Yumurta Kolajeni Nedir? Yumurta Kolajeni Faydaları Nelerdir? Nasıl Tüketilmelidir?

Kolajen; tavuk, sığır, balık ve yumurta kolajeni dâhil insan vücudunda en bol bulunan proteindir ve vücuttaki en hayati proteinlerden biridir. Cildimize gücünü ve elastikiyetini veren yapıdır. Cildimize ek olarak kolajen, en çok kemiklerde, kaslarda ve tendonlarda da bulunmaktadır. Bu yapı proteini vücuttaki tüm dokuları bir arada tutan, bir tür “tutkal” olarak düşünülmektedir.

Yumurta, proteince zengin bir besin olarak harika bir kolajen kaynağıdır. Yumurta kolajeni vücuda sağlık açısından birçok fayda sağlamaktadır. Kolajen yaşamsal faaliyetlerin sorunsuz gerçekleştirilmesi için oldukça önemlidir.

Yaşlandıkça, kolajen üretimi doğal olarak yavaşlamaya başlamaktadır. Kolajen oranlarındaki azalmalar sebebiyle deride sarkmalar, kırışıklıklar, eklemlerde ve kıkırdaklarda aşınmalar ile güçsüzleşmeler oluşmaktadır. Kolajen üretimini azaltan diğer faktörler arasında yüksek karbonhidratlı-şekerli bir diyet, aşırı alkol alımı, güneşe fazla maruz kalma ve sigara kullanımı sayılabilmektedir.

Yumurta proteini, insan vücudunun dokuları oluşturmak için ihtiyaç duyduğu 18 esansiyel amino asite sahiptir. Birçok sağlıklı gıda, kolajen üretimini teşvik etmektedir ancak bu gıdalarda çok az gerçek kolajen kaynağı bulunmaktadır. {1*}

Araştırmalar, kolajenin hem yumurta kabuğu zarlarında hem de tavuk yumurtasının sarısında bulunduğunu göstermektedir. Bir tavuk yaşlandıkça daha büyük yumurtalar üretir, bu da yumurta başına daha fazla miktarda kolajen anlamına gelmektedir. Yumurtaların ve kolajenlerinin tavuk içinde oluşması yaklaşık 24 ila 26 saat sürmektedir.

Ciltteki kolajen seviyelerini yükseltmek için yumurtayı yüz maskesi olarak kullanmak yaygın bir doğal güzellik bakımıdır.

Yumurta Kolajeni Nedir?

Kolajen kaynakları arasında başlıca besin kaynağı yumurtadır. Yumurtalar, yumurta kabuğu ile yumurta akı arasında bulunan iç ve dış zarlara sahiptir. Bu iki şeffaf protein zarı, yumurtanın bakteriyel saldırılara karşı etkili bir şekilde korunmasını sağlamaktadır.

Araştırmalara göre spesifik olarak, zarın iki tabakasında, kalın dış ve ince iç zarda Tip-I ve Tip-V kolajenlere benzer yapılar tespit edilmiştir. Kolajen, bol oranda tavuk yumurtalarının sarısında da bulunmaktadır. {2*} {3*}

Vücutta bulunan birçok farklı kolajen türü vardır. Tip-I kolajen çok güçlü bir kolajen türüdür ve vücutta en bol bulunanıdır. Tip-I kolajen; yara ve cilt dokularında, tendonlar, ana arter duvarları ve kemiklerde bulunmaktadır. {4*} Ayrıca yaralanma durumlarında immün yanıt olarak sentezlenmektedir.

Vücuttaki kolajenin yüzde 90’ından fazlası Tip-I kolajendir. Yumurtalarda bulunan bir başka kolajen türü olan Tip-V tipi de insan vücudunun anahtarı olarak görülmektedir. Saç yapısında, hücre yüzeylerinde, çeperlerinde ve plasentada bulunmaktadır. {5*}

Journal of Proteomic’te yayınlanan son araştırmalar, yumurta kabuğu zarlarının, düşünülenden daha fazla kolajen türü içerdiğini ortaya çıkarmıştır. Proteomik analiz yoluyla araştırmacılar, kolajen Tip-III, IV, VII, VIII, XII ve XXII’nin yumurta kabuğu zarlarında da bulunduğunu keşfetmişlerdir. {6*}

Yumurtayı yüksek sıcaklıkta pişirmek zarları denatüre ettiğinden, yumurtada doğal olarak bulunan kolajenden faydalanmanın en iyi ve en kolay yolu bir yumurta kolajeni takviyesidir.

Yumurta içeriğindeki kolajen takviyelerinin besin değeri tavukların yetiştirilme şekline göre değişmektedir. Her yüksek kaliteli kolajen takviyesi, amino asitler ve protein açısından zengindir. Kolajenin; glisin, prolin, glutamin, hidroksiprolin ve arginin dahil olmak üzere amino asitlerden oluşan bir proteindir. Bunlar normal şartlar altında vücut tarafından üretilen amino asitlerdir.

Ancak hasta, stresli veya sağlıksız olunduğunda vücut sistemi bu amino asitleri yeterince üretemeyebilmektedir. Yeterince kolajen takviyesi almak için beslenme şekliniz ve takviyeleriniz (yumurta kolajeni gibi) gibi dış kaynaklardan yardıma ihtiyacı bulunmaktadır. Yumurtalar ayrıca B vitaminleri, E vitamini, amino asitler ve kükürt gibi kolajen teşvik edici besinler de içermektedir.

Kolajenin Faydaları Nelerdir?

Yumurta kolajeni faydaları arasında eklem ve bağ dokusu bozukluklarının tedavisine yardımcı olmak, cilt kalitesini iyileştirmek ve kırışıklıkları azaltmak, hareket aralığını artırmak, ağrı ve sertliği azaltmak ve sindirimi iyileştirmek yer almaktadır.

Eklem ve Bağ Dokusu Bozukluklarını İyileştirir

Yumurta kabuğu zarları, Tip-I ve Tip-V kolajen, glukozamin sülfat, kondroitin sülfat, hyaluronik asit, glikozaminoglikanlar ve amino asitlere benzer yapılar açısından zengindir. Bunların hepsi eklem ve bağ dokusu sağlığı için çok faydalıdır.

Yumurtanın zarlarındaki yüksek kolajen içeriği, yumurtayı özellikle bağ dokusu hastalıklarının tedavisinde yardımcı kılmaktadır. Kolajen aslında tendonları ve bağları oluşturan iç içe geçmiş ipliklerin ince liflerini oluşturmaktadır. {7*}

Yapılan bir çalışmada, yumurta kolajen takviyesi içeren beslenme şekli incelenmiştir. Eklem ve bağ dokusu bozuklukları ile ilişkili ağrı ve eklemde esneklik kaybı tedavisi olarak kolajen takviyesinin etkinliğini ve güvenliğini saptamak için iki insan üzerinde klinik bir çalışma yapılmıştır. Günde bir kez alınan 500 miligram kolajen takviyesinin yedi günde iyileşme etkisi gösterdiği otuz günde de ağrıyı önemli ölçüde azalttığını tespit etmişlerdir. {8*}

Ek olarak, bu çalışma yumurta ve yumurta kabuklarındaki kolajen proteinlerinin gıda kaynaklı hastalık riskini azalttığı ve son derece besleyici tavuk yumurtasının gıda güvenliğini desteklediği sonucuna varmıştır.

Cilt Sağlığını Korur ve Kırışıklıkları Azaltır

Kolajen, sağlıklı daha genç görünen bir cilt için kesinlikle gereklidir. 2015 yılında yapılan bir çalışmada, kozmetik kullanım için yumurta kabuğu zarlarının potansiyelini araştırıldığında özellikle, yumurta kabuğu membran hidrolizatlarının cildi kırışıklıklardan, güneşe maruz kalmaktan ve nem kaybından koruma yeteneğinin olduğu tespit edilmiştir.

Yumurta kabuğu zarlarının fonksiyonel kozmetik materyaller olarak kullanılıp kullanılamayacağını belirlemek için araştırmacılar, hayvan deneklerde hyaluronik asit ve kolajen üretiminin seviyesini incelemişlerdir. Araştırma sonucunda, yumurta kabuğu zarlarının, UV-B radyasyonunun neden olduğu kırışıklıkları azaltma özelliklerine ve cilt yaşlanmasının baskılanmasında olağanüstü etkilere sahip olduğu kanıtlanmıştır.

Genel olarak, yumurta kabuğu zarlarının kesinlikle doğal güzellik ürünleri için mükemmel bir seçim olduğuna işaret edilmektedir. {9*}

Hareket Aralığını Artırır

2015 yılında Journal of Medicinal Food’da yayınlanan araştırma, hidrolize suda çözünür yumurta zarı kolajeni (WSEM) tüketiminin, kronik ağrı yaşayan sağlıklı bir insan grubunda eklem fonksiyonunun üzerindeki etkilerini incelemiştir. Çalışma rastgele ve plasebo etkisi içermiş, denekler dört hafta boyunca yumurta zarı kolajeni takviyesi aldılar ve bir diğer grup da dört hafta boyunca da plasebo etkisi aldılar, iki zaman aralığı dört haftalık bir ara ile ayrılmıştır.

Denekler yumurta zarı kolajeni takviyesi alındıktan sonra sonuçlar değerlendirildiğinde, plasebo etkisi alan aynı kişilere kıyasla hem servikal lateral hem de diz hareket açıklığında önemli gelişmeler olduğu görülmüştür. Boyun ve omuzda da hareket açıklığında oldukça önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. {10*}

Ağrı ve Eklem Sertliğini Azaltır

Artritin en yaygın şekli, osteoartrittir. Şu anda dünya çapında milyonlarca kişiyi etkilemektedir. Osteoartrit, kemiklerinizin uçlarındaki koruyucu kıkırdağın zamanla aşınmasıyla ortaya çıkar ve en sık olarak eller, dizler, kalçalar ve omurgadaki eklemleri etkilemektedir.

Yumurta kolajeni içeren yumurta kabuğu membran takviyelerinin, diz osteoartritinden kaynaklanan artritik ağrı ve eklem sertliğini azalttığı görülmüştür. Clinical Rheumatology’de yayınlanan çift grup, rastgele, plasebo etkisi kontrollü bir çalışmada, deneklere günde 500 miligramlık bir dozda yumurta zarı takviyesi verilmiştir.

Sonuçlara göre, diz osteoartriti ile ilişkili ağrı ve sertliğin tedavisi için etkili ve güvenli bir seçenek olduğunu ve yumurta kolajeninin artrit beslenme diyetinin bir parçası olması gerektiğini göstermiştir. Eklem ağrısı ve sertliği, 10, 30 ve 60. günlerde plaseboya kıyasla önemli ölçüde azalmıştır. {11*}

Yumurta kabuğu zarı kolajeni, tıbbi bir sorundan ziyade normal egzersizin neden olduğu ağrı için bile faydalı olabilmektedir. Sağlıklı olan, menopoz sonrası kadınlarda, bir yumurta kolajen takviyesi, dört gün kadar kısa bir sürede egzersiz ile birlikte eklem ağrısını, sertliğini ve rahatsızlığını iyileştirmiştir. {12*}

Sindirimi İyileştirir

Prolin ve glisin, yumurta kolajeninde bulunan ve vücudun sorunsuz çalışmasını sağlamada önemli bir rol oynayan iki amino asittir. Bu iki amino asit aslında sindirim sistemini kaplayan mukozal dokuyu yeniden oluşturmaya yardımcı olmaktadır. Bu hayati dokuyu yeniden inşa ederek, gıda partiküllerini ve bakterileri, kan dolaşımına ileten küçük açıklıkların oluşmasını engelleyip inflamasyonu önleyerek ait oldukları bağırsakta tutmayı sağlamaktadır.

Glisinin ayrıca, kolonda inflamatuar bir reaksiyon olan kolitten kaynaklanan bağırsak hasarına karşı koruma sağladığı gösterilmiştir. Glisin ve prolin sayesinde, yumurta kolajeni bağırsağı ve dolayısıyla tüm vücudu iltihaplanmadan korumaya yardımcı olabilmektedir. {13*}

Kolajenin Kullanım Yolları Nelerdir? Yumurta Kolajeni Nasıl Tüketilebilir?

Yumurta kolajeni, özel hazırlanmış bir yumurta kolajen takviyesinden en kolay ve yüksek miktarlarda tüketilebilmektedir. Çoğu takviye toz halindedir ve muhtemelen sığır kolajeni, tavuk kolajeni ve balık kolajeni gibi diğer bazı kolajen kaynaklarıyla birlikte yumurta kolajeninin bir karışımıdır. Kolajen takviyeleri ayrıca kapsül veya sıvı formda da mevcuttur.

Pişmiş yumurtalardan kolajen elde etmeye çalışmak zordur çünkü pişirme ısısı, yumurta zarlarının kimyasını değiştirmektedir. Çiğ yumurta tüketmek genellikle bakteriyel açıdan güvenli olmadığından, ekstra yumurta kolajen takviyesi burada devreye girmektedir. Bu sayede hızlı ve güvenli bir şekilde bol miktarda kolajen alınabilmektedir.

Yumurta kolajen tozunu beslenme düzenine dahil etmeye başlamak oldukça kolaydır. Aşağıdaki kullanım yollarıyla ekleyebilir ve gün boyu kolajence zengin bir diyet programı oluşturulabilmektedir.

• Sabah hazırlanan smoothie içerisine 2 yemek kaşığı eklenebilir.
• Protein alımını artırmak için fırın pişirme kaplarına, keklere, barlara veya kreplere ilave edilebilir.
• Sağlıksız protein tozlarını kullanmayı bırakarak bunun yerine kolajen proteini kullanılması spor çalışmalarında oldukça yararlıdır.
• Bir chia tohumlu kolajen pudingi hazırlanıp, sağlıklı tatlılar tüketilebilir.
• Doku onarımı ve performansı için antrenman öncesi ve sonrası birkaç yemek kaşığı kolajen almak özellikle sağlık açısından önemlidir.

Yumurtayı pişirerek tüketmek, yumurtanın doğal kolajen yapılarının bir kısmını kaybetmelerine neden olsa da, yine de her zaman kolajen teşvik edicidir. Taze yumurta alırken, kafeste yetiştirilen (hareket edemeyen veya normal aktivitede bulunamayan) tavuklar yerine serbest dolaşan (gezinmesine, dolaşmasına, tünemesine ve iyi bir yaşam kalitesine sahip olmasına izin verilen) tavuklar tercih edilmelidir.

Kolajen Kullanımın Diğer Yolları Nelerdir?

Tip-I, Tip-II, Tip-III, Tip-V ve Tip-X dâhil olmak üzere birçok kolajen türü bulunmaktadır. Kolajenin büyük çoğunluğu – yüzde 80 ila yüzde 90 arasında – Tip I, II ve III’ten oluşmaktadır. Kolajenin farklı formlarda bulunuyor olması, kolajen tüketiminin farklı yollarını da sunmaktadır.

Besi hayvanlarının kemiklerinden gerçek bir antioksidan olan kemik suyu hazırlanılıp tüketilebilmektedir. Bazı tariflerde kemik suyundan ve direkt kemiklerden elde edilen protein tozu da kullanılmaktadır.

Kompleks kolajen içeren hazır tabletler, yeni kolajen oluşturmaya yardımcı olan hidrolize kolajen olarak alınabilmektedir. Vücutta kolajen hidrolize edilir ve oluşan kolajen peptitleri biyolojik olarak kullanılabilir hale gelmektedir. Ayrıca sığır jelatini tüketmek de kolajen kullanımının bir diğer yoludur.

Yumurta Kolajeni Zararları Nelerdir?

Yumurta alerjisi, besin alerjileri arasında oldukça yaygındır. Yumurta alerjisi olan kişiler günlük diyetlerinde yumurtayı ve yumurta kolajeni içeren ürünleri tüketmemelidir.

Yumurta ve yumurta kolajenine karşı alerji belirtileri şunları içermektedir:

• Deri iltihabı veya kurdeşen (en yaygın)
• Kramplar, mide bulantısı veya kusma gibi sindirim şikâyetleri
• Burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve hapşırma
• Hırıltı, öksürük, göğüste sıkışma veya nefes darlığı

Yumurta kolajenini veya yumurta içeren başka bir ürünü tükettikten kısa bir süre sonra gıda alerjisi belirtileri varsa, doktora başvurmak iyi bir fikirdir. Yumurta alerjisi reaksiyonlarının şiddeti, her meydana geldiğinde değişebilir, bu nedenle geçmiş bir reaksiyon hafif olsa bile, bir sonraki reaksiyon daha ciddi olabilmektedir.

Yumurtalar oda sıcaklığında bir günde buzdolabında bir haftadan daha fazla bayatlamaktadır. Yumurta kolajen takviyelerinin tipik olarak soğutulması gerekmemek ile birlikte sadece ısı ve nemden uzak tutulmalıdır. Ancak yumurtalar daima soğuk tutulmalıdır.