Tıbbi nane faydaları nelerdir? Nane, genellikle içeceklere eklemek ve hazımsızlığı gidermek için kullanılan bir bileşen olarak kabul edilir. Nane bitkisini önemli bir beslenme aracı haline getiren unsur vitamin ve mineral deposu olmasıdır. Bu sebeple, bitkiler arasında şifalı bir bitki ve baharat olarak yer edinen nanenin faydaları oldukça fazladır. Araştırmalar nane yapraklarının beyin fonksiyonlarını artırdığını, sindirim sağlığına iyi geldiğini ve hormon seviyelerini dengelediğini gösterir.
BESLENME TÜYOLARI İÇİN TIKLAYINIZ
Sizi Gün İçinde Daha Enerjik ve İyi Hissettirecek Doğal Detoks İçeceği Tarifi İçin Youtube Videomuzu İzleyebilirsiniz.
Tıbbi Nane Nedir?
Tıbbi nane (Mentha×piperita), nane ailesinde, su nanesi ve nane karışımı olarak kabul edilen aromatik bir bitki türüdür. Hoş ve naneli tadı ve sağlık yararları için binlerce yıldır kullanılır. Sakinleştirici bir çay yapmak için kullanılabilirken, aynı zamanda salatalara da eklenebilir. Ayrıca, araştırmalar tıbbi nanenin farklı kullanımlarının beyin fonksiyonlarına olumlu etki göstermekten hormon seviyelerini kontrol altına tutmaya kadar sağlık üzerinde bir dizi etkiye sahip olduğunu gösterir. Bu sebeple naneyi beslenme programınıza eklemek oldukça önemlidir. {1*}
Tıbbi Nane Faydaları Nelerdir?
Tıbbi nane, sindirim, soğuk algınlığı, hazımsızlık, ağız sağlığı, beyin fonksiyonları, emzirme sorunları, polikistik over sendromu gibi birçok sorunun tedavisinde kullanılabilir.
Sindirim Problemlerini İyileştirir
Tıbbi nane gaz, şişkinlik ve hazımsızlık gibi sindirim semptomlarını hafifletir. Birçok insan sindirim problemi yaşadığında semptomları hafifletmek için nane yaprağı tüketir. Nane yağında bulunan mentol, sindirim sisteminde bulunan kasların gevşemesini sağlayarak mideyi yatıştırır. {2*}
Araştırmalar, nanenin özellikle karın ağrısı, kabızlık, ishal, mide bulantısı, şişkinlik ve kramplar gibi semptomlara neden olan irritabl bağırsak sendromu (IBS) olan kişiler için fayda sağladığını gösterir. İtalya’da yapılan bir çalışmada irritabl bağırsak sendromu olan kişilere dört hafta boyunca nane yağı kapsülleri verilmiş ve sürecin sonunda semptomların %75 oranında azaldığı görülmüştür. {3*}
Ek olarak, yaklaşık 2.000 çocukta yapılan bir çalışma, nanenin karın ağrısının sıklığını, uzunluğunu ve şiddetini azalttığını kanıtlamıştır. Başka bir çalışma, nane kokusunun kemoterapi gören kişilerde mide bulantısı ve kusmayı azalttığını göstermiştir. {4*}, {5*}
Şişkinlik ve gaz hakkında bilgi almak için Şişkinlik ve Gazdan Kurtulmanın Doğal Yolları Nelerdir? yazımızı okuyabilirsiniz.
Migren Ağrılarını Hafifletir
Tıbbi nane, kas gevşetici ve ağrı kesici görevi gördüğü için bazı baş ağrılarını azaltabilir. Nanede bulunan mentol, kan akışını artırır ve soğuma hissi sağlayarak ağrıyı hafifletir. 2010 yılında migreni olan 35 kişide yapılan randomize bir klinik çalışmada, alın bölgesine ve şakaklara uygulanan nane yağının ağrıyı önemli ölçüde azalttığı görülmüştür. {6*}, {7*}, {8*}
Ağız Sağlığını Korur
Tıbbi nane, diş macunları, gargaralar ve sakızlar için yaygın bir tatlandırıcıdır. Hoş kokusuna ek olarak nane, nefesi iyileştiren ve mikropları öldüren antibakteriyel özelliklere sahiptir. Araştırmalar nanenin ağız kokusunu önlediğini ve nefes alma kalitesini iyileştirdiğini göstermiştir. {9*}, {10*}, {11*}
Sinüs Tıkanıklığını Giderir
Tıbbi nane, antibakteriyel, antiviral ve antiinflamatuar özelliklere sahiptir. Bu nedenle, enfeksiyonlar, soğuk algınlığı ve alerjiler nedeniyle tıkanmış sinüsleri rahatlatır. Ek olarak, bazı araştırmalar, nanedeki aktif bileşiklerden biri olan mentolün burun boşluğundaki hava akışını geliştirdiğini gösterir. Bu nedenle, nane çayının buharı, daha kolay nefes almaya yardımcı olur. {12*}, {13*}
Soğuk Algınlığı Semptomlarını Hafifletir
Soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan birçok ilacın birincil bileşiklerinden biri mentoldür. Yapılan bazı çalışmalar sonucunda mentolün soğuk algınlığı sebebi ile oluşan tıkanıklığa etkisine dair çelişkili kanıtlar ortaya konulmuş olsa da bazı çalışmalar mentolün soğuk algınlığı semptomlarını azaltmak için hava akışını iyileştirmeye yardımcı olduğunu göstermiştir. {14*}
Soğuk algınlığı tedavisi için Grip ve Soğuk Algınlığı Belirtileri Nelerdir? Doğal Yollarla Tedavisi Nasıl Yapılır? yazımızı okuyabilirsiniz.
Beyin Fonksiyonlarını Artırır
Bazı araştırmalar, nane kokusunun bile beyin gücünü arttırmada ve bilişsel işlevi geliştirmede yeterli olabileceğini gösterir. Örneğin; International Journal of Neuroscience’de yayınlanan bir araştırma, nane aromasının hafızayı güçlendirdiğini göstermiştir.Aynı şekilde Kuzey Amerika Psikoloji Derneği’nde yayınlanan başka bir araştırma ise nane kokusunun merkezi sinir sistemini uyarması sonucunda yorgunluk ve kaygıyı azaltmada etkili olduğunu göstermiştir. {15*}
Emzirme Ağrısını Yatıştırır
Emzirmenin en yaygın yan etkilerinden bazıları, çatlak ve ağrılı meme uçlarıdır. Bu yan etkileri yatıştırmak ve tedavi etmek zor olabilir. Bazı araştırmalar,tıbbi nane yapraklarının ciddi semptom ve yan etkileri azaltmada etkili olduğunu gösterir. İran’da Alzahra Eğitim Hastanesi tarafından yürütülen bir araştırma, emziren annelerin emzirme sonucu oluşan yan etkilerinin nane yağı kullanımı ile azaldığını göstermiştir. International Breastfeeding Journal dergisinde yayınlanan başka bir araştırma, her gün nane suyu kullanımının meme ucu çatlaklarını önleyebileceğini ve düzenli kullanımda da ağrıyı azalabileceğini bildirmiştir. {16*}, {17*}
Enerji Verir
Tıbbi nane çayı enerji seviyelerini artırır ve yorgunluğu azaltır. Araştırmalar nanede bulunan doğal bileşiklerin enerji üzerinde yararlı etkileri olabileceğini gösterir. Bir çalışma, 24 sağlıklı gence nane yağı kapsülleri verildiğinde bilişsel test sırasında daha az zihinsel yorgunluk yaşadıklarını göstermiştir. Başka bir çalışma, nane yağı aromaterapisinin, kardiyoloji merkezine başvuran kişilerde yorgunluk insidansını plasebodan daha etkili bir şekilde azalttığını bulmuştur. {18*}, {19*}
Polikistik Over Sendromunu Azaltır
Tıbbi nane , testesteron seviyelerini düşürerek hormon seviyelerini dengede tutan anti-androjen etkilere sahiptir. Bazı araştırmalar, nane çayı tüketiminin polikistik over sendromlarını azalttığını gösterir. {20*}, {21*}
Adet Ağrılarını Hafifletir
Nane kas gevşetici görevi gördüğü için adet kramplarını hafifletir. Nanenin adet kramplarına olan etkisi araştırılmamış olsa da nanede bulunan bileşiklerin semptomları iyileştirdiği kanıtlanmıştır. Ağrılı adet dönemi geçiren 127 kadınla gerçekleştirilen bir çalışma, nane özü kapsüllerinin ağrının yoğunluğunu ve süresini azaltmada steroidal olmayan bir anti-enflamatuar ilaç kadar etkili olduğunu bulmuştur. {22*}, {23*}
Doğal kas gevşeticiler hakkında bilgi almak için En İyi 12 Doğal Kas Gevşetici yazımızı okuyabilirsiniz.
Bakteriyel Enfeksiyonlara Karşı Savaşır
Araştırmalar, nane yağının bakterileri etkili bir şekilde öldürdüğünü kanıtlamıştır. Bir çalışma, nane yağının ananas ve mango sularında bulunan E. coli, Listeria ve Salmonella gibi yaygın gıda bakterilerini öldürdüğünü göstermiştir. Ayrıca, nane yağının insanlarda hastalıklara yol açan Staphylococcus ve pnömoni bağlantılı bakteriler de dahil olmak üzere çeşitli bakteri türlerini öldürdüğü kanıtlanmıştır. {24*}, {25*}, {26*}
Uyku Kalitesini Artırır
Tıbbi nane çayı, doğal olarak kafein içermediği için uykudan önce içilebilir. Ek olarak, nanenin kas gevşetici özelliği yatmadan önce rahatlamaya yardımcı olur. Bir çalışma, 7 günlük bir süre boyunca günde üç damla nane yağı solumanın kanserli kişilerde uyku kalitesini iyileştirdiğini bulmuştur. {27*}
Kilo Vermeye Yardımcı Olabilir
Nane çayı doğal olarak kalorisizdir ve hoş bir tada sahiptir. Nanenin kilo üzerine etkileri konusunda çok fazla araştırma olmasa da, 2013 yılında 13 sağlıklı insan üzerinde yapılan bir çalışmada, nane yağı kapsüllerinin iştahı azalttığı kanıtlanmıştır. Diğer bir yandan, hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen bir çalışma, nane özleri verilen farelerin kontrol grubuna göre daha fazla kilo aldığını göstermiştir. {28*}, {29*}
Mevsimsel Alerjileri Hafifletir
Tıbbi nane rosmarinik asit içerir. Rosmarinik asit, burun akıntısı, kaşıntılı gözler ve astım gibi alerjik reaksiyon semptomlarını hafifletir. 2004 yılında mevsimsel alerjisi olan 29 kişide yapılan bir çalışmada, 21 gün boyunca rosmarinik asit içeren bir oral takviye verilenlerde, plasebo verilenlere göre daha az alerjik reaksiyon semptomu gözlemlenmiştir. {30*}, {31*}, {32*}
Nane Ne Kadar Yenir?
Nane çoğunlukla az miktarlarda tüketiliyor olsa da naneyi beslenme programına eklemek birkaç spesifik besin alımını arttırmada iyi bir yöntemdir. Tıbbi nane, yeterli miktarda A vitamini, demir ve manganez gibi diğer önemli besinleri içerir.
İki yemek kaşığı (11 gram) taze nane yaklaşık olarak besin değerleri:
- 9 kalori
- 9 gram karbonhidrat
- 4 gram protein
- 1 gram yağ
- 8 gram diyet lifi
- 456 uluslararası birim A Vitamini (günlük değerin %9’u)
- 3 miligram demir (günlük değerin %7’si)
- 1 miligram manganez (günlük değerin %6’sı)
- 8 mikrogram folat (günlük değerin %3’ü)
- 4 miligram kalsiyum (günlük değerin %2’si)
- 1 miligram magnezyum (günlük değerin %2’si)
- 5 miligram C vitamini (günlük değerin %2’si)
Ayrıca nane, yukarıda sayılan besinlere ek olarak az miktarda B vitamini, fosfor, potasyum, çinko ve bakır da içerir.
Geleneksel Tıpta Nanenin Yeri Nedir?
Nane, geleneksel tıbbın birçok alanında kullanılan şifalı bitkilerden biri olarak kabul edilir. Ayurveda Tıbbı’nda nane, sindirim ve solunum sistemlerinin sağlığı için kullanılır. Ayrıca Ayurveda’ya göre üç bünye tipi için de nane yatıştırıcı bir etki sağlar ve hemen hemen herkes için fayda gösterir.
Geleneksel Çin Tıbbı’na göre de nane yapraklarının serinletici ve aromatik özellikleri olduğunu söylenir. Ayrıca, tıbbi nane özellikle karaciğer, akciğerler ve kalın bağırsak sağlığı için faydalı olarak kabul edilir. İshal ve adet ağrısı gibi rahatsızlıklarda kullanılır.
Nane Nasıl Kullanılır?
Nane, Türkiye’de diğer birçok bitki gibi kolay ulaşılabilen bitkilerden biridir. Manav ve pazar yerlerinde tazesine, aktarlarda ise kuru haline rahatlıkla ulaşabilirsiniz.
Nane kullanarak içeceklerinize ferah bir tat katabilirsiniz. Salatalarınıza bir tutam katabilir ve yemek tariflerine ekleyerek yemeklerinize de tat katabilirsiniz. Bir başka popüler seçenek ise yatıştırıcı özelliğinden yararlanmak için bir fincan sıcak nane çayı yapmak olabilir.
Nane yapraklarını ezerek, gül suyu veya bal gibi diğer malzemelerle karıştırıp ardından doğrudan cilde uygulayarak da kullanabilirsiniz. Bu, sadece cildi serinletmeye ve rahatlama sağlamaya yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda aknenin önlenmesine de yardımcı olur.
Nane Nasıl Yetiştirilir?
Kolay büyümesi ve minimum bakıma ihtiyaç duyması sebebiyle naneyi evlerinizde de rahatlıkla yetiştirebilirsiniz. Nane yetiştirdiğiniz saksınızı doğrudan güneş ışığından korumanız ve bitkinizi nemli halde tutmanız yeterlidir. Düzenli halde sulayarak bitkiyi nemli tutabilirsiniz. Nane yapraklarını hasat ederken en üstte yer alan taze yaprakları almanız, bitkinin büyümeye devam etmesine yardımcı olur. Yetiştirdiğiniz naneleri ister taze taze isterseniz de kurutup baharat olarak kullanmaya devam edebilirsiniz.
Nane Zararları Nelerdir?
Birden fazla faydaya sahip olan nane yapraklarının olası yan etkileri de vardır. Tıbbi nane bazı kişilerde gıda alerjisine sebep olabilir. İlk defa kullanıyorsanız küçük miktarda tüketin. Alerji semptomu gösterdiğinizi düşündüğünüz takdirde nane tüketimini durdurun ve tıbbi yardım alın. Ayrıca nane sindirim sistemi problemlerinin çoğuna iyi gelse de reflü hastalarına önerilmez.
