Tenya Nasıl Bulaşır? Tenya Belirtileri ve Doğal Tedavisi

Tenya enfeksiyonları, çiğ veya az pişmiş hayvansal gıdalar tüketildiğinde ortaya çıkmaktadır. Daha çok sindirim sistemini etkiledikleri ve bağırsaklarda yaşadıkları için bağırsak kurdu olarak da bilinmektedir. Bununla birlikte, diğer organları ve nadir olarak beyni de etkileyebilmektedir. Tenyalar genellikle fark edilebilecek semptomlara neden olmazlar, ancak bazı insanlarda sindirim sorunları, yorgunluk, kas ağrıları, emilim bozukluğu, vitamin-mineral eksiklikleri ve kilo kaybına neden olabilmektedir. Bazen semptomlar çok ciddi hale gelebilir ve yaşamı tehdit edebilmektedir.

Sığır veya çiftlik hayvanlarının yakınında çalışmak ve temasta bulunmak, sağlık koşullarının yetersiz olduğu kalabalık nüfuslu yerlerde yaşamak ve çiğ veya az pişmiş et ve tatlı su balıkları tüketmek enfeksiyon için risk faktörlerindendir. Her yıl dünya çapında 100 milyondan fazla tenya enfeksiyonu vakası bildirilmektedir. [1*]

Tenyaların neden olduğu enfeksiyonun iyileşmesi ve parazitlerin yok edilmesi için kullanılabilecek pek çok doğal yöntem bulunmaktadır.

Tenya Nedir?

Tenyalar hem insanların hem de hayvanların sindirim sisteminde yaşayabilen uzunluğu 10 metreye kadar ulaşabilen yassı şekilli solucanlardır. Solucanlar, bir insanın veya hayvanın sindirim sisteminden dışkısına kadar ulaşabilen yumurta bırakabildikleri için, yumurtalar bazen dışkıyla veya çevresel akış yoluyla diğer insanlara bulaşabilmektedir. Tenyalara yol açan kistler, daha önce tenia saginata bulaşmış et (özellikle domuz eti) veya balıklarda bulunabilmektedir. Kistlerin içinde bulunan yumurtalar, yumurtadan çıkar ve yeni doğan solucanlar besin sağlayabilmek için vücudunda yaşadıkları canlının bağırsak duvarına yerleşerek burada yaşamaya ve üremeye başlarlar.

En yaygın tenya enfeksiyonlarının bazılarına, sığır tenyaları, domuz tenyaları, balık tenyaları ve cüce tenyalar neden olmaktadır. Sığırlardan bulaşan ve Türkiye’de en çok bulunan türü tenia saginata’dır.

Tenya Belirtileri Nelerdir?

Bağırsak kurdu olan insanların çoğu belirgin semptomlar geçirmez. Bu insanlarda, tenya kurdunun bağırsaklarda öldürülerek vücuttan atıldığı düşünülmektedir. Bununla birlikte, bazı insanlar için durum bunun tam tersidir çünkü ciddi semptomların önlenebilmesi için uzun bir süre tedavi alınması gerekebilmektedir.

En yaygın tenya belirtileri şunlardır:

• Mide bulantısı ve kusma
• İshal
• Kas zayıflığı ve yorgunluk
• Kas krampları ve karın ağrısı
• İştahta değişiklikler
• Kilo kaybı (yeterli beslenmeye rağmen)
• Konsantrasyonda azalma ve yorgunluk gibi bilişsel problemler de dahil olmak üzere besin eksiklikleri belirtileri
• Uyku problemleri
• Dışkıda değişiklikler ve bazen bağırsak hareketinde ortaya çıkan solucan parçaları

Tenya Belirtileri için Doğal Tedaviler

Tenia saginata enfeksiyonundan korunmak ve vücudunuza enfekte olmuş tenyaları yok edebilmek için uygulayabileceğiniz bazı doğal yöntemler vardır. Bu doğal yöntemlerden bazıları şunlardır;

Et ve Balığı İyice Pişirmek

Bağırsak kurdu enfeksiyonlarının en büyük nedeni çiğ veya az pişmiş et ve balık tüketmektir. Et ve balıkta bulunan kist ve yumurtalar genellikle en az 57 derecede pişirildiğinde veya uzun bir süre (birkaç günden fazla) dondurulduğunda ölmektedir. Balık ve etleri kurutmak veya tütsülemek parazitleri öldürmek için yeterli olmamaktadır.

Tenia saginata enfeksiyonlarını önlemenin en iyi yolu, et ve balık içerisindeki kistler genellikle çıplak gözle görülebildiği için bu besinler tüketime sunulmadan önce alım kontrolünü sağlayacak bir sağlık uzmanın kontrolünden geçmesidir.

Parazit Temizliği

Sağlıklı bir beslenme tarzı bağışıklığı artırmaya yardımcı olduğu ve bazı riskli yiyecekleri (domuz eti gibi) içermediği için parazit bulaşma olasılığını da azaltmaktadır. Yaklaşık bir hafta parazit temizliği için aşağıdaki adımları izlemeli, bir hafta sonra, sağlıklı beslenmeye devam edilmelidir. Ancak vücudun uyum sağlamasına yardımcı olmak için parazit temizliği için gerekli adımlara bir hafta ara verilmelidir. Ardından, bu adımlar ve takviyeler iki hafta daha uygulanmalıdır.

Parazit temizliği için yapılması gerekenler:

• Domuz etinde parazitler ve solucanlar bulunabilmektedir. Bu nedenle domuz eti tüketiminden kaçınılmalıdır.
• Taze ve organik sebzeler ile yapılan büyük salatalar, taze sebze suları ve sebze çorbaları tüketmek oldukça faydalıdır.
• Eklenti şekeri beslenmenizden çıkarmanız gerekmektedir çünkü şeker bağırsak sağlını bozarak iltihabı kötüleştirebilmektedir.
• Rafine karbonhidratlar da hızlı emildiği ve şekere dönüştüğü için zararlıdır.
• Bağırsak kurdu ile mücadele ederken bir süre meyve tüketiminizi azaltmak yararlı olacaktır. Bununla birlikte, papayanın parazit öldürücü etkisi nedeni ile bu dönemde tüketimi önerilmektedir.
• Bağırsak sağlığı için lif ve protein alımı önemlidir. Bu nedenle chia tohumu, kabak çekirdeği, keten tohumu ve kemik suyu tüketimi önerilmektedir. Kabak çekirdeği içerdiği parazit önleyici bileşikler nedeniyle eski çağlardan beri kurt düşürmek için kullanılmaktadır.
• Sadece otla beslenmiş veya merada yetiştirilmiş organik et ve doğal balık tüketimi gereklidir. İşlenmiş et ürünlerinden veya geleneksel/çiftlikte yetiştirilmiş et ve balıklardan kaçınılmalıdır.
• Yüksek düzeyde ağır metal içeriği nedeni ile kabuklu deniz ürünleri tüketimi sağlığa zararlıdır.
• Bağırsak sağlığına katkı sağlayan kefir, lahana turşusu ve yoğurt gibi probiyotik gıdaların tüketimi önemlidir.
• İşlenmiş gıdalar ve alkol bağışıklığı düşürdüğü ve vücudun detoksifikasyonunu zorlaştırdığı için tüketiminden kaçınılmalıdır.

Parazit Karşıtı Takviyeler

Bazı takviyeler hem parazitleri öldürme konusunda hem de vücuttan diğer toksinlerin atımında oldukça faydalı olabilmektedir. Tenya ve parazitleri öldürmek ve vücuttan atmak için kullanabileceğiniz doğal takviyeler şunlardır;

• Greyfurt çekirdeği ekstresi: Etkisine bağlı olarak doz önerileri değişebilmektedir.
• Kara ceviz(günde üç kez 250 miligram): Tarih boyunca parazitlerin tedavisinde kullanılan bir bitkidir.
• Sarımsak: Hem çiğ sarımsak hem de sarımsak yağı kullanılmalıdır.
• Pelin otu: Günde üç kez olmak üzere 200 miligram kullanılmalıdır.
• Kekik yağı(günde dört kez 500 miligram): Antibakteriyel ve parazit önleyici etkileri vardır.
• Zeytin yaprağı: Zeytin yaprakları, kuruyana kadar yaklaşık 150 derecede pişirilmeli, ardından 10 dakika sıcak suda bekletilerek çiğ bal veya limon eklenerek günde birkaç bardak içilmelidir.
• Karanfil yağı: Günde dört kez 500 miligram karanfil yağı veya bu yağ kullanılarak yapılan dört fincan çay içilmelidir.
• Kabak çekirdeği: Tenyaların bağırsaklardaki varlığını ortaya çıkartır ve dışkıda görünmesini sağlar.

Tenya Neden Olur? Tenya Risk Faktörleri

İnsanlara bağırsak kurdu bulaşmasının en yaygın nedeni, enfekte bir hayvan etini veya tenya bulaşmış tatlı su balıklarını az pişmiş tüketmektir. Tenia saginata enfeksiyonun meydana gelmesi için bir tenyaya temas olması gerekmektedir ancak bazı risk faktörleri semptomların kötüleşmesine katkıda bulunabilmektedir.

Bu risk faktörleri şunlardır:

• Kirli su içmek
• Dengesiz bağırsak florası
• Geçirgen bağırsak sendromu
• Zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak

Tenya için Hangi İlaç Kullanılır?

Tenya tanısı için dışkı örneği alınmakta ve kan testi yapılmaktadır. Dışkı örnekleri, tenya türünü belirlemeye yardımcı olurken, kan testleri, artan iltihaplanma ve yüksek antikor seviyelerini göstermesi açısından gereklidir. Tenya larvalarının bağırsaklardan çıkıp vücudun başka bir yerine geçtiğinden şüpheleniliyorsa, Bilgisayarlı tomografi veya MR (emar) çekilerek kistlerin olup olmadığına bakılabilmektedir. Bağırsak kurdu teşhisinden sonra enfeksiyonu tedavi etmek için ilaç reçete edilmektedir.

Bu ilaçlar şunlardır:

• Prazikuantel gibi parazit ilaçları
• Prednizon gibi NSAID (kortizon içermeyen anti-inflamatuvar ilaçlar) ağrı kesiciler veya kortikosteroidler gibi inflamasyonu azaltan ilaçlar [2*]
• Sinir hasarı veya sindirim bozukluğu gibi başka semptomlar geliştiyse, ishal ilaçları veya B12 vitamini ve demir takviyeleri dahil olmak üzere çeşitli başka ilaçlar da kullanılabilmektedir.

Tenya Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Çok yaygın olmasa da solucanlar bağırsakları tıkayabilir, önemli vitamin veya minerallerde eksikliklere neden olabilir veya larvalar bağırsaklardan vücudun diğer bölgelerine geçerek semptomlarının çok ciddi hale gelmesine neden olabilmektedir.

Tenyalardan Kaynaklanan Komplikasyonlar:

• Domuz etinde bulunan larvalar; karaciğere, gözlere, kalbe ve beyne geçerek hasara neden olabilmektedir.
• Tenyalar kafa karışıklığı, nörolojik semptomlar hatta nöbetler gibi komplikasyonları tetikleyebilen küçük kistlere neden olabilmektedir.
• Nadir olmakla birlikte, bazen gözlerde tenya kistleri gelişebilmektedir ve tedavi edilmezse görme bozukluklarına ve hatta körlüğe neden olabilmektedir.
• Solucanlar bulundukları canlının B12 vitaminini tükettikleri için enfekte balıklardan kaynaklanan tenya enfeksiyonları kansızlık oluşumu ile ilişkilendirilmektedir.