Nöroterapi Nedir? Faydaları Nelerdir?

Neurofeedback Terapi yani nöroterapi (NF veya NFB) 1960’lardan beri terapistler tarafından çok çeşitli nörolojik ve zihinsel sağlık sorunları olan hastaların tedavisine yardımcı olmak için kullanılan bir yöntemdir. Günümüzde özellikle antidepresan ilaçların kullanımıyla karşılaştırıldığında yaygın olarak kullanılan bir tedavi yöntemi değildir. Buna rağmen bazı araştırmacılar nöroterapinin anksiyete, DEHB ve uykusuzluk gibi yaygın bozuklukların tedavisinde etkili olduğunu ve ilaçsız olduğu için daha risksiz ve zararsız olduğunu öne sürmektedir. {1*} 

Nöroterapide (nöro, sinirler ve beyin ile ilgili anlamına gelmektedir) katılımcılar sinir sisteminin bir tür elektriksel aktivitesi olan kendi beyin dalgalarındaki değişiklikleri görmekte ve bunlara tepki vermektedir. Nöroterapi makineleri, özellikle EEG’ler, kişinin hislerine ve eylemlerine bağlı olarak beynin farklı bölgelerindeki aktivitenin nasıl arttığını veya azaldığını ölçmeye yardımcı olmaktadır. Bu, bireyin kendi kendini düzenlemesine, strese karşı daha iyi kontrol sağlamasına ve sinir sisteminin işlevlerinde genel iyileşmelere katkı sağlamaktadır. 

Nöroterapi Nedir? 

Nöroterapi “Bir aktiviteyi bilinçli olarak değiştirmek için beyin dalga aktivitesini (beyin dalgalarını bir elektroansefalografi ile kaydedip görsel veya işitsel olarak sunarak) algılanabilir hale getirme tekniğidir.” Nöroterapi araştırmalarının sonuçları karışıktır, çünkü bazı çalışmalar nöroterapinin etkileri konusunda sonuçsuz kalmıştır ve bazıları da olumlu bir sonuç göstermemiştir. Bununla birlikte, bazı çalışmalardan elde edilen bulgular ise nöroterapinin bir takım zihinsel sağlık/nörolojik sorunlarla uğraşan bireylere yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. 

Nöroterapinin kullanıldığı hastalıklar şunlardır: 

• Felç
• Anevrizma veya sarsıntı dahil beyin hasarı
• Otizm spektrum bozukluğu
• Endişe
• Uyku sorunları
• TSSB (travma sonrası stres bozukluğu)
• Parkinson hastalığı
• Yeme bozuklukları
• Bağımlılık bozuklukları
• Migren
• Kronik ağrı

Nöroterapi, sinir sisteminin daha iyi çalışmasına yardımcı olmak için beyin hakkında bilgi sağlamayı amaçlamaktadır. Bu yöntem, beynin belirli bölgelerinde meydana gelen dalgalanmaların yüzdesi ve farklı bölgelerden gelen beyin dalgalarının birlikte ne kadar iyi çalıştığı hakkında bilgi toplamayı amaçlamaktadır. Nöroterapi ayrıca bir hastanın beyin aktivitesinin yaşıtlarıyla (aynı cinsiyet ve yaştaki diğer kişilerle) karşılaştırıldığında nasıl olduğu hakkında bilgi almayı da sağlamaktadır. 

Nöroterapi teorisine göre, beyindeki hücreler arası dalgalanmalar düzensiz, aşırı aktif veya az aktif olduğunda, hastalık semptomları ortaya çıkmaktadır. Nöroterapi, izleme/kayıt ile beyinde yaralanma, travma vb. tarafından etkilenen belirli bir yeri veya sinir ağını tespit edebilmektedir. Bu sayede bu sorunları düzeltmeye yardımcı olmak için adımlar atılabilmektedir. 

Nöroterapi belirli bir ücret karşılığında uygulanan bir tedavi yöntemidir. Hastalar genellikle birkaç ay ila bir yıl boyunca toplam 10 ila 40 seans olmak üzere haftada iki veya üç kez nöroterapi seanslarına katılmaktadır. Çoğu seans 30 ila 60 dakika uzunluğundadır. Nöroterapinin çok fazla kullanılmamasının sebebi olarak ekipmanların pahalı olması, pek çok klinisyenin ekipmanı doğru şekilde kullanma konusunda eğitimli olmaması ve bireylerin elde edebilecekleri sonuçlar konusunda şüpheci olmaları gösterilebilmektedir. 

Nöroterapiyi evde uygulamak için ise ilk önce eğitimli bir terapist/klinisyen ile görüşmek gerekmektedir. Evde meditasyon yaparak, duygusal özgürlük tekniğini uygulayarak ve gevşetici nefes egzersizlerini yaparak stresli anlarda sakinleşebilmek ve hastalık semptomlarını azaltabilmek mümkündür. 

Nöroterapinin Faydaları Nelerdir? 

Nöroterapi genellikle anksiyete ve depresyon gibi rahatsızlıkların tedavisine yardımcı olmak için psikoterapi ile birlikte kullanılmaktadır. Nöroterapi, limbik sistemdeki sinirlilik ve huzursuzluk gibi duyguları kontrol eden bölgeler gibi, beynin aşırı uyarılma yaşayan ve kaygıya yol açan bölümlerini “sessizleştirmeye” yardımcı olmak için kullanılmaktadır. Tam olarak nasıl çalıştıkları hala bilinmemekle birlikte CES cihazları, depresyon, anksiyete ve uykusuzluğu tedavi etmek için FDA tarafından onaylanmış ve hem evde hem de klinik ortamlarda kullanılabilmektedirler. 

Nöroterapi fiziksel ve mesleki terapi gibi yaklaşımlarla birlikte felç, travma sonrası stres bozukluğu, baş ağrıları, yaralanmalar, kronik kas gerginliği ve kanser tedavileri gibi durumların yönetimi için alternatif bir tedavi olarak kullanılmıştır. Her hastada işe yaramasa da bu yöntem bazı hastaların denge, odaklanma, gevşeme, konuşma, hafıza ve diğer zihinsel süreçlerini iyileştirmeye yardımcı olmuştur. Nöroterapi, inme sonrası veya migren, travma sonrasında yaşanan baş ağrısı gibi durumların tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır. {2*} 

Washington Post’un bir makalesine göre, nöroterapi seansları sırasında beyne sinyaller gönderilmektedir. Bu sinyaller ise beynin, beyin hasarından sonra bozulan iletişim kanallarını canlandırmasını sağlamaktadır. Nöroterapinin vücutta rahatlamayı sağlayarak panik atak ve uyku sorunu yaşayan bireylere de faydalı olabileceği söylenmektedir. {3*} 

Nöroterapinin güvenli bir yöntem olduğu bilinmektedir ancak hastalara hızlı bir iyileşme vaat edememektedir. Nöroterapi; bilişsel davranışçı tedavi, meditasyon, nefes egzersizi gibi gevşeme teknikleri ile birlikte kullanıldığında daha çok yarar sağlamaktadır. 

Nöroterapide yaşanabilecek yan etkiler; artan kaygı, beyin sisi, zayıf konsantrasyon, tedavinin işe yarayıp yaramadığıyla ilgili belirsizlik hissi, huzursuzluk, yorgunluk ve uyku sorunudur. Bazı hastaların bu etkileri yaşamasının nedeni çoğunlukla beyin dalgalarındaki değişikliklerin başa çıkması zor olabilecek duyguları ortaya çıkarmasıdır. Tedavilerin ardından yan etki yaşayanların, doktorlarını bilgilendirmeleri ve daha uygun olabilecek diğer tedavi yöntemlerini tartışmaları önerilmektedir.