Vücudunuzdan fazla suyu veya böbrek taşlarını atmak istiyorsanız, diyetinize birkaç porsiyon doğal diüretik dahil edebilirsiniz. Doğal diüretikler bir bakıma sağlıklı yiyeceklerdir ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olur. Bununla birlikte vücuttan şişkinliği de atmaya yardımcı olurlar. Reçetesiz satılan ilaçlarla gelen yan etkilerin de önüne geçerler.
Peki doğal diüretikler nelerdir, ne işe yararlar ve neden bunları günlük rutininize eklemelisiniz?
Diüretik Nedir?
Diüretikler, diürezi veya artan idrar üretimini destekleyen bir ilaç türüdür. Bu ilaçlar bazen su hapları adı altında da karşınıza çıkabilir. Diüretikler, vücuttaki fazla suyu atmaya yardımcı olmaktadır. Diüretikler aynı zamanda kalp yetmezliği, karaciğer hastalığı ve yüksek tansiyon gibi rahatsızlıkları da tedavi etmek için kullanılmaktadırlar.
Diüretikler, birçok sağlık sorununda çözücü etkiye sahip olmasına rağmen, yüksek kan şekeri, baş ağrısı ve baş dönmesi gibi bir dizi yan etkiye de sebep olabilir. Bu nedenle birçok kişi alternatif tedavi yöntemi olarak doğal diüretiklere yönelmektedir.
Peki, nedir bu doğal diüretikler? Doğal diüretikler aslında güçlü bitkiler ve takviye edici yiyeceklerdir. Diüretikler gibi idrar hacmini artırmaya ve fazla sıvıları dışarı atmaya yardımcı olurlar. Sıvı birikimini önleyen doğal diüretikler aynı zamanda vitamin, mineral ve antioksidan görevi üstlenir.
Bu sebeple, reçetesiz (OTC) aldığınız diüretikleri doğal olanlarla değiştirebilirsiniz. Böylelikle sağlığınız için güçlü bir adım atmış olursunuz. En iyi doğal diüretik gıdaları, otları ve takviyeleri diyetinize nasıl ekleyebileceğiniz ise aşağıda listelenmektedir.
Doğal diüretik bitkiler ve takviyeler;
- Yeşil Çay
- Siyah Çay
- Maydanoz
- Karahindiba
- Hibiskus
- Alıç Bitkisi
- Atkuyruğu
- Ardıç Kozalağı
Doğal diüretik gıdalar;
- Kereviz
- Limonlar
- Kuşkonmaz
- Sarımsak
- Soğan
- Karpuz
- Salatalık
- Üzüm
- Zencefil
Doğal Diüretikler Ne İşe Yarar?
Diüretikler genel olarak vücudunuza her konuda fayda sağlamaktadır. Bu faydalardan öne çıkanlar ise aşağıda listelendiği gibidir:
- Kan basıncını düşürür
- Şişkinliği azaltır
- Uygun arıtımı destekler
- Böbrek taşlarını önler
- Asitleri tedavi eder
- PCOS belirtilerini azaltır
Kan Basıncını Düşürür
Yüksek tansiyon, kanın atardamar duvarlarına büyük kuvvet uygular. Ayrıca kalp kasına fazladan yük bindirerek kalbin zamanla zayıflamasına neden olur. Diüretikler, yüksek tansiyona karşı kullanılan ilk savunma yollarından biridir. Bununla beraber diüretikler, kan basıncını düşürmek için idrar yoluyla fazladan sodyum atılmasına yardımcı olur.
Yüksek tansiyon için ise doğal diüretik kullanmak da etkili bir yöntemdir. Bazı doğal diüretikler, beraberinde düşük kan basıncı seviyelerini getirmektedir. Örneğin yapılan 13 çalışmanın sonunda, yeşil çayın hem sistolik hem de diyastolik kan basıncını düşürebildiği öğrenilmiştir. [1*] Başka bir inceleme ise, ebegümeci ve zencefil de dahil olmak üzere, birkaç bitkinin güçlü kan basıncını düşürücü özelliklere sahip olduğunu göstermiştir. [2*]
Şişkinliği Azaltır
Ödem olarak da bilinen su tutması, dokularda sıvı birikmesiyle şişkinlik durumunun ortaya çıkması durumudur ve oldukça yaygındır. Su tutması için birkaç porsiyon doğal idrar söktürücü gıdaları beraber kullanmak, fazla suyu vücuttan atmaya ve şişkinliği önlemeye yardımcı olur.
Örneğin karpuz, yüksek su içeriği sayesinde ödem için mükemmel bir doğal idrar söktürücüdür. Bol miktarda sulu gıda, meyve ve sebze gibi doğal diüretikler yemek, fazla suyu dışarı atmakta ve vücutta sıvı birikmesini önlemektedir.
Böbreklerin İşini Kolaylaştırır
Böbreklerimiz sağlığımız için hayati rol oynamaktadır. Böbrekler kanı filtrelerler, toksinleri ve atık ürünleri idrar yoluyla dışarı atmanıza yardımcı olurlar. Doğal diüretikler, böbreklerin işlevini optimize etmek ve vücut sağlığını en üst düzeye çıkarmak için uygun filtrasyonun desteklenmesine olanak sağlamaktadır. Özellikle böbrek fonksiyon bozukluğu olan kişiler için bu durum oldukça faydalıdır.
Böbrekleriniz düzgün çalışmadığında potasyum ve magnezyum gibi bazı mineraller kanda birikmeye başlar. Bu durum çeşitli sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Örneğin yüksek potasyum seviyeleri, halsizlik, göğüs ağrısı ve düzensiz kalp atışları, gibi sorunları beraberinde getirmektedir. Aşırı sıvı ayrıca, vücutta böbrek fonksiyon bozukluğu ile birikerek şişmeye ve su ile kilo alımına neden olabilir. Bu sebeple, diüretikler, böbrek fonksiyonunu iyileştirmek amacıyla fazla suyu temizlemek ve elektrolit dengesizliklerini önlemek için yaygın olarak kullanılmaktadır. [3*]
Böbrek Taşlarının Oluşmasını Önler
Daha önce böbrek taşı sorunu yaşadıysanız bunun ne kadar acı verici olduğunu bilirsiniz. Böbrek taşları, böbreklerde ağrıya, bulantıya, kusmaya ve idrarda kan oluşumuna sebep olur. Böbrek taşları sert mineral birikintileridir. Su tüketimini artırmak böbrekleri temiz tutar ve böbrek taşlarının vücuttan atılmasına yardımcı olur. Benzer şekilde diüretikler de böbrek taşı oluşumunu önlemeye yardımcı olur. [4*]
Bazı doğal idrar söktürücü gıdalar ise böbrek taşı semptomlarını önlemeye yardımcı olmak için çifte görev yapabilir. Örneğin limonlar, sadece hidrasyonun desteklenmesine yardımcı olmakla kalmaz. Aynı zamanda böbrek taşı oluşumunu engellemek için idrar hacmini artıran bir sitrik asit artışı sağlayabilir. [5*] Duke Üniversitesi Tıp Merkezi tarafından yürütülen bir araştırma, hastaları dört yıl boyunca limonata tedavisi ile tedavi etmenin taş oluşumunu yılda ortalama bir böbrek taşından 0.13’e düşürebildiğini duyurmuştur. [6*]
Asit Tedavisinde Kullanılır
Asit, vücudun iç organlarını korumaya yardımcı olan periton boşluğunda sıvı birikmesidir. Bu duruma genellikle karaciğer hastalığı olan siroz neden olur. Diüretikler karındaki fazla sıvıyı çıkararak bu durumu yönetmeye ve tedavi etmeye yardımcı olmak için kullanılmaktadır. [7*]
Doğal diüretikler, geleneksel tedavi ile birlikte kullanıldığında, oldukça faydalı etkilere sahiptir. Örneğin doğal diüretiklerin birçoğu karaciğer sağlığını güçlendirmek için koruyucu özelliklere de sahiptir. Mesela karahindiba, alıç yaprağı ve kuşkonmazın hem insan üzerinde yapılan çalışmalarda hem de hayvan çalışmalarında karaciğer hasarı riskini azalttığı belirtilmiştir. [8*] [9*] [10*]
PCOS Belirtilerini Azaltır
Polikistik over sendromu veya PKOS, kadınların yüksek düzeyde erkeklik hormonu üretmesiyle ortaya çıkar. PCOS, düzensiz adet dönemlerine, kilo alımına, depresyona ve akne oluşumuna yol açan bir bozukluktur. Diüretik haplar ise vücutta bulunan fazla su ve androjen hormonlarını vücuttan uzaklaştırarak PCOS tedavisinde yardımcı bir görev üstlenmektedir.
Bazı doğal diüretikler, uygun hidrasyonu desteklemenin ve vücuttaki ekstra hormonları ve sıvıları dışarı atmanın yanı sıra, anti-androjen etkilerine de sahiptir. Örneğin yeşil çay, PCOS semptomları riskini azaltmak için kullanılmaktadır. Çünkü yeşil çay, belirli seks hormonlarının dönüşümünü engellemeye yardımcı olabilecek kateşinler olan epigallokateşinler açısından zengindir. [11*]
Diüretiklerin Tarihçesi
Günümüzde çeşitli rahatsızlıkları tedavi etmek için yaygın olarak kullanılmasına rağmen, diüretiklerin popülaritesi ancak geçen yüzyılda artmıştır. 1957 yılına kadar, mevcut tek etkili diüretik türlerinin doğrudan kas veya damarlara enjekte edilmesi gerekiyordu fakat bu uygulama oldukça zordu. Bu nedenle o dönemde diüretikler sadece kalp hastalığı için kullanılmıştır.
1958’de ise bu konuda bazı gelişmeler yaşandı. Kardiyolog Dr. Marvin Moser, esas olarak kalp yetmezliği için kullanılan ve yaygın bir diüretik olan klorotiyazidin kan basıncı seviyelerini de düşürebildiğini fark etti. 1964’te Veterans Cooperative Study tarafından yürütülen büyük bir çalışma sonucunda da klorotiyazid ile ilgili çıkan sonuçlar bu düşünceyi destekledi. Moser, klorotiyazidin ilaç kullanımı yoluyla kan basıncını düşürmeyi ve kalbi kardiyovasküler olaylara karşı korumayı başardığını kanıtlayan ilk kişi oldu. [12*] [13*]
Günümüzde ise diüretiklerin kullanımları kalp sağlığının çok ötesine uzanmaktadır. Diüretikler, hormon seviyelerini dengelemek, şişkinliği ve su tutulmasını azaltmak ve hatta böbrek taşı gibi belirli rahatsızlıkların önlenmesine yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda birçok kişi, diüretiklerin etkilerini deneyimlemek ve olumsuz yan etki oluşma riskini azaltmak için şifalı otlar, takviyeler ve gıdalar gibi doğal diüretiklere yöneldi.
Doğal Diüretikler Nasıl Kullanılır?
Doğal diüretiklerin sağladığı avantajlardan yararlanmanın en kolay yollarından biri, diyetinize birkaç porsiyon doğal diüretik meyve ve sebze eklemektir.
- Güne lezzetli bir detoks içeceği ile başlamak bunun için güzel bir adım olacaktır. Tatlı ihtiyacınızı lezzetli bir meyve salatası ile gidermek ya da patates kızartması yerine salata yemeniz diyetinizde size büyük bir fayda sağlayacaktır.
- Doğal diüretik hapları ve takviyeleri, belirli OTC diüretik ilaçları sonucu ortaya çıkan olumsuz semptomları ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca doğal diüretikler vücuttan fazla suyu boşaltmanın hızlı ve kolay bir yolu olarak da bilinmektedir. Alıç meyvesi, atkuyruğu ve ebegümeci gibi takviyeleri uygun kapsül biçiminde bulmak için eczanenize başvurabilirsiniz. Olumsuz yan etkilerden kaçınmak için kapsülleri belirtildiği şekilde kullandığınızdan ve önerilen doza bağlı kaldığınızdan emin olun.
- Gün boyunca biraz çay içmek ise idrar hacmini artırmaya ve fazla sıvıyı gidermeye yardımcı olmaktadır. Çay, sadece idrar söktürücü özelliği ile tanınmaz. Çayın içeriğinde kronik hastalıkları ve hücre hasarını önlemek için antioksidan görevi gören thearubiginler, epikateşinler ve kateşinler gibi bileşenler bulunmaktadır. Yeşil veya siyah çaylardan birini demleyin ve bu faydalı etkilerin keyfini çıkarın!
Doğal Diüretiklerin Yan Etkileri
Genel olarak, doğal diüretikler, reçetesiz satılan diüretik ilaçların yanında güvenli bir alternatiftir. Doğal diüretikler ayrıca su haplarının olası yan etkilerinden kaçınmanıza da yardımcı olmaktadır. En yaygın diüretik yan etkilerden bazıları aşağıda listelenmiştir:
- Kas krampları
- Yüksek kan şekeri
- İshal
- Baş ağrısı
- Düşük sodyum seviyeleri
- Kanda yüksek veya düşük potasyum seviyeleri
Çoğu insanlarda diüretikler minimum seviyede yan etkiye sebep olmaktadır. Herhangi bir olumsuz yan etki durumunda – bunlar gıda alerjisi, kızarıklık ve şişkinlik olabilir – diüretikleri kullanmayı bırakın ve doktorunuza danışın.
Diüretik otlar ve takviyelerde ise en önemli nokta ise ölçülü kullanımdır. Önerilen doza sadık kalın ve diyabet, böbrek hastalığı veya karaciğer rahatsızlıkları gibi sağlık sorunlarına sahipseniz, diüretik kullanmaya başlamadan önce doktorunuzla konuşun. Ek olarak, doğal diüretikler aşırı sıvı birikimini azaltmaya yardımcı olsa da, doktorunuz tarafından reçete edilen ilaçların yerini tutmayabilir. Sizin için en iyi tedavi yöntemini belirlemek için doktorunuzla her detayı muhakkak konuştuğunuzdan emin olun.
Diüretik Kullanımı Sonrası Düşünceler
Diüretik nedir? Diürezi veya idrar üretimini teşvik eden herhangi bir ilaç olarak tanımlanan diüretikler, kalp yetmezliğinden yüksek tansiyona kadar birçok rahatsızlığı tedavi etmede kullanılmaktadır. Doğal diüretikler ise, sıvı birikimini önlemek ve şişkinliği azaltmak için diüretik görevi gören gıdalar, şifalı bitkiler ve takviyelerdir. Diyetinize birkaç porsiyon doğal diüretik eklemek, böbrek taşlarını önlemeye, PKOS semptomlarını azaltmaya, şişkinlik ve asidi tedavi etmeye, kan basıncını düşürmeye ve böbreklerde uygun filtrasyonu desteklemeye yardımcı olmaktadır.
Doğal diüretik gıdalar genellikle minimum yan etki riski ile güvenli olsa da, önerilen doza bağlı kaldığınızdan emin olun. Doğal diüretik olan şifalı otları veya takviyeleri almadan önce doktorunuza danışın.