dudaklar için jojoba yağının kullanımını önermektedir. Bununla birlikte, yağ cilt tarafından iyi emilir ve buharlaşmaya karşı dirençlidir. Bu yüzden çatlayan ve kuruyan dudaklar için jojoba yağı rahatlıkla kullanılabilir. {16*}
Mantar Enfeksiyonlarını Tedavi Eder
Jojoba yağının çeşitli patojenlere karşı antifungal aktiviteler sergilediği yapılan çalışmalarda belirtilmektedir. Çalışmalarda yağın, Salmonella typhimurium ve E. Coli dahil olmak üzere belirli mantar ve bakteri türlerine karşı etkili olduğu gösterilmiştir. {17*}
Dermatolojik araştırmalar jojoba yağının mantar enfeksiyonlarıyla ilişkili iltihabı hafifletmeye yardımcı olduğunu göstermektedir. Doğrudan bir araştırma olmamasına rağmen, ayak tırnağı mantarı veya ayak mantarını tedavi etmek için jojoba yağı kullanımı tavsiye edilebilir. {18*}
Beşik Kapağı (Konak) Tedavisine Yardımcı Olur
Beşik kapağı, bebeklerin kafa derisinde oluşan kabuklu ve sarımsı pullanmaya verilen isimdir. Bu problem aşırı sebum üretiminden kaynaklanır. Jojoba yağı, nemlendirici özellikleri ile bu problemi gidermeye yardımcı olur. Ancak bu konuda bilimsel bir kanıt yoktur. Bu yüzden bebeklere uygulanmadan önce mutlaka bir uzmana danışılmalıdır. {19*}
Tırnak Bakımında Kullanılır
Jojoba yağı, nemlendirici özelliği ile tırnak etlerini yumuşatır. Ayrıca anti-mikrobiyal bileşikleri sayesinde de tırnakları oluşabilecek enfeksiyonlara karşı korur.
Tıraş Kesiği Sonrası Yanmayı Önler
Jojoba yağı cilde sürülür mü? Tıraş olurken ortaya çıkan yanma hissi ya da oluşan kesikler genellikle çok can sıkıcıdır. Bu yüzden kullanılan tıraş kremlerine ya da köpüklerine alternatif olarak jojoba yağı kullanılabilir. Yağ, mumsu dokusu ile hem tıraşı kolaylaştırır hem de cildin nemlenmesini sağlar. Jojoba yağı, tıraş öncesi ve sonrasında rahatlıkla kullanılabilir.
Jojoba Yağı Nasıl Kullanılır?
Jojoba yağını kullanma şekli, kullanım amacına bağlıdır. Kuru, çatlamış dudakları yatıştırmak için dudak kremi olarak kullanılabilir. Yaşlanmayı geciktirme, akneleri önleme gibi amaçlarla ciltte de kullanılabilir.
Bazı uçucu yağların aksine jojoba yağının seyreltilmesi gerekmez ve doğrudan cilde uygulanabilir. Jojoba yağı, diğer yağların çoğundan farklı olarak göz çevresinde de güvenle kullanılabilir.
- Cilt Nemlendirici: Sabah ve gece yüzünüze 4-6 damla jojoba yağı uygulayın. Jojoba yağını bir gece boyunca yüzünüzde bekletebilir ve siz uyurken cildinizi beslemesini sağlayabilirsiniz.
- Saç Nemlendirici: Şampuanınıza 3-5 damla jojoba yağı ekleyin veya duştan sonra nemli saça 1-2 damla jojoba yağı uygulayın. Kırılan ve cansız saçları iyileştirmeye yardımcı olacaktır.
- Kırışık Azaltıcı: 1-3 damla jojoba yağını ciltte kırışıklık olan bölgelere uygulayın ve yağ emilene kadar dairesel hareketlerle cildinize masaj yapın. Bu uygulamayı günde 2 kez tekrarlayabilirsiniz.
- Makyaj Temizleyici: Bir pamuğa 3-5 damla jojoba yağı ekleyip makyajınızı silebilirsiniz.
- Dudak Balsamı: Tamamen doğal olan jojoba yağını dudak balsamı olarak kullanabilir ve dudaklarınıza her gün 1-2 damla jojoba yağı sürebilirsiniz.
- Enfeksiyonlarla Mücadele: Enfekte veya tahriş olmuş bölgeye günde 2 kez, 1-3 damla jojoba yağı sürebilirsiniz.
- Güneş Yanığı Yatıştırıcı: Rahatlamak için güneş yanığı olan bölgelere jojoba yağı sürebilirsiniz.
- Sivrisinek Kovucu: Jojoba yağı, Hindistan cevizi yağı, kolza tohumu yağı ve E vitamini yağı ile karıştırılarak cilde uygulanabilir. Bu sayede sivrisinekleri 3-4 saat cildinizden uzak tutmuş olursunuz.
- Akne Temizleyici: Temiz bir pamukla sabah ve gece akneye eğilimli bölgelere jojoba yağı uygulayın. Ayrıca buhur yağı ve lavanta yağı gibi sivilce yok eden esansiyel yağlarla karıştırarak da kullanabilirsiniz.
Jojoba Yağı İle Ev Yapımı Tarifler
Jojoba yağı birçok cilt bakım ürününde taşıyıcı yağ olarak kullanılır. Evdi kendinize yüz yıkama jeli, şampuan, saç kremi, vücut losyonu veya masaj yağı yapmak için en sevdiğiniz uçucu yağlarla jojoba yağını karıştırabilirsiniz.
Dışarıda satılan losyonlar ve yağlar, kimyasallar ve zararlı maddelerle dolu olabilir. Bunun yerine ev yapımı vücut yağı tarifini deneyebilirsiniz. Bu tarif, genç görünmenizi sağlayan antioksidan ve nemlendirici özellikteki doğal ürünlerin güçlü bir kombinasyonu ile hazırlanmıştır.
Ev Yapımı Vücut Yağı Tarifi
Malzemeler
- ½ fincan shea yağı
- ⅛ fincan jojoba yağı
- ½ su bardağı Hindistan cevizi yağı
- 20 damla uçucu yağ (tercih ettiğiniz kokuya göre yağ seçebilirsiniz)
- Büyük cam kavanoz veya küçük cam kavanoz
Yapılışı
- Shea yağı, Hindistan cevizi yağı ve jojoba yağını cam bir kaseye koyun ve bu kaseyi suyla dolu bir tencereye yerleştirin.
- Ocağı orta derecede ısıtın ve yağları cam kasede birlikte eritin.
- Yağlar iyice karıştıktan sonra 1 saat kadar buzdolabında katılaşana kadar bekletin.
- Bir mikser yarımıyla yağları köpürene ve kabarana kadar çırpın.
- Uçucu yağları ekleyin ve karıştırın.
- Cam kavanozu hazırladığınız karışımla doldurun ve oda sıcaklığında saklayın.
Ev Yapımı Duş Jeli
Ev yapımı duş jelinde kullanılacak olan malzemeler tamamen doğal olmalı ve kimyasal içermemelidir. Bu sayede cildinizi temizler, bakterileri öldürür ve cildi temiz tutan besinler ve vitaminlerin alınmasını sağlar.
Malzemeler
- 1 su bardağı su
- 1/4 bardak bal
- 2/3 su bardağı sıvı kastilya sabunu
- 30 damla lavanta yağı, papatya yağı veya sardunya yağı
- 1 çay kaşığı E vitamini
- 2 çay kaşığı jojoba yağı
- Cam şişe veya cam kavanoz
Yapılışı
- Tüm malzemeleri karıştırın ve cam şişeye doldurun.
Ev Yapımı Buhar Solüsyonu
Ev yapımı buhar solüsyonu içerisine 1/4 fincan jojoba yağı ekleyebilir ve istediğiniz zaman buhur yaparak kullanabilirsiniz. Bu sayede burun tıkanıklıklarının çabucak açıldığını ve daha rahat nefes alabildiğinizi görebileceksiniz.
Malzemeler
- ¼ fincan zeytinyağı
- ½ su bardağı Hindistan cevizi yağı
- ¼ fincan rendelenmiş balmumu
- 20 damla nane yağı
- 20 damla okaliptüs yağı
- Cam kavanoz
Yapılışı
- Zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı ve balmumunu bir kavanoza dökün.
- Su dolu tencerenin içerisine cam kavanozu yerleştirin ve orta ateşte yağları eritin.
- Tüm yağlar iyice karıştıktan sonra soğumaya bırakın ve ılık iken uçucu yağları ekleyin.
- Karışımı cam bir kavanoza koyun ve saklayın.
- İhtiyaç duyulduğu anlarda sıcak su içerisine eklenerek solunabilir.
Ev Yapımı Yaşlanma Karşıtı Serum
Satılan tüm yaşlanma karşıtı serumlar ve losyonlar genellikle pahalıdır ve bilinmeyen pek çok kimyasalı bünyesinde barındırır. Bu kimyasal ürünler yerine ev yapımı yaşlanma karşıtı serumu deneyebilirsiniz. Bu tarif, cildinizin ihtiyaç duyduğu besinleri ve hidrasyonu sağlar. Aynı zamanda canlı ve genç görünmenize yardımcı olacak antioksidanları da cildinize hapseder.
Malzemeler
- ½ yemek kaşığı jojoba yağı
- ½ yemek kaşığı çuha çiçeği yağı
- ½ yemek kaşığı nar yağı
- 15 damla E vitamini
- 20 damla lavanta yağı veya buhur yağı
- 10 damla havuç tohumu yağı
Yapılışı
- Tüm malzemeleri koyu renkli bir cam şişede karıştırın.
- Her sabah ve gece yüz, boyun ve göğüs bölgenize sürün.
Jojoba Yağı Zararları Nelerdir?
Jojoba yağı, hipoalerjenik olarak kabul edilir ve genellikle çoğu insan için kullanımı güvenlidir. Ancak bazı bireylerde kaşıntı ve kurdeşene neden olabilir. Bu yüzden kullanmadan önce mutlaka cildin ufak bir alanında alerji testi yapılmalıdır.
Jojoba yağını ağızdan tüketmek güvenli değildir. Çünkü erusik asit adı verilen bir madde içerir. Bu madde kalp hasarına ve diğer ciddi yan etkilere neden olabilen bir kimyasal içerir. Bu yüzden jojoba yağı, tüketilmemeli ve sadece topikal (cilt üzeri uygulama) kullanım için tercih edilmelidir. {20*} {21*}
Jojoba yağı, birçok cilt ve saç problemini tedavi etmeye yardımcı olan çeşitli iyileştirici özelliklere sahiptir. Jojoba yağının faydaları nemlendirici, antibakteriyel ve antioksidan özelliklerine bağlanabilir. Akne tedavisine, cildi nemlendirmeye, saç büyümesini desteklemeye, yaşlanmayı geciktirmeye, sedef hastalığını yatıştırmaya, mantar enfeksiyonlarını tedavi etmeye yardımcı olur. Ancak bu yağın topikal olarak uygulanması dahi bazı kişilerde alerjiye neden olabilir. Bu nedenle, kullanmadan önce mutlaka cildin ufak bir bölümünde test edilmeli, yan etki görüldüğünde kullanımı derhal bırakılmalıdır.
Kaynaklar
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5796020/
- https://patents.google.com/patent/US6432428B1/en
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24442052/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22585103/
- https://juniperpublishers.com/ctbeb/pdf/CTBEB.MS.ID.555952.pdf
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9828867/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27174314/
- https://patents.google.com/patent/US10213479B2/en
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7633944/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8813656/
- https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0194458
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16546829/
- https://patents.google.com/patent/USRE44718E1/en
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21211559/
- https://patents.google.com/patent/US20100119467A1/en
- https://patents.google.com/patent/US6086859A/en
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5571488/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3066381/
- https://patents.google.com/patent/US20040086477A1/en
- https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2016.4593
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16842559/