Zehirli Sarmaşık Alerjisi Nedir? Zehirli Sarmaşık (Poison Ivy) Alerjisi Doğal Tedavi Yöntemleri

Zehirli sarmaşık alerjisi, zehirli sarmaşık bitkisine temas edilmesi sonucu ortaya çıkan alerji türüdür. Bitki bileşenleri, kişinin bağışıklık sistemini kötü yönde etkileyerek histamin salınımına neden olur. Histamin salınımı nedeniyle cilt üzerinde bir tür dermatit gelişir. İnsanların yaklaşık olarak %85’i zehirli sarmaşık alerjisine sahiptir. {1*}

Zehirli sarmaşık alerjisi bulaşıcı mı? Bu alerji türü bulaşıcı değildir. İnsandan insana ya da vücudun bir bölgesinden diğer bir bölgesine bulaşmaz. Ancak giysilerde ve eşyalarda bulunan bitki kalıntıları tekrarlayan alerjik reaksiyon oluşumuna neden olabilir. Oluşan kaşıntı ve kızarıklık gibi reaksiyonlar için kişi, uçucu yağlar, takviyeler ve soğuk-sıcak kompresler kullanarak semptomları azaltabilir. {2*}

Zehirli Sarmaşık Alerjisi Nedir?

Urushiol yağı nedir? Zehirli sarmaşık (Toxicodendron radicans) insan vücudunda çeşitli reaksiyonlara neden olan zehirli bir bitkidir. Zehirli sarmaşık türlerinin çoğu Kuzey Amerika’da bulunur. {3*} Zehirli sarmaşık bitkisi, zehirli kabul edilen urushiol yağı içerir. Bu nedenle çoğu insan bu yağ ile temas ettiğinde vücudu alerjik bir reaksiyon gösterir. Bitkinin özünde bulunan bu yağ yapışkan, berrak, kokusuz ve renksizdir. Bu yüzden bitki yüzeyinde görülemez ve fark edilmesi oldukça zordur. { 4*, 5*}

Urushiol, cilt tarafından hızlı bir şekilde emilen bir yağdır. Cilt yüzeyinde, temas eden kıyafetlerde ve diğer eşyaların üzerinde birkaç hafta kalabilir. Bazı araştırmalar, urushiol yağının belirli kumaşlar üzerinde beş yıla kadar kalabileceğini göstermiştir.

Doğal Yollarla Alerji Tedavisi Nasıl Yapılır?

Zehirli Sarmaşık Alerjisi Belirtileri

Zehirli sarmaşık ne yapar? Zehirli sarmaşık alerjisinde oluşan semptomlar şunlardır:

• Şiddetli kaşıntı (Özellikle ciltte egzama gibi hastalıklar varsa)
• Ciltte iltihaplı ve kırmızı renkte kabarcık oluşumu (Oluşan semptomlar şiddetlendiğinde kabarcıklar açılabilir ve sıvı çıkışı gözlemlenebilir)
• Kırmızı kabarcıkların iyileşmeye yakın kabuk tutması (iyileşmiş kısımlar ciltte farklı renkte görülebilir)

Ayrıca güneş, problemli cildin iyileşme süresini uzatarak tedavi sürecini kötü yönde etkiler. Bu nedenle oluşan semptomlar tamamen iyileşene kadar güneşten kaçınılmalıdır.

Zehirli Sarmaşık Alerjisi Doğal Tedavi Yöntemleri

Alerji nedeniyle oluşan semptomların şiddetini azaltan ya da alerji oluşumuna engel olan doğal yöntemler bulunur. Bu yöntemler şunlardır:

Zehirli Sarmaşık Bitkisinden Uzak Durabilmek İçin Bitki Hakkında Bilgi Edinin

Zehirli sarmaşık nasıl anlaşılır? Zehirli sarmaşık alerjisinden kaçınmanın ilk adımı bitki hakkında bilgi sahibi olmaktır. Bitkinin nasıl bir şekle sahip olduğu bilindiği takdirde kişi bu bitkiden uzak durabilir. Zehirli sarmaşık bitkisi ile ilgili genel bilgiler şunlardır:

• Zehirli sarmaşık bitkisi orta büyüklükte parlak bir bitkidir. Bu bitkinin 3 yaprağı bulunur. Yaprakları genellikle yeşildir fakat sarı ve kırmızı tonları da bulunabilir.
• Gövdesi üzerinde küçük tüyler bulunur.
• Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunur ve farklı iklim tiplerinde büyüyebilir.
• Genellikle golf sahaları, kamp alanları, sahil kenarları, garajlar, sokak ya da bahçe kenarlarında bulunur.
• Zehirli sarmaşık bitkisi küçük bir asma ya da çalı gibi gözükebilir.

Zehirli sarmaşık bitkisine temas ettikten sonra semptom geliştirme riskini azaltmak için çeşitli krem veya losyonlar kullanılabilir. Ancak kullanılan krem veya losyonlar kişiyi tamamen korumaz. Bu nedenle açık alanlarda bulunurken son derece dikkatli olunmalıdır.

Çoğu insan bitkiye temas ettikten sonra cilt üzerindeki yağı temizlemek ve oluşması beklenen semptomların önüne geçmek için Tecnu isimli, temizleyici bir madde kullanır. Temastan sonra 1 saatten daha kısa süre içinde kullanılması gerekir. Ancak bu madde, semptom oluşumunu tamamen önlemediği için etkili bir tedavi yöntemi olarak kullanılmaz. { 6*}

Bitkiye Temas Ettikten Sonra Ellerinizi Yıkayın ve Duş Alın

Zehirli sarmaşık alerjisi nasıl önlenir? Zehirli sarmaşık bitkisinin temas ettiği bölge, bitkiye ait yağların temizlenmesi için bol su ve sabunla yıkanmalıdır. Bitkiye ait yağların ciltte uzun süre kalması, oluşabilecek semptomları artırır. Bu yüzden yıkama işlemi mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirilmelidir. Eller yıkandıktan sonra bir havlu yerine kâğıt peçete ile kurulanmalıdır. Bitki kalıntılarının havlu üzerinde kalması sonucu kişi aynı havluyu kullandığında cilt yeniden alerjik reaksiyon gösterebilir.

Alerjik reaksiyon oluşmaması için ellerin yıkanması gereken en kısa süre henüz bilinmemektedir. Bununla birlikte alkol, aseton gibi sabundan daha güçlü maddelerle bitkiye temas eden bölgenin yıkanması uzmanlar tarafından önerilmez. El sabunu, çamaşır deterjanı gibi ürünler bitkiye ait kalıntıların çıkarılması için yeterlidir.

Bahçe İşleriyle Uğraşırken Eldiven Giyin ve Eldivenleri Düzenli Olarak Yıkayın

Zehirli sarmaşık bitkisine temastan kaçınmak için bahçe işleriyle uğraşırken eldiven kullanılmalıdır. Kullanılan eldivenin üzerinde bitkiye ait yağlar haftalarca kalabilir. Bu yüzden kullanılan eldivenler su ve sabunla iyice yıkanmalıdır. Buna ek olarak eldivenle birlikte bitkinin temas ettiği kıyafetler de mutlaka deterjanla temizlenmelidir.

Ciltte Oluşan Kabarcıkların Üzerine Soğuk Kompres Uygulayın

Ciltte oluşan kabarcıklar nasıl geçer? Ciltte oluşan kabarcıklara soğuk kompres uygulamak, kabarcıkların kontrol altına alınması için uzmanlar tarafından önerilen bir uygulamadır.

• Küçük bir havlu soğuk suyla ıslatılır ya da buzun etrafına sarılır.
• Hazırlanan havlu, 15-20 dakika boyunca ciltte oluşan kabarcıkların üzerine bastırılır.
• 3-4 saatte bir uygulanması önerilir.

Soğuk kompres, şişmeyi ve kaşıntıyı azaltan solüsyonlarla birlikte de yapılabilir. Bunlara örnek olarak elma sirkesi, demlenmiş siyah çay ve tanenler verilebilir. {7*, 8*}

Ev Yapımı Egzama Kremi Nasıl Hazırlanır?

Doğal Kaşıntı Önleyici Kremler Kullanın

Doğal yöntemlerle kaşıntı nasıl geçer? Temas sonrası gelişebilen semptomlardan bir diğeri kaşıntıdır. İltihaplı bir cildi kaşımak kaşıntının artmasına ve tahrişe neden olur. Bu nedenle cildi kaşımak yerine oluşan iltihabı giderici yöntemlerin uygulanması önerilir.

Kaşıntı ve kızarıklıkları azaltmaya yardımcı doğal takviyeler şunlardır:

Mücevher Otu

Birçok bitkinin zehrine karşı, vücutta oluşabilecek reaksiyonları azaltır. Ancak çoğu kişi mücevher otuyla aynı etkileri içerdiğinden ve kolay ulaşılabilirliğinden dolayı cadı fındığı yağını tercih etmektedir. {9*}

Ekinezya

Ekinezya nasıl kullanılır? Takviye şeklinde tüketilebilir ya da histamin salınımını azaltmak için tentür olarak kullanılabilir. Bunun için bir miktar ekinezya su ile karıştırılır ve karışım, oluşan kızarıklıklara uygulanır.

Bentonit Kili

Bentonit kilinin cilde faydaları nelerdir? Oluşan kabarcıkların şişmesine engel olarak kurumasını sağlar. Bitkiden etkilenen bölgeye bentonit kili içeren krem az bir miktarda uygulanır ve kuruması beklenir. Ardından suyla durulanır.

Beyaz Kil Nerelerde Kullanılır? Beyaz Kil Ne İşe Yarar?

Kolloidal Yulaf Ezmesi / Normal Yulaf Ezmesi

Yulaf ezmesi ne işe yarar? Yulaf ezmesi anti-inflamatuar özelliklere sahiptir ve cilt yüzeyinde oluşan kızarıklıkları yatıştırır. Yulaf banyosu yapmak kızarıklıkları yatıştırır ve kaşıntıyı önlemeye de yardımcı olur.

Uçucu Yağlar

Alerji için uçucu yağlar nasıl kullanılır? Alerjiler için sardunya yağı, gül yağı ve lavanta yağı gibi uçucu yağların topikal (cilt üzerine uygulama) olarak kullanılması iltihabı azaltarak kızarıklıkların iyileşmesine yardımcı olur. Soğuk kompres uygulamak için kullanılan havluya 3 damla arzu edilen uçucu yağlardan biri damlatılarak iltihaplı bölgeye uygulanır. Hassas cilde sahip olan kişiler esansiyel yağları seyreltmek için Hindistan cevizi yağı kullanmalıdır.

Bu doğal takviyelere ek olarak B12 vitamini, ısırgan otu, antioksidan, C vitamini gibi takviyelerin alımı bağışıklık sistemini güçlendirerek semptomları azaltmaya yardımcı olur.

Zehirli Sarmaşık, Zehirli Sumak ve Zehirli Meşe Bitkilerinin Farklılıkları Nelerdir?

Urushiol yağı ve benzeri yağlar üç bitkide de bulunur. Bu zehirli sayılan bitkiler birçok benzer reaksiyona neden olabilir. Ancak kişinin üç bitkiye birden değil sadece birine alerjisi de olabilir. Zehirli sarmaşık bitkisi, zehirli sumak ve zehirli meşe ile karşılaştırıldığında farklı iklim tiplerinde yetiştiği görülür. Bu yüzden zehirli sarmaşık alerjisi diğer bitkilerin alerjilerinden daha yaygındır.

Bitkiler ve Semptomları Arasındaki Farklar

California Üniversitesi’nde pediatri ve dermatoloji profesörü MD Lawrence F. Eichenfield’e göre bu üç bitkinin neden olduğu kızarıklıkların farkını anlamak mümkün değildir. Ancak bitkilerin görünüşleri arasında belirli farklar bulunur. Bu farklılıklar şunlardır;

• Genellikle Batı Amerika ve Güney Amerika’nın belirli bölgelerinde yetişen zehirli meşe, yüksek noktalara ulaşabilen asma veya çalı şeklinde bulunabilen bir bitkidir. Zehirli meşe ağacının yaprakları, sıradan meşe ağacının yapraklarına benzediğinden gözle görülür bir fark yoktur. Bununla birlikte zehirli meşe ağaçları genellikle yaz aylarında yeşil, kış aylarında ise kirli beyaz meyveler yetiştirir.
• Zehirli sumak Batı Amerika ve Güney Amerika’nın belirli bölgelerinde yetişir. Yaprakları üç yaprak değil daha uzun bitki gövdelerinde 7-13 yapraklı yamalar halinde görülür. Zehirli sumak genellikle yaz aylarında yeşil, kış aylarında sarı ve beyaz olan meyveler yetiştirir.

Zehirli Sarmaşık Alerjisi Risk faktörleri

Zehirli sarmaşık alerjisine sahip kişilerin semptomları kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Vücutta oluşan alerjik reaksiyonlar kontakt dermatit olarak adlandırılır.

Çoğu kişi urushiol yağına temas ettikten sonraki 48 saat içinde semptom geliştirmeye başlar. Oluşan semptomlar kişinin bağışıklık sistemine ve bitkiye maruz kalma süresine göre değişkenlik gösterebilir. Connecticut Üniversitesi Sağlık Merkezi’ne göre, evlerin çevresinde urushiol yağı içerdiği düşünülen bazı eşyalar şunlardır:

• Bahçe ekipmanları (Eldiven, kürek, hortum vs.)
• Pamuklu giysiler, şapkalar, ayakkabılar ve çoraplar
• Evcil hayvan tüyü
• Mobilyalar
• Kapı kolu
• Spor ekipmanları

Bununla birlikte zehirli sarmaşık bitkisinin yanmasıyla meydana gelen dumanı solumak da kişinin semptom geliştirmesine neden olur. {10*}

Zehirli sarmaşık alerjisi gelişimi için risk faktörleri şunlardır; {11*}

• Bitkiye alerjisi olan ya da geçmişte bitkiye karşı alerjik reaksiyon oluşturan aile üyelerine sahip olmak
• Otoimmün bozukluklar gibi diğer tıbbi durumlar nedeniyle güçlü bir alerjiye ya da zayıflamış bağışıklık sistemi geçmişine sahip olmak
• Yabani otları kesen ve çevreye saçan ot temizleme makinesi kullanmak
• Oldukça hassas bir cilde sahip olmak

Zehirli Sarmaşık Alerjisiyle İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler

Zehirli sarmaşığa karşı ciddi bir semptom oluşumu gözlendiğinde derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Ciddi semptomlar şunlardır:

• Hassas bölgelerin şişmesi (boğaz, göz, ağız ve cinsel organlar)
• Mide bulantısı
• Vücut ısısının yükselmesi
• Vücut ısısının yükselmesi nedeniyle uykusuzluk

Zehirli Sarmaşık Alerjisiyle İlgili Sık Sorulan Sorular

Zehirli sarmaşık alerjisiyle ilgili sık sorulan sorular şunlardır:

Her İnsan Zehirli Sarmaşık Alerjisine Sahip Midir?

Her insan zehirli sarmaşık alerjisine sahip değildir. Ayrıca yapılan araştırmalar kişinin bitkiye ne kadar az temas ederse semptom geliştirme riskinin de aynı oranda azaldığını göstermiştir. Güçlü bir bağışıklık sistemi zehirli sarmaşık yağlarına karşı bir tolerans oluşturur. Ancak bu etkili bir çözüm olarak kabul edilmez.

Zehirli Sarmaşık Alerjisi Kaç Gün Sürer?

Çoğu insan için zehirli sarmaşık alerjisi yaklaşık 2-3 hafta sürer. Her insanın zehirli sarmaşığa karşı vücudunun verdiği tepki farklıdır. Çünkü alerjik tepkiler kişinin yağlara karşı toleransına ve bağışıklık sisteminin gücüne bağlıdır. {12*}

Alerji semptomları farklı zamanlarda ve vücudun farklı yerlerinde ortaya çıkabilir. Cildin bazı bölgeleri diğer bölgelerden daha hassas olabileceğinden hassas yerlerde oluşan kızarıklıkların iyileşmesi daha uzun sürer.

Antibiyotiğin Zararları Nelerdir?

Zehirli Sarmaşık Alerjisi Birkaç Haftadan Uzun Sürerse ya da İltihaplanırsa Ne Olur?

Kişinin zehirli sarmaşığa ciddi bir alerjisi varsa ilgili doktor prednizon ya da triamsinolon gibi bir kortikosteroid iğnesi önerebilir. Yapılması gereken ilk iş genellikle hidrokortizon veya kalamin losyonu içeren bir krem uygulamaktır. Steroid enjeksiyonları, şiddetli inflamatuar yanıtları azaltmak ve şişlik ya da kaşıntıyı kontrol altına almak için son çare olarak kullanılır. Steroidler bazı insanlarda yan etkilere neden olur. Bu nedenle sadece çok ciddi durumlarda kullanılır. Bununla birlikte steroidlerin yüz ve cinsel organlarda ya da hamileler ve çocuklarda kullanımı oldukça sakıncalıdır. {13*, 14*}

Steroid tabletler (oral kortikosteroidler) arka arkaya birkaç günden fazla alındığında, steroid enjeksiyonlardan daha fazla yan etkilere neden olur. Oluşabilecek yan etkiler şunlardır;

• Enjeksiyon yerinde kötüleşen cilt reaksiyonları
• Kas ve eklem ağrısı
• Şişlik
• Şişkinlik
• Güçsüzlük
• Cildin incelmesi
• Cildin açılması

Ayrıca cilt, steroid enjeksiyonundan sonra güneş yanıklarına ve tahrişe daha yatkın hale gelir. Bu nedenle cildin zarar görmemesi için önlemler alınmalıdır.