Hiperkalemi Nedir? 🧪 Hiperkalemi Tedavisinde Ne Kullanılır?

Hiperkalemi yani potasyum yüksekliği sağlık üzerinde birtakım olumsuzluklara sebebiyet vermektedir. Hiperkalemi, kandaki potasyum düzeylerinin 6 mg/dl üzerine çıkmasıyla görülmektedir. Çok fazla potasyum tüketiminde veya herhangi bir böbrek hastalığı sonucunda ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır.

Hastalık genellikle çok az semptoma sahip olsa veya hiç semptom göstermese de ciddi durumdaki vakalar tedavi edilmezse insan sağlığı için oldukça tehlikeli hatta ölümcül olabilmektedir. Potasyum yüksekliği tedavi edilmediği takdirde kalp ritimlerinin ve iletimin bozulmasına sebebiyet vermektedir. Bu durumun önüne geçebilmek için ise düzenli doktor kontrolleri yaptırmak gerekmektedir. Böylece rahatsızlığı geç olmadan tedavi edebilmek mümkündür.

Hiperkalemi hızlı bir şekilde tedavi edebilmekte ve ilerlemesi önlenebilmektedir. Potasyum yüksekliğini normal seviyelere getirmek için doktor kontrollerinin yanı sıra sebze, meyve ve bitkilerle yapacağınız beslenmeler de hastalığı olumlu yönde etkilemektedir. Özellikle marul, ıspanak, maydanoz, bezelye, brokoli, enginar, patates, portakal ve kuru meyveler potasyum yüksekliğini normal seviyelere getirmek için düzenli bir şekilde tüketilmelidir. Uygulanacak diyette bitkisel doğal çözümlerin yer alması potasyum seviyelerini normal düzeylere getirmektedir.

Hiperkalemi Nedir?

Hiperkalemi, kandaki yüksek düzeyde potasyum olduğu anlamına gelen tıbbi bir terimdir. {1*} Bu durum belirli sağlık koşulları veya bazı ilaçların ve bitkisel takviyelerin kullanımı dahil olmak üzere bir dizi farklı nedenden kaynaklanabilmektedir.

Potasyum seviyelerini dengede tutmak sağlık için çok önemlidir. Kanda yüksek veya düşük potasyum seviyelerine sahip olmak tehlikeli olabilmektedir. Hiperkalemi tedavi edilmediği takdirde, sağlık üzerinde bazı ciddi sonuçlar doğurabilmekte ve ciddi vakalarda göğüs ağrısı, kalp sorunları, yorgunluk ve felç gibi sorunlara neden olabilmektedir.

Hiperkalemi tedavi edilebilen bir rahatsızlık olduğu için potasyum seviyelerinizin ne kadar yüksek olduğuna bağlı olarak, çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur. Diyetlerde ve günlük öğünlerde değişiklik yapmak veya doktor tarafından verilen bazı ilaçları kullanmak potasyum düzeylerinin yönetilmesine yardımcı olabilmektedir.

Hiperkaleminin Belirtileri Nelerdir?

Kandaki potasyum seviyeleri aşırı derecede yükselmedikçe, herhangi bir hiperkalemi semptomu yaşanmayabilmektedir. Aslında, çoğu insan hiperkalemi belirtileri ve semptomları gelişmeye başlayana kadar yüksek potasyum seviyelerine sahip olduklarının farkında değildir.

En yaygın hiperkalemi belirtileri şunlardır:

• Yorgunluk
• Kilo kaybı
• Göğüs ağrısı
• Düzensiz kalp atışı
• Karıncalanma
• Uyuşma
• Mide bulantısı
• Kusma

Hiperkalemiye uygun tedavi yöntemi uygulanmazsa kalp sağlığını etkilemekte, felç, kalp yetmezliği veya kalp durması gibi daha ciddi sorunlara neden olabilmektedir. Ayrıca hiperkalemi, bradikardiye yani kalp atışının yavaşlamasına neden olabilmektedir.

Hipokaleminin Oluşma Nedenleri Nelerdir?

Kandaki yüksek potasyumun en yaygın nedeni böbrek hastalığıdır. {2*} Bunun nedeni, böbreğin kanın filtrelenmesinde ve atıkların vücuttan atılmasında merkezi bir rol oynamasıdır. Akut veya kronik böbrek hastalığı olanlar için, hiperkalemi patofizyolojisi genellikle böbrek fonksiyon bozukluğu ve bu önemli süreçteki bir bozulma ile ilişkili olmaktadır. Addison hastalığı ve tip 1 diyabet gibi diğer kronik durumlar da hiperkalemi ile ilişkilendirilmiştir.

Hiperkalemi ayrıca dehidrasyon, aşırı potasyum alımı veya potasyum takviyesi kullanımından da kaynaklanabilmektedir. Bazı ilaçların alınması, anjiyotensin reseptör blokerleri, anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri ve beta blokerler dahil olmak üzere potasyum seviyelerini arttırabilmektedir. Bazı durumlarda, travma veya ciddi yaralanma, potasyumun hücrelerden kan dolaşımına sızmasına neden olarak yüksek potasyum seviyelerine neden olabilmektedir.

Hiperkaleminin Teşhisi Nasıl Konulmaktadır?

Genel olarak potasyum seviyelerindeki herhangi bir değişikliği tespit etmek ve hiperkalemiyi erken teşhis etmek için kan ve idrar testleri yapılmaktadır. Normal kan potasyumu litre başına 3,6 ila 5,2 milimol (mmol/L) arasında olmalıdır. Potasyum seviyeleri 6,0 mmol/L’nin üzerine çıkarsa, genellikle acil tıbbi tedavi gerekmektedir.

Kan testleri her zaman %100 doğru sonuç göstermemektedir. Örneğin, “yanlış hiperkalemi” kan alındıktan sonra kan hücreleri yırtıldığında ortaya çıkabilmekte ve kan örneğinin potasyum seviyelerinde yanlış bir artışa neden olabilmektedir. Yanlış hiperkalemiden şüphelenildiğinde, doktorun doğruluğu kontrol etmek için ek bir kan testi istemesi gerekmektedir.

Hiperkalemi erken dönemlerde, sivri T dalgalarına neden olabilmektedir. Hiperkalemi daha da şiddetli hale geldikçe, EKG, EKG hattındaki ana artış olarak kabul edilen QRS’nin genişlemesi P dalgasının yokluğunu gösterebilmektedir.

Hiperkaleminin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hiperkaleminin tedavisinde, diüretikler genellikle ilk savunma hattı olarak kabul edilmektedir. Su hapları olarak da bilinen bu ilaçlar idrara çıkmayı teşvik etmekte ve genellikle vücudunuzun potasyumu daha verimli bir şekilde yok etmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca reçine, bazen hiperkalemi tedavisinde kullanılan, kan dolaşımındaki potasyuma bağlanan ve bağırsak hareketleri yoluyla vücuttan atılmasına yardımcı olan başka bir ilaçtır. Kalsiyum glukonat veya kalsiyum klorür formundaki kalsiyum, hiperkaleminin kalp sağlığı üzerindeki potansiyel etkisini en aza indirmek için de kullanılmaktadır.

Kronik böbrek hastalığı olanlar için diyaliz, potasyum seviyelerini kontrol altında tutmak için etkili bir seçenektir. Diyaliz, fazla toksinleri ve atık partikülleri uzaklaştırarak kanın temizlenmesine yardımcı olan bir işlemdir. Hemodiyaliz, kanınızı temizlemek için yapay böbrek işlevi gören diyalizör adı verilen özel bir makinenin kullanılmasını içermektedir. Bu arada periton diyalizi, kan dolaşımındaki atıkları ve sıvıları emmek için diyalizat adı verilen bir solüsyon kullanan bir tedavi çeşididir.

Hiperkalemi Doğal Çözümleri Nelerdir?

Potasyum yüksekliği olarak bilinen hiperkalemi, kalp ritimlerini bozarak ve vücut sistemindeki iletimi engelleyerek ani ölümlere neden olabilmektedir. Hiperkalemi, yüksek potasyum içeren yiyecekleri çok tüketme ile ortaya çıkabildiği gibi böbrek gibi çeşitli hastalıklardan şikayetçi olan kişilerde de oluşabilmektedir.

Pek çok hasta hiperkalemiye sahip olduklarını bilmemektedir çünkü potasyum yüksekliği ilerledikçe belirti veren bir rahatsızlıktır. Potasyum yüksekliği ilerledikçe kendisini uyuşma, mide bulantısı, kusma, göğüs ağrısı, yorgunluk, düzensiz kalp atışı gibi belirtilerle ele vermektedir. Bu gibi belirtiler görüldüğünde en yakın sağlık kuruluşuna giderek doktor kontrolünden geçmek ve kan ile idrar testleri yaptırmak gerekmektedir.

Hiperkalemi, yaşanması önlenebilen veya doğru bir tedavi yöntemiyle düzelebilen bir rahatsızlıktır. Doktor kontrollerinin yanında doğal çözümlerden de yararlanmak bu rahatsızlığı atlatmanın en güvenli yolu olmaktadır. Potasyum yüksekliğinin tedavisinde ilk akla gelen uygun bir diyet programını hayata geçirmektir.

Diyetler özellikle başlangıç sevilerindeki hiperkalemi için oldukça etkilidir. Ayrıca potasyum yüksekliği sorunu yaşamamak için de doğal çözümleri benimseyip uygulamak oldukça yararlı olmaktadır. Bu bağlamda günlük yaşamda uygulanacak bitkisel doğal çözüm ve diyetler ile birlikte potasyum düzeylerini kontrol altına alabilmek mümkündür.

Düşük Potasyum İçeren Bir Diyet Uygulamak

Düşük potasyumlu bir diyet sonrasında özellikle vücut, potasyumu etkili bir şekilde filtrelemeye başlamaktadır. Düşük potasyumlu bir diyet tipik olarak muz, avokado ve ıspanak gibi meyve ve sebzeleri sınırlamayı içermektedir. Süt ürünleri, patates, kuru meyve ve kuruyemişler genellikle potasyum bakımından yüksektir.

Bitkisel Tedavi Yöntemleri Denemek

Potasyum alımını kontrol altında tutmanın yanı sıra, alabilecek herhangi bir bitkisel takviyenin içerik etiketlerini kontrol etmek de önemlidir. Süt otu, yonca, karahindiba ve sibirya ginsengi gibi bazı bitkisel ilaçlar da yüksek potasyum seviyelerine katkıda bulunabilmektedir. Bu durum da hiperkalemiyi kötüleştirebilmektedir. Özellikle böbrek hastalığı olan kişilerin, rutinlerine herhangi bir bitkisel takviye eklemeden önce doktorlarına danışmaları gerekmektedir.

Fazla Tuz Kullanımından Kaçınmak

Fazla tuz kullanımı hiperkalemi yaşama riskini arttırmaktadır. Bu bağlamda yemeklere lezzet katmak için tuz yerine çeşniler ve baharatlar kullanılabilmektedir. Kimyon, zerdeçal, fesleğen, kekik ve biber, hiperkalemi diyetlerine eklenebilecek harika örneklerdir.

Karbonat Kullanmak

Bazı durumlarda, hiperkalemi böbrek problemlerinden kaynaklanabilmektedir. Böbrek hastalığı olanlarda, vücut fazla asidi düzgün bir şekilde dışarı atamamakta ve bu da kan dolaşımında potasyum birikmesine neden olmaktadır. Sodyum bikarbonat (kabartma tozu) gibi bir alkalileştirici madde almak pH’ı dengelemeye ve asidozun önlenmesine yardımcı olabilmektedir. Kabartma tozu, tablet formunda mevcuttur. Gerekirse semptomların azaltılmasına yardımcı olmak için biraz su ile birleştirilebilmektedir.

Hiperkalemi Yaşamamak İçin Neler Yapılmalıdır?

Hiperkalemi, tedavi edilmediği takdirde sağlık üzerinde çeşitli olumsuz etkilere neden olabilen ciddi bir durumdur. Hiperkaleminin şiddetli vakalarında, kanda uzun süre yüksek düzeyde potasyum bulunmaktadır. Bu durum kalp yetmezliğine, kalp durmasına ve hatta felce neden olabilmektedir.

Düzenli kontroller ve rutin kan testleri yaptırmak, potasyum seviyelerindeki herhangi bir değişikliğin izlenmesine ve hiperkalemiyi erken teşhis etmeye yardımcı olabilmektedir. Yüksek potasyuma sahip olduğunu düşünen kişiler kan seviyelerini test ettirmek için hemen güvenilir bir sağlık uzmanıyla iletişime geçmelidir. Tahliller sonucunda doktorlar birkaç günlük diyet verebilecekleri gibi daha farklı bir tedavi yöntemi de izleyebilmektedir.

Kronik böbrek hastalığınız varsa, kandaki elektrolit seviyelerini düzenlemek için kesinlikle bir diyet uygulanması gerekmektedir. Potasyum alımını sınırlamaya ek olarak, bu aynı zamanda tipik olarak sodyum ve fosfor ile birlikte sıvıların da kısıtlanmasını içermektedir. Durumun ciddiyetine bağlı olarak, protein alımını azaltmak veya artırmak gerekebilmektedir. Kişiye özel diyet için doktora gidilmesi önerilmektedir.