Evde Ateş Nasıl Düşürülür? 🤒 Yüksek Ateş Nasıl Anlaşılır?

Yüksek ateş, sıcaklığa ve soğukluğa karşı daha duyarlı olmanıza neden olmaktadır. Bu durumdan bir an önce kurtulup sağlığınıza kavuşmak istersiniz. Bunun için de genellikle akla gelen ilk tercih doğal yollarla tedavi olabilmektir. Grip ve soğuk algınlığında olduğu gibi ateşi düşürebilmenin de birkaç doğal yolu vardır.

Ateş, vücudun enfeksiyonlarla savaşmak için kullandığı bir savunma mekanizmasıdır. Bu nedenle, ateşinizin çıkması aslında iyi bir şeydir ve genellikle de zararsızdır. Çünkü bu, bağışıklık sisteminin iyi çalıştığının ve vücudun kendini iyileştirmeye çalıştığının bir işaretidir. Ama uzun bir süre ateşli kalmak rahatsız edici olabilmektedir. Bu yüzden de ateşi düşürmek için doğal yollara başvurulmaktadır.

Ateş Nedir?

Ateş, yüksek vücut ısısı anlamına gelmektedir. Ateşin altında yatan neden ise genellikle enfeksiyon belirtisidir. Çok şiddetli olmadığı sürece ateşinizin çıkması genellikle tehlikeli değildir. Ateşinizin nedenine, fiziksel durumunuza ve yaşınıza bağlı olarak, ateşinizi düşürmeye çalışırken herhangi bir tıbbi tedaviye ihtiyacınız olmayabilmektedir.

Yüksek Ateş Nasıl Anlaşılır? Kaç Ateş Tehlikeli?

Normalden daha yüksek vücut ısısı, ateş olarak adlandırılmaktadır. Bir insanın normal vücut ısısı ortalama 37°C iken, normal vücut ısısı 34°C ila 37,5°C arasında kabul edilmektedir. Doktorların geneli, yetişkinlerde 38°C üzerindeki vücut ısısını ateş belirtisi olarak kabul etmektedir.

Bebekler, yetişkinlere göre daha yüksek ateşe sahip olma eğilimindedir. Bu nedenle, normal vücut ısısının yaşa, sağlık durumuna, bireyin yaptığı aktiviteye vs. bağlı olarak değişebildiği görülmektedir. Kişinin giydiği kıyafetler, çevre koşulları gibi etkenler vücut ısını etkileyebilmektedir. Vücut ısısının gece yarısı ve sabahın erken saatlerinde düşük, öğleden sonra ve akşamın erken saatleri arasında yüksek olması oldukça normaldir.

Ateşli Olup Olmadığınızı Nasıl Anlarsınız?

Vücut ısısı normalden yüksek olan insanlar genellikle kızarabilmekte, normalden fazla terleyebilmekte ve susayabilmektedir. Bunlar dışında, altındaki nedene bağlı olarak kulak ağrısı, boğaz ağrısı ve mide ağrısı gibi semptomlar da görülebilmektedir.

Vücut ısısını düzenleyen mekanizmalar, bazen çevreden gelen fazla ısıyla baş edemeyebilmektedir. Böylelikle vücut sıcaklığında tehlikeli bir artış görülür ve bu da ‘‘hipertermi’’ olarak adlandırılmaktadır. {1*} Bu yüksek ateş beraberinde baş dönmesi, bayılma, kramp ve terleme gibi belirgin semptomların görülmesine neden olmaktadır. Genellikle ateşiniz 42°C üzerinde olmadığı sürece, ateşten kaynaklanan beyin hasarı riski yaşamazsınız.

Yetişkinler Ne Kadar Süre Boyunca Ateşli Kalır?

Ateş, genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden düşmektedir. Ama 3 günden uzun süren, yaklaşık olarak 38,5°C ila 39°C aralığında ateşiniz varsa, ateşten kurtulmak için tıbbı yardım almanız gerekebilmektedir.

Ateş Nasıl Düşürülür?

Yüksek ateşten muzdarip insanlar, ateşleri bir derece bile düşse rahatlama yaşamaktadır. Ateşten kurtulmanın ilk adımı, ateşinizi bir anda tamamen düşürmeye çalışmamanızdır.

Bol sıvı tüketmek, dinlenmek ateşinizin (ateşiniz hafifse) birkaç gün içinde tedavi edilmesine yardımcı olacaktır. Ateşliyken terlemeniz, ateşinizin düştüğünü ve iyileşmeye başladığınızı işaret etmektedir. Ama kasıtlı olarak terlemeyi arttırabilmek için çok kalın giyinilmemelidir. Rahat hissedeceğiniz şekilde giyinmeniz yeterlidir. Ayrıca üşüme, titreme, sıcaklama gibi durumlar normaldir ve bu ateşinizin düştüğünü gösterebilmektedir.

Ateşten Kurtulmanın Yolları Nedir?

Ateşten kurtulabilmek için evde yapabileceğiniz doğal yöntemler bulunmaktadır. Yöntemler ise şunlardır:

Dinlenmek

Vücut kendini onarmak, yenilemek ve iyileştirmek ister. Bunu da ancak dinlenerek yapabilmektedir. Uyumak, vücudumuzdaki bazı hormonların salınabilmesini tetiklemekte ve böylece vücut kendini savunabilmektedir. Çünkü vücut en çok uyurken beyaz kan hücresi üretmektedir. Bu sayede vücut, bakterilere ve virüslere karşı savaşabilmektedir. Aksi durumlarda yani uyumadığınız zamanlarda ateşinizin düşme süresi daha uzun olabilmektedir. Geceleri 7 ila 9 saat arasında uyumak ateşinizin daha erken düşmesine yardımcı olacaktır.

Bol Sıvı Tüketilmelidir

Bol sıvı tüketmek, vücutta bulunan toksinlerin dışarı atılmasını sağlayarak iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.

• Çocuklara meyve suyu hazırlanırken, yarısı su yarısı meyve suyu şeklinde seyreltilmelidir. Çünkü, bakteriler glikoz adı verilen bir şeker türü üzerinde yaşamaktadır.
• Sporcu içecekleri genellikle çok fazla katkı maddesi ve şeker içerir, bu yüzden uzak durulmalıdır. Bunun yerine hindistancevizi suyu tercih edilebilir.
• Nane ve papatya gibi bitki çayları da tercih edilebilir.

Hafif Gıdalar Tüketin

Ateşiniz varken yeme içme isteğinizin olmaması normaldir. Özellikle mide bulantısı ya da kusma meydana gelirse hafif yiyecekler tüketmek, rahat edebilmek açından daha sağlıklı olacaktır. Dolayısıyla, zorla yemek yemeye çalışılmamalıdır ama bol sıvı tüketmek iyileşme sürecinin hızlanması için iyi bir tercih olacaktır.

Hafif yiyeceklerden kastedilen; muz, yulaf ezmesi, kemik suyu gibi besinlerdir. Meyve suları genellikle çocuklar için tercih edilmektedir. Ama iyileşme sürecinde genel olarak rafine edilmemiş, az şekerli yiyecekler tüketilmelidir.

Probiyotikler Tüketilmelidir

Probiyotikler, bağışıklık sistemi açısından oldukça önemlidir. Bütün bağışıklık sisteminin %70’inden fazlası sindirim sisteminde bulunmaktadır. Aynı zamanda, ateşiniz çıktığında, bağışıklık sisteminiz tehlikeye girmektedir. Probiyotikler, bağışıklık fonksiyonunun gelişmesine ve belirli akut yaygın bulaşıcı riskinin azaltılmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca kombucha yudumlamak ya da yoğurt yemek de ateşli hasta olduğunuzda size yardımcı olabilmektedir.

Ilık Su ile Banyo Yapılmalıdır

Ilık suyla yapılan banyo, ateşin düşmesine yardımcı olabilmektedir. Ama soğuk su, buz ya da alkollü losyonlar tercih edilmemelidir. Çünkü bunlar çoğunlukla titremeye neden olmakta ve durumu daha da kötüleştirmektedir. Banyo suyuna Epsom tuzu ve birkaç damla nane yağı veya lavanta yağı eklemek, ağrıyan vücudun rahatlamasını ve kasların yatışmasını sağlamaktadır.

Çok Kalın Giyinilmemelidir

Çocuğunuz veya siz üşüyorsanız, üstünüzü örtmeyin ve kat kat giyinmeyin. Çünkü bu ateşinizin düşmesinin aksine yükselmesine neden olmaktadır. Bunun yerine rahat şeyler giyinilmeli ve örtünmek için çok kalın olmayan bir battaniye kullanılmalıdır.

Ateş Neden Yükselir?

Ateşin yükselmesine yaygın enfeksiyonlar neden olabilmektedir. Aynı zamanda, ateşin bulaşıcı olmayan çeşitli nedenleri de mevcuttur.

• Ateş, genellikle kısa ömürlü virüsten kaynaklanır ve çok tehlikeli değildir. Ama bu ciddiye alınmamalı diye algılanmamalıdır.
• Yapılan fiziksel aktiviteler, giyilen kıyafetler, yenilen yemekler gibi birçok şey vücut ısısının artmasına neden olabilir.
• Bronşit, sinüs enfeksiyonları, solunum yolları enfeksiyonu gibi birçok enfeksiyon vücut ısısını arttırarak yüksek ateşe neden olabilir.
• Yeni aşı olan çocuklar 2-3 gün boyunca ateşli olabilirler ya da yeni dış çıkaran bebeklerin ateşlerinde yükselme alabilir. Ama bu, genellikle yaklaşık 38°C’den fazla değildir.
• Kadınların adet döngüleri sırasında, vücut sıcaklıkları bir dereceye kadar veya daha fazla artabilir.
• Otoimmün hastalıklar veya enflamatuar bozukluklar, artrit veya romatoid artrit ve sistemik lupus eritematozus gibi bağ dokusu hastalıklar da yüksek ateşe neden olabilir.
• Ülseratif kolit, Crohn hastalığı, vaskülit veya periarteritis nodosa vücut sıcaklığının artmasına neden olabilir.
• Hodgkin hastalığı, Hodgkin dışı lenfoma ve lösemi gibi kanserlerin ilk belirtisi çoğunlukla yüksek ateştir. Aynı zamanda, kan pıhtıları veya tromboflebit de vücut ısısını arttırabilir.
• Bazı antibiyotikler, antihistaminikler ve nöbet ilaçları gibi ilaçlar da vücut ısısını arttırarak yüksek ateşe neden olabilir.
• Bazı tür ateşler günler ve haftalarca sürebilir, bu da nedeni belirsiz ateşler olarak adlandırılır.

Bebeklerde ve Çocuklarda Yüksek Ateş

Çocuklarda ve bebeklerde yüksek ateş: uyuşukluk, huzursuzluk, iştahsızlık, boğaz ağrısı, öksürük, kulak ağrısı, kusma, ishal gibi semptomlara neden olabilmektedir ve bu tarz durumlarda doktorunuza başvurmanız önemlidir.

Ebeveynler çocukları ateşlendiği zaman endişelenebilir ama ateş, çocuklar ve bebekler için her zaman tehlikeli olmayabilmektedir. Utah Sağlık Üniversitesi’ne göre, yaklaşık 38°C ile 40°C arasında ateşi olan, çoğu hasta çocuk ve bebek için normaldir. {2*}

Bir çocuk rektal olarak ölçüldüğünde 38°C, ağızdan ölçüldüğüde 37.5°C, kolunun altından (aksiller) ölçüldüğünde 37.2°C’nin birine denk ya da üstünde ateşi çıkıyorsa teknik olarak hafif ateşi vardır. Yetişkinlerde ise, yaptığı aktiviteler göz önünde bulundurularak, vücut ısısı 37.2 ile 37.5°C üzerindeyse muhtemelen ateşi vardır. {3*}

• Çocukların ateşlenmesinin en büyük nedeni genellikle enfeksiyonlardır. Uzmanlara göre, her yıl 10 milyondan fazla boğaz ve cilt enfeksiyonları meydana gelmektedir. Bunlara, genellikle çocukluk çağının bulaşıcı hastalıklarından sorumlu olan virüslerin neden olduğu ileri sürülmektedir.
• Bazı kulak ve boğaz enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları, zatürre, kan enfeksiyonları ve menenjit gibi bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar özel tedavi gerektirir.
• İlaçlara veya aşılara karşı alerjik reaksiyonlar, kronik eklem iltihabı, bazı tümörler ve gastrointestinal gibi hastalıklar da yüksek ateşe neden olabilmektedir.
• Bebekleri veya çocukları kat kat giydirmek de ateşlerinin yüklemesini etkileyen faktörlerden birisidir.

Yeni doğan bebeklerde ateş yaklaşık 38°C civarındaysa doktora başvurulmalıdır. Yetişkinlerde kullanılan doğal ateş düşürme yöntemleri bazen çocuklar ve bebekler için çok uygun olmayabilmektedir. Çocuklarda ve bebeklerde ilk önce semptomları gözlemlemeli ve duruma göre doktorunuza başvurmalısınız. {4*}

Viral hastalıkların genelinde ateş 2 ile 3 gün arasında sürer, bu süre boyunca çocuklarınıza bol bol sıvı verin. Eğer bu süre boyunca ateşi hâlâ devam ediyorsa, çocuklarınızı doktor kontrolünden geçirmeniz önerilmektedir.

Çocuklarda ateşli havale görülebilmektedir. {5*} Bunların çoğu ateşli nöbet şeklinde geçmekte ve bu çocuğunuzun epilepsi olduğunu göstermemektedir. Ayrıca, genellikle kalıcı hasara neden olmaz ama yine de doktorunuza başvurmanız önerilmektedir.

Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalıdır?

Ateşi olan çocuğunuz veya bebeğiniz için doktorunuza ne zaman başvurabileceğinizi bilmeniz oldukça önemlidir. Doktorunuza başvurabileceğiniz bazı durumlar şunlardır:

• Çocuğun ateşi düştükten sonra rahatsız görünmesi,
• Ateşin belli aralıklarla düşüp yükselmesi,
• Ağlamasına rağmen gözyaşının akmaması,
• Son 8 saat içinde idrara çıkmaması,
• 3 aylıktan küçük bir çocuğun rektal sıcaklığı 38°C veya daha yüksek olması,
• 2 yaşından küçük bir çocuğun 48 saatten uzun süre boyunca ateşinin olması,
• 3-12 aylık bebeklerin 39°C ve daha yüksek ateşinin olması,
• 40,5°C üzerinde ateşi olan ve tedavi yoluyla ateşi düşmeyen herkes,
• Yüksek ateş olmasa bile haftada bir ya da daha çok ateşlendiğiniz zaman,
• Boğaz ağrısı, kulak ağrısı, ishal, mide bulantısı, kusma veya öksürük gibi tedavi edilmesi gereken başka semptomları varsa,
• Kalp sorunu, orak hücreli anemi, diyabet veya kistik fibroz gibi tehlikeli sonuçlar doğuracak hastalığı olan insanlar,
• Yakın zamanlarda aşı olan insanların doktorlarına başvurmaları önerilir.

Yüksek ateşi olan çocuklar şiddetli ağlama, kafa karışıklığı, yürüyememe, şiddetli baş ağrıları, mavi dudaklar, çok sert boyun, ani kızarıklık veya nöbet gibi belirtiler gösteriyorsa hemen 112’yi aramanız gerekir.