Vajinal mantar enfeksiyonu, tam kaybolmuşken geri dönen ve kadınlara fazlasıyla acı veren ve milyonlarca kadının başına bela olan bir mantar enfeksiyonudur. CDC’ye göre kadınların %75’i hayatlarının bir döneminde vajinal mantar enfeksiyonuna yakalanmıştır.
Peki vajinal mantar enfeksiyonuna ne sebep olur? Doğru tahmin, mantarlar! Peki ağaçlarda ve bitkilerde yaşayan mantarlarla vajinal enfeksiyona sebep olan mantarların aynı olduğunu biliyor muydunuz?
Vajinal mantar enfeksiyonuna sebep olan mantarlar, Candida (Kandida) semptomlarına sebep olan mantarlar gibi zararsız olsalar da, fazla üremeleri halinde vücudumuzdaki “iyi bakterileri” tüketerek durumu çok daha kötü bir hale getirebilirler.
İyi haber ise bu vajinal mantar enfeksiyonundan kurtulmak için birkaç yöntemin olmasıdır. Bu enfeksiyon doğal yağlar, gıda takviyeleri, besin zengini bir diyet ve probiyotiklerle evde tedavi edilebilir. Evde uygulayabileceğiniz dört farklı tedavi yöntemi ile bu hastalığın üstesinden gelebilir, vajinal mantar enfeksiyonunun oluşmasını önleyebilirsiniz. [1*]
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Nedir?
İnsan vücudu birçok mantara ev sahipliği yapar ve bunların birçoğu sağlık açısından yararlıdır. Örneğin bu mantarlar ekmeğin ve biranın mayalanmasını sağlar, bağışıklık sistemimizi güçlendirmeye yardımcı olurlar.
Mantar enfeksiyonuna sebep olan mantar türlerinde Candida albicans adı verilen bir yapı bulunur ve bu yapı, mantarın çok fazla üremesine sebep olur. Mantarlar bitkilerden çok farklıdır, kendi besinlerini kendileri üretebilirler. Bu sebeple mantarlar özel varlıklardır.
Vajinal mantar enfeksiyonu candis mantarı yüzünden ortaya çıkar. Vajinit adı verilen bu enfeksiyon vajinanın iltihaplanması veya enfekte olması demektir. Sürekli tekrar eden vajinal enfeksiyonlara vulvovajinal kandidoz denir. Vajinit başlığı altında ele alınan çok sayıda enfeksiyon olmasına rağmen (bakteriyel vajinoz gibi) vajinal mantar enfeksiyonu en yaygın olanıdır.
Bazı kadınlar kronik vulva ağrısı olarak da bilinen vulvodin ile baş etmeye çalışır. Bu hastalık mantar enfeksiyonu sebebiyle kötüleştiği için, bazen ağrıya sebep olan durumun mantar enfeksiyonu olduğu zannedilebilir. Kronik vulva ağrısında kızarıklık ve vulvada yanma vardır. Bu hastalığın sebebi tam olarak anlaşılamasa da bazı tedavi seçenekleri mevcuttur.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Belirtileri
Mantar enfeksiyonları genel olarak vücudumuzun, mantarın üremesine elverişli olan yerlerinde ortaya çıkar. Bunlar nemli, terleme ve boşaltımın olduğu ve enfeksiyona açık yerlerdir.
- Ağız ve boğaz
- Genital bölgeler
- Koltuk altları
- Anal bölge
- Göbek deliği
- Geniz ve burun çevresi
- Kulak içi
- El ve ayak tırnakları
- El ve ayak parmaklarının araları
- Sindirim sistemi
Mantarlar vajinanızda üremeye başladığında aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir;
- Vajina kaşıntısı (bazen fazla rahatsız edici ve şiddetli olabilir)
- Beyaz, kalın ve kümelenmiş, kokusuz vajinal akıntı (bazı insanlar süzme peynir gibi göründüğünü söylemektedir)
- Vajinanın girişindeki deride tahriş ve kızarıklık
- Hafif kanama
- Özellikle cinsel birleşme ve regl sırasında oluşan vajinal ağrı
- Tuvalet sırasında ağrı
- Normal olmayan koku
Vajinal mantar enfeksiyonu genellikle belirgin ve rahatsız edicidir. Tedavi edilmediği takdirde kötüleşir. Fakat insanlar bazen bunu fark etmez ya da idrar yolu enfeksiyonu, doğum kontrol haplarının yan etkisi, düzensiz regl, cinsel birleşme ile bulaşan hastalık gibi durumlarla karıştırırlar.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Mantarlar yalnızca uygun koşullarda üreyebilir. Bunu engellemenin en etkili yolu cildinizi yaralardan arındırmak, temizlemek ve kuru tutmaktır. Cildinizde açılan yaraları güzelce temizlemek, dezenfekte ve tedavi etmek bu sebepten çok önemlidir.
Cildinizi Temiz ve Kuru Tutun
Mantarlar nemli yerlerde bulundukları için, vajinanızı her gün sabunla yıkayıp iyice kurutmak çok önemlidir. Tuvalete gittiğinizde ise temizlemeyi önden arkaya doğru yaparak, anüsteki mikrop ve bakterilerin vajinanıza ulaşmasını engellemelisiniz.
Cinsel birleşmeden sonra genital bölgeyi temizlediğinizden emin olun. Kadınlar mantar enfeksiyonlarına daha fazla yakalansa da erkeklerin de yakalanma olasılıkları vardır ve mantarlar insandan insana geçebilmektedir. Cinsel birleşme sırasında kondom kullanın ve enfekte olan biriyle cinsel ilişkiye girmeyin.
Temiz Kıyafetler Giyin
Temiz, hava alabilen ve tercihen pamuklu iç çamaşırlar giyin. Genital bölgenin hava almasını sağlayarak sıcaklığa ve neme bağlı mantar üremesinin önüne geçmiş olursunuz.
Vücudu saran, nefes almayan, dar kıyafetler bedeni terletecek ve ısıtacaktır. Bu sebeple daha geniş kıyafetler giymelisiniz. Eğer mayo giymeniz gerekiyorsa kıyafetin temiz olmasına dikkat edin ve mayoyu uzun süre kullanmamaya özen gösterin.
Besin Açısından Zengin Bir Diyet ve Probiyotikler İle Bağışıklık Sisteminizi Güçlendirin
Bağışıklık sisteminizi güçlendirerek enfeksiyonlardan korunur ve normal bir vücut şekline sahip olursunuz. Zayıf bir bağışıklık sistemi vajinal mantar enfeksiyonlarının önemli sebeplerinden biridir. HIV, otoimmün bozukluk, diyabet ve kanser gibi rahatsızlıklara sahip olan insanların böyle enfeksiyonlara yakalanma riski daha fazladır.
Probiyotik, protein ve sağlıklı yağlarca zengin (antimikrobiyal hindistan cevizi yağı gibi), sebzelerle dolu, besin zengini bir diyetle bağışıklık sisteminizi güçlendirebilirsiniz. Probiyotik besinler enfeksiyonlarla savaşmada bir numaradır.
Fermente ürünler (yoğurt, kefir, kombuça ve sebzeler) içerdikleri probiyotik mikroflora sayesinde mantarlarla savaşır. Probiyotikler, vücudumuzdaki zararlı canlılarla savaşan “iyi bakterilerdir. Bunlar vücudunuzda, derinizde yaşar ve Candida mantarlarıyla savaşır. Genelde iyi bakteriler daha güçlüdür ve mücadeleyi kazanırlar.
Beslenme rutini içerisinde tükettiğiniz şeker miktarına dikkat etmelisiniz. Çünkü Candida mantarları şekerden beslenir. Candida oluşumunun fazla olduğu bazı insanlar şekeri bir süreliğine kesmek zorunda kalabilirler. Bu sebeple markette satılan gıdalar ve atıştırmalıklar, alkol, tahıllar, geleneksel süt ürünleri hatta meyveler ve nişasta içeren sebzeler beslenme listenizden çıkarılabilir.
Herkes farklı beslenme alışkanlıklarına sahip olduğu için, belirli beslenme programları yapıldığında bir süre deneme yanılma yöntemiyle gitmeniz gerekebilir. Bu diyetlere uymak Candida mantarından kurtulmanızı sağlamakla birlikte iştahınızı düzenler, işlenmiş karbonhidrat ve aşırı şeker tüketiminin önüne geçer.
Alerjik Reaksiyona Sebep Olan Ürünleri Yok Edin
Bazı koruyuculara, lateks ürünlere, sabunlara, temizlik ürünlerine, banyo yağlarına, tamponlara veya doğum kontrol yöntemlerinden biri olan sperm öldüren jellere alerjiniz olabilir. Kimyasallar hassas bölgelerden biri olan genital bölgeyi tahriş eder. Yeni ürünler kullanmaya başladıktan sonra vajinanızda tahriş meydana geldiyse ürünleri değiştirmeniz gerekmektedir.
Sert kimyasallar, kimyasal boyalar ve kokular vajinayı tahriş eder. Bunlardan elinizden geldiğinizce kaçınmalısınız. Bu zararlı ürünlere alternatif olarak kullanılabilecek çok sayıda kullanımı rahat ve alerji yapmayacak ürün bulunmaktadır. Örneğin; tamponlar alerjiye veya mantar enfeksiyonuna sebep oluyorsa parfümsüz, alerjenik ciltler için geliştirilmiş pedleri kullanabilirsiniz.
Antiseptik ürünlerle duş almak veya vajinayı bunlarla yıkamak ise son derece zararlıdır. Bu uygulamalar vajinanın doğal yapısını bozar ve iyi bakterileri öldürür. Bu da Candida mantarının üremesi için ideal bir ortam yaratılması demektir.