Anasonun Faydaları Nelerdir? Nasıl Kullanılır?

Anason, Latince ismiyle Pimpinella anisum, havuç, kereviz ve maydanozla aynı aileden gelen bir bitkidir. 1 metreye kadar uzayabilen bu bitkinin, anason tohumu olarak da bilinen küçük beyaz meyveleri bulunmaktadır. Anason, meyan köküne benzeyen bir tada sahiptir ve genellikle tatlılara ve içeceklere lezzet katmak için kullanılmaktadır. Aynı zamanda faydaları nedeniyle de birçok hastalığın tedavisinde doğal çare görevi görmektedir.

Anasonun Faydaları Nelerdir?

Antik çağlardan beridir yiyecek ve içeceklere lezzet katmak için baharat olarak kullanılan anasonun bilim tarafından desteklenen faydaları ise şunlardır:

Besinler Açısından Zengindir

Anason tohumu, yiyecekler ve içeceklerde az miktarda kullanılmasına rağmen iyi miktarlarda besin değeri içermektedir. Özellikle sağlıklı kan hücrelerin üretimi için hayati önem taşıyan demir açısından oldukça zengindir. {1*} Aynı zamanda anason, antioksidan görevi gören, metabolizma ve gelişim için gerekli önemli bir mineral olan manganez içermektedir. {2*}

Bir yemek kaşığı (7 gram) anason tohumu yaklaşık olarak; {3*}

• Kalori: 23
• Protein: 1 gram
• Yağ: 1 gram
• Karbonhidrat: 3 gram
• Lif: 1 gram
• Demir: Referans Günlük Alımın (RDI) %13’ü
• Manganez: RDI’nin %7’si
• Kalsiyum: RDI’nin %4’ü
• Magnezyum: RDI’nin %3’ü
• Fosfor: RDI’nin %3’ü
• Potasyum: RDI’nin %3’ü
• Bakır: RDI’nin %3’ü içermektedir.

Depresyon Belirtilerini Azaltır

Depresyon, dünya genelinde kadınların %25’ini, erkeklerin %12’sini etkileyen yaygın bir rahatsızlıktır. {4*} Yapılan çalışmalar sayesinde anasonun depresyon tedavisinde kullanılabileceği tespit edilmiştir. 107 kişi üzerinde yapılan bir çalışmanın sonucunda, doğum sonrası depresyon semptomlarını azaltabilmek için günde üç kez 3 gram anason tohumu tozu almanın fayda sağladığı saptanmıştır. {5*}

120 kişi üzerinde yapılan dört haftalık başka bir çalışmada, günde üç kez 200 mg anason yağı içeren bir kapsül almak, hafif ila orta dereceli depresyon semptomlarını önemli ölçüde azalttığı tespit edilmiştir. {6*}

Ülsere Karşı Koruyabilir

Ülser, midenin astarında oluşan ve hazımsızlık, bulantı, mide ve göğüste yanma semptomları oluşturan bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Ön araştırmalar, anasonun ülseri önlemeye ve semptomlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Yapılan araştırmalar, anasonun mide asidini azaltarak ülseri önlediğini ve hücre hasarını da azalttığını tespit etmiştir. {7*} Ancak anasonun ülser oluşumunu ve semptomlarını nasıl etkileyebileceğini anlamak için ek çalışmalara ihtiyaç vardır.

Mantar ve Bakterilerin Büyümesini Önler

Yapılan çalışmalar, anason tohumunun ve bileşiklerinin, enfeksiyonları önleyen, mantar ve bakterilerin büyümesini engelleyen güçlü antimikrobiyal özelliklere sahip olduğunu göstermiştir.

Bir çalışmada anason tohumu ve anason esansiyel yağının, cilt hastalığına neden olabilen bir mantar türü olan mayalar ve dermatofitler de dahil olmak üzere belirli mantar türlerine karşı özellikle etkili olduğu tespit edilmiştir. {8*}

Anason tohumunun etken maddesi anetoldur. Anetol, bakteri üremesini engellemeye fayda sağlamaktadır. Anetol üzerine yapılan bir çalışmada, koleraya neden olan belirli bir bakteri türünün anetol sayesinde büyümesi engellenmiştir. {9*} Bununla birlikte anasonun, mantar ve bakterilerin büyümesini önlemesine dair kesin bir şey söyleyebilmek adına daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç vardır.

Menopoz Belirtilerini Hafifletmeye Yardımcı Olur

Menopoz, yaşlanmayla birlikte kadınların üreme hormonlarında doğal bir düşüş yaşanmasına denmektedir. Menopoz döneminde hormonlarda yaşanan değişiklikler sonucunda sıcak basması, yorgunluk ve kuru cilt gibi semptomlar meydana gelmektedir.

Dört haftalık bir çalışmada, sıcak basması olan 72 kadına, günde üç kez ya plasebo ya da 330 mg anason tohumu içeren bir kapsül verilmiştir. Anason kullananlar, ateş basmalarının şiddetinde ve sıklığında yaklaşık %75’lik bir azalma yaşamışlardır. {10*}

Yapılan araştırmalara göre anason tohumunda bulunan bazı bileşenlerin menopoz ile birlikte ortaya çıkan kemik kaybını önleyebileceğine dair veriler ortaya konulmuştur. {11*}  Başka bir çalışmada ise anasonun aktif bileşeni olan ve %81 oranında anetolden oluşan bir uçucu yağın, sıçanlarda kemik kaybını önlemeye ve osteoporoza karşı korumaya yardımcı olduğunu tespit etmiştir. {12*}

Sonuçlar umut verici olsa da anason tohumunun kadınlarda menopoz semptomlarını nasıl etkileyebileceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Kan Şekerini Dengeleyebilir

Bazı araştırmalar, anasonun aktif bileşen olan anetolün, sağlıklı bir beslenme ile birleştirildiğinde kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutabileceğini göstermektedir.

Diyabetik sıçanlarda yapılan 45 günlük bir çalışmada, anetol, birkaç önemli enzimin seviyelerini değiştirerek yüksek kan şekerini düşürmeye yardımcı olmuştur. Anetol ayrıca insülin üreten pankreas hücrelerinin işlevini de geliştirmeye destek olmuştur. {13*} Yapılan diğer çalışmalarda da, anasonun kan şekeri düzeylerini dengede tutmaya yardımcı olabileceği tespit edilmiştir.

Bu çalışmalarda, tipik bir anason tohumu porsiyonunda bulunandan çok daha yüksek, konsantre bir anetol dozu kullandığını unutmayın. Ayrıca anason tohumunun insanlarda kan şekeri düzeylerini nasıl etkileyebileceğini değerlendirmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç bulunmaktadır.

Enflamasyonu Azaltabilir

Yapılan çalışmalar, anason tohumunun hastalıkları önlemek adına vücutta bulunan iltihabı azaltabileceğini göstermektedir. Örneğin, farelerde yapılan bir çalışma, anason tohumu yağının şişliği ve ağrıyı azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. {14*}

Anasonun Zararları

Hemen hemen herkes anasonu, herhangi bir yan etki riski olmadan güvenle tüketebilir. Ancak rezene, kereviz, maydanoz veya dereotu gibi bitkilere karşı bir alerji öykünüz varsa anason da sizde alerjik reaksiyona sebep olabilir.

Ek olarak, anasonun östrojeni taklit eden özellikleri, meme kanseri veya endometriozis gibi hormona bağlı semptomlarını kötüleştirme ihtimali bulunmaktadır. {15*} {16*}

Eğer alerji öykünüz ya da hormona bağlı semptomlar yaşadıysanız anason alımında ölçülü olmaya özen göstermeli, doktorunuza danışmalısınız.

Anason Tohumu Ne Kadar Tüketilebilir?

Anason, genellikle kuru tohum olarak satın alınsa da, anason yağ, toz ve ekstrakt formunda da bulunmaktadır. Anason tohumu, yağı ve özü, unlu mamüllere ve şekerlemelere lezzet katmaya veya sabun ve cilt kremlerinin aromasını arttırmaya yardımcı olabilmektedir.

Her formun değişen konsantrasyonlarda anason içerdiğini unutmamalısınız. Bu nedenle kullandığınız forma bağlı olarak anasonun miktarını belirlemek çok önemlidir. Örneğin, yapacağınız tarif 1 çay kaşığı (5 ml) anason özü gerektiriyorsa, 1/4 çay kaşığı (1 ml) anason yağı veya 2 çay kaşığı (8 gram) öğütülmüş anason tohumu ile değiştirebilirsiniz.

Tıbbi kullanım için günlük 600 mg ila 9 gram arasında değişen anason dozlarının depresyon tedavisinde etkili olduğu kanıtlanmıştır. {17*} {18*}

Sağlıklı yetişkinler için ise günde 20 grama kadar anason tohumu tozu güvenli kabul edilmektedir. {19*}

Anason Yağının Faydaları Nelerdir?

Anason yağının anti-epileptik, anti-romatizmal, antiseptik, gaz giderici, böcek ilacı, yatıştırıcı ve uyarıcı özellikleri bulunmaktadır. Anason esansiyel yağı, anason veya kuru meyvelerin buharla damıtılmasıyla elde edilmektedir. Anason yağının sağlığa faydaları ise şunlardır:

Anti-epileptik ve Yatıştırıcı Etkisi Bulunur

Anason yağı yatıştırıcı bir etkiye sahip olduğundan, daha yüksek dozlarda uygulandığında dolaşımı, solunumu ve sinir tepkisini yavaşlatarak epileptik ve histerik atakları sakinleştirebilmektedir. Hatta sinirsel rahatsızlıkları, hiper reaksiyonları ve konvülsiyon bozuklukları yatıştırmada bile etkili olabilmektedir. Bununla birlikte, ağır dozların özellikle çocuklarda olumsuz etkileri olabileceğinden dikkatli kullanılmalıdır.

Anti-romatizmal Etkisi Bulunur

Anason yağı, kan dolaşımını uyararak ve etkilenen bölgelerdeki ağrı hissini azaltarak romatizmal ve artritik ağrılardan kurtulmaya fayda sağlayabilmektedir.

Antiseptik Olarak Kullanılır

Anason yağı, yaralara enfeksiyonlara ve sepsise karşı etkili bir koruyucu tabaka oluşturarak yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlayan antiseptik özelliklere sahiptir.

Kas Spazmlarını Giderir

Doğası gereği gevşetici ve antispazmodik (spazm çözücü) olan anason yağı, kas spazmlarını gevşetmeye ve kas spazmı semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilmektedir.

Kabızlığı Giderir

Anason yağı, diğer sentetik müshillerin aksine karaciğer ve mideyi yormadan kabızlığı gidermeye yardımcı olabilmektedir. Aynı zamanda kabızlık sonucunda ortaya çıkan hazımsızlık ve şişkinliği de azaltabilmektedir.

Gaz Sancılarını Azaltır

Gaz sancısı ciddi bir rahatsızlıktır ve zamanında müdahale edilmediğinde rahatsız edici boyutlara varabilmektedir. Hatta hazımsızlık, şişkinlik, akut göğüs ağrısı, karın ağrıları, kas krampları ve ağrıları, uzun vadede romatizma, hipertansiyon ve hatta kronikleşirse saç dökülmesi ve görme azalması gibi sorunlara yol açabilmektedir.  Anason yağı ise gaz sancılarını azaltarak zamanla rahatlamanızı sağlayabilmektedir.

Soğuk Algınlığına İyi Gelir

Anason yağı, ısıtıcı özelliği sayesinde soğuk algınlığı semptomlarına iyi gelerek solunum ve dolaşım sistemini rahatlatmaya yardımcı olabilmektedir. Aynı zamanda astım ve bronşit gibi solunum yolu hastalıklarına da iyi gelebilmektedir.

Böceksavar Olarak Kullanılır

Anason yağı böcekler için toksik maddeler içermektedir. Bu sayede kokusundan rahatsız olan böcekleri uzaklaştırmak için rahatlıkla kullanabilirsiniz.

Güçlü Bir Sakinleştirici Olarak Kullanılır

Sakinleştirici ve rahatlatıcı özellikleri sayesinde anksiyete, sinirsel rahatsızlıklar, depresyon, öfke ve stresin yanı sıra uykusuzluk gibi semptomlar için yatıştırıcı olarak kullanılabilmektedir.

Uyarı: Ağır dozlarda solunum ve dolaşımı yavaşlatır. Bazı hayvanlar ve kuşlar için zehirlidir ve bu nedenle çocuklara yüksek dozlarda verilmemeli, evcil hayvanların ulaşabileceği noktalara konulmamalıdır. Ayrıca bazı cilt tiplerinde tahrişe neden olabilir. Hassas bir cilde sahipseniz anason yağını taşıyıcı bir yağı ile seyrelterek kullanabilirsiniz. Östrojen hormonu üzerindeki etkisinden dolayı belirli kanser türlerini de şiddetlendirme ihtimali bulunmaktadır.