Nefes darlığı, nefes almak için yeterli hava almakta güçlük çekildiğinde ortaya çıkar. Hafif ve şiddetli olarak değişebilir. Nefes darlığı, nispeten yaygın olmasına rağmen, rahatsız edici ve üzücü olabilir.
Nefes, neşe-hüzün, mutluluk-mutsuzluk, kızgınlık-sakinlik, korku-cesaret gibi duygular üzerinde terbiye etkisi yapar. Vücut, doğal nefesle doğal duyguları, doğal düşünceleri, doğal kuvvetleri ve aynı zamanda organların sağlığını muhafaza eder. Çünkü nefes, bedenin hücreler ile oksijen, su ve gıda gibi vücuda alınan maddeler arasında uyum oluşturur.
SAĞLIK TÜYOLARI İÇİN TIKLAYINIZ
Duyduğunuzda Yanınızdan Ayırmayacağınız Nane Yağının 15 Faydası! Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
Bu faktörlerin tamamını göz önünde bulundurarak diyebiliriz ki nefes, sağlığı ve düşünceyi besleyen bir kuvvettir.
Bir bebeğin nasıl nefes alıp verdiğine dikkat edilirse nefes alırken (Haaay) karnının şiştiği, verirken (Huuu) içeri çekildiği görülür. Bu solunum doğal solunum olarak adlandırılır. Ağlayan çocuk, nefes vererek ses çıkarır, sağlıklı çocuklar nefes vererek konuşur. Doğal olan, bu şekilde nefes alma ve konuşma tarzıdır ve hayat boyu böyle olması gerekir.
Doğal bir şekilde nefes alıp-veren insanda akciğerlerin tüm segmentleri nefes faaliyetine iştirak eder ve bu durum diyaframı kuvvetli bir şekilde hareketlendirir.
Diyaframın hareketleriyle göğüs ve karın organlarına masaj yapılır, kan dolaşımı kolaylaşır, organlar kuvvetli, sağlıklı ve temiz kalır. Diyafram, öneminin büyüklüğünden dolayı “ikinci kalp” olarak da isimlendirilmiştir.
Bununla birlikte, nefes darlığı daha ciddi bir durumun belirtisi olmadığında, nefes darlığına ne iyi gelir? Sorusu için evde çözüm üretmek mümkündür.
İçindekiler
Nefes Darlığı Neden Olur?
Bazı insanlar aniden ve kısa bir süre nefes darlığı yaşayabilir. Diğerleri bunu daha düzenli yaşayabilir. Düzenli olarak ortaya çıkan nefes darlığının ortak bir nedeni olabilir veya altta yatan daha ciddi bir durumun sonucu olabilir. Anlık nefes darlığı, kişinin acil tedaviye ihtiyacı olduğu anlamına gelebilir.
Ara sıra meydana gelen nefes darlığı şunlara bağlı olabilir:
- Aşırı kilo veya obezite
- Sigara içmek
- Havadaki alerjenlere veya kirletici maddelere maruz kalma
- Aşırı sıcaklıklar
- Yorucu egzersiz
- Kaygı
- Altta yatan temel nedenler
Kalp ve akciğerler, vücutta oksijenin taşınmasına ve karbondioksitten kurtulmaya yardımcı olur. Bu nedenle, işlevlerini etkileyen koşullar, bir kişinin nefes almasını da etkileyebilir. Anlık nefes darlığı yaşanabilir. Kalbi ve akciğerleri etkileyen, nefes darlığına bağlı sebepler şunlardır:
- Astım
- Anemi
- KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)
- Anormal kalp fonksiyonu
- Akciğer kanseri
- Plörezi veya tüberküloz gibi akciğer rahatsızlıkları
- Akut nedenler
Tıbbi acil yardım almanızı gösteren akut veya anlık nefes darlığı nedenleri ise şunlardır:
- Şiddetli alerjik reaksiyon
- Boğulma
- Kalp yetmezliği
- Kalp krizi
- Genişlemiş bir kalp
- Akciğerlerde kan pıhtısı
- Akciğer iltihaplanması
- Karbonmonoksit zehirlenmesi
- Akciğerlerde yabancı bir nesne
Kalp Damar Hastalıkları Tedavisi
Nefes Darlığı Belirtileri
Dispne, nefes darlığının tıbbi terimidir. Dispne yaşayan insanlar nefes almakta zorlanırlar. Ayrıca nefes darlığına bağlı göğüste sıkışma yaşanabilir. Akciğerlerine yeterince oksijen alamazlarsa baş dönmesi hissedebilirler.
Bu semptomlar bir aydan uzun sürerse, kişide kronik nefes darlığı olabilir.
Nefes Darlığına Ne İyi Gelir?
Nefes darlığı yaşayan kişileri, bu duruma neyin sebep olduğunu biliyorlarsa ve bu durum tıbbi ve acil müdahale gerektirmiyorsa, evde bitkisel veya çeşitli yollarla nefes almayı kolaylaştırabilirler.
Derin Nefes Alma
Karından derin nefes alma, anlık nefes darlığı şikayetlerinize yardımcı olabilir. Derin nefes alma egzersizleri şu şekilde yapılır:
- Uzanın ve ellerinizi karnınızın üzerine koyun.
- Burundan derin nefes alın, karnı genişletin ve akciğerlerin hava ile dolmasına izin verin.
- Nefesi birkaç saniye tutun.
- Akciğerleri boşaltarak ağızdan yavaşça nefes verin.
Derin nefes alma egzersizlerini, günde birkaç kez veya nefes darlığı yaşadığınızda yapabilirsiniz. Hızlı değil, yavaş, kolay ve derin nefes almaya çalışın.
Derin nefes egzersizlerinin bilimsel kanıtları azdır fakat araştırmalar devam etmektedir. {1*}
Derin nefes alma egzersizleri yanlış yapıldığında riskler vardır. Araştırmalar, nefes darlığı şikayeti yaşayan veya şikayeti olmayan insanların, derin nefes alma egzersizlerini yanlış yaptığında, yardımcı olmaktan çok zararlı olabileceğini göstermektedir. {2*}
Örneğin, ciddi kronik solunum rahatsızlığı olan bazı kişilerde, derin nefes egzersizleri, akciğer hacmindeki bir artışın vücuttaki verimli hava akışını engellediğinde ortaya çıkan hiperinflasyona yol açabilir.
Derin nefes egzersizinde diğer riskler, diyaframın gücünün azalması ve nefes darlığının artmasıdır.
Mümkünse, derin nefes egzersizlerinin, potansiyel risklerini azaltmak için eğitimli bir uzman yardımıyla gerçekleştirin.
Kısık Dudakla Nefes Alma
Nefes darlığına yardımcı olabilecek başka bir nefes egzersizi de dudaktan nefes almaktır. Nefes alırken dudağı büzmek veya kısmak, nefes alma hızını yavaşlatarak nefes darlığını azaltmaya yardımcı olur. Nefes darlığı, özellikle anksiyeteden kaynaklanıyorsa çok yararlıdır.
Nefes darlığında dudakları büzerek nefes nasıl alma yöntemi şöyledir:
- Omuzlarınız gevşek bir şekilde bir sandalyeye dik oturun.
- Aralarında küçük bir boşluk bırakarak dudakları birbirine bastırın.
- Birkaç saniye burundan nefes alın.
- Dört saniye boyunca büzülmüş dudaklardan nazikçe nefes verin.
- Bu nefes alma şeklini birkaç kez tekrarlayın.
Nefes darlığı hissettiğinizde, bu egzersizi deneyebilir ve daha iyi hissedene kadar gün boyunca tekrarlayabilirsiniz.
Büzülmüş dudak solunumu ile ilgili araştırmanın kanıtları zayıftır. Etkinliğine ilişkin araştırmalar devam etmektedir. {3*}
Rahat Nefes Almak İçin Göğsünüzü Öne Doğru Eğerek Oturun
Nefes darlığı yaşadığınızda, sandalyede otururken öne doğru eğilmek, vücudunuzu gevşetmeye ve nefes almayı kolaylaştırmaya yardımcı olur.
- Ayaklarınız yerde düz olacak şekilde, göğsünüzü hafifçe öne doğru eğerek bir sandalyeye oturun.
- Dirseklerinizi nazikçe dizlerinizin üzerine koyun veya çenenizi ellerinizle tutun. Boyun ve omuz kaslarınızı gevşetmeyi unutmayın.
Göğsünüzü Öne Doğru Eğerek Masadan Destek Alın
Nefes darlığı yaşadığınızda rahat nefes almak için göğsünüzü öne doğru eğerek masadan destek alın.
Nefes darlığı şikayetiniz olduğunda, etrafınızda masa ve sandalyeniz varsa, rahat nefes almak için, şekilde görüldüğü gibi oturma pozisyonunu yapabilirsiniz.
- Bir sandalyeye oturun ve ayaklarınız yere düz olarak, bir masaya dönün.
- Göğsünüzü hafifçe öne doğru eğin ve kollarınızı masaya yaslayın.
- Başınızı ön kollarınıza veya bir yastığa yaslayın.
Sırtınızı Duvara Yaslayıp Ayakta Durun
Nefes darlığı yaşadığınızda rahat nefes almak için sırtınızı duvara yaslayıp ayakta durun.
Nefes darlığı yaşadığınızda, ayakta durmak, vücudunuzu ve solunum yollarınızı rahatlatmanıza yardımcı olur.
- Duvara arkanızı dönerek durun.
- Önce kalçanızla sonra sırtınızla duvara yaslanın.
- Ayaklarınızı omuz genişliğinde açık tutun.
- Ellerinizi bacaklarınızın üzerine koyun.
- Omuzlarınız gevşemiş halde hafifçe öne doğru eğilin ve kollarınızı önünüzde sallayın.
Rahat Pozisyonda Uyuyun
Birçok insan uyurken nefes darlığı yaşar. Bu, sık sık uyanmanıza neden olabilir, bu da uykunuzun kalitesini ve süresini azaltabilir.
- Sırtınızı dik tutarak, bacaklarınızın arasına bir yastık koyun ve başınızı yastıklarla yukarı kaldırarak yatmayı deneyin. Veya dizlerinizin altına bir yastık koyarak başınız yüksekte ve dizleriniz bükülmüş olarak sırtüstü uzanın.
Bu pozisyonların her ikisi de vücudunuzun ve solunum yollarınızın gevşemesine yardımcı olarak nefes almayı kolaylaştırır.
Doktorunuza uyku apnesi olup olmadığınızı sorun. Gerekirse nazal Cpap cihazı kullanın.
Diyafragmatik Solunum
Diyafram, akciğerlerin altında duran büyük bir kastır. Havanın akciğerlere girip çıkmasına yardımcı olur.
Normal solunum nispeten azdır ve akciğerlerin tam kapasitesini kullanmaz. Diyafragmatik solunum, diyaframı tamamen kavrayan ve akciğerlerin etkinliğini artıran derin bir nefes egzersizidir.
Diyafragmatik solunum yöntemi ise şöyledir:
- Omuzlar, baş ve boynun gevşemiş bir şekilde sandalyeye dik oturun.
- Elinizi karnınızın üzerine koyun.
- Burnunuzdan yavaşça nefes alın. Karnınızın elinizin altında hareket ettiğini hissetmelisiniz.
- Nefes verirken kaslarınızı sıkın. Karnınızın içe doğru baskı yaptığını hissetmelisiniz. Dudaklarınızı büzerek ağzınızdan nefes verin.
- Nefes vermeyi uzun tutmaya çalışın. Tekrar yavaşça nefes almadan önce normalden daha uzun süre nefes vermeye devam edin.
- 5 dakika tekrarlayın.
Vantilatör Kullanın
2010’da yapılan bir çalışma, burna ve yüze hava üflemek için el tipi vantilatör kullanmanın nefes darlığı hissini azaltabileceğini bildiriyor. {4*}
Başka bir çalışma, soğuk havanın nefes darlığını gidermeye yardımcı olabileceğini keşfetti. Elde tutulan küçük bir fanı yüzünüze doğru çevirmek semptomlarınıza yardımcı olabilir. {5*}
Nefes alırken havanın kuvvetini hissetmek, sanki vücuda daha fazla hava giriyormuş gibi hissettirebilir. Bu nedenle, bu çare nefes darlığı hissini azaltmada etkili olabilir.
Altta yatan ciddi bir tıbbi durum varsa, vantilatör kullanılması, nefes darlığı şikayetlerini iyileştirmeyebilir.
Başka bir çalışmada, araştırmacılar, bazı gruplara yardımcı olduğu görülmesine rağmen, fan terapisini kullanmanın net bir yararını bulamadılar. {6*}
Bu çözümden kimlerin yararlanabileceğini belirlemek için daha fazla çalışma yapılması, tıbbi durumların daha derin araştırılması gerekiyor. Siz yine de tıbbi bir durumdan kaynaklı nefes darlığı yaşamıyorsanız, yan etkisi olmadığı için deneyebilirsiniz.
Buhar Soluma
Buharı solumak, burun kanallarını temiz tutmaya yardımcı olur. Bu da daha kolay nefes almanızı sağlar. Buhardan gelen ısı ve nem, akciğerlerdeki mukusu da parçalayabilir ve bu da nefes darlığını azaltabilir. Özellikle papatya kaynatıp buharını solumak, tıkalı burun damarını açar, sinüslerdeki mukusu parçalar.
- Bir kaseyi çok sıcak suyla doldurun.
- Birkaç damla nane yağı veya okaliptüs yağı ekleyin.
- Yüzünüzü kasenin üzerine tutun ve başınızın üzerine bir havlu yerleştirin.
- Buharı solumak için derin nefes alın.
- Kaynayan suya yüzünüzü tutmayın, buhar yüzdeki cildi haşlayabilir.
Sade Kahve İçmek
Kahve içmek nefes darlığını hafifletmeye yardımcı olabilir, çünkü içindeki kafein, kişinin hava yolunda bulunan kaslardaki gerginliği azaltabilir.
2010 yılında yapılan bir inceleme, kafeinin, astımlı kişilerde hava yolunu işlevini iyileştirdiğini açıkladı. Nefes darlığında sade ve taze çekilmiş kahve içmek, hava almanızı kolaylaştırmak için yeterli olabilir. {7*}
Unutmayın, çok fazla kahve içmek kalp atış hızını artırabilir. Çok fazla kahve tüketmiyorsanız, bu çözümü denerken kafein alımınıza dikkat ediniz.
Taze Zencefil Yemek
Taze zencefil yemek veya taze zencefil suyunu 1 bardak suya karıştırıp içmek, solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle oluşan nefes darlığını azaltmaya yardımcı olur.
Bir çalışma, zencefilin solunum yolu enfeksiyonlarının yaygın bir nedeni olan solunum sinsityal virüsü ile mücadelede etkili olabileceğini öne sürüyor. {8*}
Bal ve Çörek Otu Karışımı
Çörekotu bal ile karıştırılıp içilirse, böbrek ve mesanedeki taşları eritir, ağrı-sızıyı giderir, balgamı keser, nefes darlığına iyi gelir.
Böbrek ve Mesane Temizlenmesi Nasıl Yapılır?
Bal Şurubu Kimyon ve Beyaz Sirke Karışımı
Bal şurubuna ağız tadı kıvamına göre kimyon ve beyaz sirke katarak içmek idrar zorluğuna ve nefes darlığına iyi gelir. Bal şurubuna sadece kimyon katmak anne sütünü de artırır.
Ham bal, astım gibi solunum rahatsızlıklarını tedavi edebilen iltihap önleyici maddelere sahiptir.
Soğan Tedavisi
Soğandaki birçok fitokimyasal ve diğer besinler, vücuda ulaşan sinerjik sağlık yararları sağlamak için birlikte çalışır. Örneğin, araştırmalar, soğan yemenin aşağıdaki faydaları sağlayabileceğini göstermiştir.
- Astımla ilişkili inflamatuar süreçleri önler
- Diyabetle ilişkili semptomları azaltır
- Daha düşük kolesterol ve trigliserit seviyeleri
- Osteoporoz ile ilişkili semptomları azaltın ve kemik sağlığını iyileştirir
- Yararlı bakterileri besleyerek gastrointestinal sağlığı korur
- HIV replikasyonunu azaltır
- Azaltılmış nörodejeneratif bozukluk riski
- Katarakt formatı riskinizi azaltır
- Gıda kaynaklı hastalık oranını azaltmaya yardımcı olabilecek antimikrobiyal özellikler
- İçerdiği fruktanlar sayesinde bağırsak florasının iyileştirilmesi, kalsiyum ve magnezyum emiliminin artması
- Antibakteriyel ve antifungal özellikler
- Belirli kanser türlerinde daha düşük risk
Nefes darlığı için aşağıda verilen soğan tedavisini uygulayabilirsiniz.
- Bir tane orta boydan küçük bir soğan ince kıyılır.
- 100 gr. bal ile karıştırılıp, 3 saat bekletilir ve sonra süzülür
- Günde 3-5 defa birer çorba kaşığı içilir.
- Veya
- Soğan suyu ve doğal bal eşit miktarlarda karıştırılıp sabah-akşam 50 gr. içilir.
Anason Çayı
Anason çayı, anne sütünü arttırır. İdrarı artırır, kusmaları ve ishali keser. Sinirleri yatıştırır. Migren ağrılarını keser. Beyin yorgunluğunu giderir. Astım, nefes darlığı ve bronşitte görülen şikayetleri giderir, öksürüğü keser. Anason göğüs büyütür. Genç kızların göğüslerinin dolgun ve dik olmasını sağlar. Yaşlılarda ise, göğüs sarkmasını önler.
Anasonun Faydaları Nelerdir? Nasıl Kullanılır?
Oğul Otu (Melisa Bitkisi)
Oğul Otu, diğer adıyal Melisa bitkisi olarakta bilinmektedir. Nane bitkisi ile aynı ailedendir. Batı Asya, Kuzey Afrika ve Avrupa’ya özgü bir bitkidir fakat her yerde yetiştirilebiliyor. Oğul otu bitkisinden demlenen çayın, sakinleştirici özelliği bulunmaktadır. Oğul otu ise şöyle kullanılmaktadır:
- Taze sıkılmış oğul otu suyunu yudumlamak
- Oğulotu çayı içmek
- Taze oğul otunu ezerek yemek
- Kuru oğul otunu ıslatarak yemek
- Ezilmiş kuru oğul otunu suyla yutmak
Yukarıda saydığımız şekillerde oğul otu tüketmek, kalbi kuvvetlendirir, kalp çarpıntısı ve nefes darlığını giderir.
Biberiyeli Elma Sirkesi Kullanmak
Kalp ve diğer organlardaki spazmı çözer, nefes darlığı çekenler için en iyi damar temizleyici ilaçtır. Beyin, kalp damarlarını ve diğer tüm damarları genişletir, nefes alıp vermeyi rahatlatır.
- 3 çorba kaşığı biberiye kabaca öğütülür veya dövülür.
- 500 gr. evde yapılmış elma sirkesi ile karıştırılır.
- Kapağı kapatılarak 7 gün bekletilir.
- 14 gün boyunca her gün bu sirkenin 30 gramı su ile karıştırılarak günde 1-2 defa aç karnına içilir.
40 yaşından sonra herkesin bu ilaca ihtiyacı vardır. Her yıl 1-2 ay boyunca mutlaka kullanılmalıdır.
Elma Sirkesi Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
Nane Yağı
Burun altına hafifçe süreceğiniz yağını solumak, sinüslerinizin açılmasına yardımcı olur. Boğaz ağrısından kurtulmanızı sağlayabilir. Nane, balgam söktürücüdür. Solunum yollarınızı açmaya, mukusu temizlemeye ve tıkanıklığı azaltmaya yardımcı olur. Soğuk algınlığı, grip, öksürük, sinüzit, astım, bronşit ve diğer solunum rahatsızlıkları için en kuvvetli yağlardan biridir.
Laboratuvar çalışmaları, nane yağında bulunan bileşiklerin antimikrobiyal, antiviral ve antioksidan özelliklere sahip olduğunu, yani solunum yollarınıda semptomlara yol açan enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. {9*}
Nefes darlığı için evde kolaylıkla yapabileceğiniz ev yapımı rahatlatıcı nane yağı kremi tarifi ise şöyledir:
- Nane yağı
- Hindistan cevizi yağı
- Okaliptüs yağı
- Eşit miktarlarda karıştırın, 3-5 damla topikal olarak göğsünüze, şakaklarınıza ve boynunuzun arkasına hafifçe yedirerek sürün.
European Journal of Medical Research’de yayınlanan laboratuvar çalışması, mentolün, alerjik rinit, kolit ve bronşiyal astım gibi kronik enflamatuar bozuklukların tedavisi için potansiyel terapötik etkinlik sergilediğini buldu. {10*}
Mevsimsel alerji semptomlarını hafifletmek için, nane ve okaliptüs yağını evde birkaç noktaya koku vermesi için kullanın veya şakaklarınıza, göğsünüze ve boynunuzun arkasına topikal olarak 2-3 damla yağ uygulayın.
Nane Yağı Faydaları Nelerdir? Nane Yağı Nasıl Kullanılır?
Nefes Darlığına Sebep Olan Tetikleyicileri Belirleme ve Azaltma
Nefes darlığının nedenine bağlı olarak, bir kişinin tetikleyicilerinden kaçınmak ve semptomlarını hafifletmek için yaşam tarzında yapabileceği bazı değişiklikler olabilir. Nefes darlığından kurtulmak için yapabilecekleriniz şunlardır:
- Sigarayı bırakmak ve tütün dumanından kaçınmak
- Kirleticilere, alerjenlere ve çevresel toksinlere maruz kalmaktan kaçınmak
- Obezite veya fazla kilonuz varsa kilo vermek
- Yüksek irtifalarda efordan kaçınmak
- İyi beslenerek, yeterince uyuyarak ve altta yatan tıbbi sorunlar için bir doktora görünerek sağlıklı kalmak
- Astım, KOAH veya bronşit gibi altta yatan herhangi bir hastalık için önerilen tedavi planlarına sadık kalmak
- Unutmayın, nefes darlığınızın nedenini sadece bir doktor doğru bir şekilde teşhis edebilir.
Nefes Darlığı için Doktora Gidilir mi?
Kişi nefes darlığından endişe duyuyorsa veya nedenini bilmiyorsa, tavsiye için bir doktorla konuşmalıdır.
AŞAĞIDAKİ DURUMLARI YAŞARSANIZ 112 HIZIR ACİL HATTINI ARAYIN, KAPININ KİLİDİNİ AÇIN VE HAREKETSİZ OTURUN.
- ANİ BİR TIBBİ ACİL DURUM YAŞIYORSANIZ
- YETERİNCE OKSİJEN ALAMIYORSANIZ
- GÖĞÜS AĞRISI YAŞIYORSANIZ
Aşağıdaki durumları yaşarsanız doktorunuzdan randevu almanızı tavsiye ederiz.
- Sık veya sürekli nefes darlığı yaşamak
- Geceleri uykunuzdan nefes almakta zorlanarak uyanma
- Boğazınızda hırıltı (nefes alırken ıslık sesi çıkarma) veya gerginlik yaşarsanız
- Şişmiş ayak ve ayak bilekleri
- Düz yatarken nefes almada zorluk
- Titreme ve öksürük ile yüksek ateş
- Nefes darlığınızın kötüleşmesi
Kaynaklar
- https://bmcpulmmed.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2466-14-184
- https://openres.ersjournals.com/content/3/4/00065-2017
- https://bmcpulmmed.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2466-14-184
- https://www.jpsmjournal.com/article/S0885-3924(10)00160-0/fulltext
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20471544
- https://bmcpalliatcare.biomedcentral.com/articles/10.1186/1472-684X-9-22
- https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001112.pub2/full
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23123794
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/m/pubmed/16767798/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9889172
