Bel ağrısı için 6 doğal tedavi. Yetişkinlerin %80’e kadarının hayatlarının bir noktasında kalıcı bel ağrısı semptomları yaşadığı ve yaklaşık 31 milyon Amerikalının herhangi bir zamanda bu durumla mücadele ettiği tahmin edilir. Zayıf bir psoas kası (uyluğu, gövdeye yaklaştıran kas), siyatik sinir ağrısı veya başka bir nedene bağlı olarak son derece yüksek prevalans oranı vardır. Amerikan Kayropraktik Derneği’ne göre bel ağrısı dünya çapında önde gelen sakatlık nedenlerinden biri olarak kabul edilir.
Bel ağrısı, altta yatan nedenlere, ne kadar süredir tedavi edilmediğine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak hafif ila çok şiddetli arasında olabilir. Her yaştan insan bel ağrısı yaşasa da, orta yaşlı ve yaşlı yetişkinlerin (özellikle fazla kilolu yaşlılar) şiddetli semptomlar geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Hem erkeklerde hem de kadınlarda yaygın olarak sırt ağrısı gelişir, ancak bazı araştırmalar kadınların daha fazla tekrarlayan semptomlara sahip olma eğiliminde olduğunu gösterir. Egzersiz yapmayan ve başka sağlık sorunları (omurga sorunları gibi) olan aşırı kilolu yetişkinler, sırt ağrıları için en yüksek risk altındadır. Bel ağrısı oluşma riski 30’lu yaşlarda en yüksektedir ve risk 60-65 yaş grubuna kadar yaşla birlikte artar. Dünya çapında bel ağrısı, kaçırılan iş günlerinin en yaygın nedenlerinden biridir. Ayrıca, doktor ziyaretlerinin en yaygın ikinci nedenidir. Her yıl yaklaşık 13 milyon kişinin kronik bel ağrısı nedeniyle doktora gittiği tahmin edilir.
Çalışmalar, bel ağrısı semptomlarının tekrarlama eğiliminde olduğunu gösterir. Bir yılda tekrarlama oranı %24 ila %80 arasında değişir. Bel ağrısı hem akut (4-12 hafta süren ağrı olarak tanımlanır) hem de kronik (12 hafta veya daha uzun süren ağrı olarak tanımlanır) olarak tanımlanabilir. Akut bel ağrısından etkilenen insanların yaklaşık %20’si, bir yıldan uzun süren kronik bel ağrısı geliştirir. Bel ağrısı vakalarının çoğuna, üst vücut ağırlığını destekleyen bel bölgesindeki beş omurun (L1-L5 olarak anılır) tahrişi/iltihabı neden olur. {1*}
Bel Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Sırt ağrısı herkesi farklı şekilde etkiler, çünkü omurganın etkilenebileceği çeşitli bölümleri vardır. Bel ağrısının yaygın belirti ve semptomları: {2*}
- Belden aşağı uyluklara yayılan hassasiyet ve ağrı. Yürürken, egzersiz yaparken, ayakta dururken veya hareket ederken kötüleşebilir.
- Belde sertlik ve azalmış hareket aralığı. Orta ila şiddetli vakalarda, normal şekilde yürümeyi, eğilmeyi, tırmanmayı veya bir nesneyi kaldırmayı engeller.
- Uyurken veya sabahları ayağa kalkarken ağrı.
- Uzun süre ayağa kalkamama ve kalktığınızda ağrının kötüleşmesi.
- Otururken, özellikle işte veya araba kullanırken olduğu gibi uzun süre otururken kuyruk kemiği yakınında rahatsızlık.
- Uyluklarda ve belde kas zayıflığı, ağırlık veya uyuşma.
- Ani bir yaralanma, çarpma, travma, çarpışma veya düşme (spor yaralanması, kaldırma sırasında zorlanma, araba kazası veya bükülme) sonrasında keskin ağrılar.
Bel Ağrısı Neden Olur?
Bel ağrısı vakalarının çoğunun ciddi hastalık veya kronik sağlık sorunlarından ziyade kas-iskelet sisteminin “mekanik” sorunlarından kaynaklandığı düşünülür. Kemiklere, eklemlere, bağlara ve kaslara uygulanan anormallikler, zayıflık ve ek stresin tümü sırt problemlerine katkıda bulunur. Bel ağrısının en yaygın nedenleri:
- Yırtılmış disk, şişkin disk veya fıtıklaşmış disk gibi omurga anormallikleri dahil olmak üzere duruş sorunları. Duruş problemleri, her omur arasında bulunan süngerimsi, jel dolgunun sıkışmasına veya kırılmasına neden olur.
- Sırtta ek baskıya neden olan kas gerilmeleri veya kırıklar
- Egzersiz yaparken zayıf form
- Aşırı antrenman (aralarda yeterince dinlenmeden aşırı egzersiz, özellikle esneme ihmal edildiğinde)
- Yaşlanma nedeniyle esnek olmamak veya sert kaslara sahip olmak
- Destekleyici olmayan ayakkabılar giymek
- Obezite ve hareketsiz yaşam tarzı
- Gebelik
- Duygusal/psikolojik stres
- Uyku eksikliği, rahatsız uyku pozisyonlarında uyumak veya kötü bir yatak üzerinde uyumak
- Artrit ve diğer eklem tahrişi, dejenerasyon veya iltihaplanma ile ilgili sorunlar
- Osteoporoz (kemik erimesi)
- Karına baskı uygulayan ve kas spazmlarına neden olan kabızlık
- İç organ enfeksiyonları (böbrek taşları, böbrek enfeksiyonları, kan pıhtıları), otoimmün bozukluklar veya kanser gibi bağışıklık sistemini etkileyen diğer kronik durumlar
Sağlıklı ve kaliteli bir uyku için En Sağlıklı Yatak Nasıl Seçilir? Yataklardaki Gizli Tehlikeler Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.
Bel Ağrısı İçin 6 Doğal Tedavi
Bel ağrısını ilaçsız bir şekilde hafifletebilecek veya geçirebilecek birçok doğal tedavi yöntemi vardır.
Kayropraktik ve Diğer Postural Tedaviler
Düzenli kayropraktik tedavisinin, özellikle fizik tedavi (gerekirse), egzersiz, masaj terapisi veya yumuşak doku terapileri gibi diğer tedavilerle birleştirildiğinde, bel ağrısının giderilmesine yardımcı olmakta oldukça etkilidir.
Journal of North American Spine Society ve Journal of the American Medical Association’da yayınlanan hasta bilgilendirme makaleleri, spinal manipülasyonların hem akut hem de kronik bel ağrısı için güvenli, etkili ve ilaçsız profesyonel tedavi biçimleri olduğuna dair kanıtlar bulmuştur. {3*}, {4*}
Kayropraktik tedavi bazen postural restorasyon tedavilerini de kullanır. Restorasyon tedavileri sinir sistemi tarafından yönlendirilen işlevsiz kas modellerini keşfetmeye yardımcı olur, hastanın daha dengeli bir yaşam sürmesine izin verir.
Kas-iskelet yanlış hizalamalarını düzeltmeye odaklanan başka bir postüral terapi protokolü türü olan Egoscue, sırt ağrısını azaltmaya ve önlemeye yardımcı olur.
Düzenli Egzersiz
Hem kardiyo/aerobik egzersizler hem de kuvvet antrenmanı dahil olmak üzere düzenli egzersiz yapmak, esnekliği artırarak, sağlıklı kiloyu korumaya, iltihaplanmayı azaltmaya, duruşu iyileştirmeye ve kas zayıflığını azaltmaya yardımcı olarak sırt ağrısını azaltır. Egzersizden en verimli sonucu almak için takip edebileceğiniz ipuçları:
- Herhangi bir yeni programa kademeli olarak başlamak
- Bir antrenmana başlamadan önce ısınmak ve esnemek
- Uygun duruş veya şekli öğrenmek (özellikle ağır nesneleri kaldırırken, çömelirken veya tırmanırken)
- Gerekirse tabanlık ile destekleyici spor ayakkabılar giymek
- Yatak istirahati gibi uzun süreli hareketsizlik dönemlerinde çok fazla oturmaktan kaçınmak
- Düzgün bir şekilde iyileşmek için zorlu egzersizler arasında yeterince dinlenmek
- Egzersiz rutininin bir parçası olarak, bel ağrısını azaltmak için düzenli olarak yoga yapmak
Bel ağrısı olan 960’tan fazla kişiyle yapılan bir araştırma, 12 haftalık bir yoga programını tamamlayanların, katılmayan kontrollere kıyasla bel fonksiyonlarında daha fazla iyileşme olduğunu ve daha az ağrı yaşadığını bulmuştur. Yoga ile uygulanan farkındalık meditasyonunun, insanların kronik bel ağrısıyla daha etkili bir şekilde başa çıkmasına yardımcı olabileceğine dair bazı kanıtlar da vardır. {5*}
Yumuşak Doku Tedavisi
Yumuşak doku tedavileri, kısa ve uzun vadeli bel problemlerini ilaç kullanmadan (veya bazen daha güçlü etkiler için ilaçlarla birlikte) tedavi etmeye ve önlemeye yardımcı olur. Yumuşak doku tedavileri, kötü duruş, kas dengelemeleri ve zayıflık gibi bel ağrısının altında yatan nedenleri tedavi eder. Geçmiş yaralanmalar nedeniyle aktif olmayan kapalı kasları açmaya yardımcı olur ve böylece beldeki veya bacaklardaki artmış stresi ortadan kaldırır.
Aşağıdakilerden birini sunan bir uygulayıcı bulabilirsiniz:
- Graston Tekniği: Uygun terapötik egzersizin yanı sıra, özel olarak tasarlanmış paslanmaz çelik aletler kullanılarak yumuşak doku mobilizasyonu sağlanır.
- Kuru İğneleme: Bir tetik noktasını uyarmak için çok ince bir iğnenin deriden itilmesini içeren bir tedavidir. Bu alternatif terapi şekli, tetik noktalarla ilişkili sıkı kas bantlarını veya bir kas içindeki geniş bir alanda ağrıya neden olan sert “düğümleri” serbest bırakmak için kullanılır.
- Akupunktur: eğitimli uygulayıcıların cilde ince iğneler sokarak vücuttaki belirli noktaları uyardığı Geleneksel Çin Tıbbı uygulamalarından biri olan bütünsel bir sağlık tekniğidir.
- Nörokinetik Terapi: Kötü duruşa, eklem hassasiyetine ve kas ağrısına katkıda bulunan öğrenilmiş hareketleri ve kas fonksiyonlarını düzeltme amacına sahip bir tür doğal terapötik sistemdir.
- Gua Sha Terapisi: Derinin yüzeyini ovmak için alet kullanan eski bir Çin terapisidir. Amaç, qi veya chi olarak bilinen enerjinin vücutta hareket etmesine yardımcı olmaktır. Dolaşımı artırmaya, kan akışını artırmaya, yara dokusunu parçalamaya ve kronik ağrıyı azaltmaya yardımcı olur.
Akupunktur hakkında daha fazla bilgi almak için Akupunktur Nedir? Akupunktur Tedavisi Nasıl Yapılır? yazımızı okuyabilirsiniz.
Kronik Yaralanmalar veya Doku Hasarı için Proloterapi
Cochrane Sistematik İncelemeler Veritabanı tarafından hazırlanan bir rapora göre, proloterapi sırt ağrısını tedavi etmek için 50 yılı aşkın bir süredir kullanılır. Proloterapi, PRP veya dekstroz/glikoz proloterapi tedavileri, trombosit açısından zengin plazmayı veya bazen kendi vücudunuzdan alınan, hasarlı dokuları iyileştirmeye yardımcı olan büyüme faktörleri içeren kök hücreleri kullanır.
Proloterapi tedavileri, hasarlı bağ dokusunun yakınında küçük bir inflamatuar yanıtı teşvik ederek ve daha sağlıklı dokunun büyümesini sağlayarak çalışır. Bu tedaviler, fıtıklaşmış/şişkin diskler, artrit, osteoartrit veya diğer kronik eklem ağrıları ve vücudun alt kısmını etkileyen ve omurgada kompansasyonlara neden olan tendinit gibi sırtın kronik kas-iskelet rahatsızlıklarını etkili bir şekilde azaltmak veya iyileştirmek için kullanılır. Üst düzeyde fayda için, proloterapi omurga manipülasyonu, egzersiz ve gerektiğinde ilaçlarla birleştirilebilir. {6*}
İltihap Önleyici Diyet
Eklem ve kas sağlığını iyileştirmek, sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak, iltihaplanmayı azaltmak ve gelecekte bel ağrılarının tekrar etmesini önlemek istiyorsanız, sağlıklı ve iyileştirici bir diyet tüketmeniz gerekir. Bel ağrısının giderilmesine yardımcı olmak için işlenmemiş, yaşlanma karşıtı, iltihap önleyici gıdalardan tüketebilirsiniz:
- Yüksek lifli gıdalar: Yüksek lifli bir diyet, kilo vermeye ve yüksek tansiyon gibi sorunların üstesinden gelmeye yardımcı olur. Ayrıca bağırsak sağlığı ve sindirim için de faydalıdır. Kabızlık sırt ağrısını daha da kötüleştirir. Lif ve diğer besinler açısından yüksek olan bol miktarda meyve ve sebze yyerek kabızlığın önüne geçebilir.
- Su: Kas spazmlarını önlemek, kan basıncını yönetmek ve sindirimi iyileştirmek için susuz kalmamaya özen göstermek gerekir. Dehidrasyon bel ağrısını artırabileceği için günde sekiz bardak su içmek idealdir.
- Kolajen: Kolajen, vücutta en çok bulunan protein türüdür. Kemikleri kaplayan ve bir arada tutan jel benzeri pürüzsüz yapısıyla kolajen, acı çekmeden hareket etmeye olanak sağlar. Kollajen takviyesi, osteoartrit ve diğer eklem ağrıları ve rahatsızlıkları için etkili bir ilaçtır. {7*}
- Potasyum açısından zengin besinler: Potasyum şişliği azaltır ve kas ve sinir fonksiyonları için önemli bir elektrolittir. Yeşil yapraklı sebzeler, avokado, muz, Hindistan cevizi suyu ve kültürlü süt ürünleri gibi potasyum açısından zengin yiyecekleri (aynı zamanda faydalı magnezyum açısından da yüksektir) mümkün olduğunca tüketmeye çalışın.
- Omega-3 yağ asitleri: Doğadan avlanan balık ve keten tohumu, enflamasyonu azaltmaya ve ağrıyı yönetmeye yardımcı olabilecek omega-3 yağ asitleri açısından yüksektir.
- Temiz, yağsız proteinli yiyecekler: Vücudun kas ve kemik sağlığını korumasına yardımcı olmak için merada yetiştirilen tavuk, hindi veya otla beslenen yağsız etleri seçmeye çalışın. Diğer iyi protein kaynakları arasında yumurta, balık, kemik suyu veya diğer işlenmemiş protein tozları, fasulye ve baklagiller bulunur.
İstenmeyen kilo alımını, enflamatuar bileşenlerin tüketilmesini veya besin eksikliklerinden kaynaklanan komplikasyonları önlemek için kaçınmanız gereken bazı gıdalar vardır:
- İlave şeker
- Tatlandırılmış içecekler veya atıştırmalıklar
- Rafine bitkisel yağlar
- Rafine tahıl ürünleri
- Alkol
- Tütün ürünleri
Omega-3 yağ asitleri açısından zengin diğer gıdalar hakkında bilgi almak için Omega 3 İçeren Besinler yazımızı okuyabilirsiniz.
İltihabı ve Ağrıyı Azaltmak İçin Takviyeler
İltihaplanmayı azaltmak ve bel ağrısı semptomlarını hafifletmek için kullanabileceğiniz birçok takviye vardır.
- Balık yağı: Bel ağrısı olan kişilerin iltihaplanmayı azaltmak için yüksek dozlarda omega-3 yağ asitlerine ihtiyacı vardır. Diyetlerin çoğu gerekli dozu içermediğinden, genellikle takviye gereklidir. Günde 2.000 miligram balık yağı takviyesi alınabilir.
- Zerdeçal: Zerdeçal, güçlü anti-enflamatuar yeteneklere, yaşlanma karşıtı etkilere sahip olan ve ağrıyı azaltan kurkumin içerir. Günde 1.000 miligram zerdeçal takviyesi alınabilir.
- Proteolitik enzimler/bromelain ve papain: Ananasta bulunan bu enzimler, şişmeyi azaltmaya da yardımcı olan doğal anti-enflamatuarlardır. Günde üç kez 500 miligram kadar alınabilir.
- MSM: MSM, kıkırdağın yeniden inşasına yardımcı olmak için yüksek kükürt içeren anti-inflamatuar bir takviyedir. Kas spazmlarını hafifletmeye yardımcı olur. Günlük 2.000–8.000 miligram kadar alınabilir.
- Magnezyum: Magnezyum “gevşeme minerali” olarak adlandırılır. Kasları gevşetmeye ve stresi azaltmaya yardımcı olur. Günlük 400-500 miligram kadar magnezyum takviyesi alınabilir. İshale neden olursa magnezyum dozunu azaltmanız gerekir.
- Uçucu yağlar: Nane yağı ve keklik üzümü yağı, iltihaplı eklemleri serinleten ve sırt ağrısını azaltan etkili analjeziklerdir. Bu yağları Hindistan cevizi yağıyla karıştırıp eklemlere uygulayabilir veya kaslarınıza masaj yapabilirsiniz. Buhur yağı ve selvi yağı da bel ağrısını hafifletmek için iltihabı azaltmaya yardımcı olur ve dolaşımı iyileştirir.
- Kapsaisin kremi: Kapsaisin kremi (acı biberden elde edilir), iltihaplanma ve ağrıya katkıda bulunan kimyasalları geçici olarak azaltmak için cilde uygulanabilir.
Kapsaisin içeren acı biberin faydaları hakkında daha fazla bilgi almak için Acı Biberin Faydaları Nelerdir? Acı Biber Zayıflatır Mı? yazımızı okuyabilirsiniz.
Bel Ağrısı Geleneksel Tedavi Yöntemi Nedir?
Günümüzde, bel ağrısının giderilmesi için en yaygın geleneksel tedavi yöntemleri, aspirin ve Tylenol gibi NSAİİ’leri ve daha güçlü reçeteli ağrı kesici ilaçları içerir. Bu ilaçlar potansiyel olarak bazı hastalarda olumsuz yan etkilere neden olabilir ve genellikle bel ağrısının altında yatan nedenleri (zayıf duruş, obezite veya egzersize bağlı zorlanmalar gibi) çözmeye odaklanmaz. Bel ağrıları için bazı ilaçlar, uzun süre veya yüksek dozlarda alındığında karaciğer hasarı veya bağırsak kanaması gibi komplikasyonlara neden olabilir.
Sağlık Hizmetleri Araştırma ve Kalite Ajansı, bel ağrısı için çeşitli tedavilerle ilgili verileri gözden geçirdikten sonra, bel ağrısı çekenlerin önce konservatif/doğal tedavileri denemeleri ve ardından ağrı devam ederse bel ağrısını hafifletmek için diğer seçenekleri düşünmeleri gerektiği sonucuna varmıştır. Çoğu vakadar, bel ağrısı çeken kişiler, daha yoğun tedavi seçeneklerine geçmeden önce yaşam tarzlarında (uyku, fiziksel aktivite, stres ve vücut ağırlığı dahil) değişiklikler yaparak doğal olarak rahatlayabilir.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Çoğu bel ağrısı vakası “komplikasyonsuz” olmasına ve yukarıda belirtilen tedavilerle iyileşebilmesine rağmen bazen şiddetli vakalarda başka müdahaleler gerekir. Birkaç gün veya hafta içinde geçmeyen bel ağrınız varsa altta yatan nedenleri öğrenmek için doktorunuza danışın. Bel ağrısı aniden başlarsa ateş, titreme, baş dönmesi, uyuşma veya açıklanamayan kilo kaybı gibi daha ciddi bir duruma işaret edebilecek diğer semptomlara da dikkat edin.
Hasta çocuk veya 70 yaşın üzerindeyse, omurga travmasını takiben kesinlikle bir doktora veya acil servise başvurun. Otoimmün hastalıklar, enfeksiyonlar, böbrek problemleri veya kanser öyküsü dahil olmak üzere sırt ağrısı ile olası ilişkileri doktorunuza bildirin.
Kaynaklar
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21665125/
- https://www.mayoclinic.org/symptom-checker/select-symptom/itt-20009075
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18164469/
- https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/1681414
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23246998/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21703585/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30368550/