Ülseratif Koliti Olanlar Ne Yemeli? Takviyeler ve Doğal Çözümler

Ülseratif koliti olanlar ne yemeli? Ülseratif kolit nasıl bir hastalıktır? Ülseratif kolit, her yaştan insanı etkileyebilen bir çeşit inflamatuar kalın bağırsak hastalığıdır. Bağışıklık sistemi, virüs ve kötü bakteriler ile savaşırken anormal bir tepki verdiğinde bu hastalık oluşur. Sindirim sisteminde uzun süreli inflamasyona ve ülser semptomlarına veya yaralara neden olur. Genellikle vücudumuzdaki bağırsağın son bölümü olan rektumdan başlayarak iç kısımlara doğru yayılım gösterir. Ülseratif kolit hastalığına sahip kişiler, omega 3 yağ asitleri, probiyotikler, demir ve folat açısından zengin gıdalar ve zerdeçal gibi doğal ve sağlıklı besinleri tüketmelidir.

Ülseratif kolit ciddi bir hastalık mıdır? Ülseratif kolit hastalığı, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Vücudu zayıflatarak güçsüz hale getirir. Bazen hayatı tehlikeye atacak komplikasyonlara neden olur. Ülseratif kolit, bağırsaklarda iltihap oluşturdukça, bağırsakların daralmasına, dolayısıyla dışkının geçişinin zorlaşmasına sebep olur. Bazı durumlarda ise bağırsakta şişmeye, yoğun ishale, eklem ağrısına ve safra kanallarında ve pankreasta skarlaşmaya neden olduğu görülür.

Ülseratif kolit hastalığı tedavi edilmediğinde zaman içerisinde kötüleşir. Ülseratif kolit hastalığının semptomları kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bu hastalığa sahip olan kişilerde semptomlar, kimi zaman hafif kimi zamanda şiddetli olabilir. Bazı kişilerde ise semptomlar belli olmasa bile sessiz bir şekilde haftalar hatta yıllarca bu hastalık sürebilir.

Ülseratif kolit ne zaman geçer? Ülseratif kolit hastalığı için günümüzde kesin olarak bir tedavi yöntemi mevcut değildir. Ancak hastalığın belirti ve semptomlarını büyük ölçüde azaltabilen doğal tedaviler vardır. Ülseratif kolit hastalarının bağışıklık sistemini güçlendirmesi bu hastalığı yenmede etkin rol oynamaktadır.

Ülseratif kolit hastalığı için bilim adamları çalışmalarını sürdürmektedir. 2017 yılında yapılan bir araştırmada, NLRP12 proteininin vücuttaki iltihabı düzenlediği bulunmuştur. İncelemelere göre ülseratif kolit hastalarında NLRP12 proteininin düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmacılar, iltihabı azaltmak ve sağlıklı bakterileri eski haline getirmek, ülseratif koliti olan hastalara tedavi sunmak için azaltılmış NLRP12 ekspresyonu ile iltihaplı bağırsak hastalıkları olan kişilerde daha fazla dost bakteri oluşturabileceğini gözlemlemişlerdir. {1*}

Ülseratif Kolit Nedir? Ülseratif Kolit Belirtileri Nelerdir?

Ülseratif Kolit Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Ülseratif kolitte kanama olur mu? Ülseratif kolit belirtileri hastalığın seyrine bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak çoğu insan hafif ile orta şiddette belirtiler yaşar. Semptomlar hastalığa neden olan iltihabın konumuna bağlı olarak değişir. Ülseratif kolit belirtileri şunlardır:

• Kanlı veya irinli ishal
• Karın ağrısı ve kramp
• Rektal ağrı
• Rektal kanama
• Dışkıyı boşaltma aciliyeti hissetmek
• Aciliyete rağmen dışkıyı boşaltamamak
• Kilo kaybı
• Yorgunluk veya kronik yorgunluk sendromu
• Ateş
• Büyüme geriliği (çocuklarda)

Ülseratif kolit kansere dönüşür mü? Ülseratif kolit zaman içerisinde vücutta ciddi başka hastalıklara neden olur. Sebep olduğu düşünülen bazı hastalık ve semptomlar şunlardır:

• Şiddetli kanama
• Kolonda delinme
• Şiddetli dehidrasyon
• Karaciğer hastalığı
• Kemik kaybı
• Deri, eklem ve göz iltihabı
• Ağız astarında yaralar (aft)
• Artan kolon kanseri riski
• Hızla şişen kolon
• Damarlarda ve atardamarlarda kan pıhtılaşması riskinde artış

Ülseratif Koliti Olanlar Ne Yemeli?

Ülseratif kolit hastalığı olan kişiler bağırsağın işlevini yerine getirebilmesi ve hastalığın semptomlarının azaltması hatta tedavi edilebilmesi için beslenmeye çok dikkat etmelidir. Uygulanan doğru diyet sayesinde bu hastalıktan kurtulmak mümkün olabilir.

Omega 3 Yağ Asitleri

Araştırmalar sonucu Omega-3 yağ asitlerinin eikosapentaenoik asit (EPA olarak bilinir) iltihapla savaşmada önemli rol oynadığı belirlenmiştir. Özellikle kalın bağırsakta bulunan kanser hücrelerini yok etmekte başarılıdır ve vücutta bulunan lökotrienler adı verilen bazı kimyasalları engellemektedir. Ülseratif kolit hastaları bu süreçte fazla kilo kaybı yaşayabilir. Balık yağı bu süreçte kilo alımını da yardımcı olur.

Journal of the Royal Society of Medicine’de yayınlanan 2010 tarihli bir incelemede, ülseratif koliti olan ve tedavisinin bir parçası olarak omega-3 yağ asitleri kullanan 38 yaşındaki bir kadın değerlendirilmiştir. Hasta ilk olarak 1998 yılında 27 yaşındayken 10 günlük kanlı ishal ve alt karında kramp ağrısı şikayetiyle acil servise başvurmuştur. İlerleyen zamanlarda hasta yaklaşık altı kilo vermiştir. Ayrıca dehidrasyon problemi yaşamıştır. {2*}

Hasta, haftalarca süren birçok tedavi yöntemi denemiştir. Bu tedavi yöntemleri sadece kısa süreli sonuçlar göstermiştir. Hasta, omega-3 yağ asidi tedavisine başladığında ise EPA ve DHA dozları iyi tolere edilip hiçbir yan etkisi olmadığı görülmüştür. Ayrıca bağırsaktaki daralmalar yavaş yavaş azalıp, bir hafta gibi kısa süre içerisinde tüm rektal kanamaları durmuştur. Hasta aynı zamanda tek başına verildiğinde aynı reaksiyonları göstermeyen ve anti-inflamatuar ilaç olan bir gram omega-3 ve 2,4 gram mesalazin almaya devam etmiştir. Hasta diyetine omega-3 eklendikten sonra remisyon (hastalığın aktivitesinin durması) dönemine girdiği gözlemlenmiştir.

Omega 3 Takviyesi Nasıl Olmalıdır? Omega 3 Takviyesi Neden Kullanılır?

Probiyotikler

Probiyotikler, sindirim sistemini harekete geçiren, vücuda alınan besinlerin emilimine ve oluşan enfeksiyonlar ile savaşabilmesine yardımcı olan dost bakterilerdir. Probiyotikler, bağışıklık sistemini güçlendirmede etkin role sahiptir. Probiyotikler vücutta oluşabilecek alerji gelişiminin de önüne geçmektedir. İnsanların birçoğunun ihtiyacı olan ve tüketmesi gereken bir takviyedir.

Sağlıklı bir bağırsak florasında yaklaşık %85 iyi bakteri ve %15 kötü bakteri olması gerekir. Bu oran bozulduğu zaman disbiyozis olarak adlandırılan durum ortaya çıkar. Bu durum vücudu olumsuz yönde etkileyen belirli bir mantar, maya veya bakteri türünün oluşmasına sebep olur. Bu noktada probiyotik gıdaları ve takviyeleri kullanarak bu dengenin sağlanmaya çalışılması önerilir.

Probiyotikler, bağırsağı destekleyerek çalışır. Bağırsak yolunu kaplayarak, kötü bakterilerle savaşırlar. Vücudu istilacı bakterilerden koruyan mukus üretimini arttırmaya yardımcı olurlar. Dendritik hücrelerini bakterilere karşı daha az duyarlı ve daha az reaktif hale getirmek için uyarma gücüne sahiptirler. Bu şekilde probiyotikler ülseratif kolit semptomlarına yol açan iltihabı azaltırlar.

Gastroenterology and Hepatolgy’de yayınlanan bir incelemeye göre, probiyotik tedavisi, ülseratif kolit hastalarında iltihabı azaltmak için kullanılan bir ilaç olan mesalamin ile karşılaştırıldığında, ikisinin de eşit derecede etkili olduğu bulunmuştur. {3*}

Probiyotikler, kefir, lahana turşusu, kimchi, natto, probiyotik yoğurt, miso, kombucha ve çiğ peynirde yoğun olarak bulunur. Ülseratif kolit hastalarının tüketmesi gereken diğer önemli besin ise manuka balıdır. Manuka balı üzerinde yapılan araştırmalarda, güçlü antioksidan özelliği ile anti-ülser özelliğe sahip olduğu gözlemlenmiştir.

Demir İçeren Gıdalar

Ülseratif kolit, kanlı ishal ve kanayan ülserler sebebiyle anemiye neden olabilir. Anemi, vücutta sağlıklı kırmızı kan hücresi olmadığında ortaya çıkar. Bu nedenle kandaki demir seviyesi yüksek tutulmalıdır.

Demir, anemiyi önlerken, genel ruh ve beden sağlığına da olumlu etkileri bulunur. Sağlıklı metabolizma için demir alımı çok önemlidir. Demir, hücresel sağlığı destekler. Demir eksikliğinde, vücuda oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri azalır, bu sebeple beyninize, dokularınıza, kaslarınıza, oksijen taşınması zorlaşır. Bu durum kendinizi daha yorgun ve enerjisi düşük hissetmenizi sağlar.

Kolit hastaları ne yiyebilir? Demir açısından zengin besinler; karaciğer, sığır eti, lacivert fasulye, siyah fasulye, ıspanak, pazı ve yumurta sarısıdır. Beslenme programına bu besinler eklendiğinde, ülseratif kolit hastalığının semptomlarını azaltılabilir.

Demir İçeren 22 Besin

Folat İçeren Besinler

Folat, vücut için önemli olan vitaminlerden biridir. Özellikle DNA’nın kopyalanması ve sentezlemesinde rol oynar ve yeni hücre oluşumunu sağlar. Ülseratif kolit hastalarının folat içeren besinler tüketmesi önerilir.

Ülseratif kolite hangi yiyecekler iyi gelir? Amerikan Kanser Araştırmaları Derneği yayınına göre, folat takviyesi kronik ülseratif kolitli hastalarda kolorektal displazi (kolon kanseri) ve diğer kanser risklerini azaltabildiği ortaya çıkmıştır. {4*} Folat içeren besinler arasında nohut, mercimek, kuşkonmaz, avokado, pancar ve brokoli bulunur. Bu yiyecekler özellikle buharda pişirilip tüketildiğinde daha çok etki sağlar.

Zerdeçal

Zerdeçal, dünyadaki en etkili anti-inflamatuar özelliğe sahip olan besindir. Zerdeçalın içerisinde oldukça fazla kurkumin bulunur. Zerdeçal bu yoğun etkisi sebebiyle diyet listesinde kesinlikle yer alması gereken bir besindir.

Araştırmalar sonucu, reçete edilen ilaçlardan ziyade kurkuminin, iltihaplı bağırsak hastalığını iyileştirmede daha etkili olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca kurkumin takviyesinin herhangi bir yan etkisi olmadığı da gözlemlenmiştir.

Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’ne göre zerdeçal, ülseratif kolitli kişilerin remisyon döneminde (hastalığın duraksama dönemi) kalmasına yardımcı olmaktadır. Yapılan bir incelemede ülseratif kolit hastaları altı ay boyunca geleneksel tıbbi tedavi ile birlikte kurkumin ve plasebo kullandılar. Kurkumin alan hastaların plasebo alanlara göre hastalıklarının nüksetme oranının daha düşük olduğu gözlemlenmiştir.

Ülseratif kolite iyi gelen bitki çayları nelerdir? Zerdeçal ülseratif kolit hastalarının diyetinde mutlaka olması gereken bir üründür. Zerdeçalı tek olarak kullanmak istemeyen kişiler zerdeçal çayını deneyebilir. Zerdeçal çayı için gerekli malzemeler şunlardır:

• 1 bardak Hindistan cevizi sütü
• 1 bardak su
• 1 yemek kaşığı tereyağı (saf)
• 1 yemek kaşığı bal
• 1 çay kaşığı zerdeçal

Zerdeçal çayı yapmak için, öncelikle bir tencereye 1 bardak Hindistan cevizi sütü ve 1 bardak su eklenir. Bu karışım yaklaşık olarak iki dakika ısıtılmalıdır. Daha sonra tereyağı, bal ve son olarak zerdeçal eklenir. İki dakika daha ısıtılır ve tüketime hazır hale gelir. İsteğe göre bal miktarı artırılabilir.

Ülseratif kolit hastalarının vücuda gerekli vitamin ve mineral alması oldukça önemlidir. Ülseratif kolit hastalığı nedeniyle besin emilimi zorlaşabilir. Bu noktada vitamin ve mineral kullanımını doktorunuzun onayıyla artırmanız gerekebilir. Ülseratif kolit hastalarına yardımcı olabilecek bazı takviyeler şunlardır:

• Kalsiyum: Kemik gücünü ve hormon salgısını iyileştirir.
• D vitamini: Otoimmün hastalıklarla savaşır ve kemik sağlığına katkıda bulunur.
• Multivitamin: Gerekli vitamin ve mineralleri almanızı sağlar.
• Probiyotikler: İyi bakterilerin artmasını sağlar, iltihabı azaltır ve bağışıklık tepkilerini en aza indirir.
• Balık yağı: İltihapla savaşır ve kimyasal reaksiyonları engeller.

Ülseratif Kolitte Ne Yenmemeli?

Ülseratif kolit hastaları için beslenme süreci dikkat edilmesi gereken bir süreçtir. Kolit diyetleri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bu sebeple vücudun verdiği tepkiye göre uzman bir doktordan yardım alınarak bir beslenme programı yapılmalıdır.

Ülseratif kolitte zararlı yiyecekler nelerdir? Sindirimi zor olan gıdalardan uzak durulması gerekir. Fındık, kepekli tahıllar, çiğ meyve ve sebzeler yüksek lifli olduğu için sindirilmesi zordur. Diyet listelerinden çıkarılması önerilir. Sindirimi kolaylaştırmayı sağlayan lahana, karnabahar ve brokoli tüketilebilir.

Ülseratif koliti neler tetikler? Ülseratif kolit hastalarının tüketmemesi gereken yiyecek ve içecekler şunlardır:

• Alkol
• Kafein
• Gazlı içecekler
• Süt ürünleri (laktoz intoleransı veya hassasiyeti olan kişiler için)
• Çiğ meyve ve sebzeler
• Tohumlar
• Kuru fasulye, bezelye ve baklagiller
• Kurutulmuş meyveler
• Kükürt veya sülfat içeren yiyecekler
• Yüksek lifli gıdalar
• Kırmızı Et
• Fındık ve gevrek fındık ezmesi
• Patlamış mısır
• Sorbitol içeren ürünler (şekersiz sakız ve şekerlemeler gibi)
• Rafine şeker
• Baharatlı yiyecekler

Ülseratif Kolit Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Ülseratif kolit hastalığı tedavisinde ilk adım genel olarak ilaç tedavisi uygulamasıdır. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde gerekli durumlarda ameliyat yapılabilir. Ülseratif kolit hastaları için önerilen ilaçlar yaygın olarak anti-inflamatuar ilaçlar, aminosalisilatlar ve kortikosteroidlerdir. Bu ilaçlar hastalığın tedavisinde semptomların azalmasını sağlar fakat yan etkileri mevcuttur.

Hastalarda, mesalamin, balsalazid ve olsalazin gibi bazı aminosalisilatlar, böbrek ve pankreas sorunlarına sebep olur. Hastalık orta ve şiddetli dönemlerindeyken verilen kortikosteroidlerin, yüz bölgesinde kabarma, yüzde tüylenmenin artması, gece aşırı terleme, uykusuzluk ve hiperaktivite gibi çok sayıda yan etkisi vardır. Bu ilaçların bazen daha ciddi yan etkileri de görülür. Bunlar yüksek tansiyon, diyabet, osteoporoz, kemik kırıkları, katarakt, glokom ve enfeksiyon olabilir. Bu süreçte geleneksel ilaçlar ile uzun süreli tedavi uygulanmaz ve doğal tedavi yöntemlerine yönelmek gerekir.

Ülseratif kolit hastaları için verilen ilaçlarda antibiyotikler de vardır. Bu antibiyotiklerin kullanımına dikkat etmekte yarar vardır. Antibiyotik uzun süreli kullanıldığında vücutta antibiyotik direnci oluşabilir.

Ülseratif kolit hastalığının şiddetli dönemlerinde ameliyata ihtiyaç duyulur. Bu ameliyat, tüm kolon ve rektumun çıkarılması ile yapılır. Ülseratif kolitin cerrahi tedavisinin altında yatan mantık, hastalığın kolon ve rektumla sınırlı olduğunun bilinmesi ve bu nedenle proktokolektomi (rektum ve kolonun çıkarılması) işleminin uygulanmasıdır. Bu ameliyatlar dışkı torbasının kullanımını ortadan kaldırabilir. Cerrahi işlemde ince bağırsağın sonunda bir kese oluşturulur ve anüse bağlanarak dışkının boşaltılması sağlanır. {5*}

Ülseratif kolit hastaları bu süreçte sağlam bir beslenme düzeni oluşturmalıdır. Yapılan diyetler hastalığın ilerlemesini durdurabilir ve semptomları azaltmaya yardımcı olur. Besin emilimine yardımcı olan ve iltihabı azaltan besinlerin tüketilmesi önemlidir.

Ülseratif kolit hastaları tedavi sürecinde egzersiz yapmalıdır. Orta yoğunlukta yapılan egzersizler hastalık sürecinde oluşan stresi azaltmaya yardımcı olur. Yapılan egzersizler sindirim sistemini uyarır. Çoğunlukla yoga ve yüzme egzersizlerinin yapılması önerilir.

Vücut gevşedikçe, yiyeceklerin sindirimi kolaylaşır. Ülseratif kolit hastaları için stresten uzak kalmak çok önemlidir. Egzersiz dışında, meditasyon, esneme ve nefes egzersizlerinden yararlanılması tavsiye edilir.