Meyve suları, şekerli buzlu çaylar ve şeker ile üretilmiş içeceklerin tamamı şekerli içecek sayılmaktadır. Anketler, şekerli içecek tüketiminin son 10 yılda küresel olarak düşünüldüğünde yaklaşık yüzde 40 arttığını belirtmektedir. Sağlık uzmanları, şekerli içecekleri tüketmek konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Enerji içecekleri, meyve suları ya da işlenmiş ilave şekerle tatlandırılmış tüm içecekler kişinin sağlığı için zararlıdır. Son araştırma sonuçlarına göre, doğal şekerle üretilmiş yüzde 100 doğal meyve sularının bile hastalık oluşturabileceği kanıtlanmıştır.
Şekerli İçeceklerin Zararları Nelerdir?
Şekerli içecekler, kalp rahatsızlıkları, diyabet, obezite ve kansere neden olabilmektedir. 2010 tarihli bir inceleme, diyabet ve kalp hastalıklarının dünya çapında yaşanan yıllık ölümlerin yaklaşık 178.000 kadarının şekerli içecekler yüzünden olduğunu göstermektedir.
Şeker ve obezite, şeker ve kalp hastalığı gibi ilişkileri araştıran çalışmacılar şeker ve kanser arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Araştırmalar sonucunda şeker oranı yüksek olan çok şekerli içeceklerin, meme, pankreas, safra kesesi ve rahim kanseri gibi birçok kanser türüne neden olabileceği görülmüştür.
2019 yılında BMJ dergisi tarafından yayınlanan çalışma, şekerli içecekler içmenin kanser riski ile ilişkisini incelemiştir. Araştırmacılar, şekerle tatlandırılmış (doğal ya da yapay) içeceklerin tüketilmesinin kansere etkisini değerlendirmek istediklerini belirtmektedir. 100.000’den fazla katılımcının bulunduğu çalışma, şekerli içecek ve yapay tatlandırılmış içecek tüketmenin farklarını içermektedir. {1*}
Şekerli içecekler grubunda yüzde 5’ten fazla karbonhidrat içeren şekerli içecekler ve yüzde 100 meyve suları, alkolsüz içecekler (gazlı ve gazsız), şuruplar, şekerli sıcak içecekler ve enerji içecekleri bulunuyordu. Yapay olarak tatlandırılanlar ise, diyet soda, şekersiz içecekler ve diyet süt bazlı içecekler olarak sıralanıyordu.
Her gün 1 fincan tüketilen şekerli içeceklerin, genel kanserin yüzde 18 ve meme kanserinin yüzde 22 artmasına neden olduğu bulunmuştur. Şekerli içeceklerin tamamının çeşitli kanserlere neden olduğu ancak yapay olarak tatlandırılan içeceklerin doğrudan kanserle ilişkisinin bulunmadığı açıklanmıştır. {2*}
Birçok toplumda sıklıkla tüketilen ve güvenli sanılan yüzde 100 meyve sularının da kansere neden olabildiği belirtilmektedir. Ayrıca şekerli içeceklerin obezite rahatsızlığını arttırdığına dair birçok araştırma bulunmaktadır. Obezite de kansere neden olan rahatsızlıklardan biri olarak bilinmektedir. Fazla kilolu olmak, ağız, yutak, gırtlak, mide, pankreas, safra kesesi, karaciğer, kolorektal, meme, yumurtalık, rahim, prostat ve böbrek kanserleri için güçlü bir risk faktörü olarak kabul edilmektedir.
Şekerli içecekler, yağlanmaya neden olan tehlikeli sıvılar olarak bilinmektedir. Visseral yağ denilen karın iç yağının artması, hücre sinyallerinin azalmasına ve tümörlerin büyümesine neden olmaktadır. Ayrıca, şekerli içeceklerin insülin seviyelerine zarar vererek yüksek glisemik indekse neden olduğu da düşünülmektedir.
Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı tarafından yayınlanan çalışmaya göre, şekerli içeceklerde bulunan karamel renklendiriciler kişiler için kanserojen olabilmektedir. Ek olarak, meyve suları ve diğer içeceklerde kullanılan sentetik şekerlerin de kanserin daha kolay yayılmasına yardımcı olduğu düşünülmektedir.
Şekerli İçecekler Yerine Ne İçilmelidir?
Susuzluk hissedildiğinde sade su içmek oldukça önemlidir. Şekerli içecekler yerine tüketilebilir diğer sıvılar şu şekilde sıralanmaktadır;
- Meyve dilimleri ile su (limon dilimi ile)
- Limon suyu ve su
- Hindistancevizi suyu
- Şekersiz kahve
- Şekersiz bitkisel çaylar (yeşil, beyaz, siyah, zerdeçal, karahindiba ya da nane çayı)
- Vişne, kızılcık, yaban mersini, kereviz, maydanoz suyu vb. gibi taze sıkılmış sebzelerin sular (şekersiz)
- Kemik suyu
- Şekersiz kefir ya da keçi sütü
Ayrıca sentetik şeker denilen yapay tatlandırıcıların yüksek tansiyon, obezite, diyabet, glikoz intoleransı ve bağırsak rahatsızlıklarına neden olduğu araştırmalarla kanıtlanmıştır.
Kaynaklar
{1*} https://www.bmj.com/content/366/bmj.l2408
{2*} https://www.sciencedaily.com/releases/2019/07/190710193917.htm