Spirulina, dünyanın en popüler besin takviyeleri arasında yer alan mavi-yeşil alg türüdür. Yüksek oranda protein, demir, B vitamini ve beta karoten de dahil olmak üzere pek çok vitamin ve mineral içermektedir. Antioksidanlar, aminoasitler, fikosiyanin ve klorofil içeren Spirulina vegan diyetlerinde yaygın olarak yer almaktadır.
Bilimsel pek çok çalışma Spirulina’nın pek çok hastalığa iyi geldiğini, anti-alerjenik, antiviral ve antikanser etkilere sahip olabileceğini de göstermektedir. Bazı bilimsel çalışmalar Spirulina’nın başta koronavirüs (Covid-19) olmak üzere influenza ve bazı viral hastalıklardan kaynaklanan enfeksiyonlara karşı koruyucu olduğunu da göstermektedir.
Mavi-yeşil algler (Spirulina) dünya üzerinde yaşayan en eski canlılardan biridir ve son yıllarda oldukça popüler hale gelen bu yosun türü, gezegendeki en zengin besin kaynaklarından biri olarak kabul edilmektedir. {1*} {2*}
Spirulina’nın yetiştirilmesi oldukça kolaydır, ancak sadece yüksek pH değerine sahip olan alkali göllerde ve kontrol edilebilecek koşullar altında büyük dış mekân havuzlarında yetişmektedir. Yunanistan, Japonya, ABD, Hindistan ve İspanya’nın iklimi Spirulina üretimi için oldukça ideal koşullara sahiptir. Spirulina yosun tozuna sahip olmak için İlaçsız Market’i ziyaret edebilirsiniz.
Spirulina’nın Faydaları Nelerdir?
Spirulina hem tatlı hem de tuzlu suda yetişebilen bir organizmadır. Genellikle mavi-yeşil alg olarak adlandırılan tek hücreli mikrop ailesi olan siyanobakteri türlerinden biridir. Tıpkı bitkiler gibi siyanobakteriler de fotosentez adı verilen süreçte güneş ışığını kullanarak enerji üretebilmektedir.
Bu küçük algler zengin besin içeriklerine sahiptir. 1 yemek kaşığı (7 gram) spirulina tozunun içerisinde;
- Protein: 4 gram
- B1 Vitamini (Tiamin): Tavsiye edilen günlük miktarın %11’ini
- B2 Vitamini (Riboflavin): Tavsiye edilen günlük miktarın %15’ini
- B3 Vitamini (Niasin): Tavsiye edilen günlük miktarın %4’ünü
- Bakır: Tavsiye edilen günlük miktarın %21’ini
- Demir: Tavsiye edilen günlük miktarın %11’ini
- 20 kalori ve 1.7 gr sindirilebilir Karbonhidrat
- Omega-6, omega-3 ve omega-9 yağ asitleri dahil olmak üzere az miktarda yağ
- Kalsiyum: 8 mg
- Magnezyum: 14 mg
- Fosfor: 8 mg
- Potasyum: 95 mg
- Sodyum: 73 mg
- C Vitamini:7mg içermektedir.
Ayrıca az miktarda B6 (pridoksin), B9 (folik asit), D, A ve E Vitaminleri, krom, selenyum, çinko gibi vücudunuzun ihtiyacı olan pek çok besini içermektedir.
Spirulina’nın protein kalitesi mükemmel olarak kabul edilmektedir. %50-61 arasında net protein kullanım oranlarına sahiptir. Spirulina’nın içerdiği demir, et tüketen kişiler için dahi yüksek oranda emilebilen bir forma sahiptir. Kalsiyum miktarı ise, sütteki kalsiyum miktarının 26 katından daha fazladır. Spirulina anti-inflamatuar özelliklere sahip olan GLA (Gama Linoleik Asit) içermektedir. GLA’nın bir besin kaynağında bulunması zordur ve vücut tarafından üretilmesi gerekmektedir. Spirulina, doğal GLA içeriğine sahip az sayıdaki gıdalardan bir tanesidir. İçerdiği B12 vitamini, vücutta iyi emilmediğinden Spirulina, iyi bir B12 vitamini kaynağı olarak değerlendirilmemektedir. {3*}
Güçlü Bir Antioksidan ve Anti-İnflamatuardır
En önemli aktif bileşeni olan fikosiyanin ile oksidatif hasara karşı güçlü bir antioksidan kaynağı olan spirulina, kansere ve diğer hastalıklara katkıda bulunan kronik inflamasyonu önleyebilmektedir.
Fikosiyanin aynı zamanda spirulinaya mavi-yeşil rengini veren maddedir. Bu madde serbest radikallere karşı savaşmakta ve antioksidan, anti-inflamatuar etkiler yaratabilmektedir. {4*}
Yüksek Kan Basıncı Seviyelerini Düşürebilir
Kullanılan tek doz spirulina, kalp krizi, felç ve kronik böbrek hastalığı gibi birçok hastalığın ana risk faktörü olan yüksek kan basıncı seviyelerini düşürebilmektedir. Yapılan araştırmalar, normal kan basıncı seviyelerini düşürmede etkili olan günlük dozun 4,5 gr. olduğunu göstermektedir. {5*}
Kötü Kolesterol ve Trigliserit Seviyelerini Düşürebilir
Kalp hastalığı, dünyada önde gelen ölüm nedenlerinden biridir. Pek çok risk faktörü artan kalp hastalığı riskiyle bağlantılı olmaktadır. Yapılan çalışmalar spirulinanın ve LDL (kötü) kolesterolü düşürüp aynı anda HDL (iyi) kolesterolü yükseltebildiğini göstermektedir. Aynı zamanda vücutta bulunan yağ yapılarının oksitlenerek hasara neden olmasını da önleyebilmektedir.
Mavi-yeşil algler kolesterol düşürücü, anti-inflamatuar ve antioksidan etkileri sebebiyle kalp hastalıklarını önlemeye yardımcı olabilmektedir. {6*}
Alerjik Rinit Belirtilerini Azaltır
Spirulina, alerjik rinit belirtilerini tedavi etmekte kullanılan popüler bir alternatif tedavi yöntemidir. Günlük kullanılan 2 gr. spirulinanın alerjik rinit rahatsızlığına sahip olan kişilerde burun akıntısı, hapşırma, burun tıkanıklığı ve kaşıntı gibi semptomları önemli ölçüde azalttığı gözlemlenmiştir. Spirulinanın anti-alerjik etkisi, vücudun besin eksikliklerini tamamlayarak bağışıklık sistemini güçlendirmesi ile doğru orantılıdır. {7*}
Kansere Karşı Koruyucudur
Yapılan araştırmalar, özellikle Oral submukoz fibrozis (OSMF) adı verilen ve ağız içerisinde kanser öncesi ortaya çıkan lezyona karşı spirulinanın etkili olduğunu göstermektedir. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar da spirulinanın kanser oluşumunu engelleyebileceğini ve tümör boyutlarını küçültebileceğini göstermektedir. {8*}
Kan Şekerini Dengelemeye Yardımcı Olur
Spirulina, kan şekerini dengelemeye yardımcı olmaktadır. Yapılan çalışmalarda, bazı durumlarda diyabet ilacı kadar etkili olduğu da gözlenmiştir. Hayvanlar ile yapılan çalışmalarda düşük kan şekeri, daha yüksek insülin seviyeleri ve gelişmiş karaciğer enzimi belirtileri gözlenmiştir.
Spirulina, sadece kan şekerini düşürmekle kalmayıp aynı zamanda kan şekeri seviyelerinin uzun vadeli belirtisi olan HbA1c’yi de düşürebilmektedir. Tip 1 diyabet hastalarında da spirulinanın antioksidan etkilerinden faydalanılmaktadır. {9*}
Zayıflamaya Yardımcı Olur
Spirulina, yüksek besleyici özelliklere sahip olmasının yanı sıra düşük kalorili bir gıdadır. Metabolizmayı hızlandırarak vücutta yakılan kalori miktarını arttırmaktadır. Zayıflamak için uygulanan diyetler içerisinde spirulina kullanmak, beslenme eksikliği yaşamadan ihtiyacınız dışında kalori tüketmenizi önleyebilmektedir. {10*}
Kas Gücünü ve Dayanıklılığını Artırır
Spirulinanın antioksidan özellikleri, yapılan egzersizler sonucunda ortaya çıkan oksidatif hasarı ve kas yorgunluğunu azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Yapılan araştırmalar, spirulinanın dayanıklılığı artırarak kişinin yorulma süresini önemli ölçüde azalttığını göstermektedir. {11*}
Bağırsak Sağlığı İçin Faydalıdır
Yapılan bazı araştırmalarda spirulinanın, yaşlanma sürecinde bağırsaklardaki sağlıklı bakterileri korumaya yardımcı olduğu kanıtlanmıştır. Spirulina fazla lif içermediği için uyguladığınız diyetlerde yüksek lifli gıdalarla birlikte kullanmanız tavsiye edilmektedir.
Kandaki Toksik Maddelerin Temizlenmesine Yardımcı Olur
Spirulina içeriğinde bulunan klorofil, kandaki toksik maddelerin temizlenmesine ve bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olmaktadır. Spirulinanın vücuda giren arsenik, demir, kurşun, florür, cıva gibi toksik maddelere karşı koyabilecek özellikler taşıdığını keşfeden araştırmacılar, ağır metal zehirlenmelerinde klinik tedavinin yanı sıra çinko ile birlikte spirulina kullanılabileceğini belirtmektedir.
Anemi Tedavisinde Kullanılabilir
Yapılan bir araştırmada spirulina kullanımının, kırmızı kan hücrelerinin hemoglobin içeriğini artırdığını ve bağışıklık fonksiyonlarını iyileştirdiğini göstermektedir.
Mental Sağlığı Destekler
Spirulinanın bir Triptofan kaynağı olduğunu düşünen araştırmacılar, duygudurum bozukluklarının tedavisinde spirulinanın oldukça etkili bir işleve sahip olduğunu savunmaktadırlar. Triptofan, serotonin üretimini destekleyen bir amino asittir.
Spirulina Nasıl Kullanılır?
Spirulina, günümüzde kolaylıkla ulaşılabilen ve pek çok yerde satılan ürün olarak karşımıza çıkmaktadır. Kullanılacak olan toz halindeki spirulina yosun tozunu bir kaşık yardımıyla doğrudan tüketebileceğiniz gibi bazen de detoks içeceklerine de ekleyerek kullanabilir, hazırladığınız salata, çorba, meyve ve sebze sularına da karıştırabilirsiniz.
Spirulinayı özellikle kilo vermek için kullanıyorsanız, her öğünden yaklaşık yirmi dakika önce, kilo almak için ise her öğün sonrasında tüketebilirsiniz. Spirulina kullanımında önerilen bir doz bulunmamakta ancak bu konu ile ilgili araştırmalar devam etmektedir. Kullanılacak spirulina dozları kişinin yaşına, cinsiyetine ve tıbbi geçmişi gibi faktörlere bağlı olarak değişebilmektedir.
Spirulina Yosun Tozu Yan Etkileri Nelerdir?
Spirulina yosun tozunun yapılan araştırmalar sonucunda herhangi bir yan etkisi olmadığı kanıtlanmıştır. Ancak spirulina bazı durumlarda baş ağrısı, alerjik reaksiyonlar, kas ağrıları, terleme ve uykusuzluk gibi semptomlara sebep olabilmektedir. Piyasada satılan ve yan etkilere sebep olan ürünlerin çoğu laboratuvarda üretiliyor olsa da doğal ortamda yetişen spirulinanın, karaciğer hasarına sebep olduğu bilinen mikrosistinlerden veya çevre kirliliğinden etkilenmesi, ağır metaller gibi sudaki toksin maddeleri emmesi olası görülmektedir. Yani bazı durumlarda doğal ortamında yetişen spirulina bile kullanan bazı kişilerde yan etkilere sebep olabilmektedir.
Spirulina satın alırken organik sertifikası bulunan ve ağır metallerden arındırılmış, doğal spirulina ürünlerini tercih etmeniz önerilmektedir.
Spirulina Yosun Tozunu Kimler Kullanmamalı?
Spirulina, doğal bir alg olmasına rağmen kullanan bazı kişilerde yan etkilere sebep olabilmektedir. Kullanılan her doğal ürünün yan etki gösterip göstermemesi kişinin alerjik bir bünyeye sahip olup olmamasına bağlı olarak değişmektedir.
- Deniz ürünleri, deniz yosunu ve diğer deniz bitkilerine alerjisi olanlar
- Tiroid hastaları
- Otoimmün rahatsızlığı olan kişiler
- Gut hastaları
- Böbrek taşı olan kişiler
- Fenilketonüri (PKU) hastaları (Kan ile ilgili kalıtsal bir hastalıktır)
- Kan sulandırıcı ilaç kullananlar
- Hamileler veya emziren kadınlar için spirulina kullanımı uygun değildir.
Kaynaklar
{1*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3136577/
{2*} https://ntrs.nasa.gov/citations/19890016190
{3*} https://medlineplus.gov/druginfo/natural/923.html
{4*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2907180/
{5*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2211748/
{6*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12487756
{7*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18343939
{8*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8584455
{9*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12639401
{10*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20880289
{11*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16944194