Ebegümeci çayı nasıl yapılır? Ebegümeci faydaları nelerdir? Ebegümeci (Malva sylvestris) bir yabani ot olarak kabul edilir ancak insan sağlığına birçok fayda sunan bitkilerden biridir. Bazı ebegümeci türleri, özellikle Orta Doğu ve Asya’da yerli bulundukları her yerde uzun süredir gıda ve ilaç olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, Avrupa’nın çoğu yerinde, Kuzey Afrika’da ve Güneybatı Asya’da da yaygın olarak yetişir.
Ebegümeci çiçeğinin koyu renkli, böbrek şeklinde, tırtıklı kırışıklı ve pembe yaprakları vardır. Çiçeğin merkezinde, erimiş stamenlerden oluşan polen yüklü bir sütun bulunur. Bu, sütunun üzerinde yükselen stigmayı çevreler. Ebegümeci uzun yaprak saplarına sahiptir. Koyu yeşil yaprakları kuraklığa karşı oldukça dayanıklıdır.
Ebegümeci, kıyı bölgelerden marjinal yüksek arazi habitatlarına kadar çoğu toprakta bulunur ve çoğu ortam bu dayanıklı bitki için elverişlidir. Otlak kadar çorak araziyi de sever. İlkbaharda yaprakları, ilkbaharın sonlarına doğru çiçekleri, yazın başında ise tohum kabukları oluşur.
Ebegümecinin Tarihi Nedir?
Pek çok yabani bitkide olduğu gibi ebegümeci de uzun bir tıbbi kullanım geçmişine sahiptir. Yüksek müsilaj içeriği nedeniyle özellikle idrar, sindirim veya solunum sistemlerindeki iltihaplanma vakaları için kullanılmıştır.
Yahudi kültüründe ebegümeci, “yerel topluluktaki en önemli bitki” olarak kabul edilir. Hem İbranice hem de Arapçadaki ortak adı ‘ekmek’ anlamına gelir.
1948 savaşı sırasında, Kudüs kuşatma altındayken, ebegümeci önemli bir kıtlık ürünüydü ve hala her yıl Bağımsızlık günü ebegümeci yapraklarından yapılan geleneksel bir yemekle kutlanır.
Çin’de ebegümeci kökleri, doyurucu ve tıbbi açıdan güçlü olan çorba ve et suları yapımında popülerdir. Yaygın ebegümeci de dahil olmak üzere bir dizi farklı ebegümeci türünün inülin bakımından zengin kökleri kullanılır.
Ebegümeci Faydaları Nelerdir?
A,B,C,E vitaminleri, inülin, müsilaj, fenoller, flavonoidler, esansiyel yağ asitleri, lif, kalsiyum, magnezyum, çinko, selenyum, demir ve potasyum içerir.
Ebegümecinin çiçekleri ve yaprakları, vücut üzerinde tıbbi amaçlar için kullanılır. Yapraklar ayrıca çay olarak demlenebilir, tohumlar yenebilir, yapraklar yenebilir yemeklerle birlikte tüketilebilir veya topikal olarak uygulanabilir. {1*}
Potasyum hakkında daha fazla bilgi almak ve potasyum içeren besinleri öğrenmek için Potasyum Nedir? Potasyumun Faydaları Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.
Ağrıları Hafifletir
Ebegümecinin faydalarından biri ağrı kesici özelliğidir. Yaralı veya ağrıyan bölgeye ebegümeci yapraklarının topikal olarak uygulanması ağrının büyük oranda azalmasına sebep olur. Ayrıca, yapraklardaki kimyasallar zengin vitamin içerikleri nedeniyle iyileşmeyi hızlandırır. Ebegümenin ağrı kesici yeteneği hem dahili hem de harici olarak vücutta birçok şekilde kullanılabilir. Topikal baş ağrısı ilaçlarında kullanılan popüler bir bitkidir. {2*}
Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
Ebegümeci yaprakları yaralardaki bakteriyel enfeksiyonların oluşmasını önler, yabancı ajanların yaralı bölgeleri etkilemesini önleyerek bağışıklık sistemini güçlendirir. Aynı etki ebegümecinin yapraklarının, tohumlarının ve takviyelerinin tüketilmesiyle de sağlanabilir. {3*}
Solunum Yolu Hastalıkları Semptomlarını Hafifletir
Herhangi bir göğüs tıkanıklığı veya solunum rahatsızlığında ebegümeci kullanmak rahatlama sağlar. Balgam söktürerek solunum yollarını temizler, anti-enflamatuar özellikleri nedeniyle boğazı ve boğaz bölgesinde bulunan bezleri yatıştırır, daha hızlı iyileşmeyi destekler. {4*}
Balgam problemi yaşıyorsanız Balgam Söktürücü Doğal Tedavi Yöntemleri Nelerdir? yazımızı okuyarak bilgi alabilirsiniz.
Yaşlanma Karşıtıdır
Ebegümecinin cilde doğrudan uygulanması antioksidan etkileriyle dolaşımı hızlandırır ve hüvre yenilenmesini teşvik eder. Cildin elastikiyetesini artırır, dolgun bir görünüm sağlar, kırışıklıkları önler. Ayrıca antibakteriyel özellikleri cildi kirleticilerden koruyarak akne oluşumunu önler. {5*}
Sindirim Problemlerini İyileştirir
Bağırsaklarının çekildiğini hisseden veya bağırsaklarını düzgün hareket ettiremeyen kişiler için bu rahatsız edici bir duygu olabilir. Ebegümeci tohumları veya kurutulmuş yapraklarını demleyerek çay olarak tüketmek sindirim sistemini düzenler, bağırsaklardaki baskıyı hafifletebilecek hafif bir müshil etkisi gösterir. {6*}
Uyumayı Kolaylaştırır
Ebegümeci bitkisi çeşitli uyuşturma, uykusuzluk, anksiyete ve stres ilaçlarında ve hatta diş hekimlerinin kullandığı anesteziklerde bulunur. Bitkinin çeşitli bileşenleri sinir sistemini sakinleştirmeye, huzur ve rahatlama hissini geliştirmeye yardımcı olur. Uyku bozukluklarınız varsa ve geceleri uykuya dalmakta zorlanıyorsanız, sorunu çözmek için ebegümeci çayını yatmadan önce içebilir veya bitkiden elde edilen yağı kullanabilirsiniz. {7*}
Kanser Oluşumunu Engeller
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) raporuna göre, kanser evrensel olarak önde gelen bir ölüm nedenidir. Raporlar, ebegümecinin antikanser özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Bu konuda yapılan bir çalışma, insan kanser hücre dizilerini kullanarak ebegümeci yapraklarının ekstrelerinin kemirgenler üzerindeki sitotoksik aktivitesini inceledi. Biyolojik test, ebegümeci yapraklarının kanser hücre dizilerini önemli ölçüde azalttığını göstermektedir. {8*}, {9*}, {10*}, {11*}
Kanser oluşumunu engellemek için Kanser Savaşçısı Mantarlar yazımızı okuyarak bilgi alabilirsiniz.
Osteoporozu Semptomlarını Hafifleri
Osteoblast ve osteoklast hücrelerinin aktiviteleri arasındaki dengesizlik nedeniyle, osteoporoz (kemik erimesi) kemik gücünün zayıflamasına ve kırık riskinin artmasına neden olur. Ebegümeci sinyal yollarının aktivitesini indükler ve osteoblast ve osteoklast hücreleri arasındaki dengeyi sağlamaya yardımcı olur. {12*}, {13*}
İdrar Yolları Enfeksiyonunu Önler
Ebegümeci bitkisi, idrar yolu enfeksiyonlarının iyileşmesine yardımcı olabilecek bir anti-inflamatuar bileşene sahiptir. Ebegümecinin ayrıca böbreklerdeki atıkların temizlenmesine yardımcı olan ve böbreklerde taş oluşumunu önler. İdrar yolu enfeksiyonuna bağlı ağrıların giderilmesi açısından da önleyici etkiye sahiptir. {14*}
Atopik Dermatiti Tedavi Eder
Ebegümeci atopik dermatit gibi yaygın dermatolojik hastalıkları tedavi edebilir. Genellikle yan etkisi yoktur. Topikal olarak çocuklarda ve yetişkinlerde dermatit semptomlarını azaltmak için etkili bir krem olarak kullanılabilir.
Diş Eti İltihabını Engeller
Ebegümeci yaprakları, diş etlerini ve ağız boşluğunu hastalıklardan ve enfeksiyondan koruyan antibakteriyel ve antiinflamatuar bileşenlerden oluşur. Bitkide bulunan polifenoller, serbest radikallerle savaşma yetenekleri sayesinde bakteri plağı gelişimini engeller. Düzenli olarak ebegümeci çayını gargara olarak kullanmak ağız sağlığını için doğal ve etkili bir yöntemdir.
Diş eti iltihabı hakkında daha fazla bilgi almak için Diş Eti İltihabı Tedavisi Nasıl Yapılır? yazımızı okuyabilirsiniz.
Ebegümeci Nasıl Kullanılır?
Bitkinin tüm kısımları antienflamatuar, yatıştırıcı, idrar söktürücü, nemlendirici, balgam söktürücü, müshil ve merhem olarak kullanılabilir. Yapraklar ve çiçekler diyetin bir parçası olarak yenebilir. Yaprak, çiçek veya köklerden ebegümeci çayı yapılabilir.
Yapraklar taze olarak kullanılabilir veya ilkbaharda toplanıp daha sonra kullanılmak üzere kurutulabilir. Çiçekler ise yaz aylarında toplanır ve daha sonra kullanılmak üzere kurutulabilir.
Solunum sistemi hastalıklarının ve sindirim sistemi ile ilgili sorunların tedavisinde dahili olarak tüketilebilirler. Bitki özellikle küçük çocuklar için mükemmel bir müshildir. Okaliptüs ile birleştiğinde öksürük ve diğer göğüs rahatsızlıkları için kullanılabilir.
Demir, çinko ve çoğu vitamin açısından zengin olduğu için saç dökülmesini önlemek için maskelere dahil edilebilir.
Ebegümeci yaprakları çiğ veya pişmiş olarak tüketilebilir. Hafif ve hoş bir tada sahiptir, koyulaştırıcı bir görev gördüğü için çorbalarda kullanılabilir. Taze yapraklar ayrıca salatalarda marul yerine kullanılabilir. Çiçekler de salatalara eklenebilir veya garnitür olarak kullanılabilir. Yapraklara benzer bir dokuya sahiptir, salatalara hoş bir lezzet verir. Haşlanarak yenebilir. Pirinç ve et yemeklerinde, çorbalarda, baklagillerde pişirilir, zeytinyağında kızartılabilir veya sotelenebilir. Ayrıca böreklerin iç malzemesi olarak da kullanılabilir.
Okaliptus yaprağı hakkında daha fazla bilgi almak için Okaliptüs Yaprağının 7 Etkileyici Faydası yazımızı okuyabilirsiniz.
Ebegümeci Çayı Nasıl Yapılır?
Ebegümeci çayı yapmak için yaprakları, çiçekleri veya kökleri kullanabilirsiniz.
Ebegümeci Kökü Çayı
Köklerle yapılan ebegümeci çayı bağışıklık sistemine yardımcı olur ve öksürükleri geçirir.
Malzemeler:
- 2 yemek kaşığı ebegümeci kökü
- 2 su bardağı su (500 ml)
- 3 çay kaşığı bal
Nasıl Yapılır?
- Ebegümeci köklerini çok küçük parçalar halinde kesin.
- Üzerine soğuk su ekleyin 12 saat oda sıcaklığında bekletin.
- Karışım süzülür ve kaplara paylaştırın.
- Bal ekleyin ve her üç saatte bir iki çay kaşığı çay için.
- Tüketmeden önce hafifçe ısıtabilirsiniz.
Ebegümeci Çayı
Ebegümeci çayı tek başına veya diğer bitki çaylarıyla karıştırıldığında üst solunum yolundaki tahrişleri yatıştırır ve bakterilerle savaşır. Boğaz ağrılarını ve hırıltılı öksürükleri gidermede çok faydalıdır.
- Bitkilerin üzerine kaynar su dökün.
- 10-25 dakika arasında herhangi bir yerde demlenmeye bırakın. Çay ne kadar uzun süre demlenirse tıbbi özellikleri o kadar güçlü olur.
- Bir bardak suya 1-3 yemek kaşığı taze veya kurutulmuş ebegümeci çiçeği ya da yaprakları ekleyebilirsiniz.
Günlük Ne Kadar Ebegümeci Tüketilir?
Uygun ebegümeci dozu, kullanıcının yaşı, sağlığı ve diğer bazı koşullar gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Şu anda ebegümeci için uygun doz aralığını belirleyecek yeterli bilimsel bilgi bulunmamaktadır. Doğal ürünler tüketirken dozajların her zaman önemli olduğunu unutmayın. Ebegümeci çayı tüketecekseniz günde en fazla iki fincan tüketin. Ürün etiketlerindeki ilgili yönergeleri izleyin veya kullanmadan önce doktorunuza danışın.
Ebegümecinin Yan Etkileri Nelerdir?
Ebegümeci yüksek miktarlarda kullanılmadığında genellikle yan etkiye sebepolmaz. Çoğu araştırma, insanların ebegümeciye karşı reaksiyon geliştirme riskinin düşük olduğunu gösterir. Bununla birlikte, nadir de olsa insanların ebegümeciye alerjisi olabilir. Bir cilt alerjisini kontrol etmek için, dirseğin içindeki cilt bölgesine az miktarda ebegümeci uygulayın. 24 saat içinde kızarıklık, kaşıntı, yanma, döküntü gibi herhangi bir reaksiyon oluşmazsa güvenle kullanabilirsiniz. Dahili olarak kullandığınızda ise küçük dozlarda başlayın ve mide bulantısı, ishal, kusma, nefes darlığı gibi bir reaksiyon yaşarsanız kullanmayı bırakın.
Kaynaklar
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874104004726
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.2042-7158.2011.01383.x
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S014181301300233X
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0278691510001614
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17691207/
- https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1300/J044v11n03_07
- https://bepls.com/sept_2013/5.pdf
- https://www.dormaj.org/index.php/AANBT/article/view/256
- https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00087114.2007.10589552
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26843877/
- https://www.dormaj.org/index.php/jett/article/view/282
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26479870/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27643502/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29099738/