Soğuk algınlığı ve grip nedeni ile solunum yollarında tıkanıklık ve öksürük meydana gelmektedir. Öksürüğün etkilerini hafifletmek ve öksürükten kurtulmak için öksürüğe iyi gelen uçucu yağlardan faydalanılmaktadır. Uçucu yağların antibakteriyel, antispazmodik ve balgam söktürücü özelliklerinden dolayı uçucu yağlar soğuk algınlığı, grip, öksürük ve diğer solunum yolu hastalıklarının iyileştirilmesinde kullanılmaktadır.
Nane Yağının İnanılmaz 15 Faydası İçin Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
Canadian Medikal Association Journal isimli dergide yayımlanan bir çalışmaya göre çocuklarda öksürüğün giderilmesine yönelik reçetesiz bir şekilde satılan öksürük ilaçlarının 6 yaşından küçük çocuklar için kullanılmaması gerekmektedir. Ayrıca öksürük için kullanılan bu ilaçların çocuklar için de yetişkinler için de etkileri son derece sınırlıdır. Öksürük için başvurulan kodein ve antihistaminiklerin öksürük üzerindeki faydasının düşük düzeyde olmasının yanı sıra kodein bağımlılık semptomlarına neden olmaktadır. {1*}
Öksürüğü hafifletmek ve öksürük belirtilerini ortadan kaldırmak için öksürüğe iyi gelen uçucu yağ türleri kullanılmaktadır. Uçucu yağlar; öksürüğü bitirmekte, kasları rahatlatmakta ve yorgunluğu azaltmaya yardımcı olmaktadır.
Öksürüğe İyi Gelen Uçucu Yağlar Nelerdir?
Öksürüğe iyi gelen uçucu yağlar, kasların ve salgıların gevşetilmesini sağlayarak öksürüğün giderilmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca uçucu yağlar, öksürüğün ortaya çıkmasına sebep olan bakteri ve virüsleri de yok etme kapasitesine sahiptir. Uçucu yağlar, kaslar ve salgıyı gevşettiği için solunum sisteminin rahatlamasına ve akciğerlere daha fazla hava girmesine katkı sağlamaktadır.
Öksürük, solunum güçlüğüne ve yorgunluğa neden olmaktadır. Öksürüğü geçirmek için pek çok insan öksürük ilaçlarını tercih etmektedir. Ancak araştırmalara göre öksürük ilaçlarının etkinlik seviyesi çok düşüktür. Öksürüğü geçirmek ve hafifletmek konusunda faydalı, öksürüğe iyi gelen uçucu yağ çeşitleri şunlardır;
- Limon yağı
- Nane yağı
- Biberiye yağı
- Çay ağacı yağı
- Buhur yağı
- Okaliptüs yağı
- Kekik yağı
Okaliptüs Yağı
Balgam söktürücü özelliğe sahip olan okaliptüs yağı, vücutta hastalığın oluşmasına sebep olan virüs ve bakterilerin ortadan kaldırılmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca akciğerlere daha fazla oksijen girmesine ve kan damarlarının genişlemesine de yardımcı olmaktadır. Bu sayede öksürük anında ya da solunum zorluğu yaşandığında daha kolay bir şekilde nefes alınmasını sağlamaktadır. Okaliptüs yağının içeriğinde bulunan cineole, anti-bakteriyel bir etkiye sahiptir. {2*}
Öksürüğe iyi gelen uçucu yağlardan biri olan okaliptüs yağı, ev içerisinde dağıtılarak ya da göğüs ve boyun kısmına sürülerek kullanılmaktadır. Hindistan cevizi yağı, balmumu yağı, zeytinyağı, okaliptüs yağı ve nane yağından elde edilen karışım masaj için kullanılabilmektedir.
2 yaşının altındaki çocuklarda cilt yüzeyinde bir tepkime meydana gelebileceğinden dolayı okaliptüs yağı cilt üzerine uygulanmamalıdır.
Nane Yağı
Anti-viral ve anti-bakteriyel özellikler taşıyan nane yağı, öksürük ve burun tıkanıklığı üzerinde çok etkilidir. Burun tıkanıklığının giderilmesine yardımcı olurken aynı zamanda ferahlatıcı etkisi ile vücudu rahatlatmaktadır. Antispazmodik ve öksürük engelleyici özelliklerinin yanı sıra boğazdaki rahatsızlık hissinin geçmesine de yardımcı olmaktadır. {3*}
Nane yağı kullanan kişiler üzerinde yapılan araştırmaya göre, broş kaslarının kasılmadığı bu nedenle daha rahat nefes alıp verildiği ve nefes alışveriş oranının arttığı gözlemlenmiştir. Nane yağı; solunum kapasitesini arttırmaya ve öksürüğü azaltmaya yardımcı olmaktadır. {4*}
Nane yağı birçok farklı şekilde kullanılmaktadır. Solunum yolu hastalıkları ve öksürük için göğüs ve ense bölgelerine mesaj şeklinde uygulanmakta, direkt solunum yolu ile çekilmekte ya da ev içerisinde difüzör yardımıyla dağıtılarak kullanılmaktadır. Cilde masaj yolu ile uygulandığı durumlarda nane yağının içerisine okaliptüs yağı ve hindistan cevizi yağı da eklenmektedir.
2 yaşından küçük olan çocukların cilt yüzeyine uygulanmamalıdır.
Biberiye Yağı
Antioksidan ve anti-bakteriyel özelliklere sahip olan biberiye yağı, öksürüğün şiddetinin azaltılmasına ve burun tıkanıklarının giderilmesine yardımcı olmaktadır. Kaslar üzerinde rahatlatıcı bir etki yaratmasına ek olarak biberiye yağı bağışıklığı desteklemektedir. Biberiye yağının içeriğinde bulunan sineol, öksürüğün şiddetini azaltmaktadır. {5*}
2011 yılından yapılan ve Kanıtlara Dayalı Ücretsiz ve Alternatif Tıp dergisinde yayımlanan bir çalışmada, üst solunum yolu rahatsızlığı bulunan 26 hastaya üç gün süresince günde 5 kez biberiye, okaliptüs, nane, keklik otu yağı solunum yoluyla verilmiştir. Çalışmaya katılan hastaların ses kısıklığı, öksürük ve boğaz ağrısı gibi belirtilerinde azalma olduğu tespit edilmiştir. Dört farklı uçucu yağın birleşimden elde edilen spreyi soluyan hastalarda 20 dakika sonra iyileşme belirtileri gözlemlenmiştir. {6*}
Kasları rahatlatan ve öksürüğe iyi gelen uçucu yağlardan biri olan biberiye yağı, hindistan cevizi yağı ile birleştirilerek kullanılmasının yanı sıra tek başına ev içerisine difüzör yardımıyla dağıtılarak da kullanılmaktadır.
Biberiye yağının hamile kadınlar ve 4 yaşından küçük çocuklar tarafından kullanılması uygun değildir.
Limon Yağı
Limon yağı; öksürüğün hafifletilmesine ve bağışıklık siteminin desteklenmesine yardımcı olmaktadır. Anti-inflamatuar, antioksidan ve anti-bakteriyel etkilere sahip olan limon yağı, solunum yolu hastalıkları sırasında bağışıklık sitemini ve vücudu güçlendirmeye katkı sağlamaktadır. Limon yağı kan akışını düzenlemekte, lenf düğümlerinde meydana gelen şişlikleri hafifletmekte ve lenfatik sistemi güçlendirmektedir. {7*} {8*}
Limon yağı ve hindistan cevizi yağından elde edilen karışım lenfatik sisteminin rahatlatılması amacı ile boyun bölgesine uygulanmaktadır. Limon yağının ev içerisine kokusunun dağıtılması ise öksürüğün giderilmesine yardımcı olmaktadır.
Öksürüğün azaltılması amacıyla bir bardak su içerisine, bal ve limon yağı eklenerek kullanılmaktadır. Ayrıca limon yağı mutfakta ve evde yer alan mikrop ve bakterileri de ortadan kaldırabilme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle ev ve mutfak yüzeylerinde temizlik amacı ile limon yağı kullanılabilmektedir.
Kekik Yağı
Kekik yağının içeriğinde bulunan timol ve karvakrol bileşikleri anti-bakteriyel ve anti-fungal niteliklere sahiptir. Kekik yağı üzerine yapılan çalışmalarda kekik yağının anti-bakteriyel özelliği sayesinde solunum yolu hastalıklarını doğal antibiyotik olarak tedavi ettiği gözlemlenmiştir. Anti-viral etkinliği bulunan ve öksürüğe iyi gelen kekik yağı, öksürüğe sebep olan virüsleri ortadan kaldırmaktadır. {9*}
Öksürüğün giderilmesi için kekik yağı birçok farklı şekilde kullanılmaktadır. Kekik yağı direkt suya eklenerek içilebildiği gibi herhangi bir taşıyıcı yağ ile karıştırılarak göğüs bölgesine de uygulanabilmektedir. Kekik yağının kokusu ev içerisinde dağıtılarak da öksürüğün hafifletilmesine yardımcı olmaktadır. Kekik yağının en fazla iki hafta kullanılması tavsiye edilmektedir. Ayrıca kekik yağının ilaçların bir kısmına reaksiyon verebileceğinden dolayı kullanılmadan önce doktora danışılması gerekmektedir.
5 yaşından küçük çocuklarda ve hamile olan kadınlarda kekik yağı kullanımı önerilmemektedir.
Çay Ağacı Yağı
Çay ağacı yağı; öksürüğün şiddetinin azaltılmasında, soğuk algınlığının ve yaraların iyileştirilmesinde kullanılmaktadır. Çay ağacı yağı sahip olduğu anti-mikrobiyal niteliği sayesinde solunum yolu hastalıklarına sebep olan bakteri ve virüsleri ortadan kaldırma potansiyeline sahiptir. Antiviral ve antiseptik etkinliği bulunan çay ağacı yağı öksürüğü hafifletmenin yanı sıra burun tıkanıklığını da gidermeye yardımcı olmaktadır. {10*}
Çay ağacı yağı, öksürük tedavisi için direkt solunum yolu ile alınmaktadır. Ayrıca hindistan cevizi yağı ile birleştirilerek göğüs ve boyna uygulanmaktadır. Kekik yağı ev içerisinde dağıtılarak da öksürüğün giderilmesine yardımcı olmaktadır.
Kekik yağı sürekli olarak kullanılmaya uygun değildir. Hamilelik sürecinde olan kadınlar tarafından kullanılmaması gerekmektedir.
Buhur Yağı
Buhur yağı; bronşit, öksürük, nezle ve astım gibi solunum yolu rahatsızlarının giderilmesi amacı ile kullanılmaktadır. Solunum yolları üzerinde olumlu etkisi bulunan buhur yağı tek olarak ya da taşıyıcı bir yağ ile karıştırılarak kullanılmaktadır. {11*}
Öksürüğe İyi Gelen Uçucu Yağların Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Uçucu yağların sürekli kullanımında oluşabilecek yan etkilerin ve risklerin tam anlamıyla bilinmesi gerekmektedir. Kekik yağının, öksürüğün giderilmesi ve hafifletilmesinde kullanılacağı durumlarda yağın tedavi edici ve kaliteli olması gerekmektedir.
Limon, okaliptüs, biberiye, nane, çay ağacı ve buhur uçucu yağları hamilelik sırasında kullanılmamalıdır. Kekik yağı kullanımı için ise doktora danışmanız gerekmektedir. Çocuklardaki öksürüğün hafifletilmesi için ev içinde uçucu yağlar kullanılacaksa çocuğa belli bir mesafede kullanılmalıdır. Çocukların cildi için uçucu yağların taşıyıcı yağlar ile birlikte kullanılması gerekmektedir.
Kaynaklar
{1*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3928210/
{2*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20359267/
{3*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12662469/
{4*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3607906/
{5*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3842692/
{6*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2967840/
{7*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18924419/
{8*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3671226/
{9*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24779581/
{10*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1360273/
{11*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3924999/
