Miyofasyal gevşetme terapisi, profesyonel bir sporcu da olsanız günlük yaşamda sıklıkla sırt ağrısı yaşayan biri de olsanız yararlanmanız gereken bir terapi türüdür. Bedenin kas dokusunda hassasiyet, ağrı ya da sertlik oluştuğunda yararlanılan bu tedavi, sert düğümleri çözmeyi hedeflemektedir. Alternatif bir tedavi olarak kabul edilmekte ve ameliyat ya da ilaç kullanımı sonrasında ağrı yaşamaya devam eden kişiler için önerilmektedir. Ayrıca esneklik sorunlarına da çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır.
Miyofasyal Gevşetme (MFR) Nedir?
Vücudun bağ dokusundaki gerginliği ve ağrıyı azaltmaya yarayan uygulamalı bir tedavi olarak karşımıza çıkan Miyofasyal gevşetme kısaca MFR olarak tanımlanmaktadır. Hareket sırasında esneklik ve kararlılık sağlayarak güç kullanımını ve performansı arttırmayı amaçlamaktadır. Ağrı hissedilen iltihaplı ya da sertleşmiş doku alanları belirlenerek bölgeye basınç uygulanmaktadır. 2015 yılında yapılan sistematik araştırma ile bilimsel alanda sağladığı faydalar kanıtlanmıştır.
Fasya Sistemi ve Miyofasyal Ağrı Sendromu (MPS)
Uzmanlar “fasya” terimini kasları ve iç organları bağlayan protein içeren bir bağ dokusu bandı olarak kabul etmektedir. Örümcek ağı ya da örgü kazaklara benzer bir görünümü bulunmaktadır. Fasya sistemi, baştan ayağa tüm vücudu saran bir tabakadır. Tüm kasları, kemikleri, sinirleri, damarları ve iç organları kapsamaktadır. Bedenin günlük yaşamda kullandığı bütün yapıların çevresini sarmaktadır.
Fasya Nedir?
Fasya, gevşeme ve hareket etme yeteneğine sahip esnek bir yapıdadır. Ancak iltihap olma ya da hasar alma durumunda gerginleşmeye ve hareketi sınırlamaya başlamaktadır. Bu durum ağrıya sebep olmakta ve vücudun diğer bölgelerini de gergin hale getirmektedir. Çünkü fasya birbirine bağlı dokulardan oluşmuş, bütün bir sistemdir.
Miyofasyal Ağrı Sendromu (MPS) Nedir?
Miyofasyal gevşetme terapilerinde fasyanın bozulma gösterdiği bölgeler tetik noktası, düğüm, yara ya da yapışıklık olarak tanımlanmaktadır. Bir bölge bu bozulmaların birden fazlasına aynı anda sahip olduğunda buna MPS (Miyofasyal Ağrı Sendromu) adı verilmektedir. Ağrı olan bölgelerin tedavisi için uygulanan terapi, tetik noktası ya da düğüm denilen bu hasarlı bölgeleri serbest bırakmak olarak bilinmektedir. Bedenin diğer bölgelerinde hissedilen gerilmeyi azaltmakta ve ağrının dalgalar halinde diğer bölgelere ulaşmasını engellemektedir.
Miyofasyal Gevşetme ve Köpük Rulo Kullanımı
Köpük ruloların kullanımı ile kişilerin kendi başına Miyofasyal gevşetme yapması mümkündür. Bu uygulama eğer bir terapist tarafından yapılacaksa köpük rulo kullanımına gerek duyulmaz. Çünkü terapistler elleri ile basınç uygulayarak gevşetme tekniğini gerçekleştirmektedir. Basınç uygulaması yara dokusunu ve bunun yol açtığı yumuşak dokulardaki yapışmaları yok etmeye yardımcı olmaktadır. Bu sayede ağrılar ve sertlik geçmektedir. İki uygulama arasındaki tek fark, köpük rulo uygulamasının kişinin kendisi tarafından yapılmasıdır. Ayrıca spor öncesi ve sonrasında ısınma ya da soğumanın bir parçası olarak köpük tedavisi teşvik edilmektedir. Çünkü kan akışını arttırmaya ve bağ dokularını esneterek gerekli hareket aralığına yardımcı olmaktadır.
Miyofasyal Gevşetme Masajı ve Diğer Masaj Türleri
Farklı masaj teknikleri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları yuvarlanma masaj tekniği, manuel masaj türü olarak bilinmektedir. MFR tekniği bu masaj türlerinden ayrılmaktadır.
- Diğer masaj türlerinden daha kısa sürede uygulanır.
- Yağ, krem ya da makine kullanımına gerek duyulmaz.
- Tüm vücut yerine hedef noktalar seçildiğinden tipik masajlardan daha iyi sonuç verir.
- Fasyayı yumuşatmak için basınç uygulanır.
- Hedeflenen bir bölgede 3-5 dakika süre ile baskı sürdürülür.
Miyofasyal Gevşetme Terapisinin Özellikleri
Tedaviyi yapacak kişinin elleri ile bağ dokusuna hafif şekilde ve sürekli basınç uygulaması ile yapılmaktadır. Az yük ile uzun süreli esneme sağlamak amaçlanmaktadır. MFR terapisini uygulayacak uzmanlar, her hastayı kendi ağrı bölgelerine göre tedavi ettiğinden çeşitli gevşetme teknikleri ve araçları kullanmaktadırlar.
- Genellikle 30-60 dakika arasında süren seanslar yapılır.
- Terapist tarafından ilk olarak hasarlı bölgeler tespit edilir.
- Hareket kaybının seviyesi belirlenir.
- Hissedilen ağrı düzeyinin bulunması için test yapılır.
- Terapist yavaş ve kademeli bir uygulama yapar.
- Özel bir terapi odası bulunmaktadır.
- Tedavi süresi kişilerin ağrı durumuna göre değişmektedir.
- Birkaç hafta ya da ay, haftada birkaç kez tedavi uygulanabilir.
- Evde seanslara ek egzersizler yapmanız istenebilir.
Genellikle MFR terapisinin yanında ek tedaviler de uygulanmaktadır. Sıcak uygulama ya da buz paketleri, germe egzersizleri, akupunktur, fizik tedavi ve reçetesiz ağrı kesici kullanımı bu ek tedaviler arasında yer almaktadır.
Miyofasyal Gevşetme Tedavisi Kimler İçin Uygundur?
Vücudun boyun, sırt, omuz ya da kalça bölgesinde ağrı hissedilmesi her yaştan kişide sıklıkla görülen rahatsızlıklardır. Düşme ya da darbeye bağlı olarak gelişen fiziksel travmalar, yara izine yol açan cerrahi müdahaleler, kronik ya da araba kazası yaralanmaları, kas gerginliğine sebep olan duygusal travma gibi sebepleri olabilmektedir. Kişinin bedeninin yanlış duruşu, özellikle sporcularda görülen kasların aşırı kullanımından kaynaklı yaralanmalar, eklem bozukluğu ile oluşan ağrılar, migren ya da karpal tünel sendromu gibi hastalıklar sebebiyle kişinin hayatını kısıtlayan ağrılar yaşaması söz konusu olmaktadır. Bu ağrıların tespiti amacıyla yapılan taramalar ve testlerde fiziksel sorunu tam olarak belirlemek her zaman kolay değildir. Ancak ağrıyı azaltmak ve bölgeyi rahatlatmak için Miyofasyal gevşetme tedavisi kullanılabilmektedir.
Tedaviyi Uygulayan Kişinin Uzman Olması Önemli
Gevşetme terapistinin eğitim kurslarını tamamlamış ve sertifika almış olması önemlidir. Tedavi için, spor hekimliği ve yaralanma uzmanları, masaj terapistleri, doktorlar gibi alanında deneyimli uygulayıcılar önerilmektedir. Miyofasyal gevşetme masajının kurucularından biri olan ve alanda etkili kişilerden kabul edilen John Barnes, binlerce terapisti eğiten bir eğitim şirketinin sahibi ve baş fizyoterapisti olarak tedaviyi eğitimli birinin uygulamasını önemsemektedir. Çünkü bazı durumlarda test yapılmadan tedavinin uygulanmaması gerekmektedir. Özellikle açık yara, kırık ya da çıkık sıkıntıları yaşayan hastalar için tehlikeli olabilmektedir. Eğitim alan kişinin masajı yapması hastaya güvenli bir tedavi sağlamaktadır.
Miyofasyal Gevşetme Tedavisinin Faydaları
Kişinin hayat kalitesini etkileyen ağrı ve gerginlik durumlarını azaltmaya odaklanan MFR, bir terapi tekniğidir. Kasları saran, destekleyen ve birbirine bağlayan fasya sisteminin iltihap içeren bozuk kısımlarını düzeltmeyi hedeflemektedir. Masajın birçok faydası bulunmaktadır.
Uygun Vücut Yapısına Yardımcı Olur
Tedavi sadece ağrıyı azaltmaya değil, gelecekte kişinin başına gelebilecek yaralanmaları önlemeye katkı sağlamaktadır. Doğru duruş ve hareketin sağlanması baskı ya da kısıtlamaya neden dokuların sıkılaşmasını önlemek için önemlidir. Kötü duruş, vücudu olumsuz etkileyerek yaralanmalara neden olabilmekte ve özellikle kalça, sırt ve omuz ağrılarına yol açmaktadır.
Ağrıyı Azaltmaya Yardımcı Olur
Kasılan iskelet kaslarını ve bağ dokuları kişinin bedeninde ağrı olarak hissedilmektedir. Bu durum diğer bölgelerinde acı hissetmesine neden olmaktadır. Tedavi ile omuz, baş ve boyun ağrılarının azaltılması sağlanabilmekte ve vücut hareketinin yeniden verimli şekilde devam ettirilmesi desteklenmektedir.
Güç ve Performansı Arttırır
Vücudun stres ve darbeye karşı dayanıklılığını arttıran bir uygulama türüdür. Sporcuların uzun süre kullanacakları bağ dokularını hazırlamak amacıyla yapılan egzersiz ve gevşetme masajları, bölgeleri esneterek yaralanmaları engellemektedir. Hareket açıklığı sağlayarak kan akışını ve eklem kullanımını düzenlemektedir. Egzersiz sonrası yorgunluğu da azaltmaktadır.
Vücut Esnekliğini Arttırır
Fasya esnekliğinin azalması beden dengesi ve vücudun günlük hareket yeteneklerini kısıtlamaktadır. Yaşam kalitesini düşüren bu durumu engellemek için Miyofasyal gevşeme tedavisi önerilmektedir.
Hasta Tedaviyi Evde Kendi Kendine Uygulayabilir
Köpük rulo kullanımı ile belirli kas bölgelerine baskı yapılarak evde tedavi uygulanmaktadır. Uzman birinin yapması ile aynı olmasa da sorunlu bölgelere masaj topları ve çubuklar ile de rahatlama sağlamak mümkündür. Gergin hissedilen kaslara odaklanarak uygulamanın iki dakika ya da daha az süre ile basınç yapılması önerilmektedir. Çünkü köpüğün çok uzun süre kullanımı kası yormaya başlamakta ve olumsuz bir etki yaratmaktadır.
