Kolajen Takviyesinin Faydaları Nelerdir?

Kolajen takviyesinin faydaları nelerdir? Vücuttaki pek çok doku ve organda bulunan kolajenin cilt sağlığından, kemik sağlığına, eklemlerin korunmasına kadar pek çok önemli görevi vardır.

Kolajen Nedir?

Kolajen; kemik, kıkırdak, bağ doku, cilt, tendonlar ve kaslar dahil olmak üzere pek çok dokuyu meydana getiren ana bileşendir. {1*} İnsan vücudunda en çok bulunan proteinlerin başında kolajen gelir. Kolajenin cildin doğal yapısını ve kemik sağlığını desteklemek gibi pek çok önemli görevi bulunur. {2*} İnsan vücudunda yaklaşık olarak 28 çeşit kolajen bulunur. Bu kolajen formlarının vücutta ayrı görevleri vardır. Ancak insan vücudunda bulunan kolajenin büyük çoğunluğunu Tip 1, Tip 2, Tip 3 ve Tip 4 kolajen oluşturur. Bu 4 tip kolajenin özellikleri şunlardır;

• Tip 1 kolajen: Bağ dokularında bulunan en yaygın kolajen formu,
• Tip 2 kolajen: Eklemlerde ve omurların arasındaki disklerde bulunan kolajen formu,
• Tip 3 kolajen: Ciltte ve kan damarlarında bulunan liflerin ana bileşeni olan kolajen formu,
• Tip 4 kolajen: Böbrekler, iç kulak ve göz merceğinde bulunan kolajen formu.

Son yıllarda piyasada hidrolize yani vücutta daha kolay emilebilir olan pek çok kolajen takviyesi bulunur. Bu takviyelerin toz halde veya kapsül halinde olmak üzere farklı çeşitleri vardır. Kolajen takviyelerinin bazıları iki tip kolajen içerirken bazıları 5 tipe kadar kolajen içerebilir.

Kolajen Nedir? Kolajenin Faydaları Nelerdir?

Kolajen İçeren Besinler Nelerdir?

Pişirildikten sonra kolajenden elde edilen bir protein çeşidi vardır. Bu protein çeşidi jelatin olarak da bilinir. Kemik suyu gibi jelatin bakımından zengin gıdalar, aynı zamanda iyi bir kolajen kaynağıdır. Hayvanların bağ dokusunda da yüksek miktarda kolajen bulunur. Örneğin; tavuk derisi, balık, kırmızı et gibi besinler de kolajen bakımından zengin gıdalardır. {3*} Kolajenin üretiminde C vitamini aktif rol oynar. Bu nedenle C vitamini bakımından zengin turunçgiller, dolmalık biber, brokoli gibi gıdaları tüketmek gerekir. {2*} {4*}

Kolajen bakımından zengin beslenmek önemlidir. Ancak kolajen içeren gıdaların kolajen takviyeleri ile aynı etkiye sahip olup olmadığını söyleyebilmek için daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç vardır.

Sindirim sisteminde görev alan enzimler kolajeni peptitlere ve amino asitlere ayırırlar. Piyasada bulunan kolajen takviyeleri ise hidrolize edilmiş yani parçalanmış formdadır. Yani bu da kolajen takviyelerinin emiliminin daha verimli olduğu anlamına gelir.

Kolajen Takviyesinin Faydaları Nelerdir?

Kolajen takviyelerinin sağlık üzerinde birçok önemli faydası bulunur. Özellikle cilt sağlığından kemik ve kas sağlığına kadar birçok önemli işlevde görev alır.

Cilt Sağlığını Destekler

Kolajen, cildin en önemli bileşenlerinden bir tanesidir. Cildin elastikiyet ve nem kazanmasına yardımcı olur. İlerleyen yaşla birlikte ciltte kolajen üretimi yavaşlar ve bunun neticesinde kırışıklıklar ve cilt kuruluğu görülmeye başlanır. {5*} Yapılan bazı çalışmalara göre kolajen takviyeleri, ciltte oluşan kırışıklıkları azaltmaya ve cildin kaybettiği nemi geri kazanmasına yardımcı olarak, cildin yaşlanma sürecini geciktirmeye yardımcı olur. Kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmaya göre günde 3-10 gram kolajen takviyesi alan kişilerde cildin elastikiyeti ve nem dengesinde önemli ölçüde düzelme olduğu görülmektedir. {6*}

Kolajen takviyeleri vücudun kendi kolajen üretim mekanizmasını da harekete geçirmeye yardımcı olur. Ayrıca ciltte bulunan elastin ve fibrillin gibi pek çok proteinin üretimini destekler. {6*}

Yaşlanma Karşıtı Uçucu Yağlar Nelerdir?

Eklem Ağrılarını Hafifletmeye Yardımcı Olur

Kolajen, eklemlerin çevresinde bulunan ve eklemleri koruyan süngerimsi yapıdaki kıkırdağın korunmasına yardımcı olur. İlerleyen yaşla birlikte kolajen üretiminin azalması, eklem iltihabı ve eklem bozuklukları gibi rahatsızlıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. {7*} Bazı araştırmalara göre kolajen takviyeleri, eklem iltihabına bağlı semptomları ve eklem ağrılarını hafifletmeye yardımcı olmaktadır. {8*}

Eklem iltihabı tanısı konulan 500 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada, ortalama 24 hafta boyunca kolajen takviyesi alanların eklem ağrısı şikayetlerinde önemli ölçüde azalma olduğu görülmektedir. Bazı araştırmalar kolajen takviyelerinin kıkırdak dokuda birikerek dokulardaki kolajen üretimini uyaracağını ileri sürmektedir. Bu durum kolajen takviyeleri kullanmanın eklem sağlığına destek olurken eklem ağrılarını azaltmaya yardımcı olabileceği anlamına gelir. Bilimsel çalışmalara göre, günde 10 gr kolajen takviyesi almak eklem ağrılarının azalmasına yardımcı olur. {9*}

Kemik Kaybını Engeller

Kolajen; kemiklere güç ve dayanıklılık veren önemli yapı taşlarından bir tanesidir. {10*} Vücuttaki kolajen üretimi gibi kemik yoğunluğunda da yaşla beraber azalma meydana gelir. Bu durum kemik erimesi problemlerinin yaşanmasına neden olabilir. {11*} Bilimsel araştırmalar kolajenin kemik erimesini önlemeye yardımcı olabileceğini ileri sürmektedir. {8*} Kadınlardan bazılarına kolajen içeren kalsiyum takviyesi diğerlerine ise sadece kalsiyum takviyesi verilen bir çalışmanın sonucunda kolajen içeren kalsiyum takviyesi kullanan kadınlarda, kemik kaybına neden olan proteinlerin daha az olduğu görülmektedir. {12*}

Kolajen ve kemik yoğunluğu üzerine yapılan başka bir çalışmada ise 12 ay boyunca günde 5 gr kolajen alan kadınlarda kemik yoğunluğunun (BMD) yaklaşık olarak %7 oranında artış gösterdiği belirtilmiştir. Kemik yoğunluğu (BMD) kemiklerde bulunan kalsiyum gibi önemli minerallerin yoğunluğunu gösteren bir ölçüdür. Kemik yoğunluğunun düşük olması halinde kemiklerde zayıflama ve kemik erimesi riski artabilir. {13*}

Kas Kütlesinin Artmasına Yardımcı Olur

Kolajen cilt ve kemiklerin yanı sıra kaslarda da bol miktarda bulunan önemli bir proteindir. {2*} Araştırmalara göre kolajen, ilerleyen yaşla birlikte ortaya çıkan kas kaybı, tıp literatüründeki adıyla sarkopeni riskini azaltmaya yardımcı olur. 12 hafta boyunca egzersiz yapan 27 erkeğin kas kütlesinin incelendiği bir çalışmada, günde 15 gr kolajen alan erkeklerde diğerlerine göre daha fazla kas artışı olduğu görülmektedir. Aynı araştırmada kolajen tüketiminin kaslarda bulunan kreatin gibi proteinlerin üretimini destekleyerek kas büyümesine yardımcı olabileceği görülmektedir. {14*}

Ancak bazı araştırmalar, kolajenin kas yapımında veya kasları güçlendirmede peynir altı suyu olarak da bilinen whey proteininden daha etkili olmadığını göstermektedir. Bunun en önemli nedeni olarak kas yapımında aktif rol oynayan lösin gibi amino asitlerin kolajenin içerisinde peynir altı suyuna kıyasla daha az bulunması gösterilebilir. {15*} {16*} Bu nedenle kolajenin kas kütlesindeki rolü hakkında kesin konuşabilmek için daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç vardır.

Yumurta Kolajeni Nedir? Yumurta Kolajeni Faydaları Nelerdir? Nasıl Tüketilmelidir?

Kalp Sağlığının Korur

Kalp sağlığı üzerinde kolajenin olumlu etkileri olduğunu gösteren pek çok çalışma vardır. Kolajen kalpten vücuda kanı taşımakla görevli olan atardamarların yapısında bulunan önemli proteinlerden bir tanesidir. Kolajen eksikliği halinde atardamarlar esnekliğini kaybedebilir ve daha sert hale gelebilir. {1*} Bu durum atardamarlarda damar sertliği olarak da bilinen aterosklerozun gelişmesine neden olabilir. Damar sertliği ise kalp krizi ve felç gibi çok daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. {17*}

Yapılan bir çalışmada 6 ay boyunca düzenli olarak 16 gr kolajen alan kişilerin damar sertliği ölçüm sonuçlarında önemli oranda azalma olduğu görülmektedir. Aynı zamanda bu kişilerin kanlarındaki, kalp krizi riskini değerlendirmede önemli bir kriter olan iyi kolesterol (HDL) seviyelerinin de önemli ölçüde arttığı görülmektedir. {17*}

Kolajenin Faydaları Nelerdir?

Kolajenin sağlık üzerinde sayısız faydası vardır. Ancak şu an için kolajenin faydaları hakkında yapılan bilimsel çalışmalar sınırlı sayıdadır. Kolajenin diğer faydalarından bazıları şunlardır;

• Saç ve tırnaklara etkisi: Kolajen, tırnakların güçlenmesini sağlayarak kırılmasına engel olur. Ayrıca tırnakların ve saçların sağlıklı bir biçimde uzamasını sağlar. {18*}
• Bağırsak sağlığına etkisi: Bu konu hakkında yeterli bilimsel veri bulunmamaktadır ancak, bazı uzmanlar, kolajenin geçirgen bağırsak sendromu olarak bilinen sağlık probleminin tedavisinde destekleyici rol oynayabileceğini ileri sürmektedir.
• Beyin sağlığına etkisi: Bazı uzmanlar kolajenin anksiyete gibi psikolojik sorunların tedavisine yardımcı olabileceğini iddia etmektedir.
• Zayıflama: Bazı uzmanlar kolajenin metabolizma hızını artırarak kilo vermeye yardımcı olabileceğini ileri sürmektedir.

Kolajen Takviyesinin Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Kolajen takviyeleri ile ilgili bildirilen yan etkiler oldukça azdır. Ancak bazı kolajenler üretilirken balık, kabuklu deniz ürünleri, yumurta gibi gıdalar kullanılır. Bu gıdalara karşı alerjisi olan kişilerde olumsuz etkiler ortaya çıkabilir. Kolajen takviyesi alan bazı kişilerde doğrudan kolajen ile ilişkisi olmayan mide bulantısı, şişkinlik gibi yan etkilerin ortaya çıktığı bilinmektedir. {6*} Ancak kolajenin kendisi de mide bulantısı ve şişkinlik gibi yan etkiler yaşanmasına neden olabilir. {19*}

Kolajen Takviyesi Ne Kadar Sürede Etki Eder?

Kolajenin etkisinin görülmesi zaman alabilir. Bu nedenle kolajen takviyesi kullanan kişilerin etkili sonuç alması için en az 8 hafta beklemesi gerekir. {6*} Bazı çalışmalara göre kolajenin cilt sağlığı üzerindeki etkisini görmek için gerekli süre yaklaşık 8 haftayken kemik sağlığı üzerindeki etkisinin ortaya çıkması 12 haftayı bulabilir. {9*} {13*} {20*}

Kolajen Takviyesi Yerine Ne Kullanılır?

Kolajenin yapısındaki amino asitler diğer proteinlerin içerisinde bulunan amino asitlerden oldukça farklıdır. Bu nedenle kolajen takviyesinin yerine kullanılabilen ürünlerin sayısı sınırlıdır. Ancak piyasada kolajenin sentezinde görev alan prolin, lisin, glisin gibi amino asitleri içeren ürünler bulmak mümkündür.

Piyasada vegan kolajen bulmak şu an için mümkün değildir. Ancak kolajenin sentezinde görev alan amino asitleri içeren ürünlerin bazıları vegan kaynaklar kullanılarak üretilir. Bunun yanında bu takviyelerin C vitamini ve hyaluronik asit içerenleri de mevcuttur. Bu özelliği sayesinde vücutta nemin ve suyun tutulmasına yardımcı olurlar. Saç ve tırnak sağlığı için kolajene alternatif olarak kreatin tercih edilebilir. {21*} Ancak kreatin elde edilirken hayvansal kaynaklar kullanıldığı için kreatin vegan bir ürün değildir.