Kireçlenme (Kalsifikasyon) Nedir? Kireçlenme (Kalsifikasyon) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kalsifikasyon nedir? Tedavi yöntemleri nelerdir? Kireçlenme, vücut dokularında, kan damarlarında veya organlarda kalsiyum birikmesiyle meydana gelen durumdur. Bu birikim, vücuttaki yumuşak dokuları sertleştirir veya organların ve damarların normal işleyişlerini bozabilir. Kalsiyum, vücutta kan dolaşımı yoluyla taşınır. Ayrıca her hücrede de bulunur. Sonuç olarak, vücudun hemen her yerinde kireçlenme meydana gelebilir.,

Ulusal Tıp Akademisi’nde yayınlanan araştırmalara göre, insan vücudundaki kalsiyum miktarının yaklaşık %99’u dişlerde ve kemiklerde; diğer %1’lik miktarı da kanda, kaslarda, hücrelerin dışındaki koruyucu sıvılarda ve diğer vücut dokularında bulunur. {1*}

Vücuttaki bazı sistemsel bozukluklar, kalsiyumun normal olarak bulunamayacağı yerlerde birikmesine neden olabilir. Kalsiyumun zamanla birikmesi, biriken yerlerde bulunan yapıların işlevlerinde sorunlara yol açar. Eğer vücutta kalsiyum birikimi mevcutsa oluşabilecek komplikasyonları önlemek için mutlaka tedaviye ihtiyaç duyulur.

Kalsifikasyon (Kireçlenme) Türleri Nelerdir?

Kalsifikasyonlar insan vücudunun birçok yerinde oluşabilir. Bu bölgelerden bazıları:

• Küçük ve büyük arterler,
• Kalp kapakçıkları,
• Beyin dokuları
• Diz eklemleri ve rotator manşet tendonları gibi eklemler ve tendonlar,
• Göğüsler, kaslar ve yağ gibi yumuşak dokular,
• Böbrekler, mesane ve safra kesesi.

Çoğu kalsifikasyon türünün sistemsel problemlere yol açmasının aksine bazı kalsiyum birikimleri zararsızdır. Bu zararsız kalsiyum birikmelerinin, vücudun iltihaplanmalara, yaralanmalara veya belirli biyolojik süreçlere tepkisi olduğuna inanılır.

UCLA Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı’nda bulunan uzmanlar, 60 yaşından büyük yetişkinlerin çoğunun kan damarlarında kalsiyum birikintileri olduğunu tespit etmişlerdir. {2*}

Kalsiyum hakkında daha fazla bilgi almak için Kalsiyum’un Faydaları Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.

Kireçlenme (Kalsifikasyon) Neden Olur?

Kalsifikasyonun insan vücudundaki oluşmasını tetikleyebilecek birçok faktör bulunur: {3*}

• Enfeksiyonlar
• Hiperkalsemiye (kanda çok fazla kalsiyum olması) neden olan kalsiyum metabolizması bozuklukları
• İskelet sistemini ve bağ dokularını etkileyen genetik veya otoimmün bozukluklar
• Kalıcı inflamasyon (Vücudun herhangi bir hasara karşı verdiği koruyucu bir cevaptır)

Harvard Üniversitesi’ndeki uzmanlara göre, insan vücudundaki kireçlenmeler kalsiyum açısından zengin bir beslenme alışkanlığından kaynaklanır. Bununla birlikte, araştırmacılar beslenme programları ile alınan kalsiyum oranının, vücutta kalsiyum birikimi için herhangi bir risk oluşturabileceğini düşünmemektedir.

Bu durum aynı zamanda böbrek taşları için de geçerlidir. Çoğu böbrek taşı kalsiyum oksalattan oluşur. Kalsiyum oksalat taşı olan kişilerin, bu rahatsızlığı olmayan kişilere göre idrarlarında daha fazla kalsiyum bulunur. İdrardan fazla kalsiyum miktarının atılması, beslenme programlarında ne kadar az miktarda kalsiyum alınırsa alınsın yine de gerçekleşir.

Kireçlenme (Kalsifikasyon) Nasıl Teşhis Edilir?

Kalsifikasyonlar insan vücudunda genellikle X-ışınları yoluyla tespit edilir. X-ışını testleri, iç organları görüntüleyebilmek için elektromanyetik radyasyon dalgaları kullanır ve genel olarak bir probleme neden olmaz. Doktorlar X-ışını testinin yanı sıra kan testleri isteyebilir. Örneğin, kişinin böbrek taşı rahatsızlığı bulunuyorsa, istenilen kan testleri genel böbrek fonksiyonlarını belirler. {4*}

Ayrıca nadiren de olsa vücuttaki kanser bölgelerinde kalsiyum birikintileri olabilir. Bu sebeple kişide kanser şüphesi bulunuyorsa ve kalsifikasyon da mevcutsa, kanser seçeneğini ekarte etmek için ek testler yapılır. Doktor, kalsifikasyon olan bölgeden doku örneği almak için biyopsi (genellikle ince bir iğne ile) ister. Numune daha sonra test için bir laboratuvara gönderilir. Analizler sonucundan tespit edilen herhangi bir kanser hücresi bulunmuyorsa, doktor mevcut kalsifikasyonu iyi huylu olarak değerlendirir.

Memede Kireçlenme (Kalsifikasyon)

Kalsiyum, memenin yumuşak dokusunda biriktiğinde meme kireçlenmeleri meydana gelir. İki ana tip meme kireçlenmesi bulunur:

• Makro kireçlenmeler (büyük kalsiyum birikimleri)
• Mikro kireçlenmeler (küçük kalsiyum birikimleri)

Ulusal Kanser Enstitüsü’ndeki araştırmacılara göre, göğüslerdeki makrokalsifikasyonlar en çok 50 yaşın üzerindeki kadınlarda görülür. Erkeklerde de meme kireçlenmesi olabilir ancak bu kadınlara kıyasla fazla yaygın değildir. {5*}

Meme kireçlenmeleri birkaç nedenden dolayı meydana gelir:

• Meme dokusu yaralanmaları,
• Hücrelerin kontrolsüz ürettikleri salgılar,
• Enfeksiyonlar ve iltihaplanma,

Meme kanseri için kemoterapi veya radyasyon tedavisi gören kişilerde de kireçlenmeler görülebilir. Makrokalsifikasyonlar, çoğunlukla kanserli dokuların bulunduğu bölgelerde bulunmaz ancak bazı mikrokalsifikasyon olan bölgeler erken meme kanseri belirtileri olabilir.

Meme dokusu kireçlenmeleri, düzenli meme muayenesi sırasında bulunamayacak kadar küçüktür. Doktorlar genellikle meme dokusunun mamogram ile görüntülenmesi sırasında bu tortuları tespit eder. Herhangi bir mevcut kalsifikasyonun tekrar kontrol edilmesi gerekiyorsa, doktor hasta için bir takip randevusu planlar. Doktorlar ayrıca kanser şüphesi gördüğü kalsifikasyonları detaylı analiz etmek için biyopsi yapabilir. Eğer biyopsi ile yeterli analiz yapılamazsa kireçlenmeleri daha yakından görebilmek için küçük bir keşif ameliyatı da önerebilir.

Genel olarak 50 yaş üzerinde bulunan kadınlar için düzenli periyotlarda mamografi çektirmek, varsa meme dokusu kireçlenmelerinin izlenmesine ve takip edilmesine yardımcı olabilir. Memede endişe yaratan bu değişiklikler ne kadar erken fark edilirse, tedavisi için olumlu bir sonuç alma olasılığı o kadar artar.

Meme kanseri oluşumunu engellemek için Meme Kanserini Önleyen En İyi 11 Gıda yazımızı okuyabilirsiniz.

Kireçlenme (Kalsifikasyon) Tedavisi

Kireçlenme (Kalsifikasyon) tedavisi birkaç faktöre bağlıdır. Bu faktörler, kalsiyum birikintilerinin nerede oluştuğu, kireçlenmeye yol açan sebepler ve kireçlenme varsa vücutta hangi komplikasyonlara neden olduğudur. Bazı kireçlenmeler ağrılı semptomlara neden olmazken diğerleri ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Tedavi, birikintilerin konumuna, ciddiyetine ve altında yatan nedene göre planlanır.

Kalp kapakçıklarında kalsifikasyon meydana gelme olasılığı yüksektir. Bu durumda, kalsiyum birikmesi valfin işlevini etkileyecek kadar şiddetliyse, valfi açmak veya değiştirmek için ameliyat gerekir. Valfler, kalpte kanın doğru yönde akmasını sağlayan kapaklardır. Bu valfler, mitral kapak, triküspit kapak, pulmoner kapak ve aort kapak olarak dörde ayrılır. Ayrıca küçük arterlerde meydana gelen kalsifikasyonlar uzmanlar tarafından tehlikeli kabul edilmez. {6*}

Böbrek taşı tedavileri böbreklerdeki kalsiyum birikimini (kalsifikasyonu) kırmaya yardımcı olur. Doktorlar riskli gördükleri hastalara oluşabilecek kalsiyum böbrek taşlarını önlemeye yardımcı olmak için tiyazid adı verilen bir diüretik ilaç reçete eder. Bu idrar söktürücü ilaç, böbreklerde tutulan ve taş oluşumuna veya kalsifikasyona sebep olabilecek fazla kalsiyum miktarının idrardan atılmasına yardımcı olur.

Eklemlerdeki ve tendonlardaki kalsiyum birikintileri her zaman ağrılı semptomlara neden olmaz ancak eklemlerdeki ve kaslardaki hareket açıklığını etkileyebilir veya rahatsızlıklara yol açabilir. Bu bölgelerdeki kalsifikasyonların tedavileri, anti-inflamatuar ilaçlar ve ağrılı dokulara soğuk kompres uygulaması ile yapılır. Bu uygulamalara rağmen ağrı ve şikâyetlerde bir iyileşme olmazsa, doktorlar ameliyat önerir. {7*}

Kireçlenme (Kalsifikasyon) Nasıl Önlenir?

• 65 yaşın üzerindeki bir kişi, diğer rutin kan testleriyle birlikte vücuttaki kalsiyum seviyelerini gözlemleyip değerlendirmek için düzenli olarak doktoru ile görüşmelidir.
• 65 yaşın altında ve bir kalp kusuru veya böbrekle ilgili sorunlarla doğmuş bir kişide, kireçlenmeler diğer yaşıtlarına göre daha yaygın olabilir. Bu koşullardan herhangi biri mevcutsa mutlaka kireçlenme testi yaptırma konusunda bir doktora danışılmalıdır.
• Kullanılan bazı ilaçlar, vücuttaki kalsiyum seviyelerini etkileyebilir. Kolesterol ilaçları, tansiyon ilaçları ve hormon replasman tedavileri, kalsiyumun vücuttaki kullanım şekillerini ve birikme bölgelerini etkileyen yaygın ilaçlardır. Bu ilaçlardan herhangi biri kullanılıyorsa veya ilgili tedaviler alınıyorsa, bu tedavilerin ve ilaçların kalsiyum seviyeleri üzerindeki etkilerini anlamak için doktor ile görüşülmelidir.
• Sık sık kalsiyum karbonat takviyeleri (Tums gibi) alınıyorsa, vücuttaki kalsiyum miktarının yüksek seviyelere çıkma riski bulunur. Böbrek veya paratiroid (tiroidin arkasındaki dört küçük bez) ile ilgili mevcut sorunlar da kandaki kalsiyum seviyelerinin çok fazla yükselmesine neden olabilir. {8*}
• Günlük olarak alınması gereken kalsiyum miktarı kişinin yaşına bağlıdır. Yaşa, cinsiyete ve diğer sağlık sorunlarına bağlı olarak hangi kalsiyum dozunun uygun olduğu konusunda bir uzmana danışılmalıdır.
• Sigara içmek, kalpte ve ana arterlerde artan kireçlenme ile ilişkilidir. Sigara içmenin kalp hastalığı gelişimi için önemli bir risk faktörü olduğu bilindiğinden, bu risk faktörü kireçlenmelerde de rol oynayabilir. Genel olarak, sigarayı bırakmanın özellikle kalp, kan damarları ve beyin sağlığı için hem kısa hem de uzun vadeli faydaları bulunur.
• Çeşitli biyolojik süreçlerin bir sonucu oldukları için kireçlenmeleri önlemenin kanıtlanmış bir yolu yoktur. Sigarayı bırakmak ve beslenme planını değiştirmek, birikimin konumuna bağlı olarak kireç oluşumunu etkileyebilir. Bazı beslenme alışkanlığı değişiklikleri ile böbrek taşları daha az sıklıkla oluşabilir. Sağlıklı bir beslenme programını yaşam tarzına dahil etmenin yolları hakkında mutlaka doktora danışılmalıdır.