Göz kapağı şişmesi, tek ya da her iki gözün birden alt ya da üst kapağının şişmesi sonucu meydana gelen hastalıktır. Göz kapağında oluşan şişkinlik, gözü çevreleyen dokularda iltihaplanma, sıvı birikmesi ve daha birçok nedene bağlı olarak gelişebilmektedir.
Farklı nedenlerden dolayı olabildiği gibi hastalığın hafif ya da ağır seyretmesi de mümkündür. Göz kapağında meydana gelen şişkinlikleri gidermek için evde doğal yöntemlerle tedavi uygulanabilmektedir. Ancak şişkinlik geçmediği ve ciddi boyutlara vardığı takdirde uzmana danışmak gerekmektedir.
Göz Kapağı Şişmesi Nedenleri Nelerdir?
Göz kapağı şişmesi, birçok farklı nedenden meydana gelebilmektedir. Önemli olan temel nedene ulaşmak ve doğru tedaviyi uygulayabilmektir. Başlangıçta basit görünen bir şişkinlik ciddi bir hastalığın habercisi olabilmektedir. Bu bağlamda öncelik şişkinliğin teşhisini doğru koyabilmek olmalıdır. Göz kapağı şişmesinin başlıca nedenleri ise şunlardır:
Alerjik Reaksiyonlar
Mevsimsel alerjilerin dışında böcek sokmasına, ilaçlara ve gıdalara bağlı gelişen alerjik reaksiyon sonucunda göz kapağı şişmesi meydana gelebilmektedir. Tek bir gözde şişkinlik ve hafif kızarıklık varsa bu genellikle alerji oluşturabilecek bir hayvana temastan sonra gelişen bir alerjik reaksiyon olabilmektedir.
Hipertiroid
Tiroid bezinin fazla çalıştığı durumlarda buna bağlı olarak göz çevresi, yağ dokuları ve kaslar etkilenebilmektedir. Göz kapağı şişmesine tiroid göz hastalığı da denmektedir. Bu hastalıkta gözün arkasındaki yağ dokusunda artma, göz kaslarında şişme, sertleşme (fibrozis) ve göz etrafındaki yumuşak dokularda şişlik gözlemlenmektedir. Hastalığın ortaya çıkışı kişiden kişiye değişiklik göstermekte ve farklı semptomlar oluşturmaktadır.
Ağlamak
Cilt dokusunun gözyaşlarını emmesinden dolayı göz kapaklarında şişkinlik meydana gelebilmektedir. Ağladıktan sonra göz kapağı şişmesine karşı ilk önlem aslında ağlarken alınır. Yüzünüzü rahatlatın ve gözyaşlarının akmasına izin verin. Nefesinizi tutarak ve yüzünüzü sıkarak gözyaşlarını içeride tutmaya çalışmak yüzdeki kırmızılığı ve şişkinliği daha kötü bir hale getirebilmektedir. Düzenli ve derin nefes almaya çalışarak ağlayın.
Darbe almak
Göz çevresine alınan darbe sonucunda dokular zarar görebilmektedir. Zarar gören dokular da göz kapağı şişmesine sebep olmaktadır.
Arpacık
Kirpik diplerinde oluşan iltihaplanma sonucunda arpacık adı verilen bir rahatsızlık oluşmaktadır. İlerlemesi durumunda blefarit rahatsızlığına dönüşebilmektedir. Bu gibi rahatsızlıklar göz kapağı şişmesi için zemin hazırlamaktadır.
Blefarit
Blefarit, göz kapağı kenarındaki kirpik diplerinin iltihabıdır. Göz kapaklarında kızarma, şişlik, kirpiklerde düzensizlik, yapışıklık, kabuklanma ve dökülme meydana gelebilir. Bu duruma konjunktiva denilen kapak içi bölgesinin iltihabı eklenebilir. Gözlerde aşırı şekilde yaşarmaya ve göz kapağı şişmesine sebep olmaktadır.
Konjoktivit
Göz kapaklarının içinde oluşan iltihap sonucunda şişlik meydana gelebilmektedir. Konjoktivit, viral bir enfeksiyon olarak bilinmektedir. Göz kapağı şişmesine sebep olan ve yaygın görülen bir rahatsızlıktır.
Ortibal Selülit
Çoğunlukla sinüzitin komplikasyonu olarak ortaya çıkan göz kapağı çevresindeki deri altı dokusunun iltihaplanmasıdır ve çocuklarda erişkinlerden daha sık görülür. Daha derinde göz küresi çevresindeki yumuşak dokuların iltihaplanmasına ise orbital sellülit adı verilir. Bunlar tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına ve hayatı tehdit edici problemlere sebep olabilecek ciddi sorunlardır.
Kontakt lens kullanımı
Kontakt lens kullanımında düzenli olarak hijyen sağlanmadığı takdirde göz çevresi, kirpik dipleri ya da dokular zarar görebilmekte, ve mikrop kapılması halinde göz kapağı şişmesine sebep olabilmektedir.
Şalazyon
Şalazyon, göz kapağında ağrıya sebep olmayan yumrudur. Üst veya alt göz kapağını etkileyebilmektedir. Şalazyon artık enfeksiyöz olmayan iyileşmiş iç arpacık kaynaklanır. Bu kist benzeri göz kapağı şişmesi, kapaktaki bir yağ bezinin etrafında oluşur ve göz kapaklarında kızarıklık ve şişmeye neden olabilir.
Otoimmün hastalıklar
Başka semptomlar eşliğinde görülen göz kapağındaki şişkinlik otoimmün hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilmektedir.
Göz Kapağı Şişmesi Belirtileri
Göz kapağında oluşan şişkinlik birden fazla sebebe bağlı olarak meydana gelebilmektedir. Altta yatan hastalıklara ya da dışarıdan gelen müdahaleye göre hastalığın semptomlarında değişiklik görülebilmektedir. Eğer şalazyon, konjoktivit, ödem ve ortibal selülit gibi hastalıklar sonucunda göz kapağı şişmesi meydana geliyorsa, şişkinlik dışında başka bir semptom görülmeyebilir. Ancak şişkinlik, alerjik reaksiyonlara bağlı olarak ortaya çıktıysa şişkinlik haricinde göz sulanması, hapşırık, göz kaşınması meydana gelebilmektedir. Göz kapağında şişme beraberinde iştahta ve vücut ısısında artış, yorgunluk gibi başka semptomları getiriyor ise kişi hipertiroid denilen bir otoimmün rahatsızlığı geçiyor olabilmektedir.
Göz kapağı şişmesi ile birlikte gözde başka semptomlar da oluşabilmektedir. Gözde kanama, göz kuruması, sarkık göz kapakları, göz ağrısı, göz küresini çevirmekte zorluk, sulu göz, ışığa karşı hassasiyet, çıkıntılı ya da şiş gözler, iltihaplanma ve bulanık görme gibi semptomlar eşlik edebilmektedir.
Tüm bu belirtiler haricinde hayati risk oluşturabilecek semptomlar da görülebilmektedir. Bu semptomlar, akut görme kaybı, kafa travması sonrasında göz kapağı şişmesi, nefes darlığı, boğazda tıkanıklık, genel ödem, yüksek ateş, kızarıklık ve ateş ile birlikte gelişen gözlerde çıkıntı, şiddetli baş ağrısı ve dilin şişmesi olabilmektedir. Eğer yukarıda saydığımız semptomlardan birine sahipseniz en yakın sağlık kuruluşuna gitmeyi ihmal etmemelisiniz.
Göz Kapağı Şişmesi Nasıl Geçer?
Göz kapağında meydana gelen şişkinliğin altta yatan sebebini teşhis ettikten sonra evde doğal yöntemlerle tedavi uygulayabilmek için birçok yöntem bulunmaktadır. Öncelikli olarak göze elle temas etmekten kaçınmak gerekmektedir. Bu süreçte el hijyenini sağlayarak olası temas durumunda gözün mikrop kapmasını önleyebilirsiniz. Göz kapağı şişmesi durumunda evde uygulayabileceğiniz yöntemler ise şunlardır:
Sıcak Kompres
Sıcak kompres uygulaması göz kapağında kan akışı sağlayarak iyileştirmeyi hızlandırmaktadır. Eğer şişkinliğin nedeni iltihap kaynaklı ise bu uygulama iltihabın azalmasına da yardımcı olacaktır.
Temiz bir bezi ılık su ile ıslatın ve şişkin olan göz kapağın üzerinde 10-15 dakika bekletin. İyileşme sürecini hızlandırmak için bu uygulamayı günde 3 defa yapabilirsiniz. Sıcak kompres uygulamasından sonra hafif bir masaj yaparak ağrıyı azaltabilirsiniz.
Siyah Çay Uygulaması
Siyah çay, antienflamatuar ve antibakteriyel etkilere sahiptir. Araştırmalara göre de siyah çayın, bakteri üremesini engelleme yeteneğine sahip fenolik bileşenlere sahip olduğu kanıtlanmıştır. [1*]
Demlenmiş ve soğutulmuş siyah çayı temiz bir bez kullanarak göze uygulayın. Bezi yaklaşık olarak 10-15 dakika gözün üzerinde bekletin ve uygulama sona erdiğinde bezi çöpe atın. Bu uygulamayı günde 2-3 kez uygulayarak göz kapağında oluşmuş bakterilerden gözü arındırabilir, göz kapağı şişmesini tedavi edebilirsiniz.
Çay Ağacı Yağı
Çay ağacı yağı, siyah çay da olduğu gibi antimikrobiyal, antienflamatuar ve antibakteriyel etkilere sahiptir. Çay ağacı yağı kullanmak gözde oluşmuş bakterileri öldürmekte ve yeniden üremesini engellemektedir. Çay ağacı yağının özellikle göz kapağı iltihabında etkili olduğu 2012’de yapılan bir araştırmada ortaya konulmuştur. [2*]
Çay ağacı yağı doğrudan cilde uygulandığında hassas ciltleri tahriş etme ihtimali vardır. Dolayısıyla göz kapağına uygulanmadan önce su ya da hindistan cevizi yağı ile seyreltilerek kullanılması gerekmektedir. Temiz bir bez ya da pamuğa 2-3 damla çay ağacı yağı ve yarım çay kaşığı hindistan cevizi yağı ekleyerek göz kapağına uygulayabilirsiniz.
Göz Makyajı ve Kontakt Lens Kullanımını Azaltın
Göz kapağında oluşan şişkinlik inene ve hastalığın sona erdiğine emin olana dek göz makyajı yapmak ve kontakt lens kullanmaktan kaçınmak gerekmektedir. Çünkü makyaj ve lens kullanımı hem gözün iyileşme sürecini uzatacak hem de göz hijyeninin sağlanmasını da zorlaştıracaktır.
İltihap Önleyici Gıdalar
İltihap önleyici gıdaları diyete ekleyerek sistemik iltihabı azaltarak göz kapağında şişmenin iyileşme sürecini hızlandırabilirsiniz.
İltihap önleyici gıdalar ise şunlardır:
- Omega-3 içeren besinler: Balık, chia tohumu, keten tohumu ve ceviz.
- Organik meyve ve sebzeler.
- Sağlıklı yağlar: Zeytinyağı, hindistan cevizi yağı, avokado ve fındık yağı.
Göz Kırpma Egzersizi
Göz kırpmak, kuru göz ve iltihap semptomlarına yol açan bir tıkanıklık veya anormallikten kaçınmak için gözün yağ salgılamasına yardımcı olmaktadır. Yağ salgılamasını arttırmak için günde dört kez en az 20 defa göz kırparak iyileşme sürecini hızlandırabilirsiniz. [3*]
Göz Kapaklarını Temiz Tutmak
Göz kapağı şişmesinin artmasını ve iltihabın yayılmasını önlemek için gözleri kimyasal içermeyen sabun ve ılık su ile yıkayabilirsiniz.
Göz Kapağı Şişmesi Kaç Günde Geçer?
Göz kapağı şişmesinin iyileşmesi altta yattan hastalığa bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Ödemden kaynaklı bir şişkinlik yaşanıyor ve buna bağlı olarak tedavi uygulanıyor ise 24 saat içinde göz kapağındaki şişkinlikte azalma görülmektedir.
İltihap ya da yağ bezlerinin tıkanmasından kaynaklı bir şişkinlik yaşanıyor ise 1-3 hafta arasında şişliğin inmesi beklenmektedir. Alerjik reaksiyona bağlı bir şişkinlik ise birkaç saat içinde göz kapağı eski haline dönebilmektedir. Elbette ki bu süreler, kişiye, şişkinliğin sebebine ve doğru tedavi yöntemlerinin uygulanmasına bağlı olarak değişiklik gösterecektir.
Ağrılı Göz Kapağı Şişmesi Hangi Hastalığın Belirtisi Olabilir?
Göz kapağı şişmesi, ağlama, darbe alma ve alerji gibi basit sebeplerden dolayı gerçekleşebildiği gibi ciddi rahatsızlıkların da habercisi olabilmektedir. Ağrılı göz kapağı şişmesi, herpes virüs enfeksiyonu, kabakulak, zona, kavernöz sinüs trombozu, hipertiroid, böbrek, kalp ve karaciğer hastalıkları sebebiyle de meydana gelebilmektedir. Şişkinliğin azalmaması ve ağrı yapması durumunda doğru teşhiste bulunmak için uzman bir hekime görünmelisiniz.
