Akgünlük sakızı ne işe yarar? Faydaları nelerdir? “Buhur sakızı” olarak da adlandırılan Akgünlük sakızı, günlük ağacından elde edilen doğal bir sakızdır. Akgünlük sakızı tıpta, fırıncılık malzemelerinde ve ahşap işlerinde kullanılır. Galaktoz, glukuronik asit, arabinogalaktan-protein kompleksi ve glikoprotein gibi birçok besin içerir. Artrit, astım ve diğer sağlık durumlarının yönetilmesine yardımcı olmak için kullanılır.
Akgünlük Sakızı Nedir?
Akgünlük sakızı, günlük ağacının reçinesinden yapılır. Tipik olarak Hindistan, Afrika ve Orta Doğu’nun kuru, dağlık bölgelerinde yetişir. Geleneksel Ayurveda tıbbında kullanılan akgünlük sakızı, artrit, sindirim sistemi problemleri, astım ve ağız problemleri tedavisinde kullanılır. Ayrıca, belirli kanser türleriyle savaştığına da inanılır.
Akgünlük Sakızı Faydaları Nelerdir?
Terapötik özellikler açısından, günlük ağacında ve akgünlük sakızında bol miktarda bulunan boswellik asitler oldukça yararlıdır. Boswellik asitler, lökosit elastazı inhibe ederek iltihaplanmayı azaltır. Ülseratif kolit, irritabl bağırsak sendromu, bronşit ve sinüzitte anti-inflamatuar etkiye sahiptir. Ek olarak, boswellik asitin tümörler üzerinde yayılımı engelleyen bir etkisi vardır.
Ağız Sağlığını Korur
Akgünlük sakızında bulunan antibakteriyel özellikler, ağzı zararlı bakterilerden arındırarak diş ve diş eti hastalıklarından korunmaya yardımcı olur. Yapay şeker içeren diğer sakızların aksine, akgünlük sakızı plak seviyesini anında azaltır. Araştırmalar, günlük ağacında bulunan boswellik asitlerin, ağız enfeksiyonlarını önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olabilecek güçlü antibakteriyel özelliklere sahip olduğunu kanıtlamıştır. {1*}
Bir test tüpü çalışmasında günlük ağacı özünün, agresif periodontitise neden olan Aggregatibacter actinomycetemcomitans bakterisine karşı oldukça etkili olduğu görülmüştür. Katılımcıların 5 saat boyunca akgünlük sakızı çiğnediği bir çalışma sonucunda ise akgünlük sakızının tükürük örneklerinde mikrop sayısını azalttığı gösterilmiştir. {2*}, {3*}
Ağız sağlığı hakkında daha fazla bilgi almak için Evde Diş Çürüğü Tedavisi Nasıl Yapılır? yazımızı okuyabilirsiniz.
Artrit Semptomlarını Hafifletir
Boswellik asit de dahil olmak üzere günlük ağacında bulunan terpenler güçlü anti-inflamatuar bileşiklerdir. Araştırmalara göre, akgünlük sakızında bulunan anti-inflamatuar özellikler iltihaplı eklem hastalığı olan artritin tedavisine yardımcı olur. Günlük ağacı özlerinin iltihaba neden olan lökotrienlerin salınmasını önleyerek iltihabı azalttığı gösterilmiştir. {4*}, {5*}, {6*}
2014 tarihli bir çalışma, hem oral hem de topikal boswellik asit kullanımının, farelerde osteoartritte kıkırdak kaybını ve eklem astarı iltihabını azalttığını kanıtlamıştır. Farklı çalışmalar da, günlük ağacı bileşenlerinin osteoartrit ve romatoid artrit semptomlarını azaltmaya yardımcı olduğunu desteklemiştir. {7*}, {8*}, {9*}
İrritabl Bağırsak Sendromunu İyileştirir
Frankincense’nin anti-enflamatuar özellikleri bağırsakların düzgün çalışmasına da yardımcı olabilir. 2017 yılında yapılan bir araştırma, diğer bitkisel ilaçlarla kombinasyon halinde günlük ağacı ürünlerinin, irritabl bağırsak sendromu (IBS) olan kişilerde karın ağrısını, şişkinliği ve hatta bağırsak problemleriyle ilişkili depresyon ve anksiyeteyi azalttığını bulmuştur. Başka bir çalışma ise, 6 ay boyunca günlük alınan günlük ağacı ürünlerinin IBS’li kişilerde semptomları iyileştirdiğini göstermiştir. {10*}, {11*}
Bağırsak problemleri ve psikolojik problemler arasındaki bağlantı hakkında daha fazla bilgi almak için Bağırsak Beyin Bağlantısı Nasıl Desteklenir? yazımızı okuyabilirsiniz.
Ülseratif Kolit Semptomlarını Hafifletir
Akgünlük sakızı, enflamatuar bağırsak koşullarından biri olan ülseratif kolit semptomlarını azaltmada özellikle etkilidir. Bir çalışma, 4 hafta boyunca günlük olarak alınan günlük ağacı özünün hafif ülseratif kolitli kişilerde semptomları iyileştirdiğini göstermiştir. Ayrıca, akgünlük sakızında bulunan boswellia özünün ülseratif kolitli farelerde antiinflamatuar ve antioksidan etkiler gösterdiği kanıtlanmıştır. {12*}, {13*}
Astım Tedavisinde Kullanılabilir
Akgünlük sakızı geleneksel tıpta yüzyıllar boyunca bronşit ve astım tedavisinde kullanılmıştır. Araştırmalar, günlük ağacının içerdiği bileşenlerin astımda bronşiyal kasların kasılmasına neden olan lökotrienlerin üretimini engellediğini gösterir. Ayrıca astımı olan kişilerde iltihaplanmaya ve aşırı mukus üretimine neden olan Th2 sitokinlerini de etkiler. {14*}, {15*}
Küçük bir çalışmada, astım hastalarına standart tedaviye ek olarak 4 hafta boyunca boswellic özü verilmiştir. Çalışma sonucunda, hastaların daha az inhalasyon tedavisine ihtiyaç duyduğu kanıtlanmıştır. Başka bir çalışma da boswellic asitin astım semptomlarını iyileştirdiğini desteklemiştir. {16*}, {17*}
Kanser Oluşumunu Önler
Çalışmalar, günlük ağacının antikanser etkileri olabileceğini göstermiştir. Test tüpü çalışmaları, boswellik asitin kanser hücrelerinin yayılmasını engelleyebileceğini kanıtlamıştır. Araştırmalara göre, boswellik asit, kanserli hücrelerde DNA oluşumunu önler ve böylece kanserli hücrelerin büyümesini ve yayılmasını engeller. {18*}, {19*}, {20*}
Şimdiye kadar yapılan birçok araştırma, günlük ağacında bulunan boswellik asitin meme kanseri, prostat kanseri, pankreas kanseri, cilt kanseri ve kolon kanseri hücreleriyle savaşabileceğini göstermiştir. {21*}, {22*}, {23*}, {24*}
Ayrıca, kanser tedavisinin yan etkilerini azaltmaya yardımcı olur. Beyin tümörü için tedavi gören hastalarla gerçekleştirilen bir çalışma, her gün alınan 4.500 mg boswellik asit ekstresinin, beyin ödemini (beyinde sıvı birikmesi) azaltmaya yardımcı olduğunu göstermiştir. {25*}
Kanser oluşumunu önleyen diğer besinler hakkında bilgi almak için Kanser Savaşçısı Mantarlar yazımızı okuyabilirsiniz.
Metabolik Sendromu Önler
Metabolik sendrom, abdominal obezite, hipertansiyon, hiperglisemi ve kardiyovasküler hastalıkları içeren bir sağlık durumudur. Metabolik sendromu hafifletmek veya önlemek için, anti-enflamatuar, antioksidan, anti-obezite, antidiyabetik, antihipertansif ve hipolipidemik özellikleri olan akgünlük sakızından faydalanılabilir.
Araştırmalara göre, İçinde günlük ağacının da bulunduğu boswellia türleri metabolik sendrom ve buna bağlı hiperglisemi, dislipidemi, hipertansiyon, obezite, diyabet ve komplikasyonları gibi bozuklukların kontrolünde faydalı etkilere sahiptir. {26*}
Akgünlük Sakızı Yan Etkileri Nelerdir?
Günlük ağacı ürünleri çoğu insan için güvenli olarak kabul edilir. Binlerce yıldır ciddi yan etkileri olmayan doğal bir çare olarak kullanılır. Reçineden elde edilen akgünlük sakızının ise toksisitesi oldukça düşüktür. {27*}
Bir çalışma, sıçanlarda 1.000 mg/kg’a kadar dozların toksik olmadığını bulmuştur. Bu, insanlar için günde 1.500 mg olan tipik maksimum dozun neredeyse beş katına eşdeğerdir. Yine de, insanlarda toksik buhur dozları hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. {28*}
Bilimsel çalışmalarda bildirilen yan etkiler arasında hazımsızlık, kabızlık ve mide bulantısı yer alır. {29*}, {30*}, {31*}
Bazı araştırmalar günlük ağacı özlerinin hamilelikte düşük yapma riskini artırabileceğini göstermiştir, bu nedenle hamileler veya hamile kalmaya çalışanlar akgünlük sakızı tüketmemelidir. {31*}
Günlük ağacı özleri bazı ilaçlarla, özellikle varfarin gibi kan sulandırıcılarla ve ibuprofen gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçlarla (NSAID’ler) etkileşime girebilir. İlaç tedavisi görüyorsanız olası yan etkilerden korunmak için doktorunuza danışmadan kullanmayın. {32*}, {33*}
Kaynaklar
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2221169117304914
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5713083/
- https://www.encens-naturel.eu/images/pdf/30-B-sacra-inflamation-dentaire.pdf
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27117114/
- https://lww.com/pages/default.aspx
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2225411016301961
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1063458413009850
- https://nutritionj.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12937-015-0115-z
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0049017218300027
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5721494/
- https://www.minervamedica.it/en/journals/gastroenterology/article.php?cod=R08Y2019N01A0030
- https://europepmc.org/article/med/27383325
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ptr.5142
- https://www.researchgate.net/profile/Francesco-Di-Pierro/publication/287279226_Functional_study_on_Boswellia_phytosome_as_complementary_intervention_in_asthmatic_patients/links/5e75e58f4585157b9a4e0e42/Functional-study-on-Boswellia-phytosome-as-complementary-intervention-in-asthmatic-patients.pdf
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25755710/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29210124/
- http://www.funpecrp.com.br/gmr/year2015/vol14-3/pdf/gmr5564.pdf
- https://translational-medicine.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12967-018-1660-y
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24137478/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27117114/
- https://www.nature.com/articles/s41401-018-0157-9?utm_medium=affiliate&utm_source=commission_junction&utm_campaign=CONR_PF018_ECOM_GL_PHSS_ALWYS_DEEPLINK&utm_content=textlink&utm_term=PID100090071&CJEVENT=b5f79499d7b611ed821dcfb00a18ba73
- https://link.springer.com/?utm_medium=affiliate&utm_source=commission_junction&CJEVENT=b602783ad7b611ed811cd68c0a18b8f9&utm_campaign=CONR_BOOKS_ECOM_GL_PHSS_ALWYS_DEEPLINK&utm_content=textlink&utm_term=PID100090071&?utm_medium=affiliate
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6544398/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28549801/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31096725/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7671425/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3924999
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1319562X1930097X
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0965229918307969
- http://eprints.skums.ac.ir/4614/1/14.pdf
- https://www.mdpi.com/2227-9067/1/2/149/htm
- https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1934578X1400900835
- https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/aivt.2018.0023