Arı sokmasına ne iyi gelir? Havalar ısındıkça ve insanlar dışarıda daha fazla zaman geçirdikçe, arı sokma vakaları artar. Çoğu insan için arı sokması, tıbbi müdahale gerekmeden tedavi edilebilen can sıkıcı ve acı verici bir durumdur. California Üniversitesi Entegre Zararlılarla Mücadele Programına göre, “Nüfusun çok az bir kısmı- 1000 kişiden 1 ya da 2 kişi- arı veya yaban arısı sokmalarına karşı aşırı duyarlıdır ve alerjik reaksiyon gösterir.” {1*} Arı sokmasına iyi gelen doğal ürünler arasında; karbonat, buz, elma sirkesi, bal, cadı fındığı yağı, lavanta yağı, yoğurt, soğan, sarımsak ve aktif kömür bulunmaktadır.
Arı sokmasına alerjiniz varsa, geçmişte arı sokma durumu yaşadıysanız veya şiddetli ağrılar/acılar mevcutsa doğal arı sokması tedavileri uygulamayın. Çünkü nefes almada zorluk çekebilir, boğazda tıkanıklık hissi yaşayabilir veya alerjik herhangi bir durumun içerisinde olabilirsiniz. Bu durumlarda mutlaka tıbbi müdahale gereklidir. Bazı araştırmalara göre yaban arısı, eşek arısı ve sarı ceket arısı sokmasının sonucunda çok şiddetli ağrılar/acılar yaşanmaz. Sadece arının soktuğu bölgede hafif ağrı, şişlik ve kaşıntı görülür. Bu kişiler evde arı sokma tedavisi uygulayabilir. {2*}
Arılar İle İlgili İlginç Bilgiler
Arılar dört kanatlı küçük, uçan böceklerdir ve genellikle iğneli olan türleri yaygın olarak görülür. Arılar farklı renklere ve boyutlara sahip olabilirler. Genellikle yuvarlak hatlı ve tüylüdürler.
- Bugün dünyada yaklaşık 20.000 farklı arı türü mevcuttur.
- Dişi arı zehirler mi? Dişi arılar, iğnelerine bağlı olan bir kese içinde zehir depolarlar. Bu özellikleri sayesinde kişileri sokabilirler ve venom olarak adlandırılan bu zehirleri kişilerde alerjik reaksiyon oluşmasına sebep olabilir. Erkek arıların sokma özelliği yoktur. {3*}
- Afrikalı bal arılarının, diğer arılara göre bir grup halinde kümelenip sokma olasılığı daha yüksektir.
- Kişiler dışarıda vakit geçirmeyi seviyor veya arıların aktif olduğu kovanların yakınlarında yaşıyorlar ise, arılar tarafından sokulma olasılıkları daha yüksektir. {4*}
- Arılar ve yaban arıları tarafından sokulan insanların yaklaşık yüzde 3’ünde alerjik reaksiyon görülür. Arı sokması kurbanlarının %0,8 kadarı, anafilaksi adı verilen ciddi, yaşamı tehdit eden alerjik reaksiyon yaşar. {5*}
- Arı sokunca neden ölür? Bazı arı türleri, iğnelerinin (karınlarına yapışık) üzerinde küçük kancalar olması nedeniyle, birini soktuktan sonra iğnelerini çekmeye çalıştıklarında, karınlarının bir kısmı yırtılır ve ölürler. {3*}
Arı Sokması Belirtileri Nelerdir?
Arı soktuğunda, alerjik semptomlara neden olabilecek zehirli toksin bırakır. İnsanlar yaygın olarak bal arıları tarafından sokulur. Eşek arısı olan sarı ceketli arılar, Amerika Birleşik Devletleri’nde böcek sokması alerjik reaksiyonlarının önde gelen nedenidir. {6*}
Sıradan arı sokmasında tüm belirtiler, sokulan bölgede görülür. Normal olan etkiler, ağrı, şişlik, kızarıklık ve kaşıntıdır. Sokulan bölge, ertesi gün hala kırmızı ya da şiş görünebilir ve ağrı, kaşıntı olabilir. Bu normal bir reaksiyondur ve alerji değildir. {2*}
Arı sokması belirtileri şunlardır:
- Ağrı
- Kızarıklık
- Şişlik
- Yanma veya kaşıntı
Arı Sokmasına Ne İyi Gelir?
Alerjik reaksiyona neden olmayan sıradan arı sokmaları için uzmanlar evde arı sokması tedavisinin yeterli olduğunu söylemektedir. Araştırmalara göre, kişinin birden fazla arı sokması veya alerjik bir durumu yoksa, evde arı sokması tedavisi yapılabilir. {7*}
Doğal arı sokması ilacı kullanmadan önce şunlar yapılmalıdır: {2*}
- İğne çıkarılır: Arı sokmasından sonra sokulan yerde iğne aranmalı, cımbız veya tırnakla bastırılarak çıkarılmalıdır.
- Bölge sterilize edilir: İğne çıktıktan sonra, arının soktuğu yer sabun ve suyla temizlenir. {8*}
Evde arı sokması tedavisi için uygulanabilecek yöntemler:
Karbonat ve Su
Arı sokmasına ne iyi gelir? Karbonat birçok hastalığın doğal tedavisi için kullanılır. Arı sokması için steroid veya anti-histaminik ilaçlar yerine, 1 tatlı kaşığı karbonatı, 1 bardak suya karıştırıp yarayı temizleyebilirsiniz. İltihap kurutucu etkilere sahip olan karbonat, kaşıntı, kızarıklık ve yanma hissini ortadan kaldırır.{2*}
Buz
Arı sokması için en basit ama en etkili çözümlerden biri, arının soktuğu bölgeye buz torbası koymaktır. Buz, hem iltihaplanmanın oluşmasını önleyecek hem de kaşıntının giderilmesini sağlayacaktır. {9*}
Elma Sirkesi
Bir pamuk yardımıyla sokulan bölgeye elma sirkesi sürmek, arı zehrini etkisiz hale getirir, dolayısıyla arı sokması semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olur.
Bal
Arı sokmasına ne yapmak lazım? Bal, yüksek miktarda anti-inflamatuar içerdiğinden enfeksiyon oluşumunu önler. İltihabı ve kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olur. Saf bal 22 amino asit, 27 mineral ve 5.000 enzim içerir. Acıyan bölgeye veya yaraya uygulandığında, glikoz oksidaz enzimi, hidrojen peroksit üretir. Bu, bakteriler için yaşanamaz bir ortam yaratır. Arı sokulan bölgeye günde birkaç kez, az miktarda bal sürülür ve gevşek bir bandajla yara kapatılır. Bir saat bu şekilde bekletilir. {10*}
Yara İzlerine İyi Gelen Uçucu Yağlar Hangileridir?
Aktif Kömür
Aktif kömür tozu, su ile karıştırılarak evde arı sokması ilacı olarak kullanılabilir. Aktif kömür, kalan zehri çıkarmaya ve arı sokması semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. {11*}
Cadı Fındığı Yağı
Sivilceler, sivrisinek ısırıkları, arı sokmaları gibi durumlarda cadı fındığı yağı kullanmak etkili bir çözümdür. Cadı fındığı yağı, iltihaplı cilt sorunlarını yatıştırmaya yardımcı olur. Cadı fındığı bitkisinin yapraklarından ve kabuğundan elde edilen bu yağ doğrudan arının soktuğu bölgeye uygulanır.
Soğan
Doğal bir antibiyotik olan soğan, iltihaplı yaralar üzerinde sık sık kullanılmaktadır. Arı sokması durumunda ikiye böldüğünüz soğanın iç kısmını yaraya bastırabilir ve zehrin vücuttan çıkmasını sağlayabilirsiniz.
Sarımsak
Sarımsak arı sokmasına iyi gelir mi? Antiseptik özelliklere sahip sarımsağın arı zehrini alabilmesi için iyice ezip yara üzerine uygulayın.
Siyah Sarımsak Ne İşe Yarıyor? Ne Kadar Yenmeli?
Yoğurt
Yoğurt arı sokmasına iyi gelir mi? Yoğurt, arı sokması sonrası oluşan yanma hissini azaltır ve ağrıyı hafifletir. Soğuk yoğurt daha etkilidir.
Lavanta Yağı
Lavanta yağı arı sokmasına iyi gelir mi? Eşek arısı da dahil tüm arı sokmalarında lavanta yağı iyileştirici mucize etkilere sahiptir. Zehri almaya ve rahatlatmaya yarayan lavanta yağı bir pamuk yardımıyla yaranın üzerine sürülür.
Arı Sokması Doğal Tedavisi
Arı sokmasına ne iyi gelir? Evde arı sokmasını tedavi etmek için kolaylıkla yapabileceğiniz bir tarif:
Malzemeler
- 1 çay kaşığı aktif kömür
- ½ yemek kaşığı Hindistan cevizi yağı
Yapılışı
- Bir çay kaşığı aktif kömür, küçük bir kâseye dökülür ve Hindistan cevizi yağı eklenerek iyice karıştırılır.
- Karışım arının soktuğu bölgeye sürülür.
- Kaşıntı ve rahatsızlık geçene kadar her 30 dakikada bir tekrar uygulanır.
Kömür değdiği her yeri çok kolay lekelediği için karışım uygulandıktan sonra sokulan bölge bir bandajla kapatılır.
Arı Sokması Yan Etkileri Nelerdir?
Arı sokması, anafilaksi adı verilen çok şiddetli bir alerjik reaksiyona neden olabilir. Anafilaksi semptomları ilk önce gözlerde veya yüzde şiddetli kaşınma ile görülmeye başlar. Dakikalar içinde daha ciddi semptomlar gelişebilir: {12*}
- Yutma ve nefes almayı zorlaştırabilecek şişlikler
- Kurdeşen
- Boğazda ve göğüste sıkışma hissi
- Ani zayıflık
- Artan kalp atış hızı
- Kan basıncında azalma
- Kramplar
- Karın ağrısı
- Kusma
- İshal
Kişi herhangi bir anafilaksi belirtisi gösterirse, derhal tıbbi yardım almalıdır. Anafilaksi, yeterince hızlı tedavi edilmezse şoka, bilinç kaybına ve hatta ölüme neden olabilir.
Amerikan akademik tıp merkezlerine göre, çoğu arı sokması vakası acil servise gitmeyi gerektirmez. Ancak arı sokmasına karşı ciddi bir reaksiyon geliştiyse ve anafilaksiyi düşündüren bir veya iki semptom mevcutsa 112 aranmalıdır. Arı sokmasına karşı şiddetli alerjik reaksiyon yaşayan kişiler, bir daha arı soktuğunda yüzde 30 ila 60 olasılıkla anafilaksi yaşayabilir. Yetişkinler çocuklardan daha şiddetli reaksiyonlara sahip olma eğilimindedir. Yetişkinlerin anafilaksiden ölme olasılığı çocuklardan daha fazladır. {4*}
Çocuklarda, yaşlı erişkinlerde ve kalp veya solunum sorunları olan kişilerde, çoklu arı sokması acil durum olabilir. Ağızdan veya burundan arı sokması, alerjisi olmadığı bilinen kişilerde bile, nefes almayı engelleyebilecek şişliklere yol açabileceğinden acil tıbbi bakım gerektirir. Bu durumlarda derhal tıbbi yardım alınmalıdır.
Arı Sokmaması İçin Ne Yapılır?
CDC’ye göre, arı sokmasını önlemenin bazı yolları vardır: {13*}
- Çiçekli bitkilerle uzun süre uğraşmaktan kaçınılmalı ve arı kovanlarından, yaban arısı yuvalarından kesinlikle uzak durulmalıdır.
- Parfümlü sabunlar, şampuanlar, saç kremleri, losyonlar ve deodorantlar, özellikle sentetik kokular kullanılmamalıdır.
- Açık havada uzun süre kalınacaksa, parfüm veya kolonya kullanılmamalıdır.
- Pürüzsüz, açık renkli giysiler giyilmelidir.
- Muz gibi tropik meyveler açık havada tüketilmemelidir.
- Sokan veya yaklaşan bir böceğe vurulmamalıdır.
Kaynaklar
- http://ipm.ucanr.edu/PMG/PESTNOTES/pn7449.html
- https://www.poison.org/articles/bee-stings-is-it-an-allergic-reaction
- https://www.pestworldforkids.org/pest-guide/bees/
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bee-stings/symptoms-causes/syc-20353869
- https://www.medicinenet.com/bee_sting_treatment/views.htm
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/297999
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bee-stings/diagnosis-treatment/drc-20353874
- https://www.drugs.com/diphenhydramine.html
- https://www.cdc.gov/niosh/topics/insects/beeswasphornets.html
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12804080/
- https://naturalsociety.com/home-remedies-for-bee-stings/
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8619-anaphylaxis