Kuş otu, artrit ağrıları, ciltte döküntü, egzama, astım, kabızlık ve böbrek rahatsızlıklarında halk ilacı olarak kullanılan bir bitkidir. Kuş otunun yararlarını araştıran az sayıda güvenilir çalışma olmasına rağmen, bu bitkinin yüksek oranda antioksidan, saponin, C ve A vitamini ve başka anti-inflamatuar bileşik içeriğine sahip olduğu gösterilmiştir. Kuş otu hem çay hem de taze meyve suyu tentürü olarak tüketilebilirken aynı zamanda ciltteki şişliği, ağrıyı, kızarıklığı ve tıkanıklığı azaltmak için ciltte merhem şeklinde uygulanabilmektedir.
BESLENME TÜYOLARI İÇİN TIKLAYINIZ
Yaygın olarak kuş otu adıyla bilinen Stellaria media, çeşitli tıbbi amaçlar için kullanılan Avrupa’ya özgü bir bitkidir. Aslında, Stelleria cinsinde, karanfil bitkisi ailesine (Caryophyllaceae) mensup olan birkaç farklı kuş otu türü bulunmaktadır. Bitki, adını ürettiği beyaz çiçek salkımından almaktadır. Wild Foods and Medicines adlı web sitesine göre, stellaria “yıldız”, media ise “ortasında” anlamına gelmektedir.
Kuş otunun diğer isimleri:
- Beyaz kuş gözü
- Yıldız otu
- Kış yosunu
- Fare kulağı
- Saten çiçek
- Korkuluk
Elmanın Faydaları Nelerdir? Detaylı Bilgi Almak İçin Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
Kuş Otunu Yemek Güvenli Midir?
Birçok besinde yüksek miktarda bulunmaktadır. Hem çiğ hem de pişmiş olarak tüketebilirsiniz. Karahindiba veya hardal yeşillikleri gibi diğer besleyici bitkilerin aksine, kuş otu çok acı olmayan hoş ve hafif bir tada sahip olarak tanımlanmaktadır. Avrupa ve ABD’de bulunan serin hava bitkisidir. (12-20 ℃ sıcaklıktaki iklimlerde yetişmektedir.) Genellikle havanın güneşli veya kısmen güneşli olduğu sonbaharda ve ilkbaharın başlarında, nemli toprağa sahip çim yamalarında yetişmektedir. Hızlı ve bol miktarda yetiştiği için, bazıları kuş otunu yabani ot olarak bile görür, ancak yararlı bileşikleri içermesi nedeniyle diyetinize büyük bir katkı sağlayabilmektedir.
Kuş otunu tanımlamanıza yardımcı olacak bazı ipuçları:
- Yaklaşık 46 cm (1,5 ft)’e kadar uzayan etli bir sapa sahiptir.
- Kuş otu büyüme mevsimi boyunca küçük beyaz çiçekler üretmektedir. Beş çiçek, açan tohum kabuklarında büyümektedir ve karanfile benzemektedirler. Her taç yaprağı tavşan kulağı şeklindedir, bu da 10 çiçek varmış gibi görünmesini sağlamaktadır.
- Bitki, birbirine zıt, çiftler halinde büyüyen oval şeklinde yapraklara sahiptir. Yeşil yapraklar 0.25-1.0 (0,6-2,54 cm) inç uzunluğuna sahiptir.
- Genellikle bitkilerin dokularında bulunan besleyici su (özsu) kuş otunda bulunmamaktadır.
Kuş Otunun Sağlığa Faydaları
Sağlığımızı tam olarak nasıl etkileyebileceğini doğrulamak için daha güvenilir araştırmalara ihtiyaç duyulsa da, kuş otu iltihabı azaltması, antioksidan alımını artırması, bağırsak sağlığını desteklemesi, ağrıyı azaltması ve cilt sağlığını iyileştirmesi nedeniyle bitkisel tıpta geleneksel yöntemlerle kullanılmaktadır.
Birçok değerli besini sağlamasının yanı sıra, araştırmalara göre bakterilerle savaşarak inflamasyonu önleyici özelliğe sahip olan saponin adı verilen bileşikleri de içermektedir. (Saponinler, aynı zamanda Caryophyllaceae bitki ailesinde bulunan ve birçok benzer kullanımları olan çöven otu gibi bitkilerde de bulunmaktadır.)
Vitamin ve Antioksidan Kaynağı
Stellaria türleri, C, A, B vitamini (tiamin, riboflavin ve niasin gibi), magnezyum, demir, kalsiyum ve çinko gibi besinler açısından zengindir. Ayrıca iyi bir protein ve lif kaynağıdır. Çalışmalar, kuş otunun fitosteroller, tokoferoller, triterpen saponinler, hentiacontanol, kumarinler, organik asitler ve flavonoidler gibi serbest radikal oluşumunu önleyen antioksidanları içerdiğini göstermiştir. Önemli bir C vitamini ve çinko kaynağı olduğundan, genel bağışıklık sistemini destekleyebilmekte ve öksürük, astım, alerji ve bronşit gibi rahatsızlıklara karşı koruma sağlayabilmektedir. Ayrıca içerdiği kalsiyum ve magnezyum sayesinde iskelet sağlığına; çinko ile birlikte A ve C vitamini gibi antioksidanlar sayesinde de cilt sağlığına fayda sağlamaktadır.
B Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Anti-inflamatuar, Ağrı Azaltıcı Etkileri Olabilir
Stellaria bitkileri, romatizma, artrit, PMS (menstüral döngü öncesi dönem), sindirim ve solunum sorunları ve ağrılı semptomları yönetmek için tedavi edici olarak geleneksel tıpta uzun süredir reçete edilmektedir. Tedavi etmek için semptomlara bağlı olarak, çay veya tentür olarak kullanılabilmekte, ağrılı ve şişmiş eklemlere veya ciltte rahatsızlık hissedilen bölgelere sürülerek uygulanabilmektedir. Ek olarak, balgam söktürücü etkileri olduğu görülmüştür, yani mukusu gevşetmeye ve solunum sağlığını desteklemeye yardımcı olabilmektedir.
Sindirim ve Bağırsak Sağlığını Desteklemeye Yardımcı Olabilir
Kuş otu antioksidan, lif, magnezyum, vitamin içeriği ve idrar söktürücü özelliği sayesinde bağırsak, sindirim ve böbrek sağlığını desteklemektedir. Diyete yeşillikleri dahil etmek, prebiyotik etkisiyle (yararlı probiyotik bakterileri “besleyen”) oksidatif stresi ve inflamasyonu azaltarak genel bağırsak sağlığını desteklemeye yardımcı olabilmektedir. Bu da besin emilimi, detoksifikasyon ve eliminasyon gibi işlevleri kolaylaştırmaktadır. Bazı kişiler bu bitkiyi kabızlık ve mide şişkinliğini önlemeye veya tedavi etmeye yardımcı olduğu için kullanmaktadır. Lif içeriği nedeniyle tokluk hissi verebilmekte, iştahı kontrol etmeye yardımcı olabilmekte ve bağırsak hareketlerini düzenleyebilmektedir. Aslında bazı çalışmalar, yüksek dozlarda kuş otu tüketildiğinde belirli anti-obezite etkileri olabileceğini göstermiştir. Sindirim enzimlerini inhibe ederek diyetteki yağ ve karbonhidratların bağırsağa emilimini geciktirerek kilo kaybını destekleyebileceği düşünülmektedir.
Doğal Diüretik Etkileri Vardır
Kuş otunun, böbreklerin ve mesanenin sağlığını destekleyen hafif, doğal idrar söktürücü etkilere sahip olduğu düşünülmektedir. Sıvı tutulmasını ve şişkinliği azaltırken mesane enfeksiyonları ve böbrekle ilgili sorunları engelleyebilmektedir.
Sıkılaştırıcı Özelliklere Sahiptir ve Cilt Sağlığını Destekler
Doğal sıkılaştırıcı, iltihap önleyici, serinletici ve kurutucu etkileri olduğu için Stellaria besiyeri yüzyıllardır halk hekimliğinde cilt sağlığını desteklemek için kullanılmıştır. Tedavisine yardımcı olduğu bazı rahatsızlıklar şunlardır:
- Döküntü ve kaşıntı (araştırmalar cilde uygulandığında yumuşatıcı, anti-viral ve anti-inflamatuar özelliklere sahip olduğunu göstermektedir)
- Yara ve çıban
- Kesik ve sıyrık
- Akne
- Egzama
- Sedef hastalığı
- Hafif yanık
- Böcek ısırığı
- Kıymık
- Hemoroid
- Varis
- Yara ve ülser
Bu bitkiyi iltihaplı ve kaşınan cildi yatıştırmak için kullanmanın birkaç yolu vardır. Buna ev yapımı kuş otu yağı ile doğal bir merhem yaparak veya biraz demlenmiş kuş otu çayı veya taze meyve suyu ekleyerek kompres ya da pansuman uygulamak dahildir. Sıkılaştırıcı ve temizleyici etkiler için cilt üzerinde bir tentür de kullanılabilmektedir.
Kuş otu inflamasyonu azaltma yeteneğine ek olarak, suyla birleştiğinde köpük oluşturan steroidal saponinlere de sahiptir. Saponinler, cilt ve vücuttaki birçok zarın geçirgenliğini artırarak faydalı bileşiklerin vücuda geçmesine ve şişmeyi azaltmasına yardımcı olmaktadır.
Ev Yapımı Egzama Kremi Nasıl Hazırlanır?
Riskleri ve Yan Etkileri
Kuş otunu makul miktarlarda yemek ve içmek güvenli kabul edilmektedir ve ayrıca cilde sürmek için genellikle çok güvenlidir. Bir başka olumlu yanı ise genellikle vahşi doğada organik olarak yetiştirilmekte ve nadiren pestisit içermektedir. Yüksek miktarlarda tüketmek sindirim sorunlarına ve diğer etkilere neden olabilmektedir.
Mide rahatsızlığına, kusmaya, ishale, gaz oluşumuna, kramplara ve idrara çıkmada artışa neden olabilmektedir. Yeşillik yemeye alışkın değilseniz, küçük bir miktarla başlayınız ve alımınızı kademeli olarak günde bir veya iki bardağa kadar artırınız. Bu yeşillikleri fazla yemenin bir sonucu olarak saponin bazı insanlarda olumsuz etkiler gösterebilmektedir. Özellikle hamilelik veya emzirme döneminde saponin içeren çiğ yeşilliklerin aşırı alımından kaçınılmalıdır -ancak çoğu insan için orta düzeydeki miktarlar bir risk oluşturmamaktadır.
Yeşilliği pişirmek saponin oranını azaltmanın tek yoludur. Bir seferde birkaç hafta boyunca günde 2-3 bardak kuş otu çayı içmeye devam ediniz; sonra 1-2 hafta ara veriniz. Uzun süre kullanıyorsanız, özellikle böbrek, mesane veya bağırsakla ilgili sorunlarınız varsa doktorunuzun görüşünü almak iyi bir fikir olacaktır.
Kullanımı, Dozu ve Tarifleri
Kuş otu bitkisinin sapları, yaprakları, çiçekleri ve tohum kabukları dahil neredeyse tüm parçaları yenebilmektedir. Ilıman bir iklimde yaşıyorsanız, kendi bahçenizde kolayca kuş otu yetiştirebilirsiniz. Bitkiler yaklaşık altı hafta yaşamakta ve hızla filizlenmektedir. Yeşillikler olgunlaştığında, sapları yaprakların tabanına yakın bir yerden kesiniz ve solmuş veya kahverengi yaprakları çıkarınız. Yeşillikleri, sapları su dolu bir kaba yerleştirerek oda sıcaklığında tutunuz ve ideal olarak, toplamadan sonraki gün içinde kullanınız.
Kuş otu Merhemi Yapımı
Kuş otu, özellikle Hindistan cevizi veya zeytinyağı gibi yağlarla birlikte hassas veya kuru cilde uygulandığında yatıştırıcı, serinletici, nemlendirici ve iyileştirici özelliklere sahiptir. Enfeksiyonlara bağlı iltihaplanma, çatlama, yara, çıban, kızarıklık, akne, ısırık ve şişme ile savaşmaya yardımcı olabilmektedir.
Kuş otu merhemi yapılışı:
1. Yeşillikleri (çiçek, sap ve yaprak kullanabilirsiniz) bir veya iki gün boyunca bir tezgahta veya sepet içinde kurutun.
2. Yeşillikleri ince ince doğrayın ve bir tavada sızma zeytinyağı ile düşük ısıda pişirin. Karışımı oda sıcaklığında birkaç gün bekletin, ardından bir kumaş bez kullanarak süzün ve bir cam kavanozda serin ve karanlık bir yerde saklayın.
3. Yağını cilt üzerinde şişmiş veya tahriş olmuş bölgelere uygulayabilirsiniz.
4. Kuş otu yağının bir yıla kadar kullanma süresi vardır.
Kuş otu Çayının Yapımı ve Doz Önerileri
Kuş otu için standart bir dozaj önerisi bulunmamakla birlikte, uzmanların çoğu kuş otunun yaprağı, gövdesi ve çiçeği ile yapılan çaydan günde yaklaşık 1-3 bardak içmenizi önermektedir. Ev yapımı kuş otu çayı yapmak için önce yeşillikleri bir veya iki gün kurutmalısınız. Bir bardak sıcak su için tepeleme yemek kaşığı kuş otu kullanabilirsiniz.
Yeşillikleri süzmeden önce sıcak suda yaklaşık 10-15 dakika demleyiniz. Genel sağlığı desteklemek için, bir seferde birkaç hafta boyunca günde yaklaşık 2-3 bardak içiniz.
Tarifler
Kuş otunu, diğer otlar, yeşillikler ve filizler gibi çiğ veya pişmiş olarak tüketebilirsiniz. Kuş otunun farklı kullanım alanları:
- Bir salatada ıspanak veya lahana gibi diğer yeşilliklerle karıştırabilirsiniz.
- Sandviçlere bir avuç ekleyebilirsiniz.
- En sevdiğiniz yemeklerde pazı, karalahana, ıspanak gibi sebzeler yerine de kullanabilirsiniz.
- Detoks içeceği veya sos yapımında kullanabilirsiniz.
- Yumurtalı yemeklere veya omletlere ekleyebilirsiniz.
- Makarna soslarında, çorbalarda ve yahnilerde kullanabilirsiniz.
