Hurma genellikle Akdeniz’de yetişen bir meyvedir. Hurmalar, taze veya kurutulmuş olarak tüketilebilir. Bu da ömürlerini uzatır ve erken bozulmalarını önler. Hurma, karamel benzeri bir tada sahiptir. Hurmanın rengi ise koyu kahverengidir.
Hurmayı kahvaltıda ve akşam yemeğinden sonra yeşil çay veya su ile tüketebilirsiniz. Parlak renge sahip olan hurmalar, koruyucu işlem görmüşlerdir. Ayrıca büyük hurmalar da hormonludur. Bu yüzden acve hurmasının en küçüğü tercih edilmelidir.
Hurmada Hangi Vitaminler Bulunur?
Bir porsiyon (100 gram) hurma şunları içerir: {1*}
- 277 kalori
- 75 gram karbonhidrat
- 1,9 gram protein
- 0,2 gram yağ
- 6,7 gram lif
- 696 mg potasyum
- 0,4 mg bakır
- 0,3 mg manganez
- 54 mg magnezyum
- 0,2 mg B6 vitamini
- 1,6 mg niasin
- 0,8 mg pantotenik asit
- 64 mg kalsiyum
- 62 mg fosfor
- 0,9 mg demir
Ayrıca hurmada A vitamini, K vitamini, tiamin, riboflavin, folat, kolin ve çinko bulunur. Sağlıklı bir atıştırmalık olarak günde bir veya iki hurma tüketmeniz yeterlidir. {2*}
24 gram bir hurma yaklaşık 66,5 kalori, 16 gram şeker içerir. Ayrıca trans yağ da içermez.
Bir porsiyon 100 gram bir hurma ortalama 277 kaloridir.
Hurmanın Faydaları Nelerdir?
Hurmanın faydaları arasında kabızlık, kalp hastalıkları, diş eti, kemik gelişimi sorunlarını tedavi etmeye yardımcı olması sayılabilmektedir. Hurmanın tüm faydaları ise şunlardır;
Kolesterolü Düşürür
Hurma yüksek oranda lif içermektedir. Bu sayede LDL (kötü) kolesterolün düşmesine yardımcı olur. LDL kolesterol kalp krizi ve felce neden olabilir.
Kanda dolaşan fazla kolesterol, ater duvarları boyunca plak adı verilen yapışkan birikintiler oluşturabilir. Bu plak, sonunda beyne, kalbe ve diğer organlara kan akışını daraltabilir ya da engelleyebilir. Plakta sıkışan kan hücreleri pıhtılar oluşturur. Bu pıhtılar kan akşını tamamen engelleyerek kalp krizi veya felce neden olabilir.
Yüksek kolesterolden mustarip iseniz, hurma gibi lifli yiyecekler tüketebilirsiniz. İsrail’de yapılan bir araştırma, hurmanın LDL oksidasyonunu engellediğini ve kolesterolü azalttığını ortaya koymuştur. {3*}
Kabızlığı Önler
Hurma, yüksek lif içeriği ile bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine yardımcı olur. Tıp enstitüsü, yaşa ve cinsiyete bağlı olarak günde 19-38 gram arası lif tüketimini önermektedir. Lif, kolorektal kanser gibi sindirim hastalıkları riskini azaltır.
3 hafta süren ve 21 kişi arasında yapılan bir araştırmada hurmanın bağırsak hareketlerini düzenlediği görülmüştür.
Enerji Verir
Hurma, özellikle egzersizden önce tüketebileceğiniz, iyi bir atıştırmalıktır. Şeker bakımından diğer meyvelere göre daha zengindir. Früktoz, glikoz, sakkaroz gibi doğal şekerler içerir. Bu şekerler vücut tarafından kolayca işlenir ve enerji için kullanılır.
Trigliserit Düzeyini Azaltır
Journal of Agriculture and Food Chemistry’de yayınlanan bir araştırmada hurmanın antioksidan özellik taşıdığı ortaya çıkmıştır. Araştırma 10 kişi arasında yapılmıştır. Bu kişiler 4 gün boyunca 100 gram hurma tüketmiştir. Katılımcılar arasında kanın trigliserit düzeyinin yüzde 8 oranında düştüğü görülmüştür.
Trigliserit kanda bulunan bir yağdır. (lipit) Kandaki yüksek trigliserit oranı, kalp hastalığı riskini arttırır. Bu nedenle trigliseriti normal seviyelerde tutmak çok önemlidir.
Doğal Bir Tatlandırıcıdır
Hurma, düşük glisemik indeksi ile içerisindeki lif ve aktioksidanlar sayesinde kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olmaktadır. Bu nedenle hurma tüketmek diyabeti kontrol altında tutmanızı sağlar. Araştırmalar, gıdalardan alınan şekerle diyabet oranını karşılaştırdıklarında aralarında doğrudan bir bağlantı bulmuşlardır. {4*} Gıdalarda beyaz şekerin yerine hurma kullanılabilir. Beyaz şeker yerine hurma kullanmanın en iyi yolu hurma macunu yapmaktır. Siz de rafine şekerle dolu bir şeker yemek yerine hurma yiyebilirsiniz.
Hurma Macunu Tarifi
Bir mutfak robotu yardımıyla hurma ile suyu macun kıvamına gelene kadar karıştırın. Beyaz şeker içeren tariflerinizden şekeri çıkmak için şeker yerine aynı oranda hurma macunu ekleyebilirsiniz. Eğer tarifte 1 bardak şeker istenirse bunu hazırladığınız 1 bardak macun ile değiştirebilirsiniz.
Kemikleri Güçlendirir
Hurmada bulunan mineraller, kemikleri güçlendirir. Ayrıca hurma osteoporoz gibi ağrılı ve zayıflatıcı kemik rahatsızlıklarına karşı da etkilidir. Dişlerin ve kemikleri gelişimi için gerekli olan kalsiyum açısından zengindir. Kalsiyum kalbin, sinirlerin ve kasların düzgün çalışması için oldukça gereklidir. Ayrıca hurmada bol miktarda fosfor, D vitamini, magnezyum ve çinko gibi vitamin ve mineraller bulunur. {5*}
Faydalı Fitokimyasallar Açısından Zengindir
Food Research International dergisinde yayınlanan bir bilimsel inceleme, hurmanın antosiyaninler, fenolikler, sterolleri, karotenoidler, prosiyanidler ve flavonoidler içeren etkileyici bir fitokimyasal olduğunu ortaya koymaktadır. Bitkilerde bulunan bileşikler, insan sağlığı için çok yararlıdır. {6*}
Amerikan Kanser Araştırmaları Enstitüsü tarafından yapılan laboratuvar çalışması bitkisel besinlerin faydalarını vurgulamaktadır: {7*}
- Bağışıklık sistemini uyarır.
- Tükettiğimiz besinlerin kanserojen etkisi önler.
- İltihaplanmayı azaltır.
- DNA hasarını önler.
- Kanser hücrelerinin büyüme hızını yavaşlatır.
- Hormonları düzenler.
Antioksidan Bakımından Zengindir
Hurma, kanser, kalp ve beyin rahatsızlıkları gibi oksidatif hasardan kaynaklanan kanser, kalp ve beyin rahatsızlıklarına karşı koruyan antioksidanlar içerir. Bunlar, flavonoidler, karotenoidler ve fenolik asitlerdir. {8*} {9*}
Ayrıca kuru meyveler üzerine yapılan başka bir araştırmada hurmanın, incir ve kuru eriğe kıyasla daha fazla antioksidan içerdiği ortaya çıkmıştır. {10*}
Beyin Sağlığına İyi Gelir
Yapılan bilimsel araştırmalar, hurmanın beyindeki interlökin (IL-6) gibi enflamatuar maddeleri düşürmeye yardımcı olduğunu göstermektedir. IL-6 seviyesinin yüksek olması Alzheimer gibi nörodejenatif hastalıklara neden olur.
Hayvanlar üzerinde yapılan başka araştırmada hurmalı yem tüketen fareler ile hurmasız yem tüketen fareler karşılaştırılmıştır. Hurma yiyen farelerin öğrenme yeteneğinın daha iyi olduğu ve hafızalarının da daha kuvvetli olduğu görülmüştür.
Normal Doğumu Kolaylaştırır
Hurmanın gebeliğin ilerleyen dönemlerinde hurmanın normal doğumu kolaylaştırdığı üzerine bilimsel çalışmalar yapılmıştır. Hurma macunu ile macunun 1/3’ü kadar defne tohumunu öğütüp karıştırılmıştır. Oluşan karışım doğuma 1 hafta kalıncaya kadar tüketilmiş ve sonucunda karışımın servikal genişlemeyi kolaylaştığı görülmüştür. Dolayısıyla da doğum, ağrısız ve kolay olmuştur.
Yapılan başka bir çalışmada, doğumuna 4 hafta kalan 69 kadın, her gün 6 hurma yemiştir. Çalışma sonucunda hurma tüketen kadınların tüketmeyenlere kıyasla normal doğuma girme oranları %20 artmış, doğum süreleri de büyük ölçüde azalmıştır. 154 kadın üzerinde gebe kadının içerisinde yer aldığı başka bir çalışmada ise meyve yiyenlerin, daha rahat bir doğum yaptığı ortaya konmuştur. Bir başka çalışmada gebeliğin 37.haftasından başlayarak 70 ila 76 gram arası hurma tüketen 91 gebe kadında da benzer sonuçlara varılmıştır.
Gebelikte hurmanın etkisi, oksitosin reseptörleri ile bağlanan ve oksitosinin vücuttaki etkilerini takip eden bileşiklerden kaynaklanmaktadır. Oksitosin doğum sırasında doğum kasılmalarına neden olan bir hormondur.
Ayrıca, hurma, doğumda kasılmayı kolaylaştıran bileşikler olan tanenler içerir. Hurma, doğum sırasında kadınların enerji düzeylerini korumalarına yardımcı olan doğal bir şekerdir. Son olarak bebeğin gelişimini destekler ve hastalıkları da önler.
Hurmanın diğer yararları şu şekilde sıralanabilir:
- Diş etlerini kuvvetlendirir
- Vücuda kuvvet ve enerji verir.
- Sarılığa karşı etkilidir.
- İştahı açar.
- Göz hastalıklarına iyi gelir.
- Vücuttaki zehirleri atar.
- Hazmı kolaylaştırır
- Saçı besler ve dökülmesini önler.
- Cildi besler, güneş lekelerini yok eder.
- Hurma ezmesi yara ve iltihaplara iyi gelir.
- Zihni açar.
- Balgam, grip ve öksürüğe iyi gelir.
- Ağız içi yaraları geçirir.
Hurmanın Zararları ve Riskleri
Tüketmeden önce her zaman hurma çekirdeğini çıkartın. Çekirdek içindeyken yemek, boğulma riskini arttırır.
Herhangi bir meyvede olduğu gibi yüksek oranda doğal şeker içerdiği için hurma tüketirken aşırıya kaçmamak önemlidir. Porsiyon boyutlarına dikkat edin ve şeker hastasıysanız kan şekerinizi düzenli olarak kontrol edin.
ABD Tarım Bakanlığına göre, hurma yarım bardak kuru meyve bir meyve porsiyonuna eşittir. Kabızlık yaşıyorsanız ve ağrı ve/veya kanamanız varsa, bir doktora danışmanızda yarar vardır. Çünkü bu belirtiler daha ciddi bir sindirim bozukluğunun belirtisi olabilir.
Hurmaya karşı gıda alerjiniz olması da mümkündür. Gıda alerjisi belirtileri, kaşıntı, yüzde kızarıklıktır. Böyle bir durum ile karşılaşırsanız mutlaka doktora danışınız.
Sonuç
Hurmanın içeriğinde diğer meyvelere göre daha fazla doğal şeker vardır. Bu sebeple, enerji verir. Mağazalarda rahatlıkla kuru hurma bulabilirsiniz. Taze hurma tüketmek isterseniz, Eylül-Kasım aylarında arayabilirsiniz.
Hurma, kemik ve dişlerin kuvvetlendiren kalsiyum ve potasyum açısından zengindir. Ayrıca kanserin önlenmesi gibi vücuda fayda sağlayabilecek fitokimyasal kaynağıdır.
Kolesterolün düşmesi, sindirimin iyileşmesi ve trigliserit seviyelerinin düşmesine yardımcı olur. Doğal bir enerji kaynağıdır. Hurma, işlenmiş şekere göre çok daha sağlık bir alternatif olarak tercih edilebilir.
Kaynaklar
{1*} https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/168191/nutrients
{2*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18949591/
{3*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23587027/
{4*} https://www.ucsf.edu/news/2013/02/98777/quantity-sugar-food-supply-linked-diabetes-rates
{5*} https://my.clevelandclinic.org/health/articles/15049-osteoporosis-prevention-with-calcium-treatment
{6*} https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0963996910002243
{7*} https://www.aicr.org/resources/blog/healthtalk-whats-the-difference-between-an-antioxidant-and-a-phytochemical/
{8*} https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3992385/
{9*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28641164/
{10*} https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15670984/