İdrarda koku neden olur? İdrarın genellikle belirli bir kokusu vardır. Normal şartlar altında koku nispeten hafiftir ve çok belirgin değildir. Bununla birlikte belirli koşullar, idrarınızın alışılmadık veya hoş olmayan bir kokuya sahip olmasına neden olabilir. İdrarda koku bir sorun veya anormallik hakkında endişelere yol açmaktadır. [1*]
İdrar esas olarak sudan oluşmaktadır. İdrar kokusuna neden olan şey böbrekler tarafından atılan çeşitli atıkların miktarı ve konsantrasyonudur.
Çok fazla su ve az atık içeren idrarın kokusu yok denecek kadar azdır veya hiç yoktur. İdrar çok konsantre hale gelirse yani az su çok atık içerir ise idrarınız güçlü bir amonyak kokusuna sahip olacaktır.
Kuşkonmaz gibi bazı yiyecekleri vitaminler ve bazı ilaçlar, düşük konsantrasyonlarda bile belirgin bir idrar kokusuna neden olabilmektedir. Bazen olağandışı idrar kokusu tıbbi bir durumu veya hastalığı işaret edebilmektedir. Örneğin;
- Sistit (Mesane iltihabı-idrarda yanma)
- Dehidrasyon
- Diyabetik Ketoasidoz
- Gastrointestinal-mesane fistülü (bağırsaklar ve mesane arasındaki anormal bağlantı)
- Akçaağaç şurubu idrar hastalığı (bebeklik döneminde ortaya çıkan nadir bir genetik durum)
- Metabolik bozukluk (vücudunuzun yediğiniz yiyecekleri enerjiye dönüştürme şekliyle ilgili sorun) [2*]
İdrarda koku problemi çoğu zaman geçici bir durumdur. Eğer başka semptomlarınız yok ise ciddi bir hastalığınız olduğu anlamına gelmez. Alışılmadık bir idrar kokusuna altta yatan tıbbi bir durum neden olduğunda, vücutta görülecek birçok semptom vardır. İdrarda koku probleminin altında yatan başka sebeplerden şüpheleniyorsanız doktorunuzla görüşmenizde fayda var. [3*]
Kokulu İdrarın Koyu Sarı Olmasının Nedenleri?
İdrarda kokunun sebepleri nelerdir? Kokulu idrarın koyu renkte olması ne demektir? İdrar genellikle hafif kokulu, açık veya soluk sarı renktedir. İdrarda koku olmasına sebep olabilecek yaygın nedenler şunlardır;
- Kuşkonmaz veya kahve gibi belirli yiyecek ve içecek türleri
- Yeterince sıvı tüketmemek
- Kullanılan bazı ilaçlar
- B6 vitamin takviyeleri
Kokulu idrarın koyu sarı renkte olmasının en sık görülen sebebi dehidrasyondur. Bununla birlikte koyu renk idrar vücutta aşırı, olağandışı veya potansiyel olarak tehlikeli atık ürünlerin dolaştığının bir göstergesi olabilir. Örneğin koyu kahverengi idrar, idrarda safra bulunması sebebiyle bu rengi almaktadır ve bu da karaciğer hastalığının bir belirtisi olabilmektedir.
İdrarınız koyu bir renk aldığında bu genellikle yeteri kadar su içmediğinizin bir göstergesidir. İdrar ne kadar koyu olursa o kadar konsantre olma eğilimindedir. Konsantre olma durumu, böbrekten süzülen atıkların miktarının fazla su miktarının az olduğu anlamına gelmektedir.
Uzun Süreli İdrar Kokusu Hangi Hastalığın Belirtisi Olabilir?
Birkaç sebepten dolayı idrarda koku meydana gelebilmektedir. Bu nedenlerden birçoğu zararsızdır ancak bazı durumlarda idrarda koku, daha ciddi bir durumun olduğunun işareti olabilir. İdrarda kokuya sebep olan durumlar şunlardır;
Dehidrasyon
İdrarda koku oluşmasının en yaygın sebeplerinden biri su tüketmemektir. İdrar renginiz koyu kahverengi veya koyu turuncu ise su alımınızı artırmanız gerekmektedir. İdrarınızın rengi açık sarı ise ve idrarda koku problemi devam ediyorsa, bu durum idrarınızın başka bir nedenden dolayı kokuyor olabileceği anlamına gelmektedir.
Belirli Yiyecekleri ve İçecekleri Tüketmek
Kuşkonmaz idrarda koku yapması ile bilinen ünlü bir besindir. Ancak her insanda kuşkonmaz idrarda koku yapacak diye bir kural yoktur. Bunun sebebi herkesin yiyecekleri farklı şekilde sindirmesidir. Bu sebeple bazı insanlarda kuşkonmaz idrarda koku problemi yapmamaktadır. Hangi yiyecek ve içecekler idrarda kokuya sebep olur? İdrarda kokuya sebep olabilecek yiyecekler şunlardır;
- Brüksel lahanası
- Soğan
- Sarımsak
- Köri
- Somon
- Alkol
Kahve İçmek
Kahve alışkanlığınız idrarda koku problemlerine yol açabilmektedir. Kahve metabolitleri veya kahve vücudunuzda parçalandığında ortaya çıkan yan ürünler idrar kokusuna sebep olmaktadır. Daha önce de söylediğimiz gibi herkes için geçerli değildir.
Kahve vücuttaki sıvı miktarını arttırarak idrara çıkmanızı sağlar. Aynı zamanda diüretik etkisi olan kahve vücudunuza sıvı ve sodyum seviyesinin yükselmesine sebep olur. Bu da vücudunuzda ateş basması gibi etkiler gösterebilir. Diüretikler dehidrasyona sebep olabilmektedir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu
Bakteriler Üretra yoluyla idrar sisteminize girdiklerinde ve mesanede çoğalmaya başladıklarında, idrar yolları enfeksiyonu oluşmaktadır. Bakteriler idrarda koku oluşumuna sebep olabilmektedir. İdrar yolları enfeksiyonunuz var ise idrarda koku haricinde birkaç farklı semptom daha görebilirsiniz. Örneğin; idrar yolları enfeksiyonu olduğunuzda, idrarda koku haricinde, sık sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, bulanık renkli ve kanlı idrar gibi rahatsız edici semptomlar ile karşılaşabilirsiniz.
Mantar Enfeksiyonu
Mantar, vajina da dahil olmak üzere vücudun çeşitli yerlerinde doğal olarak yaşayan mikroorganizmalardır. Bu mantar ya da mayalar, büyüyüp çoğaldıkça enfeksiyon üretebilmektedirler. Vajinada oluşan mantar enfeksiyonları sebebi ile, üretra vajinal açıklığa olan yakınlığı sebebi ile bu enfeksiyondan etkilenebilmektedir. Bu sebeple vajinal mantar enfeksiyonları da idrarda koku oluşumuna sebep olabilmektedir. İdrar yolları enfeksiyonu ve vajinal mantar enfeksiyonları genellikle beraberinde kaşıntı, kızarıklık, vajina ve vulva şişmesi ve beyaz vajinal akıntı gibi birçok farklı semptom getirebilmektedir.
Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyon
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar üretrite veya üretranın iltihaplanmasına neden olabilmektedir. İltihaplanmaya veya tahrişe sebep olan herhangi bir şey, potansiyel olarak idrarda koku da yapabilmektedir. Chlamydia, trichomoniasis ve Gonore, üretrite ve idrarda kokuya en sık neden olan cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardır.
Böbrek Taşı
Böbrek taşı problemi ile karşılaşan herkes bu durumun ne kadar acı verici olduğunu bilmektedir. İdrarda bulunan tuz ve mineraller birbirine yapışıp sert taş benzeri tortular oluşturduğunda böbrek taşları meydana gelmektedir. Kum benzeri taneler kadar küçük veya tamamen çakıl parçaları kadar büyük olabilmektedirler. Böbrek taşları bakteri toplayabilmekte ve bazen kanamaya veya enfeksiyonlara yol açabilmektedir. Bu durumlar da idrarda koku oluşumuna sebep olmaktadır.
Böbrek taşlarının diğer semptomları arasında sırtın, yan bölgelerin veya kasıkların ağrısı yer alır. Böbrek taşı oluşumu sonrası semptomlar şunlardır;
- Mide bulantısı
- Kusma
- Sık idrara çıkma
- İdrarda kan
- İdrara çıkarken ağrı
- Ateş
Böbrek taşları çoğu zaman idrar yolu ile kendi kendine atılabilmektedir. Ancak şiddetli ağrı, kusma, kanama veya enfeksiyon gibi belirtileriniz varsa tıbbi yardım almanızda fayda var.
Şeker Hastalığı
Henüz teşhis konulmamış şeker hastalarının idrarlarında şeker bulunmaktadır. Gözle görülebilir olan bu durum, çoğu insanın yaptığı gibi vücutlarının şekeri işleyememesinden kaynaklanmaktadır. Bu şeker hastalarının idrarları, üzerine şeker serpilmiş gibi bulanık ve parlak görünecektir. İdrarınızda şeker oranı fazla olduğunda, idrarda ekşi bir meyve kokusu oluşmaktadır. Şeker mesaneyi tahriş ettiği için, tanı konulmamış diyabet hastalarında aşırı idrara sıkışma, sık sık idrara çıkma, idrarda koku gibi semptomlar ortaya çıkmaktadır.
Vitaminler
Birçok insan kullandıkları vitaminler sebebiyle idrarda kokma problemleri yaşadıklarını söylemektedir. Ancak endişelenecek bir durum yoktur. Bazı vitaminler takviye olarak alındıklarında vücudun ihtiyacından fazlasını karşılayabilmektedir. Bu da fazla gelen takviyeleri vücudun idrar yolu ile vücuttan atmasına sebep olacaktır. Vitaminleri kullanmayı bıraktığınızda idrarda koku problemi kalmayacaktır.
