Yaz aylarında güneşe çok fazla maruz kalınmaktadır. Ama bu durum güneş yanıkları, güneş zehirlenmesi, cilt kanseri ve erken kırışıklık oluşumuna neden olabilmektedir. Cildinizde, güneş kremi sürdüğünüz halde, UV ışınlarından kaynaklı güneş yanıkları meydana gelebilmektedir. Bu nedenle ciltte oluşan güneş yanıklarına, kızarıklara veya kaşınmalara tedavi yöntemi aranmaktadır.
B Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Youtube Videomuzu İzleyerek Öğrenebilirsiniz.
Genellikle ilk tercih doğal yöntemlerden yana olmaktadır. Siyah çay ve yulaf ezmesi, güneş yanıklarını tedavi edebilmek için kullanılan doğal yöntemlerdendir. Ayrıca uçucu yağlar da doğal güneş yanığı tedavisinde kullanılan bir başka yöntemdir.
İçindekiler
Güneş Yanığı Nedir?
Güneş yanığı, güneş ışığına çok fazla maruz kalınması sonucunda oluşan cilt iltihabıdır. {1*} Güneş yanığının iyileşmesi birkaç gün sürebilmektedir. Güneş ışınları veya UV ışınlarına çok fazla maruz kalındığında cilt bunu kaldıramamakta ve güneş yanığı oluşmaktadır. Böylelikle cilt, koruyucu pigmenti olan melanini serbest bırakmaktadır.
Güneş Yanığı Hakkında İlginç Bilgiler:
- Açık tenli bir kişi öğlen vakti yoğun güneş ışınlarına maruz kalırsa, cildinde çok daha kısa sürede güneş yanıkları oluşabilmektedir.
- Koyu tenli bir kişi, açık tenli birine göre aynı tür güneş ışınlarına maruz kalsa bile daha geç yanabilmektedir.
- Ciltte çıplak gözle görülmeyen güneş yanıkları oluşabilmekte ve etkileri saatler sonra ortaya çıkabilmektedir.
- Güneş yanığının tüm etkilerinin gözle görünür hale gelebilmesi 24 saat kadar sürebilmektedir.
Güneş Yanığı Neden Oluşur?
Cildinizi güneş kremleriyle ya da teninizi göstermeyecek kıyafetlerle korumazsanız, fazla güneşe maruz kaldığınızda cildinizde güneş yanıkları veya bronzlaşmalar meydana gelmektedir. Bu da deride bulunan melanin veya pigmentin miktarına bağlıdır. Açık tenli kişilerde melanin miktarı daha azken, koyu tenli kişilerde daha fazladır.
Cilt, güneş ışığına çok fazla maruz kaldığında kendini korumak için melanin üretmekte ve cilt tonunda değişimler meydana gelmektedir. Açık tenli bireylerde cildin kırmızıya dönmesi normal karşılanmaktadır. Ayrıca cilt yanıklarıyla oluşan soyulma önlenebilirse bronz bir tene sahip olabilirsiniz. Ancak bu cildinizin zararlı ışınlara maruz kalması bakımından tehlikelidir.
Güneş Yanığı Belirtileri Nedir?
Cildinizde güneş yanığı olduğunda birtakım belirtiler meydana gelmektedir. Bu belirtiler ise şunlardır: {2*}
- Ciltte kırmızılık veya pembelik oluşur.
- Dokunulduğu zaman sıcak hissedilir.
- Cilt hassasiyeti meydana gelir.
- Cildinizde kaşıntı veya şişmeler oluşur.
- İçi sıvı dolu kabarcıklar oluşur.
- Şiddetli güneş yanığınız varsa baş ağrısı, mide bulantısı, ateş ve yorgunluk gibi semptomları yaşarsınız.
Eğer güneş zehirlenmesi yaşanıyorsa ciltte döküntüler, kabarcıklar oluşmakta ve ateş, mide bulantısı baş ağrısı gibi semptomlar görülmektedir.
Güneş Yanığında Konvansiyonel Tedavi
Amerikan Dermatoloji Akademisine göre, birçok dermatolog güneş yanığı tedavisi için aşağıdaki adımları uygulamanızı önermektedir. Bu adımlar şunlardır: {3*}
- Cilt yanıklarında ağrıyı azaltmak için sık sık soğuk duşlar alın ve cildinizi nemli tutmaya özen gösterin.
- Aloe vera ve soya içeren güneş yanığı kremlerini tercih edin.
- Ciddi bir güneş yanığınız varsa, reçetesiz satılan hidrokortizon geleneksel bir güneş yanığı kremi kullanılması önerilmektedir.
- Güneş yanığından kaynaklı şişmeler, ağrılar ve kızarıklıklarınız varsa aspirin veya ibuprofen gibi geleneksel ağrı kesicileri kullanabilirsiniz.
- Bol bol su tüketilmelidir.
- Cildin su toplaması ikinci derece yanık olduğunu gösterir. Bu kabarcıkları patlatmamaya özen gösterin.
Mesleki Güvenlik ve Sağlık Ulusal Enstitüsü’ne göre güneş yanığı semptomları genellikle güneşe maruz kaldıktan 4 saat sonra görülmekte, 24-26 saat içinde kötüleşmekte ve 3-5 gün içinde ise düzelmektedir. {4*}
Mayo Clinic’e göre güneş yanığı tedavileri cildinizi tedavi etmez ama cildinizdeki kızarıklıkları, şişkinlikleri, rahatsızlıkları iyileştirmektedir. {5*}
Güneş Yanığına Ne İyi Gelir? Doğal Çözümler Nelerdir?
Güneş yanığını geçirebilmek için kullanılan birçok doğal yöntem vardır. Yoğurt, zeytinyağı, aloe vera, siyah çay, salatalık, elma sirkesi, yulaf ezmesi, süt, yanık kremleri, nemlendiriciler gibi evde bulunan doğal ürünler tedavi sırasında kullanılabilmektedir. Sancılı bir güneş yanığı süreci geçirmiyorsanız evinizde bulunan bu ürünleri tercih edebilirsiniz. Böylelikle yanıklarınız hızla iyileşebilir. Güneş yanıkları için doğal tedavi yöntemleri şunlardır:
Kiler ve Buzdolabınızda Bulunan Ürünler
Mutfağınızda her zaman bulunan gıda malzemeleriyle güneş yanıklarınızdan kurtulabilmeniz mümkündür. Bu gıda malzemeleri şunlardır:
- Yulaf Ezmesi: Kaşıntılı ve kuru ciltleri rahatlatırken iltihabı azalttığı yönünde etkilerinin olduğu bilinmektedir. {6*} Kuru yulafları mutfak robotu yardımıyla pürüzsüz kıvama gelinceye kadar öğütün. Daha sonra ılık banyo suyuna bir bardak yulaf ezmesi ekleyin ve biraz dinlendirin.
- Süt: Cilt ağrısını ve ısısını azaltabilmektedir. Bir bez yardımıyla sütü cildinize doğrudan uygulayabilirsiniz.
- Siyah Çay: Güneş kızarıklıklarını azaltmada ve iyileşme sürecini hızlandırmada etkileri bulunmaktadır. Bir sürahiye su simsiyah oluncaya denk çay koyun, daha sonra cildinize doğrudan uygulayın ve durulamayın.
- Yoğurt: Laktik asit ve probiyotik bakımından zengindir. Aynı zamanda kızarıkları azaltma ve cildi yatıştırma etkileri de vardır. Yoğurdu kızarık olan bölgelere uygulayın ve 10 dakika bekleyin. 10 dakika geçtikten sonra durulayın.
- Mısır Nişastası: İltihaplı bir cilt geceleri yatak örtülerine sürtünmektedir. Bunu engellemek için yastığınızın üstüne bir miktar mısır nişastası serpebilirsiniz. Böylelikle sürtünme azalacak ve güneş yanığı olan yerler daha fazla hasar almayacaktır.
Aloe Vera ve Hindistan Cevizi Yağı
Cildinizdeki güneş yanıkları neme ihtiyaç duymaktadır. Bu yüzden saf aloe vera ve hindistan cevizi yağı gibi nemlendiriciler kullanmanız cildinizin iyileşme sürecini hızlandıracaktır. Özellikle aloe vera bu durum için oldukça etkilidir. Aloe vera, aynı zamanda ‘‘yanık bitkisi’’ olarak da adlandırılmaktadır. {7*} Aloe vera jelini veya bitkisini cildinize sürerek kullanabilirsiniz.
Nemlendirici Gıdalar
Güneş yanıklarının tedavi edilebilmesi için yüksek su içeriğine sahip ürünler tüketmek cildinizi nemlendirebilmek açısından oldukça yararlıdır. Aynı zamanda, C vitamini bakımından zengin içerikler ve yüksek su miktarına sahip meyveler tüketmek de yanıkların iyileştirmesini hızlandırabilmektedir.
Elma Sirkesi
Güneş yanığı tedavisinde kullanılan bir başka ürün ise elma sirkesidir. Elma sirkesi, birçok tedavi yönteminde kullanılmaktadır. Ayrıca yanmış bir cildi yatıştırmakta da oldukça iyidir. Çeyrek fincan hindistan cevizi yağı ile lavanta yağının içine bir fincan kadar eklenerek ya da 1/1 oranında su ve elma sirkesi karışımı yaparak bez yardımıyla yanık olan yerlerde kullanılmaktadır.
Uçucu Yağlar
Uçucu yağlar, birçok alanda kullanılmaktadır. Kullanım alanlarından birisi de yanıkların tedavi edilmesidir. Ama bu yağlar arasında en çok tercih edilen iki yağ vardır:
- Nane Yağı: Doğal bir ağrı kesici olarak kullanılmaktadır. {8*} Serinletici etkisinden dolayı yanık olan yerleri yatıştırmak için tercih edilmektedir. Ayrıca nane yağının baş ağrısını geçirmekte de etkileri vardır. Bu yüzden yanık sonrası oluşan baş ağrılarının geçmesine de yardımcı olmaktadır.
- Lavanta Yağı: Güneş yanıklarının tedavi edilmesinde kullanılan bir başka üründür. Yanıkların acısını ve kızarıklıklarını azaltmak için kullanılmaktadır. İçinde bulunan antioksidan, ağrı kesici ve anti-inflamatuar özellikleri acıların ve izlerin daha hızlı iyileşmesine yararlıdır. {9*}
Güneş Yanıklarının Oluşması Nasıl Önlenir?
Hava serin olsa bile ciltte güneş yanıklarının oluşabilmesi mümkündür. Sancılı bir süreç geçirmek istemiyorsanız, cilt yanıklarının oluşmasını engelleyebilmek için bazı yollara başvurmanız gerekmektedir. Güneş yanıklarından kurtulmak için önerilenler şunlardır:
- Güneş ışınlarının yoğun olduğu saatler (10.00- 14.00) arasında gölge yerlerde bulunmaya özen göstermelisiniz.
- Cildinizi koruyabilmek için şapka ve teninizi örten giysiler tercih etmelisiniz.
- Cildinize düzenli olarak güneş koruyucuları uygulayın.
- Islanmış bir cilde ek güneş kremi uygulanması yapılabilmektedir.
- UVA ve UVB ışınlarını engelleyebilecek güneş gözlükleri kullanılmalıdır.
- Bol bol su tüketilmelidir.
Bazı gıdalarda bulunan besinler zamana bağlı olarak güneş yanıklarını önleyebilmektedir:
- C ve E Vitamini: C vitamini narenciye, biber ve brokolide bulunurken, E vitamini badem ve ayçiçeği çekirdeği gibi birçok kuruyemişin içinde bulunmaktadır. {10*}
- Beta-karoten: Havuç, balkabağı ve tatlı patates gibi besinlerin içinde bulunmaktadır. {11*}
- Likopen: Domates ve karpuz gibi yaz yiyeceklerinin içinde bulunmaktadır. {12*}
- Balık Yağı: Omega-3 yağ asitleri açısından zengin olmakla birlikte güneş yanıkları tedavisi için oldukça iyidir. {13*}
Sonuç Olarak vücudunuzun %15’inden fazlasını kaplayacak su kabarcıkları varsa kesinlikle tıbbi yardım almalısınız. Güneşten tamamen uzak kalmak yerine kendinizi güneşten koruyor olmanız gerekmektedir. Çünkü bir insanın alması gereken D vitamini miktarı vardır. Bunun giderilmesi sadece 10-15 dakika sürmektedir.
Güneş yanığınız varsa evinizde bulunan elma sirkesi, süt, yoğurt gibi ürünlerle kolayca tedavi sağlayabilirsiniz. Likopen ve omega 3 tüketmek güneş yanıklarının oluşumunu önleyebilmektedir.
Kaynaklar
{1*} merriam-webster.com/dictionary/sunburn
{2*} mayoclinic.org/diseases-conditions/sunburn/symptoms-causes/syc-20355922
{3*} https://www.aad.org/public/everyday-care/injured-skin/burns/treat-sunburn
{4*} cdc.gov/niosh/topics/sunexposure/sunburn.html
{5*} mayoclinic.org/diseases-conditions/sunburn/diagnosis-treatment/drc-20355928
{6*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11227690/
{7*} https://uamshealth.com/medical-myths/
{8*} ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5751100/
{9*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26247152/
{10*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9448204/
{11*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18086246/
{12*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12239422/
{13*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7561154/
