Ananasın Faydaları Nelerdir? Ananas Nasıl Kullanılır?

İçecekleri süsleyen ananas, yüksek oranda vitamin ve mineral içeren, lezzetli bir tropikal meyvedir. C vitamini, B1 vitamini, potasyum ve manganez içerdiğinden hastalık oluşumuna karşı koruma sağlamaktadır. {1*} Dünya çapında kullanılan ve hazımsızlık sorunlarından alerjiye geniş bir alanda yararlanılan doğal bir çare olarak bilinmektedir.

Sindirimi kolaylaştırması, kalp hastalıklarına karşı koruma sağlaması, doğurganlığı desteklemesi ve iltihapları azaltması gibi özellikleri ile sağlık için önemli bir besin olarak tanınmaktadır. Ayrıca bulması kolay, ucuz ve yıl boyunca birçok farklı tarifte kullanılan ananas, bu özellikleri ile de önemlidir.

Ananas Nedir?

Ananas, yenilebilir meyveye sahip tropikal bir bitkidir. Bu meyvenin iyileştirici gücü, içinde yer alan “bromelain” adı verilen bir enzimden gelmektedir. Enzim daha çok ananas sapında ve çekirdekte bulunmaktadır. Bu meyve proteinleri parçalarına ayırdığından uzun yıllar ilaç olarak kullanılmıştır. Yaşlanmayı geciktiren ve stresle savaşmaya yardımcı olan doğal kimyasalları içeren ananas, aslında tek bir meyve değildir. Birbirine kaynaşmış 100-200 sayıda küçük meyveden oluşmaktadır. {2*}

Ananas Nerede Yetişir?

Paraguay’a özgü bir ağaçta yetişen ananas, ismini İspanyolca çam kozalağı anlamına gelen piña kelimesinden almaktadır. Ağaç, dikenli ve sert bir dış yüzeye sahiptir ve 5-8 metre boya ulaşan, kuraklığa dayanıklı bir bitkidir. Bu bitki, meyveye çiğneme özelliği kazandıran life benzer pektin denilen tatlı-ekşi bir tat üretir. Günümüzde Dünya ananaslarının büyük kısmı Güneydoğu Asya’da en büyük üretici olan Tayland’dan gelmektedir. Denizcilerde sıklıkla görülen bir sağlık sorunu olan iskorbüte karşı doğal koruma sağladığı için kısa sürede gemilerde popüler hale gelmiştir.

Ananasın Besin Değerleri

Ananas beslenme değeri açısından C vitamini, manganez, tiamin ve B6 başta olmak üzere birçok vitamin ve minerali içermektedir. Aşırıya kaçıldığında kan şekerini olumsuz etkileyebileceğinden günlük diyete belirli bir oranda eklenmeli ve tüketilmelidir. Ayrıca A ve K vitamini, kolin, betain, kalsiyum, fosfor, çinko ve selenyum gibi bileşikleri içerdiğinden vitamin ve mineral açısından zengindir. Araştırmalarda, ananasın suyunda çeşitli şeker türleri ve organik asitler (sitrik ve L-malik asit) dahil olmak üzere en az 30 besleyici bileşik içerdiği kanıtlanmıştır. {3*}

Ananas ve Bromelain

Ananas, bromelain adı verilen bileşiğin yüksek oranda bulunduğu bir kaynaktır. Çoğunlukla ananas çekirdeklerinden alınan öz kullanılarak yapılan bu enzim, aspirin ve reçetesiz satılan bazı ilaçlara benzer şekilde iyileşmeyi hızlandıran bir özelliğe sahip olması ile öne çıkmaktadır. Ancak taze ananastan bu besin değerini elde etmek mümkün olmamaktadır. Bromelain, bitkinin yenmeyen sapında olduğundan takviye ile vücuda alınması gerekmektedir. Faydaları arasında sivilce, kesik ve yaralar, yanıklar ve böcek ısırıklarının tedavisine yardımcı olması ve morarma başta olmak üzere cilt problemlerini giderdiği bilinmektedir. {4*}

Ayrıca yapılan araştırmalar bromelain adlı bileşiğin, çok çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılabileceğini göstermektedir. Ağrıyı azaltma ve gergin ya da iltihaplı kasları rahatlatmaya yardımcı olmaktadır. Bağ dokusunu esnek hale getiren bromelain, alerjilerin tedavisinde, eklem ağrıları ve burkulma yaşanan bileklerde, bağırsak hastalıklarında, astımda, sinüs enfeksiyonlarında hastalığın önlenmesinde yarar sağlamaktadır. {5*}

Takviye olarak satılan bu enzim, tablet, kapsül, toz ya da tropikal krem şeklinde kullanılabilmektedir. Günlük 80-320 miligram arasında alınması güvenli ve yeterli kabul edilmektedir.

Ananasın Faydaları Nelerdir?

Bağışıklık sistemini güçlendiren, sindirimi düzenleyen ve üremeyi destekleyen ananasın insan sağlığına birçok faydası bulunmaktadır.

Yüksek C Vitamini İçerdiğinden Bağışıklık Güçlendirir

Ananas, günlük almanız gereken C vitamini değerini yüksek oranda karşılamaktadır. Bağışıklığı desteklemek, öksürük, soğuk algınlığı ve grip belirtilerini önlemek ve hastalıktan korunmak için sıklıkla C vitamini kullanılmaktadır. Düzenli C vitamini tüketen çocukların ve yetişkinlerin enfeksiyonlara karşı daha fazla korunduğu ve kanseri önlemeye destek olduğu araştırmalarla kanıtlanmıştır. {6*}

C vitamini, antioksidan görevi gören ve vücut bağ dokusunu koruyan suda çözünen bir vitamin olarak bilinmektedir. Kan damarlarının ve organların korunmasından sorumlu bir protein olan kolajeni sentezleme yeteneğine sahiptir. Ayrıca C vitamini güneş yanığı ya da kuru, tahriş olan cilt tiplerine iyi gelmektedir. Bu sebeple ev yapımı bakım ürünlerinize ananas ekleyebilirsiniz.

Yüksek Lif İçerir

Lif, kan şekeri seviyesini düşüren ve kanser dahil olmak üzere birçok kronik hastalığın riskini azaltan bir maddedir. Amerikan Diyabet Derneği Tip-2 diyabet hastalarının lifli meyve ve sebzeler tüketmesini önermektedir. Böylece kan şekeri, lipit ve insülin seviyelerinde iyileşme görülebilmektedir. {7*}

Ananas, içerdiği lifler sayesinde zayıflamaya yardımcı olmaktadır. Çünkü hacmi nedeniyle az miktarda yendiğinde bile kendinizi tok hissetmenizi sağlamaktadır. Sağlıklı bir sindirim sistemi için de gerekli olan ananas, kabızlığı önlemekte ve düzenli yendiğinde mide şişkinliği hissini de yok etmektedir.

Doğurganlığı Arttırmaya Yardım Eder

Beslenme ve Diyetetik Akademisi’ne göre araştırmalar, antioksidan açısından zengin besinlerin kısırlığı önlemeye yardımcı olduğunu kanıtlamaktadır. {8*}

Ananas gibi antioksidan açısından zengin besinler gebe kalmaya çalışan kişilere önerilmektedir. Hem erkek hem de kadın için cinsel sağlığı güçlendiren vitamin ve mineraller içermektedir. Kan akışını hızlandırmakta ve cinsel organda uygun doku oluşumunu sağlamaktadır. Erkekler için sperm sayısını arttırmaya da yardımcı olmaktadır. Benzer şekilde kadınlar tarafından iltihapları azaltmak ve hormonları dengelemek amacıyla tüketilmektedir.

CBS Haber’e göre ananasın meyvesi vücut kokularını güzelleştirerek kişinin cinsel güvenini desteklemektedir. {9*}

Kalp Hastalıkları ve Obeziteye Karşı Korunma Sağlar

Ananas içerdiği zengin C vitamini, potasyum ve antioksidanlar ile kalp sağlığına olumlu etkide bulunmaktadır. Hem insanlar hem de hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, ananas suyunun kalp ve damar hastalıklarından koruyucu özelliği olduğunu belirtmektedir. {10*}

Düzenli meyve tüketiminin hastalıkları önlediği bilinmektedir. Ananas yüksek potasyum içeriği ile yüksek tansiyon, kalp hastalıkları ve felç riskinin azalmasını sağlamaktadır. Kasların sağlamlığını arttırma, kemiklerdeki minerallerin korunması ve böbrek taşı oluşumunu engelleme gibi faydaları ile de öne çıkmaktadır.

Araştırmalar, ananas suyunun hormon seviyeleri üzerindeki olumlu etkisinden dolayı vücut kitle indeksi, vücut yağ birikimi, karaciğer yağ dengesi ve kan lipitleri üzerinde faydalı olduğunu göstermektedir. Bu durum açlık ve obezite ile yakından ilgilidir. Ananas suyu takviyesinin sağlanması kalp damar hastalıkları ve metabolik rahatsızlıkları azaltmaktadır. Kanın pıhtılaşmasını engelleyerek kalp krizi riskini azaltmaya yardımcı olan ananas, bromelain ile kan hücrelerinin birbirine yapışmasını ve kan damarlarının duvarlarında birikmesini önlediği için felç ve kalp krizini de önlemektedir.

Astım Hastalığını Önler

Ananas gibi bitkisel gıdalarda bulunan beta-karoten isimli bileşik, solunum yolu iltihabı ve astım hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olmaktadır. {11*} Dengesiz beslenme, stres, kirlilik, biriken zararlı toksinler ve antibiyotiklerin yanlış kullanımı astım gelişiminde rol oynamaktadır. Tüm bu faktörler iltihaplanmaya neden olmaktadır. Ancak ananas faydaları ile iltihabı azaltmaya yardımcıdır.

Ruh Sağlığını Olumlu Etkiler

2020 yılında yapılan bir araştırmaya göre yüksek besin içeriğine sahip sebze ve meyvelerin tüketilmesinin depresif bozuklukların önlenmesinde önemli olduğu tespit edilmiştir. {12*}

Ananasta bulunan karbonhidrat ve antioksidanlar ruh halini olumlu etkileyerek kaygı ve depresyon durumlarıyla savaşmaya yardım etmektedir. Çalışmalar, mutluluk hormonu olarak tanınan seratonin üretmek için vücut tarafından kullanılan proteinlerin ananasta yüksek oranda bulunduğunu göstermektedir. Sinir sistemini desteklemek ve olumlu ruh haline sahip olmak amacıyla bu proteinlere ek olarak B vitamini alınması da gerekmektedir.

Kanserle Savaşmaya Yardımcı Olur

Ananasta bolca bulunan bromelain kanser önleyici özellikleri ile zararlı hücrelerin ölümünü sağlamakta ve vücudu korumaktadır. {13*} Sağlıklı hücreleri koruyan ve zararlı olanları parçalayarak kanserli hücreleri öldürmeye yardımcı olmaktadır.

Yaralanmalara Karşı Etkilidir

Ananas eklem ve kemik ağrılarını azaltan özelliği ile önerilmektedir. Bu özelliği sağlayan madde, ananasın içindeki bromelaindir. Burkulmalar da dahil olmak üzere spor sebepli yaralanmaları tedavi etmek için fayda sağlamaktadır. Ayrıca ağrıyı azaltmasının yanında şişmeye neden olan iltihapları önlemektedir. İyileşme süresini hızlandırmak için genellikle cerrahi müdahaleler öncesinde iltihabı azaltmak için tüketilmesi önerilmektedir.  Enfeksiyon, alerji ya da başka bir sebeple başlayan sinüs iltihabı hastalığı sinüziti de önlediği bilinmektedir. {14*}

Sindirime Yardımcı Olur

Ananas, proteinleri parçalamada güçlü bir yapı içerdiğinden sindirime katkı sağlamaktadır. Bağırsak sendromlarını ve reflü belirtilerini hafifletebilmektedir. Düzenli sindirime yardımcı olan su ve elektrolitleri sağlamaktadır. Gıda alerjilerinden kaynaklı belirtileri de önlemektedir. Ananasta var olan bromelain enzimi sayesinde buğday, arpa ve çavdar ürünlerinde bulunan protein glütenine alerjisi olanların yaşadığı çöl yak hastalığı belirtileri azaltılabilmektedir.

Ananas Nasıl Kesilir?

Ananas yıl boyunca ulaşabileceğiniz bir meyvedir ancak en iyi dönemi Mart-Temmuz arasındadır. Dondurulmuş ananas parçaları marketlerde satılmaktadır. Tariflerde kullanmak için bu parçalar ideal olmaktadır. Ananas seçerken dikkat edilmesi gerekmektedir. Ananasın ağır olması olgun olduğu anlamına gelmektedir. Koyu yeşil yapraklı olanlardan ve kokulu bir meyve seçilmesi önemlidir. Küflü olmamalı ve yeterli olgunluğa ulaşmış olmalıdır. Ananasın önce üstü ve altı kesilmelidir. Ardından dış kabuğunu kesmek için düz bir yüzeye konmalıdır. Kabuk çıkarıldıktan sonra meyveyi halkalar ya da parçalar halinde dilimlemek ve çekirdeği çıkarmak gerekmektedir. Dokuz gün boyunca bu şekliyle saklamak mümkündür.

Ananas Nasıl Tüketilir?

Atıştırmalık olarak ananas tüketen insanlar bulunmaktadır ama hem tatlı hem de tuzlu yemeklere eklenebilen tarifleri bulunmaktadır. Dondurma haline getirmek ya da ızgara yapmak mümkündür. Lezzeti arttırmak için yemeklere de eklenebilmektedir. Soğan ve kişniş katılarak salsa sosu yapan kişiler bulunmaktadır. Bu ilginç malzeme karışımı tavuk, karides ya da domuz pirzolası üzerinde kullanılmaktadır. Kızartmalara ya da salatalara eklendiğinde tatlılık kattığından kullananlar için tropikal kokulu yemeğin daha güzel olduğunu deneyimlemek mümkündür. Meyve günün her saatinde yenebilen doğal bir karbonhidrat ve şeker kaynağı olduğundan egzersiz öncesi atıştırmalık olarak yenebilmektedir. Yüksek oranda su içerdiğinden doğal nemlendiricidir ve sindirimi desteklemektedir.

Ananas İçeren Tarifler

Taze ananas suyu ve meyvesinden yararlanmanın en kolay yollarından biri meyve suyu haline getirmektir. Taze ananas yoksa donmuş ananas kullanılabilmektedir. Ananas ile yapılacak birçok tarif bulunmaktadır.

• Ananas suyu ve muz ile tatlandırılan kek
• Karnabahar pizza hamuru ile ananaslı pizza
• Hindistan cevizi ile yapılan glütensiz ananas kahveli kek
• Barbekü üzerinde ızgara ananas şiş
• Ananas salsa sosu
• Tavada kızartılan sebzelere eklenen ananaslı tavuk
• Ananas güveç
• Ananaslı kızarmış pilav (sebze ve yumurta ile)

Ananasın Yan Etkileri

Alerjik meyve olmayan ve faydalarıyla bilinen ananas, yüksek C vitamini içerdiğinden genellikle güvenli olsa da çok miktarda yemek olumsuzluk yaratabilmektedir. İshal, mide bulantısı ve kusma, karın ağrısı, uykusuzluk ya da baş ağrısı şeklinde belirtileri olan rahatsızlıklara sebep olabilmektedir. Ayrıca ananasta bulunan bromelin, bazı ilaçlarla etkileşime girdiğinde sorun yaratabilmektedir. Kan sulandırıcı, uyku hapı ya da depresyon ilacı kullanıyorsanız doktor tavsiyesi ile tüketmeniz önerilmektedir.