İrritabl Bağırsak Sendromu Nedir? Doğal Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İrritabl bağırsak sendromu nedir? Doğal tedavi yöntemleri nelerdir? İrritabl Bağırsak Sendromu; Hassas Bağırsak Sendromu, Spastik Kolon gibi isimlerle de anılır. Sindirim sisteminde en sık rastlanan hastalıklardan biridir. Sebebi belli değildir, bağırsak hareketleri ve alışkanlıklarında değişimle kendini gösterir. Ömür boyu sürer. Stres veya duygu durumunun değiştiği dönemlerde ortaya çıkar veya etkisi artar. {1*}

SAĞLIK TÜYOLARI İÇİN TIKLAYINIZ.

Varis ve Basur da Tedavi Yöntemleri ve Doğal İlaçlar Youtube Videomuzu İzleyerek Bilgi Alabilirsiniz.

İrritabl Bağırsak Sendromu Neden Olur?

İrritabl bağırsak sendromunun (İBS) sebebi tam olarak belli değildir, ancak çeşitli faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. {2*}

• Bağırsaktaki kasların kasılması: Kasılmalar arttıkça ve uzun sürdüğü durumlarda bağırsak hareketleri artar, ishal,şişkinlik ve gaz oluşur. Kasılmaların zayıflaması da kabızlığa yol açar.
• Sinirsel sebepler: Sinir sisteminde oluşan rahatsızlıklar gaz veya şişkinlik gibi durumların daha rahatsız edici hissedilmesine neden olur.
• Enfeksiyonlar: Sindirim sistemi sürekli olarak bakteri, virüs, mantar ve parazitlerle karşı karşıya kalmaktadır. Bu hastalık yapıcı ajanların neden olduğu bağırsak hastalıkları İBS’ ye neden olabilir. {3*}
• Çocukluk döneminde yaşanılan stres durumları
• Bağırsak flora yapısındaki değişiklikler: Bağırsakta bulunan faydalı bakterilerin sayısında değişiklikler
• Yetesiz beslenme: Süt ve süt ürünleri, çikolata, alkol, kafein, buğday ürünleri, lahana ve soğan, bezelye, acı baharatlar ve kızarmış yiyecekler şikayetleri artırabilir. İşlenmiş ve düşük lifli gıdaları tüketmek şikayetleri artırır. {4*}, {5*}
• Gıdalara hassasiyet
• Genetik: Yakın aile bireylerinde varsa görülme sıklığı artar.

Geçirgen bağırsak sorunu yaşıyorsanız bu yazımızı (Geçirgen Bağırsak Neden Olur? Tetikleyen Gıda Katkı Maddeleri) mutlaka okuyunuz.

İrritabl Bağırsak Sendromu Risk Grupları

• Genç yaşta kişiler, özellikle 20-40 yaş arası kadınlar
• Yakın aile üyelerinde İBS olan kişiler
• Depresyon ve anksiyete bozukluğu olan kişiler
• Östrojen kullanan kişiler
• Antibiyotik kullanana kişiler
• Mide-bağırsak sistemi hastalığı geçirmiş kişiler
• Gıda intoleransı ve iskemik kolit öyküsü olanlar kişiler {6*}

İrritabl Bağırsak Sendromu Belirtileri

Karın ağrısı ve kramp: İBS’de en sık görülen semptomdur. Aralıklı gelen kronik bir karın ağrısı vardır. Yemeklerden sonra dışkılama ihtiyacı hissedilir, ağrı dışkılama ile rahatlar. Stres, bazı yiyecekler, soğuk ve bazı ilaçlar ağrıyı artabilir. Göbek altında ve sol karın bölgesinde şiddetli ağrı olur. Ağrının yeri, sıklığı, şiddeti ve süresi hastadan hastaya değişiklikler gösterir. Ağrı bazen batıcı, bazen kramp veya kolik tarzında olabilir, hasta gece uykusunda oldukça rahattır. {5*}

Bağırsak alışkanlığında değişiklik: En sık görülen ikinci şikayettir. Birbirini takip eden kabızlık ve ishal dönemleri vardır. Sadece kabızlık veya sadece ishal de olabilir. Kabızlık döneminde sert zeytin görünümünde dışkı oluşurken, ishal döneminde ise yumuşak pelte kıvamında dışkı oluşur. Hastalarda özellikle yemeklerden sonra dışkılama ihtiyacı artarken, kahvaltı sonrasında bu durum daha da sıktır.

Ayrıca diğer belirtilerde ek olarak görülebilir:

• Karında şişlik, bulantı, erken doyma, gaz ,hazımsızlık, reflü
• Ani ve acil tuvalete çıkma ihtiyacı
• Cinsel fonksiyon bozukluğu
• Adet düzensizlikleri
• Fibromiyalji ve kronik yorgunluk
• Anksiyete, depresyon, baş ağrısı
• Sık idrara çıkma
• Ağız kokusu

İrritabl Bağırsak Sendromu Tanısı Nasıl Konur?

IBS’da tanı, kalın bağırsakta aynı şikâyetlerle seyreden başka hastalıkların (tümör, iltihabi bağırsak hastalığı vb.) olmadığı tespit edildikten sonra konur. Yıllardır devam eden karın ağrısı, ishal ve kabızlık dönemlerinin birbirini takip edişi ve genel durumun bozulmaması önemlidir. İBS, görülen şikayetlere göre üç farklı tipte bulunmaktadır. {7*}

• Kabızlığın hakim olduğu İBS formu; dışkılamanın %25’inden fazlasında parçalı sert ve %25’inden azında yumuşak sulu dışkı yapılması,
• İshalin hakim olduğu İBS formu; dışkılamanın %25’inden fazlasında yumuşak sulu ve %25’inden azında parçalı sert dışkı yapılması,
• Karışık İBS formu; dışkılamanın %25’inden fazlasında parçalı sert ve %25’inden fazlasında yumuşak sulu dışkı yapılması şeklindedir.

İrritabl Bağırsak Sendromunun Diğer Hastalıklarla İlişkisi Nedir?

İBS olan hastaların üçte ikisinde major depresif bozukluk görülmektedir. Ayrıca major depresif bozukluk tanısı konulmuş olan hastalarda da ek olarak ortaya çıkan İBS hastalığının sıkça (%30) görüldüğü bildirilmektedir.
İBS hastalarında tiroid hormonlarında bazı bozukluklar görülebilmektedir. {7*}

İrritabl Bağırsak Sendromu Tedavisi Nedir?

İBS’nin bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Mevcut ilaç tedavisi genellikle İBS semptomlarında yeterli rahatlama sağlamaz ve bu da birçok hastanın tamamlayıcı ve alternatif tıp tedavilerini düşünmesine yol açar. {8*}
Psikolojik destek tedavisi, akupunktur, bitkisel ilaçlar bu hastalıkla mücadeledeki önemli bir yer tutmaktadır.

• Yaşam alışkanlığı değişikliği: Normalde benimsenen ilk tedavi seçeneği yaşam alışkanlıklarındaki değişikliktir. Yaşam alışkanlığı değişiklikleri, düzenli egzersizi teşvik etmeyi, diyet değişikliklerini, alkol ve kahveden uzak durmayı ve düzenli uyku alışkanlıkları geliştirmeyi içerir. Fiziksel aktivite sıklıkla İBS’de birincil tedavi yöntemi olarak kullanılır. {9*}
• Psikolojik Tedavi: Stresi azaltmak şikayetlerin gerilemesine yardımcı olur. Egzersiz, meditasyon, hobiler stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Aynı zamanda rahatlama sağlayan esansiyel yağlar kullanılabilir. Uygun bir esansiyel yağdan bir miktar suya bir damla damlatıp günde 3 kez karnınıza masaj yapabilirsiniz. {9*}, {10*}
• Egzersiz: Düzenli egzersiz stresi azaltmaya ve sindirimi kolaylaştırmaya yardımcı olur.
• Akupunktur Tedavisi: Hastaların stresini ve ağrılarını azaltmaya yardımcı olur. {8*}
• Aralıklı oruç: 12-14 saat veya daha uzun süre yemek yememek bağırsağın yükünü azaltır ve iyileşmeyi hızlandırır. {11*}

Akupunktur yaptırmadan önce mutlaka (Akupunktur Kulak Tohumu (Ear Seeds) Nedir?) okuyun.

İrritabl Bağırsak Sendromu Doğal Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İrritabl Bağırsak Sendromu yani Hassas Bağırsak Sendromunun bilimsel araştırmalara dayanan doğal tedavileri şu şekildedir.

Nane Yağı

Nane yağı, mide-bağırsak rahatsızlıklarının tedavisi için yüzyıllardır kullanılmaktadır. Genel olarak nane yağı ile tedavi, karın ağrısını ve genel İBS belirtilerini önemli ölçüde iyileştirir. Nane yağı düz kaslarda gevşetici olarak etki eder ve bu nedenle karın ağrısı ve şişkinliğini azaltır. Kimyon yağı ile kombinasyon halinde ülser olmayan hazımsızlık tedavisinde de etkili olabilir.

Topikal nane yağı da gerilim tipi baş ağrısının tedavisinde yardımcı olur. Nane yağı sadece önerilen dozlarda kullanılmalıdır, daha yüksek dozlarda kullanımı zehirlenmeye neden olabilir. Tavsiye edilen tıbbi dozlarda nane yağı bile bebeklerde veya çok küçük çocuklarda veya hamile veya emziren kadınlarda kullanılmamalıdır. Tedavi için enterik kaplı nane yağı tabletleri kullanılabilir. 6 ay boyunca günlük 200 mg nane yağı kapsülü alınabilir. Şiddetli kabızlık, ishal, ve safra taşlarında nane yağı kapsülü alınmamalıdır. {8*}, {11*}, {12*}, {13*}, {14*}, 

Rezene

Karın ağrısını azaltır. Zerdeçal ve rezene yağı kombinasyonu İBS hastalarında hem belirtileri hem de yaşam kalitesini iyileştirir. {15*}, {16*}

Zerdeçal

Karın ağrısını önemli ölçüde azaltır, bağırsak düzeninde olumlu bir değişiklik yapar. {14*},{16*}

Zerdeçalın faydaları ve tüketim şeklini öğrenmek için Zerdeçalın Faydaları Nelerdir? 💛 Zerdeçal Nasıl Tüketilir?) yazımızı okuyabilirsiniz.

Sarı Kantaron

Bitki çayı İBS’li kadınlarda psikolojik şikayetleri iyileştirir ve bağırsak şikayetlerini hafifletir. Depresyon dönemlerinde fayda sağlar. {14*}, {17*}

Ararot

Ararot ishalin baskın olduğu İBS’li hastalarda ishali azaltır. Aynı zamanda karın ağrısını da azaltır. {14*}

Karanfil

Karın ağrısının şiddet ve sıklığını azaltır. {14*}

Karnıyarık Otu

Suda bir jel oluşturur ve bağırsak bakterileri tarafından fermente edilerek bağırsak geçiş süresini ve kolon içi basıncı azaltabilecek ürünler verir. Buğday kepeği ve mısır kepeğinde bulunan lif minimum değişikliğe uğrar ancak dışkı hacmini artırmak ve geçiş süresini kısaltmak için suyu tutar. Kabızlıkta kullanılır. {14*}

Papatya

Şişkinlik , hazımsızlık ve ishale iyi gelir. Yiyecekleri bağırsaklardan geçiren kasları gevşetmeye yardımcı olur. {18*}

Aloe Vera

Günde 3 kez yarım bardak aloe vera suyu alınması kabızlığı azaltmaya yardımcı olur. {14*}, {19*}

Aloe Vera hakkında daha detaylı bilgiye buradan (Aloe Vera Faydaları) ulaşabilirsiniz.

Enginar Yaprağı Özü

Enginar yaprağı özü İBS’de şikayetleri azaltmaya yardımcıdır. {20*}

Karaağaç

Antioksidan etkisi vardır, İBS tedavisinde yardımcıdır. Günde 1-2 kez bir bardak kaynar suya 1 çorba kaşığı kaygan karaağaç tozu eklenip, 5-7 dakika demlemdikten sonra içilebilir. {21*}

Probiyotik Kullanımı

Ağız yoluyla alınan, bağırsaklara yerleşerek mikrobiyal dengeyi olumlu yönde arttırıcı etkide bulunan, insan sağlığına faydalı organizmalara probiyotik denir. En yaygın probiyotik bakteri “laktobasilli” olup yoğurtta fazlaca bulunur. Probiyotikli yoğurtlar kalın bağırsak direncini düzenleyerek mevcut inflmasyonu baskılayabilir ve yararlı bakteri sayısını arttırıp dengeyi sağlayarak şikâyetleri hafifletebilir. Bu nedenle İBS’si olan bireylerin her gün bir kâse probiyotik yoğurt yemeleri önerilir. {5*}

Sindirim Enzimi Takviyeleri

Her yemekten önce iki adet sindirim enzimi takviyesi alınması sindirime yardımcı olur. {19*}

İrritabl Bağırsak Sendromu Olan Kişiler Nasıl Beslenmelidir?

İBS’li hastalara şikayetlerini azaltmak için bazı besinleri daha fazla tüketmeleri tavsiye edilir. {22*}

• Üzüm, çilek, yeşil yapraklılar, patlıcan, kabak gibi yüksek lifli yiyecekler
• Yulaf, mısır, kara buğday gibi glütensiz besinler
• Fındık
• Ton balığı, somon gibi deniz ürünleri
• Yağsız sığır eti, yumurta, kümes hayvanları gibi protein içeriği zengin yiyecekler
• Kemik suyu: Vücutta kolajen oluşturur. Bağırsak geçirgenliğini tamir edebilecek prolin ve glisin aminoasitlerini sağlar.
• Taze sebze suyu: Sebze suyu ishali kötüleştirmediği sürece kullanılabilir, önemli elektrolitlerin teminini sağlar.
• IBS rahatsızlığı çekenler günün erken saatinde bir porsiyon meyve tüketebilirler.

İrritabl Bağırsak Sendromu Olan Kişiler Hangi Besinleri Yememeli? 

Doktorunuz gerekli görürse sizden kafein, kahve, çay, çikolata, asitli ve alkollü içecekleri kesmenizi isteyebilir. Aynı şekilde sigaranın İBS şikayetlerini arttırıcı etkisi vardır. Glüten alımını kesmek şikayetleri azaltabilir. {22*}

• Çok yağlı besinler ve kızartmalar tüketmekten kaçınılmalıdır.
• Kahve tüketimi ve alkol alımı İBS’de kramplara ve ishale neden olabilir.
• FODMAP Diyeti: İBS’li bazı hastalar fruktanlar, fruktoz, laktoz gibi karbonhidratlara ve FODMAP’ler olarak bilinen diğerlerine (fermente edilebilir oligosakkarit-, disakkarit- ve monosakkaritler ve poliollere) karşı hassastırlar. Bu tür karbonhidratlar genellikle tahıllarda (buğday, irmik, arpa, çavdar), meyvelerde (elma, kiraz, mango, incir), sebzelerde (kuşkonmaz, Brüksel lahanası, karnabahar) ve süt ürünlerinde bulunur. Sıklıkla tatlandırıcılarda bulunan sorbitol ve doğal balda, bazı meyvelerde bulunan fruktoz barsaklardan iyi emilemeyebilir, kramplara ve ishale yol açabilir. {22*}