Kreatinin Nedir? Yüksek Kreatinin Nasıl Düşürülür?

Yüksek kreatinin nasıl düşürülür? Vücuttaki toksik atıkları ortadan kaldırmak için birçok mekanizma vardır ancak mekanizmalar başarısız olduğunda yüksek kreatinin seviyeleri ortaya çıkabilir. Bu tür komplikasyonlar ciddi sağlık risklerine neden olabilir.

Kreatinin Nedir?

Kreatinin, kreatinin metabolik ürünü ve kas metabolizmasının yan ürünüdür. Kreatin, enerji üretimine yardımcı olan ve egzersiz performansını artıran önemli bir moleküldür. {1*}, {2*}

İnsan vücudu kreatinin yaklaşık %2’sini kreatinine dönüştürür ve kan dolaşımı yoluyla böbreklere taşır. Böbrekler kreatinin çoğunu filtreler ve idrar yoluyla vücuttan atar. Düşük idrar kreatinin seviyeleri, yüksek kan kreatinin göstergesi olabilir.

Normal Kreatinin Düzeyi Kaçtır?

Vücuttaki kreatinin seviyeleri genellikle kas kütlesine, cinsiyete, yaşa ve diğer sağlık faktörlerine bağlıdır. Genellikle desilitre başına miligram olarak ölçülür.

• Yetişkin Erkekler: 0,9-1,3 mg/dl
• Yetişkin Kadınlar: 0,7-1,1 mg/dl
• Bebekler: 0,2 mg/dl
• Tek böbreği olan bireyler: 1,8-1,9 mg/dl

Yaşlı insanlar normal yetişkinlerden daha düşük kreatinin seviyelerine sahiptir. Vücut geliştiriciler ise çoğu yetişkinden daha yüksek kreatinin seviyelerine sahiptir. Bunun nedeni, yaşlı bireylerin kas kütlesinin zamanla azalması ve vücut geliştiricilerin ise daha fazla kas kütlesine sahip olmasıdır. Ayrıca, kasla ilgili herhangi bir rahatsızlığı olan kişilerde de kreatinin seviyeleri önemli ölçüde düşük olabilir.

Yüksek Kreatinin Neden Tehlikelidir?

Yüksek kan kreatinin düzeyleri tedavi edilmediğinde birçok sağlık sorununa neden olabilir:

• Böbreklere Zarar Verir: Yüksek kreatinin seviyeleri tedavi edilmezse böbreklere zarar verir. Kan kreatinin seviyeleri normal değerleri aştığında böbrek yetmezliği tehlikesi oluşabilir. {3*}
• Kalp Hastalığı Riskini Artırır: Yüksek kreatinin seviyeleri, birçok kardiyovasküler hastalık riskini artırır. {4*}
• Solunum Sistemi Problemlerine Yol Açar: Kreatinin düzeylerindeki artış solunum bozukluklarına neden olur. {5*}

Kreatinin Seviyeleri Doğal Yollarla Nasıl Düşer?

Diyetinize ekleyeceğin faydalı besinlerle kreatinin seviyelerini düşürmek mümkündür.

Elma Sirkesi

Böbrek taşı oluşumu kreatinin düzeylerini yükseltebilir. Elma sirkesinde asetik asit bulunur ve bu da böbrek taşı oluşma riskini azaltır. Ayrıca elma sirkesinin antimikrobiyal özellikleri, bakteriyel enfeksiyonları önlemeye yardımcı olur, kan kreatinin seviyesinin yükselmesini engeller. Kreatinin seviyenizi düşürmek için elma sirkesi tüketmeyi düşünüyorsanız, bir bardak ılık suya bir yemek kaşığı elma sirkesi ekleyin ve iyice karıştırın. Dilerseniz karışıma bal da ekleyebilirsiniz. Günde iki kez içebilirsiniz. {6*}, {7*}

Böbrek taşınız varsa Böbrek Taşı İçin Evde Tedavi Yöntemleri Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.

Acı Kabak

Acı kabak, çeşitli mineraller, vitaminler, antioksidanlar ve lif açısından zengin bir kaynaktır. Geleneksel tıpta idrar söktürücü olarak kullanılan acı kabağın ayrıca kan dolaşımını iyileştirebileceği ve kan kreatinin seviyesini doğal olarak düşüreceği düşünülür.

Günde bir kez yarım bardak acı kabak suyu içebilirsiniz. Acı kabak tüketiminde dozaj oldukça önemlidir. 4000 mg üzerindeki acı kabak tüketiminin böbrekleri zehirleyici etkisi olduğu kanıtlanmıştır. {8*}

Tarçın

Tarçın doğal bir idrar söktürücüdür. Ayrıca böbrekleri filtreleyerek vücudun kreatinin seviyelerini düzenler. {9*} Yarım yemek kaşığı tarçını ılık su veya yiyecekle karıştırarak günde bir kez tüketin.

Papatya Çayı

Papatya çayı düzenli kullanımda yüksek kreatinin düzeylerini düşürür.  Papatya bitkisini bir bardak sıcak suya ekleyin. En az 10 dakika demleyin. Süzün ve biraz bal ekleyin. Papatya çayını günde 3-4 defa içebilirsiniz. {10*}

Yeşil Çay

Yeşil çay doğal bir antioksidandır ve idrar söktürücü özelliği vardır. Yeşil çayın diüretik yapısı, böbreklerinizin filtrasyon yeteneğini geliştirmeye ve idrar çıkışını artırmaya yardımcı olur ve kreatinin seviyelerini düşürür. {11*},{12*}

Sarımsak

Sarımsak doğal bir antioksidandır ve aynı zamanda idrar söktürücü görevi görür. Vücuttaki zehirli atıkları temizlemeye ve kan kreatinin düzeylerini düşürmeye yardımcı olur. Sarımsak ayrıca plazma demir seviyelerini yükseltir ve hemoglobin seviyelerini iyileştirir. {13*}, {14*}, {15*}

4-5 diş sarımsağı çiğneyebilir veya kıyılmış sarımsağı salatalarınıza ve yemeklerinize ekleyebilirsiniz.

Sarımsak hakkında daha fazla bilgi almak için Sarımsağın Sağlık, Cilt ve Saç İçin Faydaları yazımızı okuyabilirsiniz.

Zencefil

Zencefil, antioksidan ve antienflamatuar özellikler sergileyen flavonoidler ve etanol içerir. Bu bileşenler böbrekleri hasardan ve yaralanmalardan korur ve kreatinin seviyelerini düşürmeye yardımcı olur. {16*}, {17*}

Bir bardak sıcak suya biraz zencefil ekleyin ve en az 10 dakika demlenmesine izin verin. Biraz bal ekleyin ve hemen tüketin. Günde 3 kez içebilirsiniz.

Kızılcık Suyu

Kızılcık, böbrekleri taş oluşumundan koruyan kinik asit içerir. Fayda görmek için düzenli olarak günde bir su bardağı kızılcık suyu içebilirsiniz. {18*}, {19*}

Hindistan Cevizi Suyu

Hindistan cevizi suyu zengin bir C vitamini kaynağıdır. Kreatinin seviyenizi düşürür ve böbrek taşı oluşumunu engeller. {20*}

Günde bir bardak hindistan cevizi suyu içebilirsiniz ancak daha fazlasını tüketmekten kaçının. Bilimsel bir kanıt olmasa da fazla tüketilen Hindistan cevizi suyunun böbrekleri yorduğu düşünülür.

Hindistan cevizi hakkında daha fazla bilgi almak için Hindistan Cevizinin 7 Faydası yazımızı okuyabilirsiniz.

Zeytinyağı

Zeytinyağı, antiürolitik etki göstererek böbrek taşı oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Ayrıca kandaki kreatinin seviyelerini azaltır. {21*}

Kreatinin Yükselten Besinler Nelerdir?

Kreatinin seviyeleriniz yüksekse bazı gıdaları tüketmek kreatinin seviyelerini daha da kötüleştirebilir.

Ispanak

Ispanak potasyum ve oksalat açısından zengindir. Bu iki besin böbrek taşı oluşma riskini artırabilir. {22*}

Konserve Yiyecekler

Konserve yiyeceklere raf ömrünü uzatmak için bol miktarda sodyum eklenir. Sodyum böbrek fonksiyonu üzerinde zararlı etkilere sahiptir ve ayrıca yüksek kreatinin seviyelerini daha da kötüleştirebilir. {23*}

Süt Ürünleri

Süt ürünleri zengin bir fosfor kaynağıdır. Kronik böbrek hastalığı olanlar fosfor kalsiyum dengesini bozabileceğinden süt ürünleri tüketimini sınırlamalıdır. Ayrıca vücutta protein atıklarının birikmesine yol açar ve böbreklere baskı uygular. {24*}

Süt ve süt ürünleri hakkında daha fazla bilgi almak için Süt İçmeli Miyiz? yazımızı okuyabilirsiniz.

Gazlı İçecekler

Gazlı ve renkli içeceklere, görünüşlerini ve tatlarını iyileştirmek için fosfor eklenir. Herhangi bir böbrek komplikasyonunuz varsa, fosfor içeriği böbrekleri yorar. {25*}

Tam Buğday Ekmeği

Tam buğday ekmeği fosfor, potasyum ve sodyum açısından zengindir ve böbrek rahatsızlığı olan kişiler için uygun değildir. Tam buğday ekmeğindeki tam tahıllar, beyaz ekmeğe göre daha yüksek sodyum seviyesine sahiptir. {26*}

İşlenmiş Gıdalar

İşlenmiş gıdalar, cipsler ve turşular da yüksek sodyum içeriği nedeniyle tüketilmemelidir.

Yüksek Kreatinin Nasıl Önlenir?

Yüksek kreatinin seviyelerini engellemek için alışkanlıklarınızda küçük değişiklikler gerçekleştirebilirsiniz:

• Kreatinin birikimi riskini artırabilecekleri için kreatinin takviyeleri almaktan kaçının.
• Vücuttaki protein birikintilerini ağırlaştırabileceği ve kreatinin düzeylerini yükseltebileceği için protein alımını azaltın. {27*}
• Kepekli tahıllar, baklagiller, sebzeler ve meyveler gibi lif açısından zengin yiyecekler tüketin. {28*}
• Yüksek kreatinin seviyelerinden kaçınmak için tuz alımınızı günde 6 gramın altında tutun.

Kreatinin Neden Yükselir?

Böbreklerin işleyişi herhangi bir nedenle kesintiye uğrarsa veya bozulursa, kreatinin seviyesi yükselebilir. Yetişkinlerde kronik böbrek hastalıklarının veya yüksek kreatinin düzeylerinin yaygın nedenleri:

• Diyabet: Diyabet bazen kreatinin düzeylerinde artışa neden olabilir. {29*}
• Yüksek kan basıncı: Kontrolsüz kan basıncı seviyeleri vücuttaki kreatinin seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. {30*}
• İdrar yolu enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonları kreatinin seviyelerinde ani bir artışa neden olabilir.
• Simetidin gibi ilaçlar: Simetidin, peptik ülseri tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Düzenli simetidin tüketimi kreatinin düzeylerini artırabilir. {31*}

İdrar yolu enfeksiyonunuz varsa İdrar Yolu Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir? yazımızı okuyabilirsiniz.

Yüksek Kreatinin Belirtileri Nelerdir?

Yüksek kreatinin semptomları kişiden kişiye değişiklik gösterebilir veya semptomlar birbiriyle ilişkili olmayabilir:

• Ödem
• Nefes darlığı
• Dehidrasyon
• Tükenmişlik
• Mide bulantısı ve kusma
• Bilinç bulanıklığı

Böbrek Sağlığı Nasıl Kontrol Edilir?

Kan testiniz kreatinin seviyenizin yüksek olduğunu gösteriyorsa böbreklerinizi düzenli olarak sağlık testleriyle kontrol ettirmelisiniz:

Kan Üre Azotu Testi (BUN): Kanınızdaki üre azotu miktarını ölçerek böbreklerinizin işleyişini kontrol eder. Çok düşük bir kreatinin seviyesi veya yüksek oranda artmış üre ve kreatinin böbrek sorunlarına işaret eder.

GFR Testi: Maddelerin glomerulustan (böbreklerdeki kan damarları) süzülme hızını ölçer. Sağlıklı bir yetişkinde normal GFR oranı dakikada 90-120 ml arasındadır. Daha azı böbrek yetmezliğini ve yüksek kreatinin düzeylerini gösterebilir.

İdrar Testi: İdrar, fiziksel ve kimyasal olarak analiz edilerek protein, glikoz ve kırmızı kan hücreleri incelenir. {32*}