Alzheimer’dan Korunmanın Yolları Nelerdir?

Alzheimer’dan korunmanın yolları nelerdir? Alzheimer, insanların net bir şekilde düşünmesini ve günlük aktivitelerini yerine getirmesini engelleyen nörolojik bir hastalıktır. Alzheimerın belli bir yaş üstündeki insanlarda görülme oranı daha fazladır.  Alzheimer hastalığının tam bir tedavisi olmamakla birlikte korunmanın bazı yolları vardır.

Alzheimer’dan Korunmanın Yolları Nelerdir?

Alzheimer hastalığına yakalanma riski sebeplerinden biri de beslenme şeklidir, bu nedenle doktor tedavisi olmadan alınabilecek bazı önlemler vardır:

Beslenme

Yakın zamanda Akdeniz diyetinin alzheimer hastalığına karşı koruyucu olduğu bulunmuştur. Yapılan araştırmalar, Akdeniz diyetinin beyin sağlığını olumlu etkilediğini ve alzheimera neden olan toksik plakları ve düğümleri engellediğini ortaya koymuştur.

Toksik plaklar, beyindeki sinir hücreleri arasındaki boşluklarda beta-amiloid adı verilen toksik bir proteinin birikmesiyle oluşur. Beyin hücrelerinde bulunan tau proteininin iplikli düğümleri ve plaklar, Alzheimer hastalığının göstergesi olabilir.  Ayrıca yeni hafıza kaybı başlayan kişiler üzerinde yapılan bir çalışma, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzının beyin küçülmesini önlediği ve atrofiyi düşürdüğünü ortaya koymuştur. {1*}

Akdeniz diyeti sağlıklı beslenme tarzına uygun bir diyettir. Akdeniz diyetinin içerdiği bazı besinleri:

• Taze meyve ve sebzeler (özellikle ıspanak, lahana, patlıcan, karnabahar, enginar, domates ve rezene gibi nişasta içermeyen sebzeler)
• Zeytin yağı
• Fındık ve badem gibi kuruyemişler
• Baklagiller
• Kepekli tahıllar
• Balık
• Kırmızı et
• Organik yumurta, yoğurt ve peynir

Yapılan araştırmalar, Akdeniz ve DASH diyetinin karışımı olan MIND diyetinin alzheimerı iki diyete göre daha yüksek oranda engellediğini ortaya koymuştur.  Buna benzer şekilde keto diyeti de alzheimerın önlenmesine yardımcı olur. Yapılan araştırmalar, keto diyeti ile beslenen alzheimer hastalarının mitokondriyal fonsiyonunda iyileşme görüldüğünü ortaya koymuştur. {2*}, {3*}

MIND diyetinni Alzheimer hastalığı üzerindeki etkisi hakkında daha fazla bilgi almak için MIND Diyeti Nedir? Alzheimer’dan Kurtulmaya Gerçekten Yardımcı Olabilir mi? yazımızı okuyabilirsiniz.

Egzersiz Yapmak

Egzersiz beyin sağlığının korunmasına yardımcı olur. Yapılan araştırmalar, düzenli egzersiz yapan kişilerin alzheimer olma ihtimalinin daha düşük olduğunu ortaya koymuştur.  Aynı zamanda yapılan diğer araştırmalar, kardiyo çalışmalarının ağırlık çalışmalarına göre daha fazla beyin hücresi ürettiğini de ortaya koymuştur. {4*}

Sosyalleşmek

İnsanlar sosyal varlıklardır. Bu yüzden başka insanlarla etkileşim halinde olmanın alzheimerı önleyebileceği düşünülür. Yapılan araştırmalar, insanlarla çalışan kişilerin beyin hasarının, daha izole çalışanlara oranla daha az olduğunu ortaya koymuştur. {2*}

Çalışma ortamında sosyal katılım alzheimer hastalığının önlenmesi konusunda önemlidir. Eğer izole bir ortamda çalışıyorsanız da iş saatleri dışında sosyal olmak sizi alzheimera karşı koruyabilir.

İlaç Kullanımından Uzak Durmak

Popüler uyku ve alerji ilaçları demansa yol açabilir. Bu ilaçlar arasında alerji için kullanılan difenhidramin ve doksilamin, bulantı için kullanılan dimenhidrinat, ağrı için kullanılan ibuprofen gibi ilaçlar ve bileşik maddeler bulunur. Bu hapların antikolinerjik  özellikleri vardır, giderek artan demans ve alzheimer belirtilerine yol açabilirler.

Yapılan araştırmalar, antikolinerjik özelliğe sahip ilaçların beyin işlevini azalttığını ve beyin atrofisini artırdığını ortaya koymuştur. Bazı antidepresanlar, KOAH, astım ve mesane sorunlarına yönelik ilaçlar antikolinerjik kategoriye girebilir. Bu ilaçları kullanmak zorundaysanız daha zararsız alternatiflerini tercih edebilirsiniz. {5*}

Bağırsak Sağlığına Özen Göstermek

Bağırsaklar vücutta sindirimden daha fazlasından sorumludur. Fareler üzerinde yapılan bir çalışma, uzun süre kullanılan antibiyotiklerin bağırsak bakterilerini ve beyindeki amiloid beta proteinlerini azalttığını ortaya koymuştur. {6*} 

Bağırsak sağlığı hakkında daha fazla bilgi almak için Bağırsak Sağlığı Nasıl Düzelir? Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Sistemini Nasıl Etkiler? yazımızı okuyabilirsiniz.

Düzenli Bir Hayat Yaşamak

Yapılan araştırmalar, alzheimer hastalığının başında olan kişilerin kişiselleştirilmiş tedavi ile hastalık semptomlarını azaltabildiğini ortaya koyumuştur. Diyet, beyin stimülasyonu, egzersiz, uyku optimizasyonu, spesifik farmasötikler ve vitaminler gibi beyin kimyasını değiştiren uygulamalarla Alzheimer semptomlarının azaldığı kanıtlanmıştır. {7*}

Alzheimer Riskini Azaltan Besinler Nelerdir?

Alzheimer hastalığından korunmak için bol miktarda vitamin ve mineral içeren besin tüketilebilir.

• İşlenmemiş Gıda: Diyetinizde işlenmemiş gıdalar olmasına dikkat edin. İşlenmemiş gıdalar sebze, meyve ve organik et gibi gıdalardır.
• A,C,E Vitaminleri İçeren Gıdalar: A, C ve E vitaminleri antioksidan özelliğe sahiptir. Antioksidan gıdalar serbest radikallerin verdiği hasarın önlenmesine yardımcı olur. Meyve ve sebzeler antioksidan bakımından oldukça zengindir ve neredeyse her öğün tüketilebilir.
• Balık: Özellikle beyin sağlığı için önemli olan omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir.
• Çinko İçeren Gıdalar: Alzheimer’a yakalanan çoğu insanın çinko değerleri düşüktür. Kabak çekirdeği, doğal kırmızı et ve bitter çikolata gibi besinler çinko bakımından zengindir.
• Hindistan Cevizi Yağı: Hindistan cevizi beyne glikoz yerine yakıt görevi gören ketonların gönderilmesine yardımcı olur. Aynı zamanda hafızayı güçlendirebilir.

Omega-3 yağ asitleri hakkında daha fazla bilgi almak için Omega 3 İçeren Besinler yazımızı okuyabilirsiniz.

Alzheimer’ı Tetikleyen Besinler Nelerdir?

Beslenme şekli beyin sağlığını korumanın önemli bir parçasıdır. Bu yüzden yenilen yiyeceklere dikkat edilmelidir.

• Katkı Maddesi İçeren Yiyecekler: Katkı maddesi içeren besinler genel olarak nörotoksik özelliğe sahiptir. Özellikle GDO’lu meyve ve sebze tüketimini azaltın. Bu gıdalarda DDT adı verilen böcek öldürücü bir ilaç bulunma olasılığı oldukça yüksektir. Yapılan araştırmalar, DDT’nin bir bileşiği olan DDE dahil olmak üzere kanda yüksek organoklorlu pestisit seviyelerine sahip olan kişilerin Alzheimer hastalığına yakalanma riskinin daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. {8*}
• Alkol: Alkol toksin bir maddedir ve beyin hücrelerinin daha hızlı ölmesine neden olur. Yapılan araştırmalar, alkol bağımlılığı olan kişilerin beyinlerinin ön lobunda belirgin nöron azalması, hacim küçülmesi ve perfüzyon olduğunu ortaya koymuştur. {9*}
• Musluk Suyu: Musluk suyu, alüminyum dahil olmak üzere birçok toksin madde içerebilir. Bu yüzden musluk suyu içiyorsanız arıtıcı kullanmanız tavsiye edilir.
• Şeker ve Rafine Tahıllar: Alzheimer, diyabete benzer şekilde insülin direncinden kaynaklanabilir. Bu nedenle şeker ve rafine tahılları daha az tüketmek, insülini düşük tutmak ve beyin sağlığını korumak için önemlidir.
• Alimünyum Kaplarla Paketlenen Yiyecekler: Alimünyum yüksek seviye nörotoksik bir maddedir. Yapılan araştırmalar, alüminyumun beyne demir gibi girdiğini ve alzheimer’ın ilerlemesine bağlı olarak alüminyum birikimine ve nörofibriler hasara yol açtığını ortaya koymuştur. Yiyecekleri alüminyum içinde ısıtmaktan kaçınmalısınız. Isı nörotoksik etkiyi artırır. {10*}

Alzheimer için Kullanılabilecek Doğal Takviyeler Nelerdir?

Beslenme şekli yanında alzheimerı önlemek için bazı takviyeler kullanabilirsiniz.

• DHA’lı Balık Yağları: Balık yağlarının içerisinde bulunan DHA yağ asidi beyin işlevi için faydalıdır. Aynı zamanda yüksek kaliteli balık yağları iltihabı azaltır.
• D Vitamini: D vitamini eksikliği Alzheimer için bir risk faktörü olabilir. Yapılan araştırmalar, bol miktarda D vitamininin beyindeki plak ve düğüm oluşumunu engelleyebileceğini ortaya koymuştur. {11*}
• CoQ10: CoQ10, diğer adıyla koenzim q10, vücutta bulunan ve  yaşlandıkça azalan bir bileşendir. Bu yüzden takviye koenzim q10 almak alzheimerı önleyebilir.
• Gingko Biloba: Gingko biloba, beyin dolaşımını ve hafızayı iyileştirmeye yardımcı olur. Bu yüzden alzheimer için kullanılabilir.
• Fosfatidilserin: Fosfaridilserin, beyin hücrelerinin iletişimini ve hafızayı güçlendirir. Bu yüzden erken evre alzheimer hastalığına karşı koruma sağlayabilir.

Odaklanma ve hafıza problemi yaşıyorsanız Odaklanmayı ve Hafızayı Güçlendiren 15 Gıda yazımızı okuyabilirsiniz.

Alzheimer için Kullanılabilecek Uçucu Yağlar Nelerdir?

Buhur yağı ve biberiye yağı beyin fonksiyonlarının gelişimini destekleyen yağlardır. Günde iki kez dahili şekilde buhur yağı kullanabilirsiniz. Aynı zamanda duşlardan sonra başınıza  biberiye yağı sürebilirsiniz.