Reklam
Beslenme

Zencefilin Faydaları Nelerdir?

Reklam

Zencefilin faydaları nelerdir? Eski Çin, Roma, Yunan, Arap, Sanskrit dilleriyle yazılmış olan metinlerde zencefilin genel sağlık ve refahın iyileştirilmesine yardımcı olmak için kullanıldığı görülür. Zencefilin antioksidan (serbest radikallerin oluşturduğu zararı engelleyen bileşen), antienflamatuar (enfeksiyonu önleyici), kolesterol düşürücü olmak üzere daha pek çok sağlık yararı vardır. {1*, 2*}

Zencefil Yağı Faydaları ve Kürleri Youtube Videomuzu İzleyerek Bilgi Alabilirsiniz.

Zencefil Nedir? 

Zencefil asıl adı Zingiber officinale olan zerdeçal ve kakule ailelerine benzeyen çiçekli bir bitkidir. Zencefil Çin, Japonya, Hindistan gibi Asya ülkelerinde yetişen yapraklı gövdeye ve sarımsı-yeşil çiçeklere sahiptir. Zencefilin toprak altı kısmı zencefil köküdür ve baharat olarak kullanılan kısmıdır. Tıbbi olarak kanıtlanmış faydaları bulunur. Bu nedenle zencefil binlerce yıldır dünya çapında tatlandırıcı ve doğal bir ilaç olarak kullanılır. Günümüzde de mutfaklarda yerini bırakmayan zencefil beslenmemize kolaylıkla eklenebilen çok yönlü faydası olan bir baharattır.

Reklam

Zencefilin Faydaları Nelerdir?

Zencefil içinde pek çok faydalı bileşen, vitamin ve mineral barındırır. Zencefilde bulunan bileşenlerin kanıtlanmış sağlık faydaları aşağıda sıralanmıştır:

Bulantı ve Kusmayı Önler

Geçmişte denizciler zencefili, yaşamış oldukları deniz tutması ve sabah bulantısı için doğal bir ilaç olarak kullanmışlardır. Bu nedenle zencefilin bulantı ve kusmanın tedavisi ile ünlü olduğu söylenir. Tabi ki bunun bilimsel kanıtları da vardır. Farklı farklı 12 çalışmanın derlendiği bir makalenin sonuçlarına bakıldığında; hamile kadınlarda zencefil kullanmanın bulantı belirtilerini azaltmada en az yan etki riski taşıdığı belirtilmiştir. Rochester Üniversitesi Tıp Merkezi’nde yapılan başka bir çalışmada ise; zencefilin, kemoterapi alan hastalarda mide bulantısının şiddetini azaltmaya yardımcı olduğu gösterilmiştir. {1*}

Mantar Enfeksiyonlarıyla Savaşır

Mantar enfeksiyonları kasık mantarlarına, kasık kaşıntısına ve sporcu ayağında mantar oluşumuna neden olabilir. Zencefil ise  mantar oluşumunu önleyici güçlü özelliği sayesinde bu oluşumları önler. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki zencefil özü ağızda mantar enfeksiyonu oluşturan 2 tür mayaya karşı etkilidir. Başka bir çalışma ise 29 bitki türünde zencefilin mantar oluşumunu önlemede etkili olduğunu göstermiştir. {1*}

Candida Belirtileri Nelerdir? Candida Mantarını Ne Yok Eder?

Reklam

Mide Ülserine Karşı Korur

Birçok çalışma sonucu zencefilin hazımsızlık, yorgunluk, mide ekşimesi ve mide rahatsızlığı gibi belirtilere neden olan ağrılı yaralar oluşturan mide ülseri oluşumunu önlediğini göstermektedir. {1*}

Regl Ağrılarını Hafifletir

Kadınların en büyük sorunlarından biri olan regl döneminde yaşanan ağrılar, kramplar ve baş ağrısı gibi pek çok belirtiyi zencefil tüketerek ilaç kullanmadan hafifletmek mümkündür. Zencefil bu sorunlarla başa çıkmada en az ilaçlar kadar etkilidir. Bir araştırma sonucuna göre adet döneminde zencefil kullanmak adet ağrısını ibuprofen ve mefenamik asit gibi ilaçlar kadar etkili azaltmaktadır. Yapılan başka bir çalışma ise benzer sonuçlar vermiştir ve ayrıca ağrının yoğunluğunu, süresini de kısalttığını göstermiştir. {1*}

Kanser Hücrelerinin Büyümesini Engeller

Zencefilde bulunan bir bileşiğin kanser oluşumunu ve büyümesini önlediğini gösteren pek çok klinik çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalardan birinde zencefil özünün kanser ilerlemesini önleyici, tümör oluşumunu engelleyici, enfeksiyon oluşumunu önleyici aktiviteler gösterdiği bildirilmiştir. Başka bir çalışma ise zencefilin bileşenlerinin prostat, yumurtalık, pankreas kanserlerinde kanserli hücre büyümesini ve gelişimini önleyici olabildiği gösterilmiştir. {1*}

Kan Şekerini Dengeler Obeziteyi Engeller

Yapılan araştırmalar zencefilin normal kan şekerini desteklemeye yardımcı olduğunu göstermiştir. Ayrıca zencefil yüksek kan şekeri belirtileri olan sık idrara çıkma, baş ağrısı ve artan susuzluk hissini azaltmaya yardımcı olur. 2018’de yapılan bir çalışmaya göre zencefil takviyesi kandaki yağ düzeylerini iyileştirebilir ve tip 2 Diyabet gelişimine karşı glikoz kontrolü, insülin duyarlılığı ve diğer kan şekeri ile ilişkili değerlere fayda sağlayabilir. 2015 yılında yapılan bir çalışma ise zencefil takviyesinin, açlık kan şekerini %12 oranında azalttığını ve uzun süreli kan şekeri kontrolünü %10 oranında desteklediğıni göstermiştir.

2021 yılında fareler üzerinde yapılan bir çalışmada zencefilin obezite oluşumunu önleme etkisine sahip olduğu ve yağ dokusu oluşumunu engellediği bildirilmiştir. Fareler yüksek yağlı bir diyetle beslendiğinde  gıda alımını değiştirmeden zencefil takviyesi yapmanın kilo alımını, ani kan şekeri yükselmesini, yüksek kolesterol ve karaciğer yağlanmasını azalttığı tespit edilmiştir. Zencefilin bu etkileri oluşturma sebebi metabolik olaylar üzerine etki ederek istenmeyen bazı olayları önlemesinden dolayıdır. {1*}

Reklam

Eklem ve Kas Ağrılarını Hafifletir

Enfeksiyonu azaltma özelliği nedeniyle beslenmeye zencefil eklenmesi kireçlenmeyi, kas ağrılarını ve eklem iltihabı ile ilişkili olan eklem ağrılarını tedavi edebilir. Bir çalışmaya göre günlük beslenmeye zencefil eklenmesi egzersize bağlı kas yaralanmalarından kaynaklı kas ağrısında azalmalar sağlamaktadır. Başka bir çalışma; zencefil özünün, kireçlenmesi olan kişilerde ağrı kesici ilaç ihtiyacını azaltmaya yardımcı olduğunu bildirmiştir. {1*}

Eklem Sıvısı Nedir? Eklem Sıvı Analizi Neden Önemlidir?

Kolesterol Seviyelerini Düşürür

Kolesterol genel sağlık için gereklidir. Ancak kolesterol seviyelerinin normalden yüksek olması damar tıkanmalarına neden olur ve kalp hastalığı riskini artırır. Zencefil ise tam bu noktada devreye girerek kolesterol ve trigliserit seviyelerini doğal olarak düşürür. Babol Tp Bilimleri Üniveristesi’nde yapılan bir çalışmaya göre kapsül zencefil takviyesinin halk arasında kötü kolesterol dediğimiz LDL kolesterolü önemli ölçüde azaltabildiği ve halk arasında iyi kolesterol dediğimiz HDL kolesterolü yükseltebildi bildirilmiştir. Bir hayvan çalışması ise zencefilin kolesterolü düşürmede ve kolesterol belirtilerini iyileştirmede yüksek kan kolesterolü için reçete edilen ilaçlar kadar etkili olduğunu göstermiştir. {1*}

Beyin Fonksiyonunu Destekler:

Alzheimer ve Parkinson gibi sinir hastalıkları beyindeki serbest bileşiklerin oluşturduğu stres ve kalıcı inflamasyonla ilişkilidir. Zencefilde bulunan antioksidanların zenginliği ve güçlü inflamasyon oluşumunu önleyici özelliklerinin sinir hastalıklarına faydası olabileceği düşünülmektedir. Birkaç hayvan çalışmasında, zencefil özünün beyin yaşlanmasını ve bilişsel gerilemeyi önlemeye yardımcı olabileceğine dair kanıtlar bulunmuştur. 2012 yılında yapılan bir çalışmada, zencefil özünün orta yaşlı kadınlarda bilişsel işlevi ve dikkati geliştirmeye yardımcı olduğu bulunmuştur. {1*}

Bakteriyel Enfeksiyonlarla Savaşır

Zencefil idrar yolu enfeksiyonları, zatürre ve bronşit gibi bakteriyel enfeksiyonlarla savaşma yeteneğine sahiptir. Yapılan bir çalışmaya göre zencefilde bulunan bileşikler, diş eti hastalığına neden olan bazı bakterilerin büyümesini engellemeye yardımcı olur. Başka bir çalışma zencefil özünün ilaca dirençli bakteri türlerine karşı da etkili olduğunu göstermiştir. {1*}

Parazit Enfeksiyonu İçin Doğal Tedavi Yolları Nelerdir? Parazit Nasıl Temizlenir?

Enflamasyonu Önler

Enflamasyon; enfeksiyona, ölü hücrelere ve zararlı maddelere karşı bağışıklık sisteminin doğal savunmasıdır. Enflamasyonun kalp hastalığı, obezite, diyabet ve kanser gibi durumlara önemli bit etkisi olduğu düşünülmektedir.
Uluslararası Koruyucu Tıp Dergisi’ndeki bir inceleme, zencefil özünün bazı inflamasyon belirteçlerinin sentezini engellemeye yardımcı olabileceğini belirtmiştir. 2020’de yapılan bir başka çalışma zencefilin enflamasyon belirteçlerini (CRP, hs-CRP, TNF-a) düşürmede etkisi olduğunu kanıtlamıştır. Zencefilin kan pıhtılarını önleme (böylece kalp krizi riskini azaltma) ihtimali de vardır ancak şimdiye kadar yapılan çalışmalar kanıt oluşturamamıştır. {1*]

Sindirime Katkı Sağlar

Zencefilin en güçlü faydalarından biri sindirim sağlığını desteklemesi ve mide ağrısı, ekşimesi, dolgunluğu ve rahatsızlığı gibi belirtilerle karakterize yaygın bir sindirim bozukluğu olan dispepsi gibi sorunları önleme yeteneğidir. Dünya Gastroenteroloji Dergisi’nde yapılan bir araştırmaya göre zencefil, hazımsızlığı olan kişilerde midenin boşalmasını %25 oranında hızlandırmaya yardımcı olur. Başka bir çalışma, zencefil kapsüllerini bir yemekle birlikte almanın gastrik boşalma hızını iki katına çıkardığını göstermiştir. {1*}

Zencefilde Hangi Bileşikler Vardır?

Zencefil pek çok koruyucu bileşen, antioksidan ile doludur. Zencefilde bulunan bileşikler:

  • shogaol
  • paradol
  • zingeron
  • terpenler
  • polisakkaritler
  • Lipit
  • organik asitler
  • ham lifler

Zencefilin Besin Değerleri Nelerdir?

(USDA) Amerikan Tarım Birliği’ne göre, 100 gram çiğ zencefilin besin değerleri:

  • Enerji(kcal) 80
  • Karbonhidrat(g) 17.8
  • Protein(g) 1.8
  • Yağ(g) 0.7
  • lif(g) 2
  • C vitamini (mg) 5
  • B6 vitamini (mg) 0.2
  • Niasin (mg) 0.7
  • Demir (mg) 0.6
  • Fosfor (mg) 34
  • Bakır (mg) 02.
  • Potasyum (mg) 415
  • Magnezyum (mg) 43
  • Manganez (mg) 0.2

Zencefilin İçinde Neler Bulunur?

Birçok besin ögelerine ek olarak zencefil ayrıca az miktarda kalsiyum, çinko, pantotenik asit, riboflavin ve tiamin içerir. Bununla birlikte genellikle insanlar zencefilin çok küçük bir kısmını tüketebilir. Bu nedenle besin ögesi ihtiyaçlarının karşılanması için diğer besinlerle tamamlanması gerekir. {1*}

Zencefil Satın Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Taze zencefil satın alırken, tırnağınızla kolayca kazınabilen, ince, parlak bir görünüme sahip kökleri tercih ediniz. Zencefil kökü ayrıca keskin ve biberli bir aromaya sahip olmalıdır. Tercih etmemeniz gereken zencefil yumuşak ve nemli bir dokuya sahip olurken, kesilmiş zencefilin kenarlarında kararmalar olacaktır. {1*}

Limon Zencefil Çayı Faydaları Nelerdir?

Zencefil Nasıl Tüketilir? 

Zencefil çeşitli formlarda bulunabilir ve günlük rutine kolayca eklenebilir. Zencefil; taze kök olarak, öğütülmüş toz formunda, kapsül formunda ve zencefil esansiyel yağı olarak bulunmaktadır. {1*}

Çeşni Verici Olarak Kullanılır

Mutfakta baharat amaçlı yemeklere lezzet ve aroma katmak için kullanılır. Zencefil birçok farklı yemeğe mükemmel bir katkı sağlayan benzersiz, keskin, biberli bir tada ve farklı bir aromaya sahiptir. Aslında, ana yemeklerden tatlılara kadar zencefil kullanan sayısız tarif vardır. Öğütülmüş zencefilden ayrıca zencefilli kurabiye, balkabağı tatlısı, elmalı kek, ev yapımı pastil ve tatlı yapılabilir. {1*}

Zencefil Çayı ve Zencefil Suyu Yapılabilir:

Zencefil kökünü ince dilimler halinde kesip bir miktarını smoothie’lere veya sebze sularına eklemeyi deneyebilirsiniz. Ayrıca rendelenebilir ve lezzetini, beslenme içeriğini arttırmak için çorbalara, salatalara hatta tatlılara eklenebilir. Soslara, güveçlere, turşulara ve körilere de lezzetli bir katkı sağlar. {1*}

Bir fincan zencefil kökü çayı, mide rahatsızlığı veya uzun, stresli bir günü daha rahat geçirmenizi sağlar. Güzel tarafı ise taze zencefil kullanarak bu içecekleri kendi mutfağınızda rahatlıkla hazırlayabilirsiniz.

Her Gün Zencefil Çayı İçilir Mi?

Günde 1-3 bardak zencefil çayı içmek genellikle güvenlidir ve sağlığı teşvik eder. {1*}

Zencefil Suyu

Zencefili tüketmenin bir başka kolay yolu da meyve suyu yapmaktır. Bunu bir meyve sıkacağı kullanarak yapabilirsiniz. Diğer yol ise kökün bir topunu soyup rendeleyiniz ve suyunu bir tülbent ile sıkınız.
Başka bir seçenek, zencefili taze meyve ve sebze sularıyla karıştırmaktır. Örneğin, portakal, havuç, elma gibi meyvelerle zenginleştirerek tüketebilirsiniz. {1*}

Zencefilli Öksürük Şurubu

Evde hazırlayacağınız kolay bir tarifle öksürük şurubu yapabilirsiniz.

  1. Bir miktar taze zencefil kökünü güzelce yıkayın ve çok ince dilimler halinde kesin.
  2. Dilimleri sıcak suya ekleyin ve yoğunluk tercihinize göre 10-30 dk arasında kaynatın.
  3. Kaynamış suyu zencefilden süzün.
  4. Farklı aromalar oluşturmak için limon veya limon suyu ekleyin.
  5. Kişisel tercihinize göre sıcak veya soğuk şekilde tüketebilirsiniz.

Kapsül Zencefil:

Zencefilin hızlı etki sağlaması için tablet veya kapsül formu da mevcuttur. Çalışmalar, bölünmüş dozlarda alınan zencefil kapsüllerinin bulantıyı rahatlattığını ve diğer yaygın sindirim sorunları için faydalı olduğunu bulmuştur. Ancak kapsül formda zencefil almadan önce doktorunuza danışmalısınız. {1*}

Zencefil Yağı:

Ek olarak, zencefil yağı da mevcuttur ve bölgesel olarak vücuda uygulanabilir, yatıştırıcı bir ayak masajı için kullanılabilir. Rahatlatıcı bir banyo için suya birkaç çorba kaşığı zencefil yağı ekleyerek kullanabilirsiniz. {1*}

Öksürük Tedavisinde Kullanılan 8 Uçucu Yağ

Zencefil Nasıl Saklanır?

Taze zencefilden en iyi şekilde yararlanmak için soyulmamış zencefili plastik bir torbada buzdolabında saklayın. Soğutulmuş zencefil kökleri uygun depolama ile yaklaşık 3-4 hafta veya daha fazla saklanabilir.
Raf ömrünü daha da uzatmak isterseniz zencefil kökü dilimlerini dondurucuda saklayabilirsiniz. {1*}

Zencefilin Zararları Nelerdir? 

Zencefil genellikle güvenlidir ve çoğu insanda herhangi bir olumsuz yan etki oluşturma olasılığı düşüktür. Ancak bazı insanlarda özellikle fazla miktarlarda tüketildiğinde, mide rahatsızlığı, ağızda kötü bir tat, mide ekşimesi ve ishal gibi yan etkiler oluşturabilir.

Nadir olmasına rağmen, bazı insanlar zencefil alerjisine de sahip olabilir. Kurdeşen, şişlik veya nefes almada zorluk gibi alerjik belirtiler oluşursa hemen kullanmayı bırakın ve doktorunuza danışın.

Cilde uygulandığında, zencefil yağı bazı insanlarda cilt tahrişine neden olabilir. Cildinizin hassas olmadığından emin olmak için kullanmadan önce az miktarda zencefil yağını dirsek içinizde test edin.

Zencefili kapsül olarak alıyorsanız düşük bir dozla başlayın ve herhangi bir olumsuzluk oluşursa kullanmayı bırakınız.

Herhangi bir ilaç kullanıyorsanız bitkisel takviyeye başlamadan önce doktorunuza danışın.

Hamilelik boyunca zencefil kullanmak genellikle güvenlidir (sabah bulantısı için tavsiye edilir) ancak rutininize dahil etmeden önce doktorunuza danışın.

Kapsül ve yağ formunu çocukların erişemeyeceği yerlerde saklayın. Kapsül ve yağ formunu kullanacaksanız; hamileyseniz, emziriyorsanız veya herhangi bir rahatsızlığınız varsa kullanmadan önce doktorunuza danışın.

Kaynaklar

  1. https://draxe.com/nutrition/ginger-benefits/
  2. https://www.nccih.nih.gov/health/ginger

Reklam

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu