Hipertiroid Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Hipertiroid nedir? Belirtileri nelerdir? Hipertiroid, tiroid bezi aşırı aktif hale geldiğinde, hipotiroid ise tiroidin az aktif hale geldiğinde oluşan bir sağlık durumudur. Tiroidlerdeki ortaya çıkan herhangi bir iyi çalışmama hali veya dengesizlik beraberinde sağlık sorunlarını getirir çünkü tiroidler düzgün çalışmadığında vücudun diğer birçok hayati fonksiyonun çalışması da aksar.

Tiroid bozuklukları en sık 20 ila 40 yaş arasındaki kadınlarda ortaya çıkar. Çocuklarda da hipertiroid görmek mümkündür. Hatta kedi ve köpeklerde de hipertiroid vakaları görülebilir. Hipertiroidin geç olmadan tedavisinin yapılması gerekir, aksi takdirde bu durum çeşitli kalp sorunlarına yol açabilir. {1*}, {2*}, {3*}

Hipertiroid Nedir?

Tiroid, boynun tabanında bulunan küçük, kelebek şeklindeki bir bezdir. Bu bez küçük olabilir fakat sağlık üzerinde inanılmaz bir etkisi vardır. Bez tarafından üretilen tiroid hormonları, besin kullanımından vücut ısısı kontrolüne ve kalp atış hızına kadar metabolizmanın tüm fonksiyonlarını düzenler.

Tiroid bezinin ürettiği iki ana hormon vardır. Bunlar tiroksin (T4) ve triiyodotironindir (T3). Bu iki hormon vücuttaki tüm hücreleri etkiler. Hipertiroid ise kısaca tiroid bezinin aşırı aktivitesi olarak tanımlanır. Aşırı aktif tiroid vücudun ihtiyaç duyduğundan daha fazla hormon üretmesine ve salgılamasına sebep olur.

Hipertiroid Belirtileri Nelerdir?

Hipertiroidin ayırt edici pek çok belirtisi bulunur:

• Ani kilo kaybı
• Hızlı kalp atışı (taşikardi) ve düzensiz kalp atışı (aritmi)
• Kalp çarpıntısı
• İştah artışı
• Sinirlilik ve şiddetli kaygı hissetme
• Terleme
• Adet düzensizlikleri
• Bağırsak hareketlerinde değişiklik
• Boynun tabanında şişlik olarak kendini gösteren bir troid bezi (guatr)
• Yorgunluk ve kas ağrıları
• Uyku problemleri
• İnce ve kırılgan saç

Hipertiroidin Nedenleri Nedir?

Hipertiroidin en yaygın nedeni Graves hastalığı olarak bilinen otoimmün bozukluktur. Hipertiroidin yaklaşık %85’inin Graves hastalığı ile birlikte ortaya çıktığı tahmin edilir. Bu bozuklukta vücut, tiroid uyarıcı immünoglobulin (TSI) adı verilen ve tiroid bezinin çok fazla tiroid hormonu üretmesine neden olan bir antikor (vücut tarafından virüs veya bakterilere karşı korumak için üretilen bir protein) üretir. Graves hastalığı kalıtsaldır ve kadınlarda erkeklere kıyasla daha sık görülür. {4*}

Hipertiroidin bir başka nedeni de tiroid bezinde aşırı tiroid hormonu üretimine neden olan tiroid nodülleridir. Tiroidit veya tiroid bezinin iltihabı, hipertiroidin bir başka olası nedenidir. Tiroidit genellikle tiroid bezinin aşırı hormon sızdırmasına neden olan bir enfeksiyon veya bağışıklık sistemi bozukluğu sonucu oluşur. Ayrıca doğum yaptıktan sonra (doğum sonrası tiroidit olarak adlandırılır) veya interferon ve amiodaron ilaçlarının alınmasından sonra da ortaya çıkabilir. {5*}

Hipertiroidin oluşumundaki bir başka olası neden ise takviyelerden veya iyot içeren ilaçlardan alınan aşırı iyot tüketimidir.

Hipertiroidin diğer nedenleri şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Geçirgen bağırsak sendromu {6*}
• Hormonal dengesizlikler
• Yiyecek alerjileri

Geçirgen bağırsak sendromu hakkında daha fazla bilgi almak için Geçirgen Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.

Hipertiroid Teşhisi Nasıl Konur?

Hipertiroid diğer hastalıkların belirtilerini taklit edebildiği için doktorlar tarafından teşhis edilmesi zordur. Tanı koymak için, doktorlar genellikle tiroid uyarıcı hormon (veya TSH) dahil olmak üzere hormon seviyelerine erişmek için kan testinin yanı sıra fiziki muayene de yapar. Hipertiroid TSH seviyeleri tipik olarak normalden daha düşüktür, tiroid hormonları T3 ve T4 seviyeleri ise normalden yüksektir. Bunlar haricinde doktorlar, nodül olup olmadığını anlayabilmek için troid taraması da isteyebilir. {7*}

Hipertiroid Tedavisi

Hipertiroid için birçok geleneksel tedavi şekli vardır. Tedaviler şu şekilde sıralanır: {8*}

• Tiroidin hormon yapmasını engelleyen metimazol (Tapazol) veya propiltiorasil (PTU) gibi hipertiroid ilaçları (anti-tiroid ilaçları da denir) kullanılabilir.
• Ağızdan alınan radyoaktif iyot içmek de bir tedavi yöntemi olarak görülür. Aşırı aktif tiroid hücreleri, hücrelere zarar veren ve küçülen radyoaktif iyotu emer, bu da hormon seviyelerinin düşmesine neden olur. Bu tedavi şekli tipik olarak tiroid bezini kalıcı olarak yok eder ve hastaların hayatlarının geri kalanında tiroid hormonu ilaçları almalarını gerektirmez.
• Tiroid hormonlarının etkisini bloke eden beta bloker ilaç kullanmak da bir tedavi yöntemidir. Beta blokerler tiroid hormon düzeylerini değiştirmez ancak hızlı kalp atışı, sinirlilik ve titreme gibi aşırı aktif tiroid semptomlarını kontrol etmeye yardımcı olurlar.
• Tiroid bezini çıkarmak için bir ameliyat olan tiroidektomi de uygulanabilmektedir. Bu ameliyattan sonra hastalar hormon seviyelerini normal tutmak için tiroid takviyesi almalıdır.

Hipertiroid Doğal Tedavi Yolları

Hipertiroid, tiroid bezinin vücudun ihtiyaç duyduğundan daha fazla hormon üretmesidir. Tiroid bezindeki bu bozukluk, vücudu ve çalışmasını büyük ölçüde etkiler. Tedavi edilmediği takdirde ise ciddi kalp sorunlarına ve vücut fonksiyonlarının iyi çalışmamasına yol açabilir. Hipertiroid için geleneksel yöntemler dışında doğal tedavi yöntemleri de bulunur.

Hipertiroid Diyeti

Tiroid fonksiyonlarının normale dönebilmesi için hastalığı nüksettirmeyecek bir diyet uygulamak gerekir:

• Genel olarak, tiroid için hazırlanan diyetlerde işlenmiş gıdalardan ziyade taze sebzeler, meyveler ve yağsız protein gibi yiyecekler bulunmalıdır.
• Lahana, ıspanak ve spirulina gibi yoğun besleyici sebzelerden elde edilen içecekler, hayati besin maddelerinin sağlanmasına yardımcı olur.
• Fesleğen, biberiye ve kekik gibi birçok bitki tiroid fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olur.
• Kemik suyu detoksifikasyonu destekler ve hipertiroidi daha da kötüleştirebilecek geçirgen bağırsak sorunlarının iyileşmesine yardımcı olur.

Hipertiroidi Kötüleştiren Gıdalardan Uzak Durmak

• Yüksek iyotlu yiyecekler: Hipertiroidi olan kişilerin yosun ve diğer deniz yosunu türleri gibi iyot bakımından zengin yiyecekleri tüketmemesi gerekir. Ayrıca iyotlu tuz, deniz ürünleri, iyot içeren multi vitaminler ve birçok geleneksel öksürük şurubu gibi diğer iyot kaynaklarından da uzak durulması önerilir. {9*}
• Süt ürünleri: Süt ürünlerinde bulunan bu protein, tiroid bezinde ve sindirim sisteminde artan iltihaplanma ile bağlantılı olduğundan, tiroid sorunu olan kişiler A1 kazein içermeyen bir diyetten yararlanmalıdır.
• Glüten: Glütensiz bir diyet, tiroid sorunları olan kişiler için faydalıdır. Araştırmalar, glütensiz bir diyetin otoimmün tiroid hastalığına yardımcı olabileceğini göstermiştir. {10*}
• Yapay tatlandırıcı veya boyalar: Yapay tatlandırıcılar ve boyalar tiroid fonksiyonunu olumsuz etkiler.
• Şeker: Bağışıklık fonksiyonunu baskılar ve otoimmün hastalıklara katkıda bulunur.
• Paketlenmiş ve işlenmiş gıdalar: Bu ürünler, geçirgen bağırsak sendromu ve otoimmün bozuklukların ortaya çıkması (Graves hastalığı bir otoimmün bozukluktur) ile bağlantılıdır. {11*}

Gıda alerjisi tiroid sorunlarına katkıda bulunabileceğinden, süt ürünleri, glüten, soya, mısır, koruyucular ve kimyasal gıda katkı maddeleri gibi şüpheli gıda alerjenlerini tüketmemek gerekir.

Süt ürünleri hakkında daha fazla bilgi almak için Sütün İçindeki Şeytan; A1 ve A2 Süt Nedir? yazımızı okuyabilirsiniz.

Ajuga (Bugleweed) Tüketmek

Bazı kaynaklar, nane ailesinin bir üyesi olan Ajuganın (bugleweed) tiroid baskılayıcı olarak hareket edebileceğini ve hipertiroid semptomlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini belirtir. {12*}

L- Karnitin Kullanmak

Araştırmalar, L-karnitinin bazı durumlarda hipertiroide yardımcı olabileceğini gösterir. L-karnitin, amino asit lizinin bir türevidir. Tiroid aktivitesini azaltarak hipertiroid semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. {13*}

Melisa Tüketmek

Melisa, nane ailesine ait bir bitkidir. Melisa özütü, bazı doğal sağlık pratisyenlerinin aşırı aktif tiroidi düzenlemeye çalışırken kullandıkları bir tedavi şeklidir. Araştırmalar, melisa özütünün, özellikle Graves hastalığı olan hastalarda, tiroidi aşırı aktive eden bileşenlerin TSH reseptörüne bağlanmasını durdurabileceğini düşündürür. {14*}

Egzersiz Yapmak

Stres tiroid sorunlarının oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle düzenli olarak nefes egzersizleri gibi gevşeme yöntemleri uygulamak çok önemlidir. Egzersiz, stresten kurtulmanın harika bir yoludur ve ayrıca aşırı iştahı azaltmaya ve enerji seviyelerini artırmaya yardımcı olur. {15*}

Uçucu Yağlar Kullanmak

Buhur gibi bazı uçucu yağlar, özellikle iltihaplanma olduğunda tiroid rahatsızlıklarını gidermeye yardımcı olabilir. Avrupa İmmünoloji Dergisi’nde 2014 yılında yayınlanan bir çalışma da bunu doğrular niteliktedir. {16*}

Hipertiroid için kullanılabilecek uçucu yağları öğrenmek için Hipertiroid Takviyeleri ve Uçucu Yağlar yazımızı okuyabilirsiniz.

Hipertiroid İçin Alınacak Önlemler

Hipertiroid tedavi edilmediğinde kalbi etkileyen bir rahatsızlıktır. Hipertiroid kalple ilgili bazı olası komplikasyonları:

• Hipertansiyon
• Aritmi (anormal kalp atışı)
• Kalp genişlemesi
• Konjestif kalp yetmezliği
• Ani kalp durması

Ayrıca çalışmalar hipertiroidi artan osteoporoz riskiyle de ilişkilendirmiştir, çünkü bu rahatsızlık kemik mineral yoğunluğunda kayba neden olur. Gebelikte tedavi edilmeyen hipertiroid erken doğum, düşük doğum ağırlığı, preeklampsi ve hatta düşüklere neden olabilirr. Hipertiroid için doğal ilaçları kullanmadan önce de daima bir sağlık uzmanına danışılması gerekir. {17*}