Deve dikeni yağı faydaları nelerdir? Deve dikeni, antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklere sahip doğal bir bitkidir. Geleneksel halk reçetelerinde, vücudu detoksifiye etmek, karaciğer ve safra sağlığını desteklemek için kullanılır. Bilimsel adı Silybum marianum olarak bilinir. Sıcak iklimde yetişebilen deve dikeninin, en çok yetiştiği bölge Kaliforniya’dır. Sağlığa birçok faydası bulunan deve dikeni, ABD’de karaciğer rahatsızlıkları için en çok kullanılan doğal takviyedir. Diğer faydaları arasında sağlıklı sindirim fonksiyonlarını teşvik etmesi, safra üretimini artırması ve iltihaplanmayı azaltması bulunur. Tadı, hafif acı bir ceviz tadını andırır ve sarı-kahverengi bir renge sahiptir.
Deve Dikeni Yağı Nedir?
Deve dikeni bitkisi, 2000 yıldan uzun süredir kullanılan popüler bir bitkidir. Yunan doktor ve botanik uzmanı Dioscorides, deve dikeninin iyileştirici özelliklerini milattan sonra 40 yılında ilk tanımlayan kişiydi. Deve dikeni bitkisi, ayçiçeği ve papatyanın da dahil olduğu Asteraceae bitki ailesinin bir üyesidir.
Deve dikeni yağı, omega-6 ve omega-9 gibi çoklu doymamış yağ asitleri bakımından zengindir. Doğal antioksidanlar, A ve E vitamini, magnezyum, çinko, selenyum ve manganez içeriği de yüksektir.
Deve dikeni sütü veya deve dikeni yağının adı, bitkinin yaprakları ezildiğinde akan süt beyazı sıvıdan gelir. Bitkinin yapraklarının süte batırılmış gibi görünmelerini sağlayan beyaz benekli bir görünüme sahiptir. Deve dikeni yağının birçok farklı sağlık alanında faydası vardır. Örneğin, yapılan bir çalışma, annelerin günlük süt üretimini %86’ya kadar artırabileceğini göstermektedir. {1*}
Piyasada çeşitli deve dikeni ürünleri bulunur. Bu ürünler genellikle bitkinin tohumları ve yapraklarından elde edilir. Toz, hap, tentür, ekstrakt veya çay formunda bulunabilmektedir. Tohumlar çiğ olarak tüketilebilse de, sağlık yararlarından tam anlamıyla yararlanabilmek için öz veya takviye şeklinde kullanımı önerilmektedir.
Deve Dikeni Yağı Faydaları Nelerdir?
Deve dikeni yağı iştahı açmaya, hazmı kolaylaştırmaya, ateşi düşürmeye, krampları ve migren gibi şiddetli ağrıları geçirmeye yardımcı olur.
Karaciğer Detoksuna Destek Olur
Deve dikeni yağı, karaciğer hücrelerini yeniden yapılandırmaya, karaciğer hasarını azaltmaya ve karaciğer yoluyla işlenerek atılan toksinleri vücuttan uzaklaştırmaya yardımcı olur. Bu etkileri sayesinde iyi bir karaciğer temizleyici olarak kabul edilir. Deve dikeninin düzenli kullanımı, alkol tüketiminin zararlı etkilerini, gıda kaynaklı vücuda alınan pestisitleri, su kaynaklarından alınabilecek ağır metalleri ve solunan havadaki kirliliği dahil, vücuttaki toksisiteyi doğal yollarla tersine çevirir.
Karaciğer, insan vücudundaki en büyük iç organdır ve vücudun temel detoks işlevlerinden sorumludur. Genel sağlığın işleyişi, karaciğer sağlığıyla doğrudan bağlantılıdır. Karaciğer, kandaki toksisitenin ve zararlı maddelerin uzaklaştırılmasına yardımcı olur, hormonların üretimini sağlar, vücudu detoksifiye eder, kan dolaşımına şeker salınımını sağlar ve ince bağırsağa safra salınımını kontrol eder. Bu işlevleri nedeniyle, karaciğer sağlığının bozulması çok önemli ve ciddiye alınması gereken bir durumdur.
Deve dikeni yağı tarihsel olarak; alkolik karaciğer hastalığı, akut ve kronik viral hepatit ve toksin kaynaklı karaciğer bozuklukları gibi birçok karaciğer hastalığının tedavisinde kullanılmıştır.
Deve dikeni; kimyasalların, alkolün ve kemoterapinin neden olduğu karaciğer hasarını tedavi etmekle birlikte, Amanita phalloides (ölüm kapağı) mantar zehirlenmesinin neden olduğu karaciğer hasarı, sarılık, kronik inflamatuar karaciğer hastalığı, siroz gibi birçok karaciğer hastalığı için de tedavi edici etki gösterir.
Kansere Karşı Korur
Deve dikeni yağı, flavognanlar olarak bilinen birkaç aktif bileşikten oluşan ve silimarin adı verilen antioksidan flavonoid kaynağıdır. {2*} Silimarin bağışıklık sistemini güçlendirir ve DNA hasarını bloke ederek kanserli tümör hücresinin büyümesini durdurur. Bu sayede kanser gelişimi (meme kanseri dahil) riskini azaltır. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda meme kanseri gelişimini engellerken, silimarinin akciğer kanseri ve prostat kanseri gibi bazı kanser türlerine karşı daha yüksek koruyucu etki gösterdiği bulunmuştur. {3*} 2007 yılında, deve dikeninin terapötik etkilerini inceleyen birçok çalışmanın analizini yapan Minnesota Üniversitesi’ndeki araştırmacılar raporlarında: “Silimarinin insanda prostat, deri, meme ve servikal hücrelerde gelişen kanser hücresi büyümesinin inhibisyonunu desteklediği ve antikarsinojenik etkileri bulunduğuna dair güçlü klinik öncesi kanıtlar bulunmaktadır.” {4*}
Deve dikeninde bulunan silimarin moleküllerinin %50-%70’i silibin olarak bilinen tip silimarin bileşikleridir. Bu antioksidan, protein sentezini uyararak sağlıklı hücrelerin dış katmanını onarır, hasar ve mutasyona karşı koruyucu etki gösterir. Ayrıca, toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur, hücre yenilenmesini destekler ve serbest radikal hasarına neden olabilecek kirleticilerin zararlı etkilerini önler. Magna Graecia Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, silimarinin toksinlerin hücre zarı reseptörüyle etkileşime girmesini bloke ederek kanser koruyucu etki gösterdiğini bulmuşlardır. {5*}
Yüksek Kolesterolü Düşürür
Deve dikeni yağı, kalp sağlığını destekler ve iltihabı azaltarak, kanı temizleyerek ve arterlerdeki oksidatif stres hasarını önleyerek yüksek kolesterolü düşürmeye yardımcı olur. Konu hakkında yapılan ön çalışmalar; silimarinin diğer geleneksel tedavi yöntemleriyle kullanıldığında toplam kolesterol, LDL kolesterol ve trigliserit düzeylerini iyileştirebileceğini göstermiştir. {6*} Bu çalışmalara dair önemli olan nokta, katılımcıların yalnızca yüksek tansiyon ve diyabet hastalarından seçilmiş olmasıdır. Bu nedenle, deve dikeninin diyabeti olmayan kişiler üzerinde nasıl bir etki gösterdiği ve kolesterol seviyelerine nasıl etki edeceğine dair yeterli veri bulunmamaktadır.
Diyabet Semptomlarını Kontrol Eder ve Diyabeti Önler
Ulusal Sağlık Örgütü’nün açıklamasına göre, deve dikeninin içerdiği ana kimyasal olan silimarini geleneksel tedavilerde kullanmak, kan şekerini kontrol etmeye ve tip 2 diyabet semptomlarını yönetmeye yardımcı olmaktadır. Deve dikeninde bulunan antioksidanlar, insülin direnci olan kişilerde kan şekerini düşürmeye yardımcı olur. Tıbbi Bitkiler Enstitüsü Farmakoloji Departmanı tarafından 2006 yılında yapılan bir çalışmada, diyabet hastalarına 4 ay boyunca silimarin özü verilerek açlık kan şekeri ve insülin seviyeleri takip edilmiştir. Çalışma sonucunda, plasebo grubuna kıyasla önemli ölçüde iyileşme gözlemlenmiştir. {7*} Bu etkinin karaciğerin daha sağlıklı çalışmasına ve kan şekerini etkileyen hormonları kontrol altına almasına bağlı geliştiği düşünülmektedir.
Safra Taşını Önler
Safradaki kolesterol ve diğer maddeler birbirlerine bağlanarak safra taşlarını oluştururlar. {8*} Safra kesesi, pankreas, bağırsaklar ve böbrekler gibi sindirim organları karaciğer sağlığını desteklemek için birlikte çalışır. Deve dikeni yağı, bu yollarla karaciğer sağlığını destekleyerek safra ve pankreas taşlarını önlemeye yardımcı olur. Bu konuda çalışmalar sınırlı olsa da, deve dikeni safra akışını artırma, alkole bağlı karaciğer yağlanması gibi karaciğer hastalıklarına karşı koruma ve karaciğer detoksifikasyonunu destekleme özelliği sayesinde safra taşı oluşumunu engellediği de düşünülmektedir.
Yaşlanma Karşıtı Etkilere Sahiptir
Deve dikeni, antioksidan özelliği sayesinde yaşlanma sürecini yavaşlatmaya yardımcı olur. Antioksidanlar vücudu kronik hastalıklara karşı korumaya yardımcı olur, bu sayede cildin ve iç organların yaşlanmasını yavaşlatır. Deve dikeni yağı tüketimi; cilt kanseri ve akne, koyu lekeler, kırışıklıklar, çizgiler ve pigmentasyon bozuklukları gibi cilt hasarlarını önlemeye yardımcı olur. Bu konudaki çalışmalar hayvan çalışmalarıyla sınırlıdır. Photochemistry and Photobiology’de yayınlanan bir çalışma, silimarinin hayvanların derisini UV kaynaklı oksidatif stresten koruduğunu ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. {9*} Silimarin bileşiği, hastalıklara karşı korunmaya yardımcı “ana antioksidan” olan glutatyonun tükenmesine karşı da koruma sağlar. Geleneksel reçetelerde deve dikeni, radyasyonun neden olduğu cilt toksisitesini tedavi etmek için kullanılır.
Yaşlanma Karşıtı Vitamin ve Takviyeler
Deve Dikeni Yağı Nasıl Kullanılır?
Deve dikeni, bir ilaç değil takviye olarak kullanılır. Bu yüzden Gıda ve İlaç İdaresi’nden (FDA) standart ilaçlarla aynı gözetim ve kalite kontrolüne tabi değildir. Aktif bileşen miktarı ve hazırlama yöntemlerine ve markasına bağlı olarak takviyeler değişiklik gösterebilir. Deve dikeni piyasada tablet, kapsül ve yumuşak jel formunda da bulunur.
Standart deve dikeni yağının kullanım dozu bulunmaz fakat çoğu takviye 20-300 miligram dozlarda piyasa sürülmektedir. Karaciğer için deve dikeni kullanımında önerilen doz, günde 1-3 kez 150 miligram alınmasıdır.
Deve dikeni takviyesi alınırken, en az %80 saf deve dikeni yağı etiketinin olmasına özen gösterilmelidir.
Deve Dikeni Yağı Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?
Deve dikeni kullanımı genellikle güvenilir kabul edilir ve iyi tolere edilir. Ciddi yan etkilere sebep olmaz ancak hafif bir müshil etkisi gösterir. Önerilen doz aralığında deve dikeni tüketilmesi güvenlidir ve çoğunlukla alerjik reaksiyona sebep olmaz. {10*}
Deve dikeni yağı; alerji ilaçları, anksiyete önleyici ilaçlar ve kan incelticiler gibi bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Herhangi bir ilaç kullanılıyorsa, deve dikeni yağı kullanmaya başlamadan önce mutlaka bir uzmanla görüşülmesi önerilir. Ayrıca, deve dikeninin östrojenik etkileri bulunur, yani vücuttaki östrojenin etkilerini taklit eder. Rahim fibroidleri, endometriozis veya yumurtalık kanseri gibi hastalıkları bulunan kişilerin takviyeye başlamadan önce mutlaka bir uzmanla görüşmesi önerilir.
Deve dikeninde bulunan antioksidanlar, kanser hücrelerinin hücre ölümünü bloke ederek kanser kemoterapi ilaçlarının etkinliğine müdahale etmektedir. Bu nedenle kemoterapi alan hastaların deve dikenini uzman takibinde kullanması önerilmektedir.
Kaynaklar
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19260380/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27321822/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3928361/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17548789/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20564545/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17072885/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17072885/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK11896/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2394725/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17548789/
Karaciger sirozu icin deve dikeni cayini mi yoksa yagini mi almaliyim. Yagi salata ve yemeklerde kullaniliyor mu, yoksa 1 kasik ac karnina mi alinmali
Yemek pişirmek için kullanmayın, diğer şekillerde yağı tüketebilirsiniz.
Siroz rahatsızlığı için diğer yazılarımızı okumanızı tavsiye ederiz.
https://ilacsizyasiyoruz.com/ucucu-yaglar/karanfil-yagi-faydalari/
https://ilacsizyasiyoruz.com/ucucu-yaglar/zencefil-yagi-neye-iyi-gelir/
https://ilacsizyasiyoruz.com/beslenme/biberiyenin-faydalari-nelerdir/
https://ilacsizyasiyoruz.com/ucucu-yaglar/biberiye-yagi-faydalari/