Karahindiba Faydaları Nelerdir? Karahindiba Çayı Nasıl Yapılır?

Karahindiba faydaları nelerdir? Karahindiba sağlığa pek çok yararı olan mucizevi bir bitkidir. Pek çok yerde kolaylıkla yetişmesi, her parçasının yenebilmesi karahindibayı şifalı hale getirir. Hem hastalıklarla savaşmanızı hem de hastalık riskini azaltmanızı sağlayacak karahindiba ile bağışıklığınızı güçlendirebilirsiniz.

Karahindiba Nedir?

Fransızcada ‘dent de lion’ yaprakların kenarları boyunca tırtıklı yapısını ifade eden aslan dişi anlamına gelmektedir. Eski Latincede de karahindiba aslan dişi anlamına gelen dens leonis adıyla bilinir. Karahindiba ise dilimize Arapçadan geçmiştir. Arabistan’da bir tür göz hastalığı olan trahomun tedavisinde kullanılır. Arapça HNDB kökünden gelen Hinduba, yaprakları salata olarak tüketilebilen Chicorum İntybus bitki adıyla birleşerek karahindiba (hindüba) adını almıştır.

Dünyanın pek çok yerinde yetişen karahindiba çiçekli bir bitki ailesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Taraxacum officinale en yaygın türüdür. Aynı zamanda Taraxacum spp olarak da bilinir. Karahindibayı sürekli bahçenizde çıkan, inatçı ve yabani bir ot olarak görüyor olabilirsiniz. Bunun nedeni karahindiba köklerinin çok derine uzaması ve çok kolay bir şekilde çoğalmasıdır. Karahindiba dünyanın pek çok yerinde farklı ılıman iklim bölgelerinde yetişebilen bir bitkidir. Tarlalarda, ormanlarda, yeşil alanlarda, gölgede ve güneşli yerlerde hatta çorak arazilerde bile yetişebilir.

Kalsiyum kemiklerin ve dişlerin yapısında depolanır. Sinir iletimi, kan pıhtılaşması, hormon salgılanması ve kas kasılması için kullanılır. Kalsiyum denince ilk aklımıza süt ve süt ürünleri gelse de kalsiyumun bitkisel kaynakları da vardır. Karahindiba almanız gereken günlük kalsiyum değerinizin %10’unu bünyesinde barındırır. Karahindiba çayı içerek veya bitki kısmını yiyerek, kalsiyum eksikliğinden kaynaklanabilecek diş çürümesi, kas gerginliği ve yüksek tansiyonun önlenmesine yardımcı olabilirsiniz.

K vitamini, kemik ve kalp sağlığında önemli bir rol oynayan yağda çözünen temel bir vitamindir. K vitamininin kemik sağlığını iyileştirebileceğine ve özellikle osteoporoz riski taşıyan menopoz sonrası kadınlarda kemik kırılma riskini azaltabileceğine dair birçok kanıt bulunmaktadır. K vitamini ayrıca kan pıhtılaşmasında aldığı rol nedeniyle adet döngüsünün düzenlenmesine, beyin fonksiyonunun ve sağlıklı bir metabolizmanın korunmasına yardımcı olur. {1*}

K vitamininin prostat, kolon, mide, burun ve ağız kanseri riskini azaltması, kanser tedavisinde etkili olduğunu da göstermektedir. 2014 yılında yapılan ve Journal of Nutrition’da yayınlanan bir çalışmada, 7.000’den fazla katılımcı üzerinde araştırma yapılmış ve K vitamininin kanser ve kardiyovasküler ölüm riskini önemli ölçüde azaltma gücüne sahip olduğu bulunmuştur. {2*}

Karahindiba günlük alınması gereken K vitamini miktarının %500’ünden fazlasını içermektedir. Karahindiba K vitamini içeriği sayesinde, bu vitamin eksikliğinde ortaya çıkacak hastalıklar için mükemmel bir bitkidir.

A vitamini göz sağlığının, nörolojik fonksiyonların ve cilt sağlığının korunmasında kritik bir rol oynar. Araştırmalar, diyetle alınan A vitamininin DNA hasarına neden olan serbest radikallerin seviyelerini azaltarak karsinojenezi önleyen antioksidanları harekete geçirdiğini göstermektedir. A vitamini ayrıca bağışıklığı korur, cilt sağlığını destekler ve kanseri önlemeye yardımcı olur. {3*}

Sadece bir fincan karahindiba çayı, günlük almanız gereken A vitamini miktarının %100’ünden fazlasını karşılar. Yani erken yaşlanma, solunum yolu enfeksiyonları ve görme bozukluğu gibi hastalıklarla savaşmanızda bir fincan karahindiba çayı size yardımcı olacaktır.

Karahindiba Faydaları Nelerdir?

Geleneksel tıpta karahindiba geniş tıbbi özelliklere sahip bir bitki olarak bilinir. Bu sebeple yüzyıllar boyu, akne, karaciğer, kanser, sindirim rahatsızlıkları gibi sayısız hastalığın tedavisinde kullanılmıştır. Karahindiba tüketildiğinde ya da harici olarak uygulandığında hastalıkları önleme ve hastalık semptomlarını hafifletme gibi birçok konuda etkilidir.

Karaciğeri Temizler

Karaciğer, yağların yağ asitlerine ayrılmasına yardımcı olan safrayı üretmek, kanı filtrelemek ve detoksifiye etmek gibi önemli rollere sahiptir. Ayrıca amino asitleri parçalamak ve depolamak, yağları ve kolesterolü sentezlemek ve metabolize etmek, glikoz depolamak gibi hayati öneme sahip görevleri vardır.

Karahindibada bulunan vitaminler ve besinler, karaciğerlerimizi temizlemeye ve düzgün çalışmasına yardımcı olur. Karahindiba, safranın uygun akışını korumasını sağlar ve sindirim sürecine yardımcı olur. Karahindiba çiçekleri veya sapları da C vitamini kaynağıdır. Yapılan çalışmalarda görüldüğü üzere karahindiba, mineral emilimine yardımcı olur, vücuttaki iltihabı azaltır ve hastalık oluşumunu engeller. {4*}

Karaciğer Yağlanmasının Ciltteki Belirtileri Nelerdir? Karaciğer Yağlanmasına İyi Gelen Bitkiler

Diyabete Karşı Savaşır

Pankreasın uygun miktarda insülin üretmemesi veya hücrelerin insülini gerektiği gibi işleyememesi, diyabete (şeker hastalığı) sebep olur. Glikoz uygun şekilde kullanılmadığından kan dolaşımında birikir ve kan şekeri seviyelerinin yükselmesine neden olur.

Karahindiba çayı ve suyu, pankreastan insülin üretimini uyararak ve kan şekeri düzeylerini düşük tutarak şeker hastalarına yardımcı olur. The Review of Diabetic Studies’de yayınlanan araştırmaya göre, karahindibanın anti-diyabetik özellikleri, şikorik asit ve seskiterpen laktonlar gibi birçok biyoaktif bileşenden kaynaklanmaktadır. Ayrıca araştırmacılar, anti-hiperglisemik, antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklerinden dolayı da diyabet hastalarında kullanımının önemli olduğunu belirtmektedir. {5*}

Karahindiba chicoric ve klorojenik adı verilen iki biyo-aktif bileşene de sahiptir. Bu bileşenler bitkinin her yerinde bulunur ve kan şekerini düşürmeye yardımcı olur. Yapılan araştırmalar bu bileşenlerin insülin salgılanmasını iyileştirdiğini göstermektedir.

Cilt Sağlığını Korur

Karahindiba sapını kırdığınızda açığa çıkan süt, cilde çok faydalıdır. Karahindiba sapının özü alkalidir ve mikrop, böcek ve mantar öldürücü özelliklere sahiptir. Bitkinin sapı, egzama, saçkıran, sedef hastalığı ve diğer cilt enfeksiyonlarından kaynaklanan kaşıntı veya tahrişi gidermek için kullanılır. Ayrıca araştırmalar, karahindiba yaprağı ve çiçek özlerinin UVB (güneş radyasyonu) hasarına ve emilimine karşı güçlü koruyucu ajanlar olarak etki ettiğini göstermektedir. {6*}

Karahindiba cilt hasarına karşı koruma sağlar. Yaşlanma ve akne gibi cilt sorunlarına iyi gelir, ultraviyole ışınlarına karşı korur. İçerisindeki bileşenler yeni cilt hücrelerinin oluşumunu destekler ve yaşlanma sürecini yavaşlatır.

Siğil gibi cilt hastalıkları için karahindiba sapında bulunan öz suyu günde 1-2 defa siğil üzerine uygulanır. Tedaviye 2 hafta boyunca devam edilir.

• Ciltteki ince çizgileri ve kırışıklıkları azaltır.
• Cilt tonundaki dengesizlikleri nötralize eder.
• Cildi besler.
• Gözenekleri tıkayan ve akneye neden olan toksinleri arındırır. Detoks etkisi gösterir.
• Doğal iyileşme sürecini hızlandırır. Böylelikle yara izi görünümünü azaltır ve cilt iltihabını giderir.
• Saçların yağlanmasını ve kepek oluşumunu önler.

Elma Sirkesi Kepeğe İyi Gelir Mi? Kepek İçin Elma Sirkesi Nasıl Kullanılır?

Bağışıklık Sistemini Destekler

Karahindibanın bir diğer önemli faydası da yüksek antioksidan özelliklere sahip olmasıdır. Araştırmalar, antioksidanların, özellikle oksidasyonun neden olduğu kansere ve erken yaşlanma gibi belirli hücre hasarlarını önlemeye yardımcı olan maddeler olduğunu göstermektedir. {7*}

Nitekim Kanada Windsor Üniversitesi Kimya ve Biyokimya Departmanı tarafından 2011 yılında yapılan bir araştırma, karahindiba kökü ekstresinin serbest radikallerle savaşması nedeniyle farklı kanserleri önlemede etkili olduğunu bulmuştur. {8*}

Karahindiba vücuttaki serbest radikallerin etkisini azaltır. Vücutta çok fazla serbest radikalin bulunması hastalık riskini artırır ve yaşlanma sürecini hızlandırır. Karahindibanın güçlü antioksidanlar içermesi hastalıkları önlemeye ve yaşlanmayı geciktirmeye yardımcı olur. Karahindiba, vücudun enfeksiyonlarla savaşmasını önleyen anti-mikrobiyal ve antiviral özelliklere de sahiptir.

Lif Bakımından Zengindir

Karahindiba çayı ve yeşillikleri yüksek lif içeriğine sahiptir. Bu yönüyle de bağırsak sağlığı için oldukça faydalıdır. {9*}

Lif, yiyeceklerin sindirim sistemi boyunca hızla hareket etmesine ve sindirim sisteminin optimal şekilde çalışmasına yardımcı olur. Ayrıca araştırmalar, yüksek lif içeriğine sahip olan besinlerin obezite, kalp hastalığı, diyabet, sindirim sorunları ve böbrek taşı riskini azalttığını da gösteriyor. {9*}

Karahindiba kökünden çiçeğine kadar vitamin, mineral ve liflerle doludur. {10*} Mükemmel bir A, K ve C vitamini deposudur. K vitamini kalp ve kemik sağlığına destek olur. Metabolizmayı kuvvetlendirir. Karahindiba ayrıca kalsiyum, demir, potasyum ve magnezyum başta olmak üzere pek çok sağlıklı minerali bünyesinde barındırır. Bağırsaklardaki bakteri florasının sağlıklı kalmasına da yardımcı olur.

Böbrek Sağlığını Destekler

Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi’nde yayınlanan araştırmaya göre, karahindiba kökü doğal bir idrar söktürücüdür. Karahindiba ürik asidi azaltmaya yardımcı olduğu ve idrar üretimini uyardığı için sindirim sistemi ve üreme organlarındaki bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olur. Karahindiba, su tutulmasını da önleyerek ödem oluşumunu azaltır. Karahindiba çayı diğer bitkilerden daha fazla potasyum içermektedir. {11*} {12*}

Karahindiba safra üretimini arttırır. Bu da idrara çıkma sıklığını arttırır ve böbrek taşı oluşumunu önlemeye yardımcı olur. {13*} Bunun için taze karahindiba suyu hazırlayabilir ya da çay olarak tüketebilirsiniz.

İdrar Rengi Nasıl Olmalı?

Kilo Vermeye Yardımcı Olur

Karahindiba çayı, düşük kalorilidir. Bu yönüyle diyet yapanlar için mükemmel bir içecektir. {14*} Karahindiba çayının sindirimi iyileştirdiği ve yağ emilimini azalttığı düşünülmektedir. Karahindiba çayı, pankreas lipazının (yağ sindirimi sırasında salınan) aktivitesini inhibe eder. Bu enzimin inhibe edilmesi, yağ emilimini azaltarak kilo vermeye yardımcı olur. {15*} 

Yemekten önce karahindiba çayı içmek mide salgılarını uyarmaya yardımcı olur. Bu sayede, yağ ve kolesterolün parçalanmasına yardımcı olur. {16*}

Yüksek kolesterol içeriğine sahip besinleri tüketen denekler üzerinde yapılan bir araştırma, karahindiba yaprağı ekstresinin lipid profillerini ve kolesterol seviyelerini iyileştirdiğini göstermiştir. {17*} Karahindiba çayı tek başına kilo vermeye yardımcı olmaz ancak kilo verme sürecini destekler. Yaşam tarzında ve beslenme düzeninde değişiklikler yaparak kilo verme sürecini hızlandırabilirsiniz. {18*}

Enflamasyonla Savaşır

Aşırı iltihaplanma vücut dokularında ve DNA’da kalıcı hasarlara yol açar. Karahindiba hastalıkların yol açtığı iltihaplanmayı azaltır. {19*}

Kalp Hastalığı Riskini Azaltır

Karahindibadaki biyo-aktif bileşenler kolesterolü düşürmeye yardımcı olur. Böylelikle kalp hastalığı riskini azaltır. Yapılan araştırmalar karahindibanın trigliserit ve kolesterol düzeylerini düşürdüğünü göstermektedir. {20*}

Sindirim Sistemini Destekler

Geleneksel tıpta karahindiba kabızlığı tedavi etmek amacıyla kullanılır. Karahindiba kökü inülin bakımından zengindir. Bu sayede kabızlığı gidermeye ve bağırsak hareketliliğini arttırmaya yardımcı olur. Mide kasılması ve diğer rahatsızlık semptomlarını da azaltır.

Portakal Suyu Kabızlığa İyi Gelir Mi?

Karahindiba Nasıl Kullanılır?

Karahindiba çayı yapmak için çiğ kökü ve çiçekleri kullanılabilir. Karahindibanın yeşil kısımları ile sote yapılabilir, kaynatılabilir ve çiğ olarak tüketilebilir. Karahindiba bitki kökleri kullanılacaksa, tüm kirler temizlenene kadar iyice yıkanmalıdır. Taze karahindiba buzdolabında 1 hafta kadar saklanabilir. Yeşil bölümleri nemli bir kağıt havluya sarılarak daha uzun süre beklemesi sağlanabilir.

Karahindibanın genelde kök kısmı kurutularak çay ya da kahve yerine tüketilebilir. Çiğ ya da kurutulmuş olarak yenebilir. Karahindiba aynı zamanda özüt, tentür ve kapsül gibi formlarda da üretilmektedir. Karahindiba minerallerin emilimini ve sindirimini destekler. Avrupa’da ateş düşürücü olarak kullanımı oldukça yaygındır. Ayrıca çıban tedavisinde ve sindirim sistemi rahatsızlıklarından kaynaklanan semptomların azaltılması için de kullanılır.

Yaprak kısımları salataya eklenerek tüketildiğinde sindirim sistemini düzenler. Kökler kavrularak tüketilebilir veya çay, kahve, tentür formlarında kullanılabilir. İdrar yolu enfeksiyonunun iyileştirilmesi için karahindiba çayı tüketilmelidir. Çayın içerisine ekinezya ve kızılcık ekleyerek etkisi arttırılabilir. Bitkinin kök kısmı vücuttaki minerallerin emilimine yardımcı olacaktır. Karahindiba çiçekleri ise lenfatik özelliklere sahiptir. Lenf bezlerinde kist oluşumu varsa bitkinin çiçekleri masaj yapmak ve iyileştirmek için kullanılabilir. Ayrıca doğum sonrası annelerin çabucak toparlanmasına yardımcı olur.

Karahindiba Neden Islanmaz?

Bileşikler hidrofilik (suyu seven) veya hidrofobik (suyu sevmeyen) nitelikte olabilirler. Karahindibanın ıslanmama nedeni suyu sevmemesi değildir. Karahindiba tohumları hidrofiliktir; yani suyu sever. Ancak tohumlar suya sokulduğunda sudan kaçarlar. Tohumlar sudaki yüzey gerilimi nedeniyle birbirine kenetlenirler. Bunun nedeni de tohumların yüzey gerilimine direnemeyecek ölçüde kırılgan olmasıdır. Bu nedenle su karahindibanın tüyleri arasına giremez. Aynı sebeple karahindiba tohumları yağmur yağdığında da dağılmaz.

Karahindiba Ne Zaman Ekilir?

Karahindiba her yerde çıkan bir bitki olduğundan yetiştirmek başta mantıksız görülebilir. Ancak dışarıda ilaçlama yapılması ve hayvanların rahatça dolaşabilmesi karahindibanın tüketilmemesine sebep olur. Karahindiba çok besleyici bir bitkidir ve toprağı da işler. Bu özelliği ile özellikle bahçe yöntemini de kolaylaştırır.

Karahindiba ekmek istiyorsanız ekimi mart ayının başından eylül ayının başına kadar yapabilirsiniz. Bahçede ya da saksıda yetiştirebilirsiniz. Karahindiba için en iyi yetiştirme sıcaklığı 10-25 derece arasıdır. Tohumların filizlenmesi de 14-21 güne kadar sürebilir. Uzun ömürlü bir bitki olduğundan her sene ekildiği yerde çoğalacaktır.

Karahindiba Ne Zaman Toplanır?

Karahindibanın her parçası hasat edilerek kullanılabilir. Ancak bitkiden hasat edilecek kısmın maksimum fayda sağlaması için doğru zamanda hasat etmek çok önemlidir.

• Yapraklar: En doğru zaman yaprakların hızla büyüdüğü ve hassas olduğu ilkbahar mevsimidir. Sabah, hasat için en iyi zaman olacaktır. Gölgede yetişen karahindiba güneş gören hindibaya kıyasla çok daha yumuşak yapraklara sahip olacaktır.

Karahindibalar çiçek açtıktan sonra yapraklar kuru, acı ve pürüzlü hale gelecektir. Bu nedenle çiçek açmadan erken dönemde hasat etmek çok önemlidir.

• Çiçekler: Çiçek açtıktan sonra karahindiba çiçekleri el ile kolayca hasat edilebilir. Karahindibanın çiçek açma zamanı ilkbahar ortasından yaza kadardır. Suda ıslanmadığından üzerinde toz ve kir olabilir. Bu sebeple karahindiba çiçeklerini hasat ederken üzerinde toz ve kalıntı olmayan çiçeklerin toplanması gerekir.
• Kökler: Karahindiba kökleri her mevsim toplanabilir ancak çok derine uzanabilir. Bu nedenle kazma ekipmanları kullanarak hasat edilmesi gerekebilir.

Karahindiba Ne Kadar Tüketilmeli?

Çok faydalı bit bitki olsa da karahindibanın da belirli dozlarda tüketilmesi gerekir. Elde edilen verilere göre önerilen kullanım dozu: {5*}

• Taze yapraklar günde 4-10 gram tüketilebilir.
• Kuru yapraklar günde 4-10 gram tüketilebilir.
• Yaprak tentürü günde üç kez 0.4-1 çay kaşığı alınabilir.
• Taze yaprak suyu günde iki kez 1 çay kaşığı tüketilebilir.
• Taze kökler günlük 2-8 gram tüketilebilir.
• Kuru tozu günde 250-1000 mg günde 4 kez tüketilebilir.
• Sıvı özütü günlük 1-2 çay kaşığı (5-10 ml) alınabilir.

Karahindiba Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?