Her ev yapımı temizleyici tarifinin içerisinde sirke ile karşılaşmanız mümkündür. Sirke genel olarak toksik olmayan dezenfekte edici etkisiyle topluma lanse edilmiştir ancak pek çok kişi hâlâ sirkenin temizlik için kullanıldığı alanlarda gerçekten işe yarayıp yaramadığını merak etmektedir.
Tıbbın babası olarak kabul edilen Hipokrat, enfeksiyonlarla ve diğer sağlık sorunlarıyla savaşmak için sıkça sirke kullanmıştır. Sirkenin ülserleri temizlemesi, yaraları tedavi etmesi ve öksürükleri yatıştırması Hipokrat’ın çoğu hastalığın tedavisi için sirke kullanmasına ya da yaptığı karışımlara sirkeyi dahil etmesine neden olmuştur.
Günümüzde yapılan çalışmalar sirkenin ev temizliği için güvenli bir alternatif olduğunu ve sirkenin bazı güçlü antifungal ve antibakteriyel etkilere sahip olduğunu göstermektedir.
Sirke Küfleri Öldürür mü?
Sirke küfleri öldürür mü sorusunu cevaplamadan önce sirkenin içerisinde bulunan maddelere bakmak gerekir. Sirkenin içerisinde bulunan uçucu organik aside, asetik asit denir. Bu kimyasal bileşik güçlü antifungal ve anti bakteriyel özelliklere sahiptir. Asetik aside ek olarak sirkede tuzlar, vitaminler, amino asitler, polifenolik bileşikler ve uçucu olmayan organik asitler bulunur.
Amerikan Bahçe Bitkileri Bilimi Derneği’nde yayınlanan bir araştırmaya göre, yapılan deneyler sonucunda sirke mantarlar üzerinde anti mikrobiyal etki göstermiştir. Çalışmalar sonucunda sirke buharının, Penicillium expansum , Monilinia fructicola , Botrytis cinerea ve Colletotrichum coccodes başta olmak üzere çürüyen çeşitli mantarların çimlenmesini engellediği gözlemlenmiştir.
Uluslararası Çevre Araştırma ve Halk Sağlığı gazetesinde sirkenin küfler üzerindeki etkisiyle ilgili bir araştırma raporu paylaşılmıştır. Bu araştırma raporunda nemli ya da su hasarlı binalarda bulunan ve bir mantar türü olan P. chrysogenum’un üremesinde sirkenin inhibitör etki gösterdiğinden bahsedilmektedir.
Bu bağlamda sirke küfleri öldürür mü sorusuna bir cevap vermemiz gerekirse cevabımız evet olacaktır. Yapılan çalışmalar ve araştırmalar sirkenin mantar büyümesiyle ve küfle gerçekten savaştığını göstermektedir.
Sirke Mikropları Öldürür Mü?
Yapılan araştırmalar, sirkenin gıdalarda bulunan mikroplarla savaşmakta etkili olduğunu ve bazen et, meyve ve sebzelerdeki bakterileri öldürmek için kullanıldığını göstermektedir.
Japonyadaki araştırmacılar, sirkenin gıdalarda bulunan patojenik bakteriler üzerindeki etkinliğini test etmişlerdir. Araştırmacılar yaptıkları çalışmalar sonucunda sirkenin tüm suşların büyümesini engellediğini gözlemlemişlerdir.
Amerikan Mikrobiyoloji Cemiyeti’nde yayınlanan 2014 tarihli bir çalışma, sirkenin içerisinde bulunan asetik asidin, pek çok bakteriye karşı aktif olan ve toksik olmayan bir mycobakterisit dezenfektan olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Bu çalışma asetik asidin, ilaca ve dezenfektanlara karşı dirençli olabilecek çok zararlı bakterileri bile öldürebileceğini göstermektedir.
Akademik bir dergi olan Plos One’de 2010 yılında yayınlanan bir araştırma raporunda, virüse maruz kalmış yüzeyleri dezenfekte etmek için sirkenin iyi bir araç olduğundan bahsedilmiştir. Bu rapora göre sirke, evinizde ve iş yerinizde mikroplarla baş etmek için kullanacağınız en iyi üründür.
Sirke Kullanımının En Verimli Olacağı Alanlar
Sirke, ucuz, toksik madde içermeyen ve çok yönlü kullanım alanına sahip olan, çevre dostu bir temizleyicidir. Çok yönlü bir temizleyiciye sahip olmak isteyen herkesin yapacağı en iyi şey damıtılmış sirkeyi temiz suyla birleştirmektir. Sirkeyi temizlik için birkaç farklı alanda kullanabilirsiniz.
Çamaşırların Temizlenmesi İçin Sirke Kullanımı
Sirkenin çamaşırlardaki mikropları öldürüp öldüremeyeceği merak konusudur. Damıtılmış sirke giysilerdeki lekeleri ve mikropları temizler. Ayrıca giysilerin yumuşamasına yardımcı olur.
Mutfaklardaki Mikropları Öldürür
Mikrodalga ve lavabodan mutfak tezgahlarına ve zeminlere kadar mutfaktaki kiri ve bakterileri temizlemek için damıtılmış sirke ve ılık su kullanılabilir.
Sirke aynı zamanda mutfaktaki diğer elektrikli aletlerin temizliği için de kullanılabilir. Örneğin fırın temizlemek için, bulaşık makinesini temizlemek için ya da kahve makinesindeki birikintileri ve mineralleri çözmek için sirke kullanılabilir.
Banyodaki Bakterilerle ve Kirlerle Mücadele Eder
Elma sirkesini, kabartma tozunu, sıvı kastil sabunu, limonu, portakalı ve çeşitli anti bakteriyel uçucu yağları karıştırarak ev yapım banyo temizleyicisi elde edebilirsiniz.
Mikroplarla mücadele eden bileşenlerin bu kombinasyonu, geleneksel banyo ürünlerinin toksik etkileri olmadan tamamen doğal bir temizleyici ile temizlik yapılmasını sağlar.
Sirke Doğal Bir Zemin Temizleyicidir
Yarım fincan beyaz damıtılmış sirke ile yarım galon ılık suyu karıştırıp toksik olmayan bir zemin temizleyicisi elde edebilirsiniz. Hazırladığınız bu zemin temizleyicisini mutfakta, banyoda, salonda kısacası evinizin her yerinde kullanabilirsiniz.
Ancak sirke asidik özellikte olduğundan dolayı ahşaba zarar verebilir. Bu nedenle gerçek ahşap zeminlerde temizlik yaparken sirke kullanımına dikkat etmelisiniz.
Sirke Halılardaki Kötü Kokuları Giderir ve Lekeleri Çıkarır
Evde evcil hayvan bulunuyorsa evcil hayvan dışkısından dolayı ya da çeşitli yiyeceklerden ve içeceklerden dolayı halılar üzerinde lekelenen bölgeler bulunabilir. Bu bölgeleri damıtılmış sirke ve suyu eşit miktarda karıştırıp temizleyebilirsiniz.
Lekenin olduğu bölgeyi içerisinde sirke bulunan temizlik suyuyla iyice temizledikten sonra bölgeye bir kâğıt havlu ya da bez ile bastırın. Bölgeye bastırmanız emilimi arttıracaktır. Ardından bölge kuruduktan sonra alanı vakumlayın.
Not: Eğer lekelenen halı renkli ise renklerin akmaması için önce küçük bir bölümü kurulamalısınız.
Sirke Mineral Birikimini Engeller
Buharlı pişiricilerde, nemlendiricilerde, kahve makinelerinde, bulaşık makinelerinde ve çamaşır makinelerinde kalsiyum veya mineral birikimini gidermek için damıtılmış sirke kullanılabilir.
Sirke Anti Bakteriyel Sprey Olarak Kullanılabilir
Sirke, anti bakteriyel sprey olarak pek çok yüzeyi dezenfekte etmek için kullanılabilir. Örneğin, yoga matlarında, tezgahlarda, klozetlerde, duş duvarlarında ve spor çantalarında kullanılabilir.
Hatta bilgisayar ve tablet ekranlarını temizlemek için de sirke kullanılabilir. Sirkenin yağ, kir ve mikroplar üzerinde daha etkili olmasını isterseniz hazırladığınız çözeltinin içine kabartma tozu da ekleyebilirsiniz.
Sirke Nasıl Kullanılmamalıdır?
Sirke pek çok ürünle karıştırılarak kullanılabilir. Ancak karıştırılmaması gereken bazı maddeler vardır.
Çamaşır Suyu ve Sirke
Sirke asla çamaşır suyu ile karıştırılmamalıdır. Çamaşır suyu sirke karışımı, cam temizleyicilerine, bulaşık deterjanlarına ve hatta klozet temizleyicilerine temas ettiğinde, klor gazının salınmasına neden olabilir.
Çok az miktarda klor gazına maruz kalmak bile oldukça tehlikelidir. Aşağıdaki gibi olumsuz reaksiyonlara neden olabilir:
- Gözlerin yanması, sulanması
- Kulak, burun ve boğaz tahrişi
- Burun akması
- Öksürme
- Nefes almada zorluk
- Cilt ile temas ederse ciltte ağrı ve yanmaya neden olur.
Klor gazına daha uzun süre maruz kalınırsa göğüs ağrısı, şiddetli solunum problemleri, kusma, zatürre ve hatta ölüm gibi ciddi sağlık problemleriyle karşı karşıya kalınabilir.
Hidrojen Peroksit ve Sirke
Sirke ve hidrojen peroksit ayrı ayrı kullanıldıklarında güvenilir maddeler olsalar da iki madde karıştırıldığında olumsuz etkilere neden olabilir.
Bu iki bileşiğin kombinasyonu göz, burun, boğaz ve ciltte tahrişe neden olur. Bu iki bileşiğin karışımına maruz kalmak solunum sorunlarına da yol açabilir. Bu yüzden sirke ve hidrojen peroksit ayrı tutulmalı ve asla karıştırılarak kullanılmamalıdır.
Soda ve Sirke
Hazırladığınız anda kullanacağınız bir temizleme solüsyonunda kabartma tozu ve sirkeyi birleştirmeniz güvenlidir. Ancak her iki bileşeni içeren bir solüsyonu saklamak oldukça tehlikelidir. Çünkü patlayıcı olabilir.
Örneğin, sirke, su ve kabartma tozu içeren bir karışım hazırladıysanız temizleyici kullandıktan sonra kalanını hemen dökmelisiniz. Karışımı bekletmeniz temizleyicinin patlayıcı etki yaratmasına neden olabilir.
Sirke Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Birçok hastalığın tedavisi için ve doğal temizlik malzemesi olarak kullanılan sirkenin kullanım esnasında dikkat edilmesi gerekenler ise şöyledir:
- Sirke asidiktir, bu nedenle doğrudan cilde uygulanırsa cildi tahriş eder.
- Gerçek ahşap gibi bazı yüzey alanlarına uygulandığında zemine zarar verir. (Yüzeylere daha az zarar verdiği için damıtılmış sirkeyi temiz suyla seyreltip kullanmak tavsiye edilir.)
- Sirkenin çamaşır suyu veya hidrojen peroksit ile karıştırılmaması gerekir.
- Kabartma tozu ile karıştırılırsa eğer karışım anında kullanılmalıdır ve asla kalanı saklanmamalıdır.
